Kısa Özet
Yield farming, kişinin kripto varlıklarını pasif gelir veya getiri elde etmek için kullanmasıdır. Genellikle DeFi protokollerine likidite sağlamayı veya ödüller karşılığında kripto varlıkları borç vermeyi veya stake etmeyi içerir. Yield farming yapan bazı kişiler bu seçeneklerin hepsini aynı anda kullanır. Tüm kripto fırsatları gibi yield farming de risksiz değildir. Geçici kayıp, akıllı sözleşme veya protokollerdeki hatalar ve yüksek gas ücretleri, farming yapanların karşı karşıya kaldığı risklerden bazılarıdır.
Bu nedenle, kullanıcılar fonlarını bir yield farm'a yatırmadan önce detaylı bir araştırma yapmalıdır. Bunu yapmanın yaygın yolları arasında yatırımla ilişkili ekibin, güvenliğin, token türünün ve zaman çizelgesinin araştırılması yer alır. DYOR (kendi araştırmanızı yapmak) kripto kayıplarını tamamen engelleyemese de riskleri azaltmaya yardımcı olabilir.
Giriş
En basit haliyle yield farming, kripto getirisi kazanmak için boşta duran kripto varlıklarını kullanır. Token sahipleri, akıllı sözleşmeler aracılığıyla kriptolarını başkalarına borç verebilir ve bunun karşılığında ödüller alabilir. Merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosisteminde kriptodan getiri elde etmenin birkaç yolu vardır ve en yaygın olanları şunlardır:
Bir kripto borç verme protokolü kullanarak varlıkları borç verme.
Bir protokolde kripto para stake etme.
Bir DeFi protokolü için likidite sağlayıcısı (LP) olma (örn. merkeziyetsiz borsa (DEX)) ve LP ödülleri alma (bkz. LP tokenler).
Yield farming yapan birçok kişi, bir pasif gelir akışı oluşturmak için yukarıdaki yöntemlerden bir veya birkaçını kullanır. Fakat diğer DeFi fırsatları gibi yield farming'in de riskleri vardır. İster yield farming yapmayı planlıyor ister yalnızca bu sistemin nasıl çalıştığı ile ilgileniyor olun, detaylı araştırma yapmanız doğru olacaktır.
Yield farming'in riskleri
Geçici kayıp
Yield farming ve genel olarak DeFi dünyasındaki başlıca risk muhtemelen geçici kayıptır. Kripto sahipleri yield farming'e katıldıklarında, genellikle kriptolarını belirli bir süreliğine kilitlerler ve bu da varlıkları nispeten likit olmayan hale getirir.
Tokenleri havuza yatırmanızın ardından bu tokenlerin fiyatı değişirse geçici kayıp yaşanır. Değişim ne kadar büyükse, fiyatın yönü ne olursa olsun kayıp da o kadar yüksek olur.
Kazanılan yield farming ücretleri, kaybı telafi etmeye yardımcı olsa da bu her zaman için geçerli değildir ve geçici kayıp büyük bir risk oluşturabilir. Daha fazla bilgi edinmek isterseniz, geçici kayıpla ilgili ayrıntılı açıklamamızı okuyabilirsiniz.
Saldırılar
Akıllı sözleşmeler DeFi protokollerini kontrol eder ve akıllı sözleşme kodundaki tek bir hata, bir tokenin değerinin sıfıra düşmesine neden olabilir. Bu risk, kötü niyetli bir hacker'ın projeyi manipüle etmek için bir hatadan veya güvenlik sorunundan yararlanabilmesi ihtimaliyle daha da artar.
Dolandırıcılıklar
Kötü niyetli ve doğru becerilere sahip bir kişi bir DeFi platformu oluşturabilir ve bunu meşru bir yield farming sitesi gibi gösterebilir. Sonuçta DeFi projeleri açık kaynaklıdır, şeffaftır ve izne dayalı değildir, yani herkes dayanak kodu kopyalayabilir ve yeni bir proje oluşturabilir. İlk kullanıcılar genellikle daha cömert bir şekilde ödüllendirilse de yüksek ödüller yüksek riskleri de getirdiği için katılım sağlamadan önce iki kez düşünmeniz faydanıza olacaktır.
Yeni kurulmuş yield farm'ları araştırmak, kullanıcı değerlendirmeleri ve projeyle ilgili bilgiler genellikle sınırlı olduğu için daha zor olabilir. Böyle bir platforma katıldıktan sonra fikrinizi değiştirseniz bile yatırdığınız paraları çekmeniz veya ödüllerinizi almanız mümkün olmayabileceği için bu tür platformlara karşı özellikle dikkatli olmalısınız.
Yüksek gas ücretleri
Bir ağın tıkanması genellikle gas ücretlerinin artmasına yol açar. Bu tip ani artışlar farm'da daha az fona sahip kişileri etkiler çünkü gas ücretleri kazanılan ücretleri eritebilir. Bu kişiler varlıklarını havuzda bırakmayı seçse bile kalıcı kayıp ve likidasyon gibi diğer risklerden etkilenebilir.
Yaygın DYOR Yolları
Güvenlik
Yield farming ve DeFi protokollerinin güvenliğini sağlamak, kötü niyetli saldırıları önlemede kritik öneme sahiptir. Bu tür saldırıların riskini azaltmak için akıllı sözleşme kodunu itibarlı bir kaynağın denetlediğinden emin olmak önemlidir. Akıllı sözleşmeleri kapsamlı bir şekilde denetlenmiş olan DeFi projelerini aramanız daha doğru olacaktır.
Sayısız DeFi projesi, UniSwap gibi başarılı DeFi protokollerinden çatallanarak başlar. Fakat bunların çoğu, ağ etkileri veya likidite eksikliği gibi nedenlerden ötürü başarısız olur. Daha da kötüsü, bazıları kasıtlı olarak dolandırıcılık amacıyla yaratılmıştır. Örneğin, dolandırıcı bir ekip bir çatallanma yapabilir, buna likidite çekmeye çalışabilir ve yatırılan tokenlerle ortadan kaybolabilir.
Projenin, protokolde kilitlenen toplam tutarı gösteren Toplam Kilitli Değerini (TVL) bilmek de önemlidir. TVL'nin şüphe uyandıracak bir şekilde düşük gözükmesi protokolde daha da az sermayenin kilitlendiğinin bir göstergesidir ve bu da farming yapanlar için daha az getiri anlamına gelir.
Token
Sabit coinler ve birinci sınıf tokenler (Bitcoin ve Ethereum gibi tanınmış blockchain projelerinin tokenleri) da dahil olmak üzere çeşitli varlıklar için farklı havuzlar farklı fırsatlar sunar. Protokoller, staking yapanlara ve likidite sağlayıcılara kendi tokenlerini de dağıtabilir.
Bir protokolün tokenini hizmetlerine birkaç şekilde bağlayabileceğini unutmamak gerekir. Örneğin, daha fazla kullanıcı çekmek için token bir pazarlama taktiği olarak kullanılabilir. Bu nedenle, yield farming'den hangi tokeni alacağınızı bilmeniz her zaman için önemlidir.
Zaman çizelgesi
Yeni DeFi protokolleri, likiditeyi artırmak için ilk kullanıcılara genellikle daha yüksek ödüller sunar. Bu yüksek ödüller, yeni veya denenmemiş bir ürün veya hizmete yatırım yaparak ve bunları kullanarak risk almaya istekli olmak için bir teşvik görevi de görür.
Fakat ilk kullanıcılardan olmak ödüllerin artmasını sağlasa da aynı zamanda yüksek riskli bir yatırımdır — yield farming protokolü başarılı olmayabilir. Dolayısıyla, yatırılan para ve zaman geri alınamayabilir.
Yield farming yapanlar seçeneklerini dikkatli bir şekilde tartmalı ve tüm etmenlerin yanı sıra diğer fırsatları da göz önünde bulundurmalıdır. Olası token enflasyonu ve bunun sonucunda fiyatların düşmesi nedeniyle yeni DeFi protokollerinin, farming yapanları kendi yerel tokenlerini kullanarak ödüllendirenlerin, uzun süreler boyunca yüksek ödüller sunması sürdürülebilir değildir.
Ekip
Bilgi ararken, ana yield farming web sitesindeki hatalara dikkat edin. Bu hatalar, özensiz veya daha kötüsü dolandırıcı bir ekibin göstergesi olabilir. İdealde, web sitesi iyi tasarlanmış olmalı, yazım hataları veya bozuk bağlantılar içermemeli ve profesyonel gözükmelidir. Bir ekibin güvenilirliğini değerlendirmenin bir başka yolu da dışarıdan ve bağımsız bir denetçi tarafından gerçekleştirilen düzenli denetimlere tabi olup olmadığına bakmaktır.
Bir ekip dengeli olmalı ve girişimciler, ürün yöneticileri, geliştiriciler, yazılım mühendisleri, pazarlama uzmanları ve finans uzmanlarından oluşan sağlıklı bir karışımdan oluşmalıdır. Projenin yönetim kurulunda ünlü danışmanların olması da bir artıdır.
Yapabiliyorsanız, ekip üyelerini bireysel olarak da araştırın. Öncelikle geçmiş başarıları hakkında bilgi edinmek için sosyal medya hesaplarını ve LinkedIn, GitHub, Reddit, TradingView ve YouTube gibi platformlardaki etkinliklerini kontrol edin.
Bu kişilerin sosyal medyada etkileşim kurma şekilleri de becerilerini, deneyimlerini ve ne kadar etki yarattıklarını gösterebilir. Genel olarak, iyi bir itibara sahip tanınmış bir ekibin dolandırıcılık yapma olasılığı daha düşüktür.
Son Söz
Yield farming, etkili risk yönetiminde deneyimli olanlar için geçerli bir pasif gelir stratejisi olabilir. Fakat yield farming ve genel olarak kripto piyasalarının oynak doğası göz önüne alındığında, sağlam bir yield farming stratejisi planlamak için dikkat, çaba ve zaman gerekir.
Yield farming yapmayı düşünüyorsanız, yukarıda bahsedilen yaklaşımları riskleri azaltmak için bir başlangıç noktası olarak kullanabilirsiniz. Buna ek olarak, herhangi bir finansal fırsata yatırım yapmadan önce daha ayrıntıya inmeniz ve detaylı araştırma yapmanız faydalı olacaktır.
Ek Okumalar
Yeni Başlayanlar için Kriptoyla Pasif Gelir Elde Etme Rehberi
Kriptoya Yatırım Yaparken Kendi Araştırmanızı (DYOR) Neden ve Nasıl Yapmalısınız?
Sorumluluk Reddi ve Risk Uyarısı: Bu içerik, size herhangi bir beyan veya garanti verilmeksizin yalnızca genel bilgi sunma ve eğitim amacıyla "olduğu gibi" sunulmaktadır. Bu içerik finansal bir tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir hizmet veya ürünün satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini lütfen buradan okuyun. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Yatırım tavsiyesi değildir. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.