Najważniejsze informacje
Shortowanie (czyli gra na zniżkę) to sprzedaż aktywa z zamiarem jego późniejszego odkupienia po niższej cenie.
Shortowanie zazwyczaj odbywa na pożyczonych środkach, co oznacza, że konieczny jest depozyt zabezpieczający (zabezpieczenie), obowiązkowy depozyt zabezpieczający oraz płatności odsetkowe.
Na zniżkę grają często traderzy i inwestorzy, którzy chcą spekulować na rynkach, lub w ramach strategii zabezpieczającej, która ma rekompensować potencjalne straty na innych aktywach.
Wśród wad grania na zniżkę można wymienić np. możliwość poniesienia nieograniczonych strat w przypadku dalszego wzrostu cen, likwidacje, ryzyko nadpopytu oraz koszty dodatkowe, np. opłaty związane z pożyczaniem.
Wprowadzenie
Są niezliczone sposoby zarabiania na rynkach finansowych. Niektórzy traderzy skupiają się na analizie technicznej, a niektórzy inwestują w firmy i projekty na podstawie analizy fundamentalnej.
Traderzy zwykle próbują kupować aktywa po niższej cenie, aby później sprzedać je z zyskiem, kiedy cena wzrośnie. A co jeżeli trzeba się zmagać z długą bessą i ciągłym spadkiem cen?
Shortowanie rynku umożliwia traderom zarabianie na spadkach cen. Zajmowanie tzw. pozycji short może być również doskonałym sposobem na ograniczanie ryzyka i zabezpieczanie bieżącego stanu posiadania aktywów przed ryzykiem cenowym.
Początki shortowania sięgają 17. wieku i holenderskiej giełdy papierów wartościowych, ale rozgłos zyskało m.in. w czasie kryzysu finansowego w roku 2008 czy wyciskania szortów na akcjach firmy GameStop w roku 2021, kiedy to inwestorzy detaliczni podnieśli ceny, aby zmusić shortujących do wyjścia z pozycji.
Co to jest shortowanie?
Shortowanie (czyli gra na zniżkę) to sprzedaż aktywów w nadziei na ich późniejsze odkupienie po niższej cenie. Trader, który zajmuje pozycję short, liczy na spadek ceny danego aktywa, czyli jest do tego aktywa nastawiony pesymistycznie.
Zamiast więc po prostu czekać, niektórzy traderzy przyjmują strategię gry na zniżkę jako sposób na zarobienie na spadku ceny aktywów. Dlatego też shortowanie może być dobrym sposobem na ochronę kapitału w okresie spadków na rynku.
Shortowanie jest bardzo popularne na praktycznie wszystkich rynkach finansowych, np. na giełdzie papierów wartościowych, towarowej, walutowej czy kryptowalutowej. Strategie gry na zniżkę powszechnie stosują inwestorzy detaliczni oraz zawodowe firmy tradingowe, np. fundusze hedgingowe.
Przeciwieństwem pozycji short jest pozycja long, w której chodzi o zakup aktywów w nadziei na ich późniejszą sprzedaż po wyższej cenie.
Granie na zniżkę ma dwa główne zastosowania:
Spekulacja: Obstawianie spadku cen w celach zarobkowych.
Hedging: Kompensowanie potencjalnych strat na innych inwestycjach, np. pozycji long na podobnych lub pokrewnych aktywach.
Chociaż akcje są walorami, które shortuje się najczęściej, strategię tę można również stosować do innych aktywów, np. kryptowalut, obligacji czy towarów.
Na czym polega shortowanie
Załóżmy, że mamy pesymistyczne nastawienie do jakiegoś aktywa finansowego. Wnosimy konieczne zabezpieczenie, pożyczamy określoną ilość tego aktywa i od razu je sprzedajemy. Mamy teraz otwartą pozycję short. Jeżeli rynek spełni nasze oczekiwania i zanurkuje, odkupujemy tyle samo, ile pożyczyliśmy, i spłacamy pożyczkodawcy (z odsetkami). Nasz zysk wynika z różnicy między ceną pierwotnej sprzedaży a ceną kupna.
Przykłady
Shortowanie bitcoina
Pożyczamy 1 BTC i sprzedajemy za 100 tys. USD. Mamy teraz pozycję short opiewającą na 1 BTC, od której płacimy odsetki. Cena rynkowa bitcoina spada do 95 tys. USD. Kupujemy 1 BTC i zwracamy 1 BTC pożyczkodawcy (zazwyczaj giełdzie). Nasz zysk w tym przypadku wynosi 5 tys. USD (minus odsetki i opłaty). Jeżeli jednak cena wzrośnie do 105 tys. USD, odkupienie 1 BTC przyniesie stratę w wysokości 5 tys. USD plus opłaty i odsetki.
Shortowanie akcji
Załóżmy, że zdaniem inwestora akcje korporacji XYZ, obecnie notowane po 50 tys. USD za sztukę, spadną. Pożycza on 100 akcji i sprzedaje za 5 tys. USD. Jeżeli cena spadnie do 40 USD, odkupi akcje za 4 tys. USD, odda je i zyska 1000 USD (minus opłaty). Jeżeli jednak cena wzrośnie do 60 USD, odkup będzie kosztować 6 tys. USD, co przyniesie stratę w wysokości 1000 USD plus dalsze koszty, np. opłaty od pożyczki czy odsetki.
Rodzaje shortowania
Są dwa główne rodzaje shortowania:
Shortowanie z zabezpieczeniem: Polega na faktycznym pożyczaniu i sprzedawaniu akcji, co jest ogólnie przyjęte.
Shortowanie bez pokrycia: Sprzedaż akcji bez ich wcześniejszego pożyczenia, co jest bardziej ryzykowne i często objęte ograniczeniami lub niedozwolone ze względu na ryzyko ingerencji w rynek.
Wymogi w zakresie shortowania
Ponieważ shortowanie wiąże się z pożyczaniem środków, traderzy zwykle muszą dostarczyć zabezpieczenie poprzez konto margin lub futures. Jeżeli shortujemy za pośrednictwem brokera lub giełdy z możliwością handlu lewarowanego, trzeba brać pod uwagę następujące kwestie:
Wymogi w zakresie depozytu zabezpieczającego: Na rynkach tradycyjnych wymóg wniesienia depozytu zabezpieczającego wynosi zwykle 50% wartości shortowanych akcji. Na rynkach krypto wymogi zależą od platformy i stosowanej dźwigni. Np. przy dźwigni 5× pozycja o wartości 1000 USD musi mieć 200 USD zabezpieczenia.
Obowiązkowy depozyt zabezpieczający: Obowiązkowy depozyt zabezpieczający daje gwarancję, że konto ma wystarczającą ilość środków na pokrycie możliwych strat. Oblicza się go często na podstawie poziomu depozytu tradera (aktywa ogółem / pasywa ogółem).
Ryzyko likwidacji: Jeżeli poziom depozytu zabezpieczającego za bardzo spadnie, możliwe że broker lub giełda wystosuje wezwanie do uzupełnienia depozytu i poprosi o wpłatę dalszych środków lub po prostu zlikwiduje pozycje w celu pokrycia pożyczonych środków, co może prowadzić do znacznych strat.
Zalety shortowania
Shortowanie może mieć dla inwestorów i traderów wiele zalet:
Zarabianie na spadkach rynkowych: Traderzy mogą zarabiać na spadkach cen, co nie jest możliwe w tradycyjnych strategiach gry na zwyżkę.
Hedging: Możliwość ochrony portfela poprzez kompensację strat na pozycjach long – szczególnie na niestabilnych rynkach.
Odkrywanie ceny: Zdaniem niektórych osób shortowanie pomaga korygować przewartościowanie akcji, ponieważ odzwierciedla negatywne informacje i poprawia efektywność rynku.
Płynność: Zwiększa aktywność handlową, ułatwiając kupującym i sprzedającym dokonywanie transakcji.
Ryzyko związane z shortowaniem
Przy zajmowaniu pozycji short trzeba brać pod uwagę różne zagrożenia. Jednym z nich jest to, że – teoretycznie rzecz biorąc – potencjalna strata na pozycji short jest nieskończona.
Na przestrzeni lat na shortowaniu akcji zbankrutowała niezliczona liczba zawodowych traderów. Jeżeli cena akcji wzrośnie ze względu na nieoczekiwane wiadomości, nagły wzrost może szybko „uwięzić” shortujących (w ramach tzw. wyciskania shortów).
Inne potencjalne wady shortowania to np.:
Koszty pożyczania: Opłaty i odsetki są zmienne, szczególnie w przypadku akcji wysokopopytowych, które trudno pożyczyć.
Wypłaty dywidend: Na rynkach akcji shortujący muszą pokrywać wszelkie dywidendy emitowane w okresie shortowania, co zwiększa koszty.
Zagrożenia nadzorcze: Tymczasowe zakazy lub ograniczenia w okresie kryzysów rynkowych mogą zmuszać shortujących do pokrycia pozycji po niekorzystnych cenach.
Względy rynkowo-etyczne
Shortowanie jest kontrowersyjne. Zdaniem krytyków może pogłębiać spadki na rynku lub niesłusznie sekować firmy, potencjalnie szkodząc pracownikom lub zainteresowanym stronom. Agresywne shortowanie podczas kryzysu finansowego w roku 2008 doprowadziło np. do tymczasowych zakazów w kilku krajach. Zwolennicy shortowania argumentują jednak, że shortowanie zwiększa przejrzystość rynku, ponieważ ujawnia, które spółki są przewartościowane lub nieuczciwe.
Organy nadzorcze niwelują te problemy przepisami, np. zasadą wzrostową (ograniczającą shortowanie w okresie gwałtownych spadków) czy wymogiem ujawniania informacji o dużych pozycjach short. W USA shortowanie podlega przepisom rozporządzenia SHO (rozporządzenia w sprawie shortowania) wydanego przez amerykańską komisję papierów wartościowych i giełd (SEC), które zapobiega ingerencjom, np. shortowaniu bez pokrycia.
Wnioski końcowe
Reasumując, shortowanie to popularna strategia, która daje traderom możliwość zarabiania na spadkach cen. Shortowanie jest ciągle podstawowym elementem rynków tradycyjnych i kryptowalutowych, niezależnie od tego, czy służy w celach spekulacyjnych, czy jako zabezpieczenie. Należy jednak brać pod uwagę wady shortowania i związane z nim ryzyko, np. nieograniczone straty, wyciskanie shortów czy koszty transakcji.
Dalsza lektura
Wyłączenie odpowiedzialności: Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i dydaktycznych, bez jakichkolwiek oświadczeń ani gwarancji. Nie należy jej rozumieć jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich fachowych doradców. Możliwe, że produkty wspomniane w tym artykule nie będą dostępne w danym regionie. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażane poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możliwe, że nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy rozumieć jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Więcej informacji można znaleźć w naszych Warunkach użytkowania i Ostrzeżeniu o ryzyku.