Wyłączenie odpowiedzialności: Ten artykuł jest przeznaczony wyłącznie do celów edukacyjnych. Informacje dostarczane za pośrednictwem Binance nie stanowią porady ani rekomendacji inwestycyjno-handlowej. Binance nie ponosi odpowiedzialności za żadne Twoje decyzje inwestycyjne. Przed podjęciem ryzyka finansowego należy zasięgnąć fachowej porady. Produkty wymienione w tym artykule mogą nie być dostępne w danym regionie.
Najważniejsze informacje
Ponieważ krzywe powiązań łączą podaż z popytem, stanowią system matematyczny dla branży krypto i mogą służyć do automatyzacji ustalania cen oraz płynności.
Projekty mogą konfigurować własną cenę i dystrybucję tokenów przy użyciu różnych krzywych, np. krzywych liniowych, wykładniczych, logarytmicznych czy schodkowych.
Chociaż ze względu na niestabilność i ryzyko związane z tokenami nie ma gwarancji pełnej samowystarczalności, platformy takie jak pump.fun pokazują, w jaki sposób krzywe powiązań umożliwiają przewidywalną emisję tokenów oraz udział w rynku na wczesnym etapie.
Wprowadzenie
Podaż i popyt to stare zasady gospodarcze, które od wieków nadają kształt rynkom. Mają wpływ na wszystko – od cen rzadkich klejnotów po wartość artykułów codziennego użytku, np. mleka czy jajek. Ale jak stosować te podstawowe koncepcje w branży krypto, w której aktywa istnieją wyłącznie w formie cyfrowej?
Obszar krypto rozciąga się na wiele pojęć matematycznych. Jednym z takich pojęć są krzywe powiązań, które określają związek między ceną a podażą danego aktywa.
W miarę zakupu coraz większej liczby tokenów cena zwykle rośnie, a przy sprzedaży lub wycofywaniu tokenów z obiegu cena zazwyczaj spada. Jest to tradycyjny model krzywej powiązań i mechanizm, który zwykle przynosi korzyści pierwszym uczestnikom rynku i traderom.
Krzywe powiązań stanowią podstawowy system matematyczny w tokenomii. Popularne platformy takie jak pump.fun skutecznie automatyzują ustalanie cen, płynność i dystrybucję tokenów przy użyciu mechanizmu krzywych powiązań.
Z uwagi na znaczenie krzywych powiązań przyjrzymy się ich funkcji, różnym rodzajom krzywych oraz ich znaczeniu w branży krypto.
Co to jest krzywa powiązań?
Krzywe powiązań to modele matematyczne, które mają tworzyć bezpośrednią korelację między podażą kryptoaktywów a ich ceną. Rządzi nimi algorytm, co oznacza, że z góry ustalony wzór automatycznie dostosowuje cenę aktywa do jego podaży.
W taki sam sposób traktuje się aktywa od zarania dziejów. Kiedy popyt na dane aktywo rośnie, a jego dostępność pozostaje ograniczona, zazwyczaj drożeje. W krzywych powiązań chodzi o zastosowanie tej samej zasady na rynku kryptowalut, czyli dostosowywanie ceny tokena do podaży.
Mechanizmem cenowym krzywych powiązań rządzą smart kontrakty, co oznacza, że ich realizacja w sieciach blockchain jest automatyczna, przejrzysta i zdecentralizowana.
Jak działają krzywe powiązań?
Podstawowa zasada leżąca u podstaw krzywych powiązań jest w miarę prosta: im większe zakupy tokenów, tym większa podaż w obiegu, co zazwyczaj skutkuje wzrostem ceny. I odwrotnie – im większa sprzedaż tokenów, tym mniejsza podaż w obiegu, co powoduje spadek ich ceny.
Aby zobrazować tę kwestię, wyobraźmy sobie nowy projekt, który wypuszcza tokeny według krzywej powiązań. Ze względu na niską podaż początkową osoby, które kupią tokeny w pierwszej kolejności, najprawdopodobniej nabędą je po niskiej cenie.
Jeżeli jednak token zrobi się popularny i zacznie go kupować więcej traderów, podaż w obiegu wzrośnie, a bicie nowych tokenów może przebiegać zgodnie z krzywą powiązań, co spowoduje wzrost ceny.
Automatyczny charakter krzywej powiązań zapewnia płynność, ponieważ nadal ma miejsce kupno lub sprzedaż tokenów. Projekty mogą sobie konfigurować własne tokenomie krzywej powiązań poprzez określanie własnych specjalnych krzywych za pomocą modeli matematycznych. Nie ma tak naprawdę ograniczenia co do rodzajów krzywych, jakie można zastosować, ale najczęściej przyjmują one postać krzywych liniowych, wykładniczych i logarytmicznych.
Liniowe krzywe powiązań
Najprostszym modelem matematycznym tego mechanizmu jest liniowa krzywa powiązań. W tym modelu cena tokena rośnie wprost proporcjonalnie do liczby sprzedanych tokenów, co skutkuje zwiększeniem całkowitej podaży tokenów w obiegu. Cena rośnie o wcześniej ustaloną, stałą kwotę za każdy nowy wybity lub sprzedany token.
Poniżej znajduje się proste ujęcie liniowej krzywej powiązań, która stanowi najprostszą formę krzywej powiązań.
Wykładnicze krzywe powiązań
W przypadku wykładniczej krzywej powiązań cena tokena w danej chwili zależy wykładniczo od podaży w obiegu. Jeżeli zakup tokenów będzie przebiegać w dwukrotnie szybszym tempie, cena wzrośnie ponaddwukrotnie, co oznacza, że mogą one znacznie szybciej bardzo podrożeć.
Krzywe wykładnicze zwykle dają największą gratyfikację pierwszym nabywcom, którzy są w stanie sprzedać tokeny później, kiedy popyt wzrośnie. Dlatego taką krzywą mogą stosować projekty, które chcą zachęcić do uczestnictwa we wczesnej fazie. Co prawda możliwe jest, że pierwsi nabywcy narażają się na znaczne ryzyko, ale jeżeli projekt się uda, mogą również najwięcej zyskać.
Poniżej znajduje się proste ujęcie wykładniczej krzywej powiązań. Jak widać, wzrost ceny przyspiesza wraz ze wzrostem liczby tokenów w obiegu.
Logarytmiczne krzywe powiązań
Krzywa logarytmiczna oznacza, że cena tokenów szybko rośnie w miarę tworzenia kolejnych. Jednak wraz ze wzrostem podaży zaczyna spadać cena. Model ten przynosi zwykle największe korzyści pierwszym traderom, ponieważ początkowy skok ostatecznie się wyrównuje.
Krzywa logarytmiczna może zapewniać płynność projektowi za pośrednictwem tych pierwszych nabywców, którzy mogą być zainteresowani szybkim zyskiem na wczesnym etapie. Poniżej znajduje się proste ujęcie logarytmicznej krzywej powiązań.
Wprawdzie zazwyczaj stosuje się krzywe liniowe, wykładnicze i logarytmiczne, ale w projektach DeFi stosuje się również inne ich rodzaje. Są to np. krzywe powiązań z funkcją schodkową do wzrostów cen zależnych od etapów przełomowych oraz krzywe S do stopniowego wzrostu i stabilizacji. Są nawet odwrotne krzywe powiązań, w przypadku których cena pierwszych tokenów bywa wyższa, ale wraz ze wzrostem podaży robi się tańsza dla przyszłych nabywców.
Zastosowanie praktyczne krzywych powiązań
Skoro mamy już omówioną teorię krzywych powiązań, przyjrzyjmy się praktycznemu zastosowaniu tych mechanizmów na platformie pump.fun. Pump.fun to zdecentralizowana platforma do emisji i wymiany tokenów stworzona w sieci blockchain Solana. Przy użyciu smart kontraktów automatyzuje ustalanie cen, płynność i dystrybucję.
Pump.fun daje użytkownikom możliwość tworzenia i rozprowadzania własnych tokenów – najczęściej monet memowych. Te tworzone przez społeczność monety nie mają wartości własnej, ale ich cena może rosnąć ze względu na popularność. Podstawą tej platformy są krzywe powiązań, które określają sposób tworzenia, wyceny i sprzedaży tokenów w ekosystemie.
W odróżnieniu od wielu tradycyjnych kryptowalut i monet memowych, które są zależne od handlu spekulacyjnego i szumu informacyjnego, projekt pump.fun sprzyja stabilności cenowej i przejrzystości poprzez zastosowanie gładkiej krzywej powiązań. Zapewnia to przejrzystość i przewidywalność, ponieważ cena tokena stopniowo rośnie lub spada zgodnie z wcześniej określoną funkcją matematyczną w miarę kupowania lub sprzedawania kolejnych tokenów.
Wyobraźmy sobie, że właśnie miało miejsce uruchomienie nowego tokena. Według wcześniej ustalonej krzywej powiązań cena początkowa wyniesie 0,1 SOL za pierwszy token i będzie stopniowo rosnąć w miarę sprzedaży kolejnych tokenów.
Po sprzedaży pierwszych 500 tokenów cena może wzrosnąć do 0,2 SOL, a po 1000 tokenów może wzrosnąć do 0,4 SOL. W miarę wzrostu liczby sprzedanych tokenów ich cena będzie ciągle płynnie rosnąć, a wzrosty cen będą się powiększać wraz ze wzrostem podaży w obiegu.
Na platformie pump.fun można znaleźć wzrokowe ujęcie przebiegu krzywej powiązań. Ta wartość procentowa może rosnąć lub spadać stosownie do zakupu lub sprzedaży tokenów. Ponadto kiedy token dojdzie do określonej kapitalizacji rynkowej, dostaje koronę pana na włościach w ramach konkursu platformy pump.fun, który zwiększa widoczność zwycięskiego tokena, dopóki nie zdetronizuje go inny token.
Kiedy token dojdzie do określonej kapitalizacji rynkowej a pasek postępu krzywej powiązań zbliży się do 100%, automatycznie przechodzi dalej do handlu na platformie Raydium. Platforma pump.fun zasadniczo tworzy na Raydium pulę handlową poprzez kojarzenie części SOL uzyskanej przez krzywą powiązań z tokenami. Poniżej znajduje się dokładna procedura z platformy pump.fun.
Taka konstrukcja zachęca pierwszych nabywców niższymi cenami, a późniejsi nabywcy płacą więcej w miarę nabywania kolejnych tokenów. Pokazuje to również, w jaki sposób krzywe powiązań można skutecznie stosować w DeFi i dowodzi jej zdolności do tworzenia w miarę samowystarczalnych rynków, których siłę napędową stanowią wyłącznie zależności podażowo-popytowe.
Wnioski Końcowe
Rynkami rządzi odwieczna zasada podaży i popytu, a modele matematyczne próbują zapewnić podobny system organizacji aktywów cyfrowych w branży krypto. Jak już zdążyliśmy się zorientować, krzywe powiązań mogą zapewniać płynność, a czasami stabilność, poprzez zastosowanie w DeFi starych koncepcji wyceny aktywów.
Platformy takie jak pump.fun dowodzą zastosowań praktycznych krzywych powiązań, ponieważ pokazują, że mogą one sprzyjać uczestnictwu we wczesnych fazach i organizowaniu płynności. Ponieważ zasada podaży i popytu jest od wieków ciągle aktualna na rynkach tradycyjnych, modele matematyczne, np. krzywe powiązań, mogą mieć podobne znaczenie również w branży krypto.
Dalsza Lektura
Wyłączenie Odpowiedzialności: Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i edukacyjnych, bez jakichkolwiek oświadczeń ani gwarancji. Nie należy jej interpretować jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich fachowych doradców. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażane poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności tutaj. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możliwe, że nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy interpretować jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Więcej informacji można znaleźć w naszych Warunkach użytkowania i Ostrzeżeniu o ryzyku.