Wyłączenie odpowiedzialności: Ten artykuł jest przeznaczony wyłącznie do celów edukacyjnych. Informacje dostarczane za pośrednictwem Binance nie stanowią porady ani rekomendacji inwestycyjno-handlowej. Binance nie ponosi odpowiedzialności za żadne Twoje decyzje inwestycyjne. Przed podjęciem ryzyka finansowego należy zasięgnąć fachowej porady. Produkty wymienione w tym artykule mogą nie być dostępne w danym regionie.
Najważniejsze informacje
Solana to projekt blockchain opracowany w roku 2017 i uruchomiony w roku 2020. Charakteryzuje się niskimi opłatami transakcyjnymi i wysoką wydajnością.
Projekt Solana wdrożył nowatorski system o nazwie Proof of History (PoH). Nie jest to mechanizm konsensusu, a sposób na skrócenie czasu potrzebnego na potwierdzanie kolejności transakcji.
Zaprojektowana do obsługi wszelkiego rodzaju aplikacji sieć Solana stanowi bazę dla dużej liczby zdecentralizowanych rynków, gier i tokenów NFT, przez co jest jednym z najpopularniejszych ekosystemów blockchain.
Co to jest Solana?
Solana to platforma blockchain zaprojektowana do obsługi aplikacji zdecentralizowanych (DApp) oraz koordynowania szybkich i tanich transakcji.
Założona w roku 2017 przez Anatola Jakowenkę i uruchomiona w 2020 roku sieć Solana przyciąga miliony deweloperów oraz użytkowników na całym świecie szybkością i skalowalnością. Dzięki wysokiej wydajności sieć Solana jest szczególnie atrakcyjna dla deweloperów tworzących zastosowania, w których konieczne jest przetwarzanie na bieżąco, czyli gry, finanse i rynki zbytu.
Według stanu na styczeń roku 2025 Solana znajduje się w pierwszej piątce projektów kryptowalutowych, a jej kapitalizacja rynkowa przekracza 120 mld USD.
Jak Działa Solana?
Solana to sieć blockchain Proof of Stake (PoS) trzeciej generacji, w której ma miejsce wdrażanie szeregu wyjątkowych innowacji mających zapewniać wysoką wydajność, szybkie transakcje i niskie opłaty:
Maszyna wirtualna Solana (Solana Virtual Machine, SVM): Środowisko wykonawcze do realizacji transakcji i smart kontraktów.
Przetwarzanie równoległe: Umożliwia jednoczesne działanie większej liczby smart kontraktów, co oznacza, że w każdej chwili możliwa jest realizacja dużej liczby transakcji.
Proof of History (PoH): Metoda oznaczania transakcji znacznikami czasowymi przed dodaniem ich do sieci blockchain prowadząca do znacznego skrócenia czasu realizacji (więcej na ten temat wkrótce).
Tower BFT: Zoptymalizowana pod protokół PoH wersja tradycyjnych systemów bizantyjskiej tolerancji błędów (BFT).
Turbine: Protokół propagacji bloków, który zapewnia synchronizację sieci.
Gulf Stream: Protokół przekazywania transakcji, który minimalizuje ilość pamięci potrzebnej walidatorom (węzłom komputerowym potwierdzającym transakcje).
Rozszerzenia tokenów: Zestaw bogatych funkcji naturalnie wbudowanych w program tokenów, który umożliwia realizację złożonych zachowań i zastosowań praktycznych.
Z połączenia tych właściwości powstała wysokowydajna sieć, która ma czasy bloku na poziomie 0,4 s i jest w stanie przetwarzać tysiące transakcji na sekundę (TPS). Dla porównania czas bloku w sieci Bitcoin wynosi ok. 10 minut, a w sieci Ethereum mniej więcej 15 sekund.
Dzięki protokołowi Proof of History (PoH) i przetwarzaniu równoległemu sieć Solana jest w stanie dorównać sprawnością systemom scentralizowanym, a do tego wszystko odbywa się w zdecentralizowanej, niewymagającej pozwolenia globalnej sieci blockchain.
Proof of History (PoH)
W większości sieci blockchain ustalenie dokładnej kolejności transakcji bywa trudne. Wynika to z faktu, że nie ma wspólnego zegara, który informowałby wszystkie komputery (węzły) w sieci, że coś się dzieje. Solana rozwiązuje ten problem przy użyciu specjalnego systemu o nazwie Proof of History (PoH), który pełni funkcję wbudowanego zegara sieci blockchain.
Proof of History tworzy oś czasu wydarzeń w drodze tzw. haszowania. Haszowanie polega na pobieraniu danych i przepuszczaniu ich przez specjalny wzór, w wyniku czego powstaje niepowtarzalny ciąg liter i cyfr. W przypadku PoH powtarza się to wielokrotnie:
Dane (np. transakcja) przechodzą przez wzór skrótu.
Wynik pełni funkcję danych wejściowych do kolejnego haszowania.
Odbywa się to po kolei i prowadzi do powstania ciągu, który odzwierciedla dokładną kolejność zdarzeń.
Każdy etap w tym ciągu jest swego rodzaju znacznikiem czasowym, który potwierdza, kiedy dane zdarzenie miało miejsce względem innych (np. która transakcja była pierwsza). Po utworzeniu zmiana ciągu jest prawie niemożliwa, co oznacza, że jest on bezpieczny i godny zaufania.
Innymi słowy działanie PoH polega na tworzeniu ciągu kryptograficznego, który potwierdza upływ czasu między zdarzeniami. Odbywa się to poprzez ciągłe haszowanie danych przy użyciu algorytmu SHA-256, przy czym dane wyjściowe każdego skrótu pełnią funkcję danych wejściowych kolejnego skrótu. Powstały niepowtarzalny ciąg odzwierciedla kolejność i przedziały czasowe transakcji blockchain.
Zalety Proof of History
Dzięki wbudowaniu w sieć blockchain weryfikowalnej osi czasu PoH ma szereg zalet:
Wyższa sprawność: Walidatorzy są w stanie realizować transakcje szybciej i nie muszą czekać na konsensus w sprawie czasu ani kolejności transakcji.
Większe bezpieczeństwo: Niezmienny ciąg skrótów utrudnia podmiotom o złych zamiarach zmianę kolejności transakcji.
Skalowalność: PoH umożliwia sieci obsługę znacznie większej liczby transakcji poprzez usprawnienie zatwierdzania.
Reasumując, Proof of History jest niczym wbudowany zegarek sieci blockchain Solana. Nie jest to mechanizm konsensusu, lecz sposób na skrócenie czasu potrzebnego do potwierdzenia kolejności transakcji. Kiedy połączymy to rozwiązanie z PoS, wybór kolejnego walidatora staje się znacznie łatwiejszy.
Opłaty transakcyjne
Solana ma wyjątkowo niskie opłaty – przeciętna transakcja kosztuje zaledwie 0,02 USD. Niskie opłaty mogą wyeliminować część największych barier na drodze do wejścia na rynek Web3, ponieważ opłaty za gaz w innych sieciach nierzadko znacząco zwiększają koszty pojedynczego zakupu.
Jednak w okresach wzmożonego ruchu opłaty mogą rosnąć do 0,30 USD lub bardziej (np. kiedy na początku 2025 r. na rynek weszła moneta memowa Trump).
Efektywność energetyczna
Węzłom Solany wystarcza do zatwierdzania transakcji znacznie mniej czasu i zasobów. Nie ma tu górnictwa jak w przypadku sieci blockchain Proof of Work (PoW). Dzięki temu sieć Solana należy do najbardziej energooszczędnych sieci blockchain.
Fundacja Solana – organizacja niedochodowa odpowiedzialna za zabezpieczanie i obsługę sieci Solana – publikuje regularne audyty zewnętrzne na temat wpływu sieci Solana na zużycie energii, a także na temat porównania z innymi projektami blockchain oraz ich średnim zużyciem w gospodarstwach domowych. Zgodnie z raportem opublikowanym we wrześniu 2024 sieci Solana „udało się zmniejszyć ślad węglowy o 69%” od czasu raportu z grudnia roku 2023.
Czym Jest SOL?
SOL jest kryptowalutą macierzystą sieci Solana. Działa na protokole SPL, który jest standardem tokenów sieci Solana (odpowiednikiem standardu ERC-20 w sieci Ethereum).
Sieć spala sobie część SOL w ramach modelu deflacyjnego. Moneta SOL ma dwa główne zastosowania:
Rozliczanie opłat transakcyjnych ponoszonych przy korzystaniu z sieci lub smart kontraktów.
Stakowanie tokenów w ramach mechanizmu konsensusu Proof of Stake.
Staking SOL
Posiadacze SOL mogą stakować monety w ramach mechanizmu konsensusu Proof of Stake (PoS) sieci. Przy użyciu kompatybilnego portfela krypto, np. Phantom, można sobie zestakować SOL u walidatorów, którzy realizują transakcje w sieci. Skuteczny walidator może się dzielić częścią nagrody z osobami, które stakują u niego tokeny. Ten mechanizm nagrody zachęca walidatorów i delegujących do działania w najlepiej pojętym interesie sieci.
SOL można też stakować na Binance i jednocześnie czerpać korzyści z używania tokena BNSOL, dzięki któremu można zachować płynność, a jednocześnie zdobywać nagrody za staking.
Koszty ponoszone przez walidatorów w sieci Solana
Posiadacz SOL może również, jeżeli chce, zostać walidatorem sieci, ale ze względu na wysokie koszty utrzymania często decydują się na to duzi posiadacze. Mimo że nie ma wymogów minimalnych, aby zostać walidatorem w sieci Solana, trzeba co roku wydawać znaczną ilość SOL na opłaty transakcyjne za głosowanie.
Na styczeń 2025 r. szacunkowe kwoty to ok. 354 SOL/rok lub 0,97 SOL/dzień. Oznacza to, że aby osiągnąć zysk, walidator prawdopodobnie będzie musiał mieć dziesiątki tysięcy użytkowników, którzy wydelegują stawki do jego węzła.
Ekosystem Solana
Od czasu uruchomienia wersji beta sieci głównej w 2020 roku ekosystem Solana znacznie się rozrósł. Według stanu na styczeń 2025 roku w sieci Solana są ponad cztery miliony aktywnych portfeli i tysiące deweloperów.
Szybkie transakcje i wysoka przepustowość Solany sprawiły, że jest ona wybierana jako sieć dla kilku przypadków użycia Web3, takich jak:
Finanse zdecentralizowane (DeFi): Solana obsługuje dużą liczbę aplikacji DeFi i daje użytkownikom dostęp do usług, np. do udzielania i zaciągania pożyczek bez pośredników.
Płatności: Protokół Solana Pay umożliwił stworzenie ekosystemu bezproblemowych struktur płatności, które dają możliwość rozliczania płatności w kilka sekund.
Gry i rozrywka: Rozlicznie dużych transakcji przy minimalnych opóźnieniach otwiera nowe możliwości stosowania Web3 w grach, rozrywce i metawersie.
Tokeny niezamienne (NFT): Platforma jest bazą dla coraz większej liczby projektów NFT, a także daje twórcom możliwość handlowania grafikami cyfrowymi i przedmiotami kolekcjonerskimi oraz ich tworzenia i prezentowania.
Zdecentralizowane sieci infrastruktury fizycznej (DePIN): Sieci rzeczywiste, które działają w technologii blockchain. Koncepcja DePIN stanowi rozszerzenie zasad decentralizacji technologii blockchain na infrastrukturę materialną, np. sieci energetyczne czy łańcuchy dostaw.
Wnioski Końcowe
Solana to potężna sieć blockchain, która jest szybka, niedroga i energooszczędna. Dzięki wyjątkowym funkcjom, takim jak np. Proof of History czy inne nowoczesne narzędzia, rozwiązuje powszechne problemy, np. problem niskiej prędkości czy wysokich kosztów, które występowały w starszych technologiach blockchain.
Na przestrzeni lat sieć Solana stała się popularną platformą do tworzenia aplikacji, projektów Web3 i handlu tokenami NFT. Dzięki nastawieniu na szybkość i łatwość obsługi jest kluczowym podmiotem w sektorze blockchain.
Dalsza Lektura
Wyłączenie Odpowiedzialności: Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i edukacyjnych, bez jakichkolwiek oświadczeń ani gwarancji. Nie należy jej interpretować jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich fachowych doradców. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażane poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności tutaj. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możliwe, że nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy interpretować jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Więcej informacji można znaleźć w naszych Warunkach użytkowania i Ostrzeżeniu o ryzyku.