Najważniejsze informacje
DeFi zapewnia użytkownikom dostęp do kryptowalutowych usług finansowych przy użyciu portfela i odrobiny kryptowalut. Zdecentralizowane aplikacje (DApp) dają np. możliwość udzielania pożyczek, dostarczania płynności, swapowania czy stakingu w wielu sieciach blockchain.
O ile pierwotną bazą DeFi była sieć Ethereum, o tyle teraz aplikacje DApp świata DeFi obsługuje większość sieci blockchain z funkcjami smart kontraktów, czyli np. takie rozwiązania warstwy drugiej, jak Arbitrum i Optimism. Podstawą usług oferowanych przez DeFi – wśród których można wymienić staking, inwestowanie, udzielanie pożyczek czy zbieranie plonów – są smart kontrakty.
DeFi umożliwia optymalizację zysków, udział w zdecentralizowanych rynkach, dostęp do usług bankowych oraz szybkie zaciąganie i udzielanie pożyczek. Jednak sektor DeFi nie jest pozbawiony ryzyka – przed podjęciem ryzyka należy zawsze przeprowadzać dokładną analizę.
Wprowadzenie
Wejście w świat zdecentralizowanych finansów (DeFi) może być fascynujące, ale także skomplikowane. Po pewnym czasie HODLowania często zaczynamy się zastanawiać, jak wycisnąć ze swojego portfela większe zyski. Jednak jeżeli chodzi o DeFi, trzeba wykonać bardzo dobre rozpoznanie.
Przy odpowiedzialnym użytkowaniu aplikacje DApp i projekty DeFi mogą się stać potężnymi narzędziami. Jeżeli jednak wskoczymy w ten świat zbyt wcześnie, możliwe, że sytuacja nas przerośnie i zaczniemy podejmować nierozsądne decyzje inwestycyjne. Aby wejść do gry, najlepiej poznać zagrożenia i znaleźć sobie coś, co nam odpowiada. Mając to na uwadze, przyjrzyjmy się podstawom, które będą potrzebne na początku przygody z DeFi.
Czym są zdecentralizowane finanse (DeFi)?
Zdecentralizowane finanse (DeFi) to ekosystem aplikacji finansowych stworzony na sieciach blockchain. Mówiąc dokładniej, w DeFi chodzi o to, aby stworzyć otwarty, niewymagający pozwolenia oraz przejrzysty ekosystem usług finansowych, który będzie dostępny dla każdego i będzie działać bez jakiegokolwiek organu centralnego. Użytkownicy zachowują pełną kontrolę nad swoimi aktywami i komunikują się z tym ekosystemem za pośrednictwem zdecentralizowanych aplikacji (DApp) typu peer-to-peer (P2P).
Podstawową zaletą systemu DeFi jest to, że ułatwia dostęp do usług finansowych – zwłaszcza osobom odizolowanym od tradycyjnego systemu finansowego. Kolejną zaletą jest modułowa struktura, która stanowi jego podstawę, oraz interoperacyjne aplikacje DeFi na publicznych sieciach blockchain. Potencjał systemu umożliwia tworzenie zupełnie nowych rynków, produktów i usług finansowych.
Główne zalety DeFi
Podstawę finansów tradycyjnych stanowią takie instytucje, jak np. banki, które pełnią rolę pośredniczącą, i sądy, które zapewniają arbitraż. W aplikacjach DeFi nie są potrzebni pośrednicy ani rozjemcy. Rozwiązanie każdego możliwego sporu określa kod, a użytkownicy przez cały czas zachowują kontrolę nad swoimi środkami. Dzięki tej automatyzacji spadają koszty i możliwy jest bardziej bezproblemowy system finansowy.
Ponieważ te nowe usługi finansowe działają na sieciach blockchain, znikają indywidualne punkty podatności na awarie. Dane są zapisywane w sieci blockchain i rozkładają się na tysiące węzłów, przez co ocenzurowanie lub potencjalne wyłączenie usługi jest skomplikowanym przedsięwzięciem.
Kolejną istotną zaletą takiego otwartego ekosystemu jest łatwy dostęp dla osób, które bez niego nie miałyby do dyspozycji żadnych usług finansowych. Ponieważ podstawą tradycyjnego systemu finansowego jest zysk pośredników, w społecznościach niskodochodowych ich usługi są zazwyczaj nieobecne. Jednak dzięki DeFi koszty znacznie spadają i z szerszej gamy usług finansowych mogą również korzystać osoby o niskich dochodach.
Potencjalne zastosowania praktyczne DeFi
Zaciąganie i udzielanie pożyczek
Otwarte protokoły pożyczkowe należą do najpopularniejszego rodzaju aplikacji w ekosystemie DeFi. Otwarte, zdecentralizowane zaciąganie i udzielanie pożyczek ma nad tradycyjnym systemem kredytowym wiele przewag, jak np. natychmiastowe rozliczanie transakcji, brak kontroli kredytowej oraz możliwość zabezpieczania aktywów cyfrowych.
Ponieważ te usługi pożyczkowe powstają na publicznych sieciach blockchain, minimalizują wymogi w zakresie zaufania i zapewniają weryfikację kryptograficzną. Dzięki rynkom pożyczkowym w technologii blockchain spada ryzyko strony przeciwnej, a udzielanie i zaciąganie pożyczek robi się tańsze, szybsze oraz dostępne dla większej liczby osób.
Usługi z zakresu bankowości
Ponieważ aplikacje DeFi są z definicji aplikacjami finansowymi, oczywistym zastosowaniem praktycznym są usługi z zakresu bankowości. Można tu np. wymienić emisję stablecoinów, kredyty hipoteczne i ubezpieczenia.
Wraz z dojrzewaniem branży blockchain zwiększa się nacisk na tworzenie stablecoinów. Są to kryptoaktywa powiązane zwykle z aktywami rzeczywistymi i można je łatwo przesyłać cyfrowo. Ponieważ ceny kryptowalut mogą ulegać gwałtownym wahaniom, zdecentralizowane stablecoiny mogłyby zostać przyjęte do codziennego użytku jako waluty cyfrowe, które nie są emitowane ani monitorowane przez organ centralny.
Dzięki smart kontraktom można by znacznie obniżyć opłaty za gwarantowanie i opłaty prawne od kredytów hipotecznych. Ubezpieczenie w technologii blockchain może wyeliminować pośredników i umożliwić rozłożenie ryzyka na wielu uczestników, potencjalnie prowadząc do obniżki składek przy tej samej jakości usług.
Zdecentralizowane rynki
Wśród najpopularniejszych zastosowań DeFi można wymienić zdecentralizowane giełdy (DEX), np. Uniswap i PancakeSwap. Platformy te umożliwiają użytkownikom handel lub wymianę aktywów cyfrowych bez konieczności powierzania środków zaufanemu pośrednikowi. Transakcje odbywają się bezpośrednio między portfelami użytkowników poprzez smart kontrakty.
Na niektórych giełdach w tzw. modelu automatycznego animatora rynku (AMM) handel koordynują pule płynności i nie ma konieczności bezpośredniego dobierania kontrahentów do transakcji. Ponieważ zdecentralizowane giełdy wymagają mniej konserwacji i zarządzania, mają zazwyczaj niższe opłaty transakcyjne niż giełdy scentralizowane.
Technologia blockchain może również służyć do emisji szerokiej gamy konwencjonalnych instrumentów finansowych i umożliwiać ich posiadanie. Zastosowania te funkcjonowałyby w sposób zdecentralizowany, co pozwoliłoby wyeliminować osoby nadzorujące, a tym samym ograniczyć indywidualne punkty podatności na awarię.
Optymalizacja zysków
Przy użyciu aplikacji DApp DeFi można automatyzować i optymalizować zysk składany ze stakingu, pul nagród oraz innych produktów oprocentowanych. Czasami określa się to mianem yield farmingu.
Można np. uzyskiwać regularne nagrody za kopanie bitcoina, delegowanie BNB lub dostarczanie płynności. Smart kontrakt może zbierać nagrody, kupować więcej aktywów bazowych i ponownie je inwestować. Ta procedura potęguje odsetki i często znacznie zwiększa zyski.
Przy użyciu smart kontraktu można zaoszczędzić czas i zoptymalizować kapitalizację. Nasze środki zwykle podlegają łączeniu ze środkami innych użytkowników, co oznacza, że opłaty za gaz rozkładają się na wszystkich członków smart kontraktu optymalizującego zyski.
Rola smart kontraktów w DeFi
Większość obecnych i potencjalnych zastosowań zdecentralizowanych finansów wiąże się z tworzeniem i wykonywaniem smart kontraktów. O ile w przypadku zwykłej umowy do określenia warunków wzajemnej relacji podmiotów zawierających umowę służy terminologia prawna, o tyle w przypadku smart kontraktu służy do tego kod komputerowy.
Ponieważ smart kontrakty mają warunki zapisane w kodzie komputerowym, mogą je automatycznie egzekwować. Umożliwia to niezawodną realizację i automatyzację wielu procesów biznesowych, które obecnie wymagają nadzoru ręcznego.
Stosowanie smart kontraktów jest szybsze, łatwiejsze i zmniejsza ryzyko dla obu stron. Jednak smart kontrakty wprowadzają również nowe rodzaje ryzyka. Ponieważ kod komputerowy jest podatny na błędy i luki w zabezpieczeniach, na niebezpieczeństwo narażona jest wartość oraz informacje poufne, które znajdują się w smart kontraktach.
Trudności sektora DeFi
Niska wydajność
Sieci blockchain są z założenia wolniejsze niż ich scentralizowane odpowiedniki, co ma wpływ na tworzone na nich aplikacje. Twórcy aplikacji DeFi muszą brać te ograniczenia pod uwagę i odpowiednio optymalizować swoje produkty. Rozwiązania warstwy drugiej, np. Arbitrum i Optimism, rozwiązują te problemy, a także zapewniają szybsze i tańsze transakcje.
Wysokie ryzyko błędu użytkownika
Aplikacje DeFi przenoszą odpowiedzialność z pośredników na użytkownika. Dla wielu osób może to stanowić aspekt negatywny. Kiedy wdrażanie produktów odbywa się na niezmiennych sieciach blockchain, projektowanie produktów, które minimalizują ryzyko błędu użytkownika, stanowi duże wyzwanie.
Niski komfort użytkowania
Korzystanie z aplikacji DeFi wymaga obecnie od użytkownika więcej wysiłku. Aby aplikacje DeFi mogły się stać podstawowym elementem globalnego systemu finansowego, muszą dawać wymierne korzyści, które zachęcą użytkowników do odejścia od tradycyjnego systemu. Najnowsze ulepszenia interfejsów użytkownika i materiały edukacyjne pomagają minimalizować ten problem.
Zaśmiecenie ekosystemu
Znalezienie najbardziej odpowiedniej aplikacji do konkretnego zastosowania praktycznego może być zniechęcające, a użytkownicy muszą umieć wyszukiwać najlepsze opcje. Wyzwaniem jest nie tylko tworzenie aplikacji, ale także myślenie o tym, jak wpisują się one w szeroko pojęty ekosystem DeFi.
Zagrożenia związane z DeFi
Chociaż świat DeFi może zapewniać atrakcyjne roczne stopy procentowe, nie jest pozbawiony ryzyka. Mimo decentralizacji są to wciąż usługi finansowe, więc występuje tu kilka znanych zagrożeń:
Ryzyko kontrahenta
Jeżeli partycypujemy w pożyczkach kryptowalutowych lub innego rodzaju pożyczkach, zachodzi ryzyko, że kontrahent nie spłaci zadłużenia.
Ryzyko regulacyjne
Zgodność z prawem niektórych usług i projektów może być trudna do ustalenia. Jeśli zainwestujemy w smart kontrakt, który zostanie zamknięty z powodu problemów związanych z przepisami, nasze środki mogą być zagrożone. Na rozwój i upowszechnienie DeFi mają wpływ najnowsze działania i wytyczne globalnych organów nadzoru.
Ryzyko związane z tokenami
Posiadane aktywa wiążą się z różnym poziomem ryzyka, na który ma wpływ ich płynność, wiarygodność, bezpieczeństwo ich smart kontraktów, oraz związany z nimi projekt i zespół. Ponieważ w ekosystemie DeFi jest wiele tokenów o niskiej kapitalizacji rynkowej, ryzyko związane z tokenami bywa szczególnie wysokie.
Ryzyko związane z oprogramowaniem
Luki w kodzie mogą narażać na szwank bezpieczeństwo smart kontraktów, w które inwestujemy. Nasz portfel może być również narażony na niebezpieczeństwo z powodu łączenia się z aplikacjami DApp DeFi i nadawania im określonych uprawnień. Aby przeciwdziałać tym zagrożeniom, pojawiają się praktyki zabezpieczające, czyli np. portfele z wieloma podpisami i fundusze zabezpieczenia.
Nietrwała strata
Jeżeli stakujemy w pulach płynności, z powodu odchylenia od proporcji cenowej, przy której wchodziliśmy, w razie wypłaty tracimy część tokenów wpłaconych do puli.
Dostęp do projektów DeFi
Tradycyjną bazą DeFi jest od dawna Ethereum. Jednak zdrowe ekosystemy DeFi ma teraz dużo sieci blockchain. Popularne są sieci z funkcjami smart kontraktów, czyli np. BNB Chain, Solana, Polkadot, Avalanche i nowsze rozwiązania warstwy drugiej na Ethereum.
Wyszukiwanie projektów i protokołów DeFi wymaga analizy. Rozpoznawanie nowych możliwości mogą ułatwiać fora internetowe, komunikatory i witryny internetowe. Trzeba jednak zachować szczególną ostrożność wobec wszelkich znajdowanych informacji. Należy zawsze dokładnie sprawdzać bezpieczeństwo każdego projektu, o którym czytamy lub słyszymy.
Co trzeba mieć, aby uzyskać dostęp do projektów DeFi?
Aby zacząć korzystać z aplikacji DApp DeFi, trzeba mieć:
Kompatybilny portfel: Może to być portfel w formie rozszerzenia do przeglądarki, czyli np. MetaMask lub portfel mobilny, czyli np. Trust Wallet. Portfel powierniczy (w przypadku którego nie jesteśmy właścicielami kluczy prywatnych) raczej nie da nam możliwości nawiązywania połączeń z aplikacjami DApp.
Aktywa krypto: Wydaje się to oczywiste, ale może być potrzebnych kilka aktywów. Jeżeli np. chcemy korzystać z aplikacji DApp, które działają na Ethereum, musimy mieć ETH na opłaty gas i drugi token do usługi, z której korzystamy.
DeFi a tradycyjne finanse (TradFi)
DeFi stanowi otwarty system finansowy dla każdego, kto ma dostęp do Internetu – w przeciwieństwie do tradycyjnych finansów, które są zależne od scentralizowanych instytucji i ciał nadzorczych. Jednak DeFi i finanse tradycyjne w coraz większym stopniu ze sobą współdziałają. Banki oraz instytucje finansowe zaczynają się zapuszczać w protokoły DeFi i tworzą modele hybrydowe, które stanowią połączenie zalet obu systemów.
DeFi a scentralizowane finanse (CeFi)
Nawet w świecie kryptowalut nie każda usługa finansowa jest zdecentralizowana. Np. staking za pośrednictwem giełdy scentralizowanej takiej jak Binance często oznacza rezygnację z własnej pieczy nad tokenami. W takim przypadku trzeba zaufać scentralizowanemu podmiotowi, który będzie się zajmować naszymi środkami.
Większość oferowanych usług będzie taka sama. Będą one prawdopodobnie realizowane za pośrednictwem tych samych platform DeFi, do których użytkownik ma bezpośredni dostęp. Jednak CeFi często eliminuje skomplikowany charakter samodzielnego zarządzania inwestycjami DeFi. Może też dawać więcej gwarancji na nasze wpłaty.
Sektor CeFi nie jest ani gorszy, ani lepszy od DeFi. Jego adekwatność zależy od naszych pragnień i potrzeb. Jest wprawdzie możliwe, że w CeFi trzeba będzie częściowo zrezygnować z kontroli, ale często otrzymujemy silniejsze gwarancje i zrzucamy z siebie część odpowiedzialności za obsługę aktywów oraz realizację transakcji.
Jaka jest różnica między DeFi a otwartą bankowością?
Otwarta bankowość to system bankowy, w którym zewnętrzni dostawcy usług finansowych uzyskują bezpieczny dostęp do danych finansowych za pośrednictwem interfejsów API. Umożliwia to łączenie kont oraz danych banków i niebankowych instytucji finansowych. Zasadniczo daje to możliwość tworzenia nowych produktów i usług w ramach tradycyjnego systemu finansowego.
DeFi proponuje jednak zupełnie nowy system finansowy, który jest niezależny od obecnej infrastruktury. DeFi określa się niekiedy również mianem finansów otwartych.
Otwarta bankowość daje np. możliwość zarządzania wszystkimi tradycyjnymi instrumentami finansowymi w jednej aplikacji poprzez bezpieczne pobieranie danych z kilku banków i instytucji.
Z kolei zdecentralizowane mogą dawać możliwość zarządzania zupełnie nowymi instrumentami finansowymi oraz nowe sposoby interakcji z nimi.
Wnioski Końcowe
Sektor DeFi szybko wytworzył samowystarczalny ekosystem wartości, który przyciąga kapitał, deweloperów i nowe produkty. Chociaż DeFi może zrewolucjonizować sektor finansowy, jest dziedziną, która wciąż się rozwija. Przyszłość DeFi to ciągły postęp technologiczny, zmiany przepisów i wzrost popularności masowej. Aby sprostać ograniczeniom i zagrożeniom związanym z DeFi, do trwałego wzrostu niezbędne są ciągłe innowacje.
Dalsza Lektura
Wyłączenie Odpowiedzialności: Niniejsza treść jest prezentowana użytkownikowi bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i edukacyjnych, bez jakichkolwiek gwarancji. Nie należy jej interpretować jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich zawodowych doradców. Jeżeli artykuł jest napisany przez stronę zewnętrzną, należy pamiętać, że wyrażone poglądy są poglądami tej strony i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności tutaj. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Możliwe, że wartość Twojej inwestycji spadnie lub wzrośnie i nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy interpretować jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Aby uzyskać więcej informacji, zapoznaj się z naszymi Warunkami Użytkowania oraz Ostrzeżeniem o Ryzyku.