Najważniejsze informacje
Ethereum to platforma typu open source działająca w technologii blockchain. Obsługuje smart kontrakty oraz aplikacje zdecentralizowane, umożliwiając deweloperom tworzenie szerokiej gamy produktów i usług.
Kryptowalutą macierzystą sieci Ethereum jest eter (ETH). Uruchomiona w 2015 roku moneta ETH jest drugą co do wielkości kryptowalutą pod względem kapitalizacji rynkowej.
Sieć Ethereum pierwotnie działała na mechanizmie konsensusu Proof of Work (PoW) – podobnie jak sieć Bitcoin. Jednakże w roku 2022 sieć przeszła na technologię Proof of Stake (PoS), aby poprawić energooszczędność i skalowalność.
Czym Jest Ethereum?
Sieć Ethereum – zaprojektowana w roku 2014 przez programistę Vitalika Buterina – jest zdecentralizowaną, otwartą platformą działającą w technologii blockchain. W odróżnieniu od sieci Bitcoin, która służy głównie do przesyłania pieniądza cyfrowego, sieć Ethereum daje możliwość tworzenia rozmaitych aplikacji i usług, np. gier, produktów finansowych czy kolekcji sztuki cyfrowej
Kryptowaluta macierzysta sieci Ethereum, czyli eter (ETH), jest drugą co do wielkości kryptowalutą po Bitcoinie, a jej kapitalizacja rynkowa wynosi 220 mld USD według stanu na maj 2025 r.
Czym sieć Ethereum różni się od sieci Bitcoin?
Wprawdzie zarówno sieć Ethereum, jak i sieć Bitcoin funkcjonują jako platformy umożliwiające przesył pieniądza cyfrowego, sieć Ethereum wyróżnia się szerszym zakresem zastosowań. Ethereum stanowi platformę do wdrażania smart kontraktów, czyli autonomicznych programów komputerowych, które automatycznie wykonują działania po spełnieniu określonych warunków. Spójrzmy bliżej na kilka zasadniczych różnic między sieciami Ethereum i Bitcoin.
1. Punkt wyjścia i cel
Bitcoin, wprowadzony w roku 2009 przez Satoshiego Nakamoto, miał być przede wszystkim cyfrową alternatywą wobec walut tradycyjnych. Bitcoin jest postrzegany jako zdecentralizowana forma pieniądza odporna na ingerencję władz czy inflację. Jego podstawową funkcją jest funkcja środka płatniczego, środka tezauryzacji, a dla niektórych także jednostki rozliczeniowej.
Z kolei sieć Ethereum została stworzona w roku 2014 przez Vitalika Buterina w ramach szerszej wizji. Co prawda ma swoją własną kryptowalutę, eter (ETH), ale cel sieci Ethereum wykracza poza koordynowanie transakcji. Ma to być platforma, na której deweloperzy mogą tworzyć i wdrażać smart kontrakty oraz aplikacje zdecentralizowane (DApp).
2. Smart kontrakty i aplikacje DApp
Co prawda sieć Bitcoin ma w ofercie pewien zakres funkcji smart kontraktów, ale sieć Ethereum jest bardziej elastyczna i powszechna, co daje szeroki zakres zastosowań. Umożliwiają one programowalne transakcje i wiele zastosowań wykraczających poza przelewy walut.
3. Tokenomia
Podaż bitcoina jest ograniczona i da się wykopać najwyżej 21 mln monet. Ta zasada niedoboru jest jednym z podstawowych aspektów, które wnosi. Ethereum z kolei nie ma sztywnego limitu podaży.
Reasumując: zarówno sieć Bitcoin, jak i Ethereum działa w technologii blockchain, ale obsługują różne obszary. Bitcoin ma zrewolucjonizować sposób postrzegania i używania pieniędzy, a Ethereum ma zrewolucjonizować sposób funkcjonowania aplikacji i umów w środowisku zdecentralizowanym.
Jak działa Ethereum?
Platforma Ethereum jest nieco skomplikowana, ale składa się z kilku głównych części: Sieci blockchain, smart kontraktów, specjalnego komputera o nazwie Ethereum Virtual Machine, sposobu uzgadniania transakcji oraz opłat za korzystanie z sieci. Przyjrzyjmy się im po kolei.
Sieć blockchain Ethereum
Sieć blockchain przypomina ogólnodostępny dziennik, w którym zapisuje się wszystkie zdarzenia w sieci Ethereum. Jest on zapisany na tysiącach komputerów, tzw. węzłach, które we wzajemnej współpracy dbają o jego dokładność. Każda transakcja, np. wysyłanie ETH czy użycie aplikacji, trafia do tzw. bloku. Bloki te są połączone w łańcuch, stąd określenie łańcuch bloków, blockchain.
Ponieważ łańcuch bloków jest wspólny i ogólnodostępny, każdy widzi, co się dzieje. Ma również taką konstrukcję, aby był bezpieczny, więc oszukiwanie czy dokonywanie zmian zapisów jest trudne. Sieć Ethereum ma specjalny sposób organizacji danych, tzw. pozycyjne drzewo skrótów, które służy np. do rejestrowania stanu posiadania ETH.
Smart kontrakty
Jedną z najfajniejszych funkcji Ethereum są smart kontrakty. Są jak automatyczne umowy, które robią to, co do nich należy, i nie trzeba się nimi zajmować. Jeżeli np. wpłacimy pieniądze na smart kontrakt, aby kupić jakiś artykuł cyfrowy, automatycznie wyśle on nam przedmiot, a sprzedającemu pieniądze. Kolejny przykład to smart kontrakt, który automatycznie wysyła wiadomość, kiedy ktoś prześle tokeny ETH.
Pomysł na smart kontrakty po raz pierwszy pojawił się wiele lat temu, a jego twórcą był Nick Szabo. W sieci Ethereum sporządza się je w języku programowania o nazwie Solidity. Obsługują one wszelkiego rodzaju aplikacje, np. takie, które umożliwiają pożyczanie pieniędzy, handlowanie grafiką cyfrową, a nawet głosowanie w grupie. Są bardzo przydatne, ale trzeba je kodować starannie, aby uniknąć błędów.
Maszyna wirtualna Ethereum (EVM)
Maszyna wirtualna Ethereum, czyli EVM, to jakby mózg Ethereum. Jest to wirtualny komputer złożony ze wszystkich węzłów w sieci. Kiedy ktoś tworzy smart kontrakt lub aplikację, maszyna EVM ją uruchamia i sprawdza, czy dobrze działa. To właśnie daje sieci Ethereum możliwość obsługi skomplikowanych zadań, a nie tylko prostych przelewów pieniężnych.
Eksploatacja maszyny wirtualnej Ethereum (EVM) wiąże się z kosztami – rozliczanymi w ETH. Te płatności to tzw. opłaty za gaz, które trafiają do osób odpowiedzialnych za utrzymanie pracy sieci. Deweloperzy muszą pisać smart kontrakty w taki sposób, aby nie zużywały zbyt dużo gazu, bo inaczej ich stosowanie może się zrobić zbyt drogie.
Jak Ethereum uzgadnia transakcje
Wszystkie komputery w sieci Ethereum muszą mieć jednolity pogląd na to, co się dzieje, np. które transakcje są poprawne. Sieć Ethereum pierwotnie działała na mechanizmie konsensusu Proof of Work (PoW) – podobnie jak sieć Bitcoin. Jednak udało się jej przejść na mechanizm Proof of Stake (PoS) dzięki ulepszeniom Ethereum 2.0 w roku 2022.
W PoS walidatorzy zastępują górników przy tworzeniu i weryfikacji bloków według ilości kryptowaluty, którą mają zestakowaną lub zamrożoną pod zabezpieczenie. Innymi słowy ludzie stakują sobie ETH (w charakterze podobnym do zaliczki), aby ułatwić prowadzenie sieci. Jeżeli wykonają dobrą robotę, otrzymują nagrody. Jeżeli podejmą próbę oszustwa, tracą ETH. Ta nowa metoda daje większą skalowalność i energooszczędność.
PoS jest drugim pod względem popularności algorytmem konsensusu, przyjętym przez sieci BNB Chain, Solana, Cardano, oraz wiele innych sieci blockchain.
Opłaty za gaz
Za każdym razem, kiedy wykonujemy jakąś czynność na platformie Ethereum, np. wysyłamy ETH czy korzystamy z aplikacji, ponosimy niewielką opłatę zwaną gazem. Opłatę za gaz wnosi się w małych częściach ETH, czyli tzw. gwei. Wysokość opłaty zależy od ruchu w sieci i tego, jak skomplikowana jest dana czynność. Wysyłanie ETH wiąże się np. z mniejszym kosztem gazu niż prowadzenie dużego smart kontraktu.
Opłaty za gaz składają się z dwóch części: opłaty podstawowej, która ulega zniszczeniu (wycofaniu z obiegu), oraz napiwku, który trafia do osób prowadzących sieć. Niszczenie opłat pomaga zapobiegać zbyt szybkiemu wzrostowi ilości ETH. Opłaty za gaz zwykle wynoszą mniej niż 1 USD, ale mogą rosnąć, kiedy sieć jest obciążona. Przy użyciu takich stron jak Etherscan można szacować opłaty za gaz i sprawdzać obciążenie sieci.
Co to jest Ethereum 2.0?
Ethereum 2.0 (czy też Eth2 lub „Serenity”) to seria długo oczekiwanych ulepszeń sieci Ethereum, które miały służyć poprawie skalowalności sieci.
Wdrożenie Ethereum 2.0 było procesem stopniowym złożonym z trzech głównych faz: fazy 0, fazy 1/1.5 i fazy 2.
W fazie 0 udało się wprowadzić łańcuch Beacon Chain, uruchomiony w grudniu 2020 roku. Działa on równolegle do sieci głównej i jest nastawiony na przyjmowanie walidatorów (stakerów) poprzez jednokierunkowy kontrakt depozytowy.
Faza 1/1.5 była połączeniem dwóch faz. W fazie 1 zostały wprowadzone łańcuchy odłamkowe, które umożliwiają walidatorom tworzenie bloków w sieci blockchain przy użyciu PoS. Wdrażanie fazy 1.5 rozpoczęło się w roku 2021 i było oficjalnym przejściem z protokołu Proof-of-Work (PoW) na Proof of Stake (PoS).
Faza 2, czyli faza ostatnia, umożliwiła Ethereum 2.0 obsługę w pełni rozwiniętych łańcuchów odłamkowych i przemianę w oficjalną sieć Ethereum. Łańcuchy odłamkowe współpracują również ze smart kontraktami, co umożliwia bezproblemowe łączenie aplikacji DApp i innych technologii z Ethereum 2.0.
Ulepszenie Pectra, maj 2025
Ponieważ podstawę ulepszenie Pectra stanowią podstawowe zmiany wprowadzone przez Ethereum 2.0, stanowi ono kolejny ważny krok w trwającej ewolucji platformy Ethereum. Opublikowane 7 maja 2025 roku ulepszenie Pectra stanowi połączenie dwóch wcześniej zaplanowanych ulepszeń – Prague (warstwa wykonawcza) i Electra (warstwa konsensusu) – w jedno kompleksowe ulepszenie nastawione na poprawę skalowalności sieci, jakości użytkowania oraz sprawności stakingu.
Oto kilka najważniejszych aspektów ulepszenia Pectra:
Większa elastyczność stakingu: Pectra znacząco podnosi maksymalną kwotę ETH, jaką może stakować walidator, z 32 ETH do 2048 ETH (EIP-7251). Umożliwia to dużym stakerom konsolidację wielu przydziałów walidatorskich w jeden, co upraszcza administrowanie walidatorami i poprawia efektywność kapitałową bez wypierania mniejszych walidatorów.
Wyabstrahowanie kont i inteligentniejsze portfele: Ulepszenie wprowadza funkcje smart kontraktów do kont zewnętrznych (EIP-7702), co umożliwia portfelom grupowanie transakcji i rozliczanie opłat za gaz w tokenach innych niż ETH, np. stablecoinach takich jak USDC. To znacznie podnosi walory użytkowe portfela i zmniejsza trudności związane z wdrażaniem nowych użytkowników.
Szybsze i bardziej elastyczne działanie walidatorów: Pectra upraszcza walidatorom aktywację i wypłaty, ponieważ skraca czas aktywacji z kilku godzin do kilku minut i umożliwia walidatorom inicjowanie wypłat bezpośrednio za pośrednictwem warstwy wykonawczej, co poprawia ogólny komfort działalności walidatorów.
Większa wydajność i skalowalność sieci: Dzięki podwojeniu miejsca na krople i optymalizacji kosztów transmisji danych ulepszenie Pectra sprzyja zwiększeniu przepustowości, co przynosi korzyści rozwiązaniom warstwy drugiej i obniża opłaty transakcyjne – a to podstawa skalowania ekosystemu Ethereum.
Punktem wyjścia ulepszenia Pectra jest przejście na algorytm Proof-of-Stake, które zostało zrealizowane w ramach Ethereum 2.0 i późniejszych ulepszeń, np. Shanghai czy Dencun, i poprawiło infrastrukturę sieci, dzięki czemu platforma Ethereum jest bardziej skalowalna, sprawniejsza i bardziej przystępna dla użytkownika. To ulepszenie nie tylko poprawia obsługę stakingu, co może przyciągnąć większą liczbę uczestników instytucjonalnych, ale także zwiększa elastyczność transakcji i zakres funkcji portfela, co toruje drogę do ogólnego upowszechnienia i przyszłych innowacji, np. drzew Verkle.
Ekosystem Ethereum
Od chwili powstania sieci Ethereum na platformie zostały opracowane niezliczone aplikacje i produkty, dlatego eter jest drugą kryptowalutą pod względem popularności. Oto kilka najbardziej typowych zastosowań praktycznych i funkcji.
1. Finanse zdecentralizowane (DeFi)
DeFi to zastosowania finansowe tworzone na gruncie sieci blockchain. Cechą charakterystyczną DeFi jest to, że działa bez władz centralnych, co zapewnia otwartość i programowalność ekosystemu finansowego.
Wśród przykładów można wymienić platformy pożyczkowe, giełdy zdecentralizowane i stablecoiny. Sektor DeFi stawia sobie za cel przyspieszenie, obniżenie kosztów i zwiększenie dostępności usług finansowych. Wśród znanych platform DeFi można wymienić np. MakerDAO, Compound Finance, Aave czy UniSwap.
2. Gry
Gry i rzeczywistość wirtualna stały się ważną częścią sieci Ethereum. Decentraland i Sandbox to dwa przykłady platform, które stworzyły światy wirtualne. Sieć blockchain Ethereum służy do zabezpieczania stokenizowanego prawa do posiadania ziemi, awatarów, elektroniki naręcznej czy innych dóbr.
3. Tokeny niezamienne (NFT)
Tokeny niezamienne (NFT) to stokenizowane wersje aktywów cyfrowych lub rzeczywistych, które pełnią funkcję weryfikowalnych potwierdzeń autentyczności i własności. Mogą dawać aplikacjom zdecentralizowanym (DApp) możliwość tworzenia wyjątkowych przedmiotów cyfrowych i kolekcjonerskich w wielu różnych obszarach, np. gier wideo, tożsamości cyfrowej, licencjonowania, certyfikatów czy dzieł sztuki.
Dlaczego cena ETH ciągle spada
Cena Ethereum w 2025 roku spada – z poziomu 4100 USD w grudniu 2024 roku do ok. 1844 USD w maju 2025 roku.
Trudno wskazać dokładne przyczyny, ale spadek cen prawdopodobnie wynika kilku ważnych czynników, m.in. presji makroekonomicznej, słabszej aktywności w sieci i nastrojów rynkowych.
Niepewność makroekonomiczna
Sytuacja gospodarcza na świecie ma wpływ na cenę ETH, ponieważ kryptowaluty uchodzą za aktywa wysoce ryzykowne.
Strategia celna Trumpa: Cła wprowadzone przez prezydenta USA Donalda Trumpa w roku 2025 wywołały niepewność na rynku. Te cła, ogłoszone w marcu i kwietniu 2025 roku, wystraszyły inwestorów i wygląda na to, że odchodzą oni od aktywów ryzykownych takich jak ETH na rzecz inwestycji bezpieczniejszych takich jak złoto.
Strach przed recesją: Inwestorzy obawiają się, że wojny celne mogą doprowadzić do recesji w USA, co zmniejsza popyt na aktywa zmienne, np. ETH. Nastrój tzw. odejścia od ryzyka przyniósł spadek całkowitej kapitalizacji rynku krypto o 800 mld USD od stycznia 2025 r.
Osłabienie aktywności w sieci
Sieć Ethereum odnotowuje spadek wykorzystania, co zmniejsza popyt na ETH.
Aktywność portfeli: W marcu roku 2025 sieć Ethereum odnotowała spadek liczby aktywnych portfeli o 33% i spadek liczby transakcji o 40%.
Niższe opłaty transakcyjne: Opłaty transakcyjne w sieci Ethereum doszły do rekordowo niskiego poziomu w roku 2025, co doprowadziło do spadku ilości spalanych (usuwanych z obiegu) monet ETH. Ulepszenie Dencun w roku 2024 obniżyło koszty transakcji, ale zwiększyło inflacyjność ETH. Ponieważ ilość spalanych monet ETH spada, podaż zwykle rośnie szybciej niż popyt.
Konkurencja: Szybsze i tańsze sieci blockchain, np. Solana czy Tron, przyciągają również użytkowników i deweloperów, co zmniejsza udział Ethereum w rynku.
Likwidacje i nastroje rynkowe
Inwestorzy wykazują mniejsze zainteresowanie ETH – zarówno detaliczni, jak i instytucjonalni. Do obniżenia ceny przyczyniła się również likwidacja pozycji lewarowanych.
Ogromne likwidacje: Gwałtowne spadki cen, np. spadek o 5% do 1900 dolarów w dniu 28 marca 2025 r., wynikały z wymuszonej likwidacji pozycji na dźwigni. W ciągu jednego dnia doszło do likwidacji pozycji na ETH o wartości ponad 88,7 mln USD, co przyspieszyło spadek.
Odpływy środków z funduszy ETF typu spot: Fundusze typu spot notowane na giełdzie (ETF-y) odnotowują stałe odpływy. W kwietniu roku 2025 fundusze ETF odnotowały odpływ netto środków w wysokości 94,1 mln USD w ciągu dwóch tygodni, przy czym 8 kwietnia odpłynęło 3,3 mln USD. Kontrastuje to z funduszami typu ETF na bitcoina, które odnotowują większy napływ środków.
Słabe wyniki w porównaniu z bitcoinem: ETH pozostaje w tyle za bitcoinem, a kurs ETH/BTC od roku 2022 spadł o 80%.
Szanse na odbicie
Chociaż rola platformy Ethereum w obszarze DeFi i NFT jest nadal silna, te trudności w połączeniu z dominacją bitcoina i spadkami na całym rynku krypto utrudniają cenie ETH odbicie. Odbicie może zależeć od poprawy aktywności w sieci w połączeniu ze złagodzeniem napięć gospodarczych na świecie.
Często zadawane pytania
1. Czy Ethereum jest kryptowalutą?
Ethereum jest platformą, a kryptowalutą jest eter (ETH). Wiele osób mówi Ethereum na kryptowalutę, ale – technicznie rzecz biorąc – jest to niepoprawne.
2. Jak można kupić eter (ETH)?
Eter można kupić na giełdach kryptowalutowych, np. na Binance. Sieć Ethereum jest obsługiwana przez wszystkie większe giełdy scentralizowane i zdecentralizowane. Możesz sobie założyć konto na giełdzie, której ufasz, wpłacić walutę fiat lub kryptowaluty, a potem kupić za nie ETH.
3. Czy Ethereum to dobra inwestycja?
Jak w przypadku każdej inwestycji, wszystko zależy od takich czynników, jak tolerancja na ryzyko, sytuacja finansowa, cele i horyzont czasowy. ETH może być inwestycją o dużej zmienności, a jego cena prawdopodobnie będzie ulegać zmianom w zależności od długofalowych wyników projektu i całego rynku krypto. Poszukaj informacji na własną rękę, aby ustalić, czy ETH jest dla Ciebie dobrą inwestycją.
4. Na czym zarabia Ethereum?
Ponieważ Ethereum jest platformą zdecentralizowaną, nie zarabia pieniędzy jak tradycyjna organizacja. Jednak za udział w zabezpieczaniu i utrzymywaniu sieci w charakterze stakerów czy walidatorów otrzymuje się nagrody.
5. Czy ETH można zamienić na gotówkę?
Tak. Monety ETH można wypłacić przez giełdy kryptowalutowe, np. Binance. Można sobie założyć konto na giełdzie i podłączyć do niego konto bankowe. Po wykonaniu tej czynności można sobie wysłać ETH na konto na giełdzie z portfela zgodnego z Ethereum. Kiedy ETH dotrze, można złożyć zlecenie jego sprzedaży, a następnie przelać walutę fiat na podłączone konto bankowe.
6. Co się stanie, jeżeli stracę ETH?
Ponieważ nie ma tu żadnych banków, sami ponosimy odpowiedzialność za środki. Kiedy kupujemy kryptowaluty, możemy trzymać monety na giełdzie, np. Binance, lub na własnym portfelu kryptowalutowym. W przypadku korzystania z własnego portfela trzeba dbać o swoją frazę seed. W przypadku utraty środków lub dostępu do portfela z dużym prawdopodobieństwem nie będziemy w stanie odzyskać swoich kryptowalut. Jeżeli trzymasz ETH na Binance lub na innej giełdzie kryptowalutowej, spróbuj się zwrócić o pomoc do oficjalnej obsługi klienta.
Dalsza Lektura
Wyłączenie odpowiedzialności: Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i dydaktycznych, bez jakichkolwiek oświadczeń ani gwarancji. Nie należy jej rozumieć jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich fachowych doradców. Możliwe, że produkty wspomniane w tym artykule nie będą dostępne w danym regionie. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażane poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możliwe, że nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy rozumieć jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Więcej informacji można znaleźć w naszych Warunkach użytkowania i Ostrzeżeniu o ryzyku.