Жауапкершіліктен бас тарту: Бұл мақала тек білім беру мақсаттарына арналған. Binance арқылы берілген ақпарат инвестициялық немесе сауда бойынша кеңес немесе ұсыныстар болып табылмайды. Binance сіз қабылдаған ешбір инвестициялық шешімге жауапты емес. Қаржылық тәуекелдерді қабылдамас бұрын кәсіби кеңес алыңыз. Осы мақалада айтылған өнімдер аймағыңызда болмауы мүмкін.
Негізгі тұжырымдамалар
Solana – 2017 жылы тұжырымдалған және 2020 жылы іске қосылған блокчейн жобасы. Ол төмен транзакция алымдары мен жоғары өткізу қабілетін ұсынады.
Solana тарих дәлелі (PoH) деп аталатын инновациялық жүйені енгізді. Бұл – консенсус механизмі емес, транзакциялар тапсырысын растауға кететін уақытты қысқарту тәсілі.
Қолданбалардың барлық түрін орналастыруға арналған Solana көптеген орталықтандырылмаған нарықтың, ойындардың және NFT токендерінің өзіндік үйіне айналып, оны ең танымал блокчейн экожүйелерінің біріне айналдырады.
Solana дегеніміз не?
Solana – орталықтандырылмаған қолданбаларды (DApp) орналастыруға және жылдам, арзан транзакцияларды қамтамасыз етуге арналған блокчейн платформасы.
2017 жылы Анатолий Яковенко негізін қалап, 2020 жылы іске қосылған Solana өзінің жылдамдығы мен ауқымдылығы арқасында бүкіл әлем бойынша миллиондаған әзірлеуші мен пайдаланушыны өзіне тартты. Оның жоғары өткізу қабілеті Solana блокчейнін ойын, қаржы және маркетплейстер сияқты нақты уақытта өңдеуді қажет ететін қолданбаларды әзірлеушілер үшін ерекше тартымды етеді.
2025 жылдың қаңтарындағы жағдай бойынша Solana үздік бес криптовалюта жобасының қатарына кіреді және оның нарық капиталы 120 миллиард доллардан асады.
Solana қалай жұмыс істейді?
Solana – жоғары өткізу қабілеттілігін, жылдам транзакцияларды және төмен алымдарды жүзеге асыру үшін бірқатар инновация енгізген үшінші буынның стейкинг дәлелі (PoS) блокчейні:
Solana виртуалды машинасы (SVM): транзакциялар мен смарт келісімшарттарды өңдейтін орындау ортасы.
Параллельдеу: бірнеше смарт келісімшартты бір уақытта орындауға мүмкіндік беріп, кез келген уақытта көптеген транзакцияны өңдеуге жол ашады.
Тарих дәлелі (PoH): транзакцияларды блокчейнге қосқанға дейін уақыт белгісін белгілеу әдісі өңдеу уақытын едәуір жылдамдатады (бұл туралы толығырақ жақын арада шығады).
Tower BFT: дәстүрлі Byzantine Fault Tolerance (BFT) жүйелерінің PoH оңтайландырылған нұсқасы.
Turbine: желіні синхронын қамтамасыз ететін блокты тарату протоколы.
Гольфстрим: валидаторларға (транзакцияларды растайтын компьютер түйіндері) қажет жад көлемін азайтатын транзакцияны қайта жіберу протоколы.
Токен кеңейтімдері: күрделі мінез-құлық пен пайдалану нұсқаларын жүзеге асыруға жол ашатын токен бағдарламасына жергілікті түрде енгізілген бай функционалдық мүмкіндіктер жиынтығы.
Бұл мүмкіндіктер бірігіп, 0,4 секунд блоктау уақыты бар және мыңдаған TPS-ті өңдей алатын, өнімділігі жоғары желі жасайды. Салыстыратын болсақ, биткоинның блоктау уақыты шамамен 10 минут, ал Ethereum блокчейнінікі шамамен 15 секунд.
Тарих дәлелі (PoH) мен параллельдеудің арқасында Solana желісі орталықтандырылмаған, шектеусіз жаһандық блокчейндегі орталықтандырылған жүйелердің өнімділігіне сәйкес келеді.
Тарих дәлелі (PoH)
Көптеген блокчейнде транзакциялардың нақты тәртібін анықтау қиын болуы мүмкін. Себебі желідегі барлық компьютерге (түйіндерге) бірдеңе болған кезде хабарлайтын ортақ сағат жоқ. Solana мұны блокчейнге орнатылған сағат сияқты әрекет ететін, тарих дәлелі (PoH) деп аталатын бірегей жүйемен шешеді.
Тарих дәлелі хэштеу деп аталатын процесті пайдаланып, оқиғалар хронологиясын жасайды. Хэштеу деректерді қабылдап, оны әріптер мен сандардың бірегей жолын жасайтын арнайы формула арқылы іске қосады. Тарих дәлелінде (PoH) бұл процесс қайталанады:
Деректер бөлігі (транзакция сияқты) хэш формуласы арқылы қойылады.
Нәтижесі келесі хэш үшін кіріс ретінде қолданылады.
Бұл оқиғалардың нақты ретін «көрсететін» реттілікті құра отырып, тізбекте жалғасады.
Бұл тізбектегі әрбір қадам басқаларға қатысты оқиғаның қашан болғанын дәлелдейтін уақыт белгісі сияқты (мысалы, қай транзакция бірінші болды). Тізбек жасалғаннан кейін оны қауіпсіз және сенімді етіп өзгерту мүмкін емес.
Басқаша айтқанда, тарих дәлелі (PoH) оқиғалар арасындағы уақыттың өтуін дәлелдейтін криптографиялық тізбекті құру арқылы жұмыс істейді. Бұған SHA-256 алгоритмі арқылы деректерді хэштеудің үздіксіз процесі арқылы қол жеткізіледі, мұнда әрбір хэш шығысы келесі хэштің кірісі ретінде қызмет етеді. Жасалған бірегей реттілік блокчейн транзакцияларының реті мен уақыт аралығын көрсетеді.
Тарих дәлелінің артықшылықтары
Тексерілетін уақыт шкаласын блокчейнге енгізу арқылы PoH бірнеше артықшылық ұсынады:
Жақсартылған тиімділік: валидаторлар консенсусты транзакциялардың уақыты мен реті бойынша күтпестен тезірек өңдей алады.
Жақсартылған қауіпсіздік: хэштердің өзгермейтін тізбегі зиянкестердің транзакциялар тәртібінің өзгертуін қиындатады.
Масштабтау: PoH желіге валидация процесін оңтайландыру арқылы транзакциялардың анағұрлым жоғары көлемін өңдеуге мүмкіндік береді.
Қорытындылай келе, тарих дәлелі Solana блокчейніне арналған ендірілген сағат сияқты. Бұл – консенсус механизмі емес, транзакциялар тапсырысын растауға кететін уақытты қысқарту тәсілі. Стейкинг дәлелімен (PoS) біріктірілгенде, блок үшін келесі валидаторды таңдау қауіпсіз және оңайырақ болады.
Транзакция алымдары
Solana алымдары өте төмен, транзакцияның орташа құны бар болғаны 0,02 долларды құрайды. Төмен алымдар Web3-ке кірудегі ең үлкен кедергілердің кейбірін жоя алады, өйткені басқа желілердегі газ алымдары бір сатып алуға айтарлықтай шығындар қосуы мүмкін.
Дегенмен жоғары трафик кезеңдерінде алымдар 0,30 доллар болуы немесе одан да жоғары көтерілуі мүмкін (мысалы, 2025 жылдың басында Trump мемкоины іске қосылған кезде).
Қуат тиімділігі
Solana түйіндері транзакцияларды тексеру үшін әлдеқайда аз уақыт пен ресурсты қажет етеді. Жұмыс дәлелі (PoW) блокчейндері сияқты майнинг жоқ. Бұл Solana желісін қуат үнемдейтін блокчейндердің біріне айналдырады.
Solana экожүйесін қорғауға және қолдауға арналған Solana Foundation коммерциялық емес ұйымы Solana протоколының қуат тұтынуға әсері, сондай-ақ оның басқа блокчейн жобаларымен және олардың орташа тұрмыстық пайдалануымен салыстырғандағы тұрақты үшінші тарап аудиттерін шығарады. 2024 жылдың қыркүйегінде жарияланған есепте 2023 жылдың желтоқсанындағы есеп беруден бері Solana «көміртек ізін 69%-ға қысқартты» делінген.
SOL дегеніміз не?
SOL – Solana жергілікті криптовалютасы. Ол Solana токен стандарты болып табылатын SPL протоколын пайдаланады (Ethereum блокчейніндегі ERC-20 стандартына ұқсас).
Solana желісі өзінің дефляциялық моделінің бөлігі ретінде SOL жағады. SOL токенін екі негізгі жағдайда қолдануға болады:
Желіні немесе смарт келісімшарттарды пайдалану кезінде туындаған транзакция алымдарын төлеу.
PoS консенсус механизмінің бір бөлігі ретінде токендерді бәске тігу.
SOL стейкингі
SOL иелері монеталарын блокчейннің PoS консенсус механизмінің бір бөлігі ретінде қоя алады. Phantom сияқты үйлесімді криптоәмиян арқылы сіз желі транзакцияларын өңдейтін валидаторлармен SOL токенін бәске тіге аласыз. Табысты валидаторлар сыйақыларды олармен бірге бәске тіккендермен бөлісе алады. Бұл сыйақы механизмі валидаторлар мен өкілдерді желінің ең жақсы мүддесі үшін әрекет етуге ынталандырады.
Сонымен қатар BNSOL пайдалану артықшылықтарын ескере отырып, SOL токенін Binance жүйесімен бәске тігуге болады, бұл пайдаланушыларға стейкинг сыйақыларын ала отырып, өтімділікті сақтауға мүмкіндік береді.
Solana валидатор шығындары
Сонымен қатар SOL иелері қаласа желі валидаторы бола алады, бірақ оны техникалық қызмет көрсетуге кететін шығындардың жоғары болуына байланысты көбінесе ірі ұстаушылар жасайды. Solana валидаторы болу үшін минималды талаптар болмаса да, дауыс беру транзакция алымдарына байланысты жыл сайын SOL токенінің айтарлықтай мөлшерін жұмсауға тура келеді.
2025 жылдың қаңтарындағы жағдай бойынша бағалаулар жылына шамамен 354 SOL немесе тәулігіне 0,97 SOL-ды құрайды. Яғни сізге пайдалы болу үшін түйінге өз үлестерін тапсыратын ондаған мың пайдаланушы қажет болуы мүмкін дегенді білдіреді.
Solana экожүйесі
Solana экожүйесі 2020 жылы негізгі желісін іске қосқаннан бері едәуір өсті. 2025 жылдың қаңтарындағы жағдай бойынша Solana желісінде 4 миллионнан астам белсенді әмиян мен мыңдаған әзірлеуші бар.
Solana жылдам транзакциялары мен жоғары өткізу қабілеті оны бірнеше Web3 пайдалану жағдайы үшін таңдаулы желіге айналдырды, мысалы:
Орталықтандырылмаған қаржы (DeFi): Solana көптеген DeFi қолданбасын қуаттап, пайдаланушыларға делдалсыз несиелеу, қарыз алу және сауда жасау сияқты қызметтерді ұсынады.
Төлемдер: Solana Pay протоколы төлемдерді бірнеше секунд ішінде реттей алатын үйкеліссіз төлем құрылымдарының экожүйесін қуаттады.
Ойындар және ойын-сауық: үлкен транзакцияларды минималды кідіріспен өңдеу ойындар, ойын-сауық және метаверс мүмкіндіктері үшін Web3 пайдалану жағдайларын ашады.
Өзара алмастырылмайтын токендер (NFT): платформада авторларға цифрлық өнер мен коллекциялық заттарды шығаруға, саудалауға және көрсетуге мүмкіндік беретін NFT жобаларының саны артуда.
Орталықтандырылмаған физикалық инфрақұрылым желілері (DePIN): блокчейн технологиясын пайдаланатын нақты әлемдегі желілер. DePIN блокчейннің орталықсыздандыру принциптерін энергетикалық желілер мен жеткізу тізбектері сияқты материалдық инфрақұрылым бағытында кеңейтеді.
Қорытынды ойлар
Solana – жылдам, қолжетімді және қуатты үнемдейтін күшті блокчейн. Тарих дәлелі және басқа да жетілдірілген құралдар сияқты бірегей мүмкіндіктері арқылы ол ескі блокчейндерде кездесетін баяу жылдамдық пен жоғары шығын сияқты жалпы мәселелерді шешеді.
Осы жылдар ішінде Solana қолданбалар жасап, NFT токендерін саудалайтын және Web3 жобаларын құратын танымал платформаға айналды. Оның пайдалану жылдамдығы мен қарапайымдылығына назар аударуы оны блокчейн кеңістігіндегі негізгі ойыншыға айналдырады.
Қосымша оқитын материалдар
Жауапкершіліктен бас тарту туралы мәлімдеме: Бұл контент сізге «өзгеріссіз» тек жалпы ақпарат және ақпараттандыру мақсатында қандай да бір мәлімдемесіз немесе кепілдіксіз ұсынылады. Ол қаржылық кеңес ретінде түсінілмеуі керек және қандай да бір нақты өнімді немесе қызметті сатып алуды ұсынуға арналмаған. Сізге тиісті кәсіби кеңесшілерден кеңес алу керек. Егер мақаланы үшінші тарап авторы жазған болса, айтылған пікірлер үшінші тарап авторының пікірлері екенін және Binance Academy көзқарасын міндетті түрде көрсетпейтінін ескеріңіз. Қосымша мәліметтер алу үшін осы жерден бас тарту туралы мәлімдемеміздің толық мәтінін оқыңыз. Сандық активтердің бағасы құбылмалы болуы мүмкін. Инвестицияңыздың құны төмендеуі немесе жоғарылауы және инвестицияланған соманы қайтара алмауыңыз мүмкін. Инвестициялық шешімдеріңізге тек сіз жауаптысыз және Binance Academy сізде туындауы мүмкін шығындарға жауапты емес. Бұл материал қаржылық, заңдық немесе басқа да кәсіби кеңес ретінде қабылданбауы керек. Қосымша ақпарат алу үшін Пайдалану шарттарын және Тәуекел туралы ескертуді қараңыз.