Məsuliyyətdən imtina: bu bənd yalnız məlumat xarakterlidir. Binance vasitəsilə təqdim edilən məlumat investisiya və ya treydinq üzrə məsləhət, yaxud tövsiyə mənasına gəlmir. Binance investisiya qərarlarınızın heç biri üzrə məsuliyyət daşımır. Maliyyə risklərinə getməzdən əvvəl mütəxəssislə məsləhətləşin. Bu bənddə qeyd olunan məhsullar sizin regionda əlçatan olmaya bilər.
Əsas diqqət yetiriləcək məqamlar
Tələb və təklifi əlaqələndirməklə əlaqələndirmə əyriləri kriptovalyuta sənayesi üçün riyazi bir çərçivə təqdim edir və ondan qiymətqoyma və likvidliyi avtomatlaşdırmaq üçün istifadə edilə bilər.
Layihələr müxtəlif əyriləri, o cümlədən xətti, eksponensial, loqarifmik və pilləli funksiya əyriləri tətbiq etməklə tokenin qiymətini və paylanmasını fərdiləşdirə bilər.
Token dəyişkənliyi və risklər səbəbindən tam özünüdavamlılığa zəmanət verilməsə də, pump.fun kimi platformalar əlaqələndirmə əyrilərinin proqnozlaşdırıla bilən token buraxılışını və bazarda erkən iştirakını necə təmin etdiyini göstərir.
Giriş
Təklif və tələb əsrlər boyu bazarları formalaşdıran köhnə iqtisadi prinsiplərdir. Bu prinsiplər nadir zinət əşyalarının qiymətindən tutmuş süd və yumurta kimi gündəlik malların dəyərinə qədər hər şeyi idarə edir. Bəs bu əsas anlayışlar aktivlərin yalnız rəqəmsal formada mövcud olduğu kriptovalyuta sənayesinə necə tətbiq oluna bilər?
Kriptovalyuta dünyasında çoxlu riyazi anlayışlar var. Belə anlayışlardan biri müəyyən bir aktivin qiyməti və təklifi arasında əlaqəni müəyyən edən əlaqələndirmə əyriləridir.
Daha çox token alındıqca qiymət artmağa meyilli olur və tokenlər satıldıqca və ya dövriyyədən çıxarıldıqca qiymət adətən azalır. Bu, ənənəvi əlaqələndirmə əyrisi modeli və erkən bazar iştirakçılarına və treyderlərə fayda verməyə meyilli mexanizmdir.
Əlaqələndirmə əyriləri tokenomikada mühüm riyazi çərçivə təşkil edir. Pump.fun kimi məşhur platformalar qiymətqoymanın, likvidliyin və tokenlərin paylanmasının avtomatlaşdırılmasında uğurlarına görə əlaqələndirmə əyriləri mexanizmindən istifadə edir.
Əlaqələndirmə əyrilərinin əhəmiyyətini nəzərə alaraq, gəlin onların funksiyasını, müxtəlif növ əyriləri və kriptovalyuta sənayesindəki əhəmiyyətini öyrənək.
Əlaqələndirmə əyriləri nədir?
Əlaqələndirmə əyriləri kriptovalyuta aktivlərinin təklifi ilə onların qiyməti arasında birbaşa əlaqə yaratmağı hədəfləyən riyazi modellərdir. Onlar alqoritmlə idarə olunur, yəni əvvəlcədən təyin edilmiş düstur aktivin qiymətini onun təklifinə əsasən avtomatik tənzimləyir.
Bu, resursların tarix boyu olan istifadə üsulundan heç də fərqlənmir. Resursa tələb artdıqda onun mövcudluğu məhdud qalırsa, onun qiyməti yüksəlməyə meyilli olur. Əlaqələndirmə əyriləri təklif əsasında tokenlərin qiymətini tənzimləyərək kriptovalyuta bazarında eyni prinsipi tətbiq etməyə çalışır.
Əlaqələndirmə əyrilərinin qiymət mexanizmi smart müqavilələr tərəfindən idarə olunur, onların blokçeyn şəbəkələrində icrasının avtomatik, şəffaf və mərkəzdənkənar olmasını təmin edir.
Əlaqələndirmə əyrilərinin iş prinsipi necədir?
Əlaqələndirmə əyrilərinin əsas prinsipi olduqca sadədir: nə qədər çox token alınırsa, dövriyyədə bir o qədər çox təklif olur ki, bu da adətən qiymətin artması ilə nəticələnir. Əksinə, tokenlər nə qədər çox satılsa, dövriyyədə bir o qədər az təklif olur, bu da qiyməti aşağı salır.
Bu nöqteyi-nəzəri göstərmək üçün əlaqələndirmə əyrisindən istifadə edərək tokenləri işə salan yeni bir layihə təsəvvür edin. İlkin təklifin aşağı olması səbəbindən tokenləri ilk alanlar çox güman ki, onları aşağı qiymətə alacaqlar.
Buna baxmayaraq, token populyarlıq qazanarsa və daha çox treyder onu almağa başlayarsa, dövriyyədə olan təklif artacaq və yeni tokenlər əlaqələndirmə əyrisinə uyğun olaraq zərb oluna bilər ki, bu da qiymətin qalxmasına səbəb olur.
Tokenlərin alışı və ya satışı davam etdiyi üçün əlaqələndirmə əyrisinin avtomatlaşdırılmış xarakteri likvidliyi təmin edir. Layihələr öz unikal əyrilərini müəyyən etmək üçün riyazi modellərdən istifadə edərək əlaqələndirmə əyrisi tokenomikasını fərdiləşdirə bilər. İstifadə edilə bilən əyrilərin növlərinə faktiki məhdudiyyət yoxdur, lakin ən çox yayılmış olanlar xətti, eksponensial və loqarifmik əyrilər formasında olur.
Xətti əlaqələndirmə əyriləri
Bu mexanizm üçün ən sadə riyazi model xətti əlaqələndirmə əyrisidir. Bu modeldə bir tokenin qiyməti satılan tokenlərin sayına birbaşa mütənasib olaraq artır və dövriyyədə olan tokenlərin ümumi təklifinə əlavə olunur. Qiymət zərb edilmiş və ya satılan hər yeni token üçün əvvəlcədən müəyyən edilmiş, sabit bir məbləğədək artacaq.
Aşağıda bir əlaqələndirmə əyrisinin ən sadə forması olan xətti əlaqələndirmə əyrisinin sadə təsviri verilmişdir.
Eksponensial əlaqələndirmə əyriləri
Eksponensial əlaqələndirmə əyrisində hər hansı bir vaxtda bir tokenin qiyməti eksponensial olaraq dövriyyədəki təklifdən asılıdır. Tokenlər ikiqat qiymətə alınarsa, qiymət iki dəfədən çox olacaq, yəni onlar daha sürətli bahalaşa bilər.
Eksponensial əyrilər adətən daha çox erkən alıcıları mükafatlandırır, onlar daha sonra tələb artdıqda tokenlərini sata bilərlər. Beləliklə, erkən iştirakı təşviq etmək istəyən layihələr bu əyridən istifadə edə bilər. Erkən alıcılar əhəmiyyətli risklər götürə bilsələr də, layihə uğurlu olarsa, ən çox qazancı onlar əldə edə bilər.
Aşağıda eksponensial əlaqələndirmə əyrisinin sadə təsviri verilmişdir. Göründüyü kimi, dövriyyədə olan tokenlərin sayı artdıqca qiymət artımı sürətlənir.
Loqarifmik əlaqələndirmə əyriləri
Loqarifmik əyri daha çox token zərb edildikcə tokenlərin qiymətinin sürətlə artmasına səbəb olur. Buna baxmayaraq, təklif genişlənməyə davam etdikcə qiymət yavaşlamağa başlayır. Səciyyəvi olaraq, bu model erkən treyderlərə daha çox fayda verir, çünki ilkin artım zamanla azalır.
Loqarifmik əyri tez, erkən qazanc əldə etmək istəyən bu ilk alıcılar vasitəsilə layihəyə likvidlik təmin edə bilər. Aşağıda loqarifmik əlaqələndirmə əyrisinin sadə təsviri verilmişdir.
Xətti, eksponensial və loqarifmik əyrilər ümumi olsa da, DeFi layihələrində istifadə olunan başqa növlər də var. Bunlara mərhələdən asılı qiymət artımları üçün mərhələli funksiya əlaqələndirmə əyriləri və mərhələli böyümə və sabitləşmə üçün S-əyriləri daxildir. Hətta tərs əlaqələndirmə əyriləri də var, burada ilkin tokenlərin qiyməti daha yüksək ola bilər, lakin təklif artdıqca qiymət gələcək alıcılar üçün daha ucuz olur.
Əlaqələndirmə əyrilərinin praktiki istifadəsi
Əlaqələndirmə əyrilərinin arxasında duran nəzəriyyəni müzakirə etdikdən sonra bu mexanizmlərin pump.fun platformasında praktiki istifadəsinə baxaq. Solana blokçeynində qurulmuş pump.fun mərkəzdənkənar tokenlərin işə salınması və mübadiləsi platformasıdır. Smart müqavilələrdən istifadə edərək qiymətqoyma, likvidlik və paylamanı avtomatlaşdırır.
Pump.fun istifadəçilərə öz tokenlərini, ən çox mem koinlərini yaratmağa və yaymağa imkan verir. Bu icmatərəfindən idarə olunan koinlərin daxili dəyəri yoxdur, lakin populyarlıq səbəbindən qiymət arta bilər. Bu platformanın mərkəzində tokenlərin ekosistem daxilində necə yaradıldığını, qiymətləndirildiyini və satıldığını müəyyən edən əlaqələndirmə əyriləri var.
Spekulyativ treydinq və təbliğata əsaslanan bir çox ənənəvi kriptovalyuta və mem koinlərindən fərqli olaraq, pump.fun qiymət sabitliyini və şəffaflığını təşviq etmək üçün rəvan bir əlaqələndirmə əyrisindən istifadə edir. Bu, token qiymətinin tədricən artması və ya azalması üçün əvvəlcədən təyin edilmiş riyazi funksiyadan istifadə edərək daha çox token alındıqca və ya satıldıqca aşkar və proqnozlaşdırıla bilən bir şərait yaradır.
Gəlin təsəvvür edək ki, yeni bir token işə salınıb. Əlaqələndirmə əyrisi qiymətin ilk token üçün 0,1 SOL səviyyəsindən başlayacağını və daha çox token satıldıqca tədricən artacağını əvvəlcədən müəyyən edib.
Məsələn, ilk 500 token satıldıqdan sonra qiymət 0,2 SOL-a, 1000 tokendən sonra isə 0,4 SOL-a qədər yüksələ bilər. Satılan tokenlərin sayı artmağa davam etdikcə, dövriyyədə olan təklif artdıqca qiymət artımları daha da böyüyərək qiymət rəvan şəkildə artmağa davam edəcək.
Pump.fun platformasında siz əlaqələndirmə əyrisinin gedişatının vizual təsvirini əldə edə bilərsiniz. Bu faiz çubuğu alınan və ya satılan tokenlərdən asılı olaraq arta və ya azala bilər. Həmçinin bir token müəyyən bir bazar dəyərinə çatdıqda o, "təpənin kralı" olaraq adlandırılır, bu isə pump.fun platformasında qazanan tokenin məşhurluğunu artıran bir yarışdır və token başqa bir token tərəfindən taxtdan salınana qədər bu vəziyyətdə qalır.
Token müəyyən bir bazar dəyərinə çatdıqdan və əlaqələndirmə əyrisinin irəliləyiş çubuğu 100%-ə yaxınlaşdıqdan sonra o, sonrakı treydinq üçün avtomatik olaraq Raydium platformasına keçir. Prinsipcə, pump.fun Raydium platformasında treydinq hovuzu yaratmaq üçün əlaqələndirmə əyrisi vasitəsilə qaldırılan SOL-un bir hissəsini tokenlərlə cütləşdirir. Aşağıda pump.fun platformasında tapa biləcəyiniz addım-addım proses təqdim edilir.
Bu struktur erkən alıcıları daha aşağı qiymətlərlə həvəsləndirir, sonrakı alıcılar isə daha çox token alındıqca daha yüksək qiymətlər ödəyir. O həmçinin sırf təklif və tələb dinamikası ilə idarə olunan bir qədər özünü təmin edən bazarlar yaratmaq qabiliyyətini nümayiş etdirərək əlaqələndirmə əyrilərinin DeFi-yə necə effektiv şəkildə tətbiq oluna biləcəyini nümayiş etdirir.
Yekun qeydlər
Təklif və tələbin köhnə prinsipi bazarları formalaşdırıb və riyazi modellər kriptovalyuta sənayesində rəqəmsal aktivlərin idarə edilməsi üçün oxşar çərçivə təqdim etməyə çalışır. Öyrəndiyimiz kimi, əlaqələndirmə əyriləri resurs qiymətlərinin uzun müddət davam edən anlayışlarını DeFi-yə tətbiq etməklə likvidliyi və bəzən sabitliyi təmin edə bilər.
Pump.fun kimi platformalar erkən iştirakın təşviqi və likvidliyi idarə etmək qabiliyyətini vurğulayaraq əlaqələndirmə əyrilərinin praktik tətbiqlərini nümayiş etdirir. Təklif və tələb prinsipi əsrlər boyu ənənəvi bazarlarda aktual olaraq qaldığına görə əlaqələndirmə əyriləri kimi riyazi modellər kriptovalyuta sənayesində də aktual ola bilər.
Tövsiyə olunan ədəbiyyat
Məsuliyyətdən imtina: Bu məzmun sizə ümumi məlumat və maarifləndirmə məqsədilə hər hansı bir təqdimat və ya zəmanət olmadan hazırkı məlumatlar əsasında təqdim edilir. Bu, maliyyə, qanuni və ya digər peşəkar məsləhət kimi qəbul edilməməlidir, bu məlumatlar hər hansı konkret məhsulun və ya xidmətin satın alınmasını tövsiyə etmək məqsədi daşımır. Siz məsləhəti müvafiq peşəkar məsləhətçilərdən almalısınız. Məqaləni üçüncü tərəf təqdim etdiyi zaman ifadə edilən fikirlərin üçüncü tərəfə aid olduğunu nəzərə alın və bunları Binance Academy tərəfindən verilən tövsiyə kimi qəbul etməyin. Əlavə təfərrüatlar üçün məsuliyyətdən imtina bölməsini tam şəkildə burada oxuyun. Rəqəmsal aktiv qiymətləri dəyişkən ola bilər. İnvestisiyanızın dəyəri aşağı düşə və ya yuxarı qalxa bilər, investisiya qoyduğunuz məbləği geri almaya bilərsiniz. İnvestisiya qərarlarınıza görə yalnız özünüz məsuliyyət daşıyırsınız və Binance Academy baş verə biləcək itkilərə görə heç bir məsuliyyət qəbul etmir. Bu material maliyyə, qanuni və ya digər peşəkar məsləhət kimi qəbul edilməməlidir. Ətraflı məlumat üçün İstifadə qaydası və Risk xəbərdarlığı bölməmizə baxın.