Αποποίηση ευθυνών: Αυτό το άρθρο προορίζεται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Οι πληροφορίες που παρέχονται μέσω της Binance δεν συνιστούν συμβουλές ή συστάσεις για επενδύσεις ή συναλλαγές. Η Binance δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη για τις επενδυτικές σας αποφάσεις. Ζητήστε επαγγελματικές συμβουλές πριν αναλάβετε οικονομικούς κινδύνους. Τα προϊόντα που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο μπορεί να μην είναι διαθέσιμα στην περιοχή σας.
Κύρια σημεία αναφοράς
Η αισιοδοξία, η απληστία, ο φόβος και ο πανικός, τα οποία έχουν τις ρίζες τους σε νευρολογικές διαδικασίες, διαμορφώνουν το κλίμα της αγοράς και σχετίζονται άμεσα με τις ανοδικές και καθοδικές τάσεις.
Ψυχολογικές παγίδες όπως το FOMO, η αποστροφή ζημίας και η γνωσιακή ασυμφωνία οδηγούν συχνά τους κορυφαίους επενδυτές, και γενικότερα τους επενδυτές, στο να λαμβάνουν παράλογες αποφάσεις.
Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω τις συναισθηματικές μεταπτώσεις, ενώ οι κατοπτρικοί νευρώνες συμβάλλουν σε συλλογικές συμπεριφορές, στο ένστικτο της αγέλης και στις κερδοσκοπικές συναλλαγές.
Εισαγωγή
Ο Γουόρεν Μπάφετ είπε κάποτε: "Η αγορά είναι μια συσκευή μεταφοράς χρημάτων από τους ανυπόμονους στους υπομονετικούς". Αυτή η απλή δήλωση τονίζει πόσο πολύ τα συναισθήματα και η ψυχολογία καθοδηγούν τη συμπεριφορά της αγοράς. Επίκεντρο αυτής της ιδέας είναι η ψυχολογία της αγοράς, μια σημαντική έννοια των συμπεριφορικών οικονομικών που διερευνά πώς τα συλλογικά συναισθήματα των συμμετεχόντων στην αγορά διαμορφώνουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Τι ισχύει όμως για τη νευροβιολογία που διαμορφώνει την ίδια την ψυχολογία της αγοράς;
Η νευροεπιστήμη μάς λέει ότι ο εγκέφαλός μας δεν είναι τόσο λογικός όσο θέλουμε να πιστεύουμε, ειδικά όταν πρόκειται για χρήματα. Τα συναισθήματα, οι γνωσιακές προκαταλήψεις και οι ψυχολογικές διεργασίες συχνά κατευθύνουν τις οικονομικές μας αποφάσεις με τρόπους που μπορεί να μην αντιλαμβανόμαστε καν.
Για παράδειγμα, η αμυγδαλή είναι το τμήμα του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τον φόβο και προκαλεί αντιδράσεις μάχης ή φυγής. Μπορεί να μας οδηγήσει σε παρορμητικές αποφάσεις κατά τη διάρκεια κρίσεων της αγοράς. Αντίθετα, ο μεσοκοιλιακός προμετωπιαίος φλοιός, ο οποίος αξιολογεί τις ανταμοιβές, μπορεί να τροφοδοτήσει την υπερβολική αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια των ανατιμητικών αγορών.
Αυτοί οι μηχανισμοί του εγκεφάλου, ενώ είναι απαραίτητοι για την επιβίωση, συχνά μας οδηγούν στο να ενεργούμε με βάση το ένστικτο και όχι τη λογική όταν πρόκειται για συναλλαγές και επενδύσεις.
Με ποιον τρόπο κατευθύνει η ψυχολογία τους κύκλους της αγοράς
Ανοδική τάση
Η αισιοδοξία είναι διάχυτη κατά τη διάρκεια μιας ανατιμητικής αγοράς. Η αύξηση των τιμών επιφέρει ενθουσιασμό και η νευροβιολογία μάς λέει ότι αυτό ενεργοποιεί το σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου, απελευθερώνοντας τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη.
Συναισθηματικά φαινόμενα όπως το FOMO (fear of missing out) τείνουν να ενισχύουν αυτή την τάση. Το FOMO προέρχεται από τις οδούς κοινωνικής επιβράβευσης του εγκεφάλου, καθώς είμαστε προγραμματισμένοι να επιδιώκουμε τη συμπερίληψη και να αποφεύγουμε να χάνουμε ευκαιρίες. Οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το X και το Reddit, μπορούν να επιδεινώσουν το FOMO, προβάλλοντας ιστορίες με τεράστια κέρδη, ενθαρρύνοντας έτσι άλλους να αγοράσουν περιουσιακά στοιχεία χωρίς να κατανοήσουν πλήρως τους κινδύνους.
To Dogecoin, το Shiba Inu και πιο πρόσφατα, τα meme coin TRUMP και MELANIA είναι τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα.. Η αξία των meme coin, στις περισσότερες περιπτώσεις, καθορίζεται από τον κερδοσκοπικό ντόρο και τις viral τάσεις και όχι από την εγγενή αξία. Οι επενδυτές συχνά παρασύρονται από την ευεξία, αγνοώντας προειδοποιητικά σημάδια όπως η υπερτίμηση ή η μη βιώσιμη ανάπτυξη.
Διάφορες νευροβιολογικές διαδικασίες συμπίπτουν για να δημιουργήσουν αυτή την ανεξέλεγκτη αισιοδοξία, η οποία μπορεί να προκαλέσει οικονομικές φούσκες, όπου οι τιμές υπερβαίνουν κατά πολύ την πραγματική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου. Όταν η φούσκα σκάει, η αγορά μπαίνει σε καθοδική τάση, πυροδοτώντας συχνά έναν καταιγισμό αρνητικών συναισθημάτων.
Πτωτική τάση
Όταν η αγορά αντιστρέφεται, τα συναισθήματα στρέφονται από την αισιοδοξία στην άρνηση και τον φόβο. Η αμυγδαλή του εγκεφάλου, η οποία επεξεργάζεται τον φόβο, αναλαμβάνει τα ηνία, οδηγώντας σε ενστικτώδεις αντιδράσεις όπως την πώληση λόγω πανικού. Από νευρολογική σκοπιά, αυτός ο φόβος μεγεθύνεται από την αποστροφή ζημίας, η οποία προκαλεί την αίσθηση ότι οι ζημίες είναι πιο επώδυνες από ό,τι τα αντίστοιχα κέρδη που προκαλούν αίσθηση επιβράβευσης.
Καθώς οι τιμές συνεχίζουν να υποχωρούν, ο φόβος μετατρέπεται σε πανικό, οδηγώντας στη συνθηκολόγηση, ένα σημείο όπου οι επενδυτές πωλούν μαζικά τα χαρτοφυλάκιά τους, συχνά με σημαντικές ζημίες. Αυτή η συμπεριφορά εμφανίζεται ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των υποτιμητικών αγορών, όπως φάνηκε στις απότομες διορθώσεις του Bitcoin κατά τη διάρκεια του κύκλου της αγοράς του 2022.
Η αγορά τελικά σταθεροποιείται καθώς η απαισιοδοξία κορυφώνεται, οδηγώντας συχνά σε μια φάση συνάθροισης όπου οι τιμές κινούνται χωρίς προσανατολισμό. Σε αυτό το σημείο, ορισμένοι επενδυτές μπορεί να επιστρέψουν επιφυλακτικά στην αγορά, καθοδηγούμενοι από την επανεμφάνιση συναισθημάτων ελπίδας και αισιοδοξίας.
Η νευροβιολογία πίσω από την ψυχολογία της αγοράς
Μια σειρά από πολύπλοκες νευρολογικές διαδικασίες διαμορφώνουν την ψυχολογία πίσω από τις τάσεις της αγοράς. Μια τέτοια διαδικασία είναι η οδός επιβράβευσης, η οποία αποτελείται από διάφορους νευροδιαβιβαστές και δομές του εγκεφάλου.
Ο κύριος νευροδιαβιβαστής που σχετίζεται με την επιβράβευση και την ευχαρίστηση, είναι η ντοπαμίνη. Όταν εκτίθεστε σε ένα ανταποδοτικό ερέθισμα, ο εγκέφαλός σας ανταποκρίνεται απελευθερώνοντας αυξημένη ντοπαμίνη. Αυτό παρατηρείται συνήθως κατά τη διάρκεια των ανατιμητικών αγορών, όπου οι ντοπαμινεργικές οδοί του εγκεφάλου ενεργοποιούνται από την προσδοκία οικονομικών ανταμοιβών, δημιουργώντας έτσι έναν βρόχο ανάδρασης.
Η ντοπαμίνη συντίθεται κυρίως στη μέλαινα ουσία και στην κοιλιακή καλυπτρική περιοχή. Όπως είδαμε παραπάνω, υπάρχουν πολλές οδοί ντοπαμίνης μέσω των οποίων η ντοπαμίνη ταξιδεύει σε διάφορα σημεία του εγκεφάλου.
Το κανάλι που σχετίζεται περισσότερο με την ψυχολογία της αγοράς είναι η μεσομεταιχμιακή οδός. Η μεσομεταιχμιακή οδός συνδέει την κοιλιακή καλυπτρική περιοχή με το μεταιχμιακό σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει την αμυγδαλή. Αυτή η οδός είναι βασική για την εμπειρία της ευχαρίστησης και της επιβράβευσης. Με την προσδοκία της είσπραξης χρηματικού κέρδους, η ντοπαμίνη απελευθερώνεται σε αυτήν την οδό, δημιουργώντας ένα αίσθημα κινητοποίησης και ικανοποίησης.
Η πρωταρχική δομή που συμμετέχει στην επεξεργασία συναισθημάτων όπως ο φόβος και το άγχος, είναι η αμυγδαλή. Η αμυγδαλή είναι εξίσου σημαντική κατά τη διάρκεια των υποτιμητικών αγορών όσο και οι ντοπαμινεργικές οδοί κατά τη διάρκεια των ανατιμητικών αγορών. Συνήθως ως μηχανισμός επιβίωσης, η αντίδραση μάχης ή φυγής σε χρηματοοικονομικά περιβάλλοντα μπορεί να οδηγήσει σε παρορμητικές αποφάσεις, οι οποίες συχνά οδηγούν σε ζημίες.
Ενώ ο φόβος και το άγχος που πυροδοτούνται στην αμυγδαλή μπορούν να αλλοιώσουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και να οδηγήσουν σε παρορμητικές αποφάσεις όπως τις πωλήσεις λόγω πανικού, η γνωσιακή ασυμφωνία μπορεί επίσης να επηρεάσει τους επενδυτές να κρατήσουν περιουσιακά στοιχεία από άρνηση, ελπίζοντας σε πιθανή ανάκαμψη της αγοράς.
Η γνωσιακή ασυμφωνία εμφανίζεται όταν οι πεποιθήσεις που έχουν οι επενδυτές σχετικά με την αγορά, έρχονται σε σύγκρουση με την πραγματικότητα. Η γνωσιακή ασυμφωνία σχετίζεται κυρίως με τον προμετωπιαίο φλοιό, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τις γνωσιακές λειτουργίες υψηλότερου επιπέδου, και το μεταιχμιακό σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει και πάλι την αμυγδαλή και τον ιππόκαμπο.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή της νευροβιολογίας που μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία της αγοράς, είναι οι κατοπτρικοί νευρώνες. Αυτοί οι νευρώνες βρίσκονται σε διάφορα σημεία του εγκεφάλου, όπως στον προκινητικό φλοιό, στη συμπληρωματική κινητική περιοχή, στον βρεγματικό λοβό και στον κατώτερο βρεγματικό λοβό. Οι κατοπτρικοί νευρώνες ενεργοποιούνται τόσο όταν ένα άτομο εκτελεί μια ενέργεια όσο και όταν παρατηρεί μια παρόμοια ενέργεια που εκτελεί κάποιο άλλο άτομο.
Ουσιαστικά, οι κατοπτρικοί νευρώνες μάς επιτρέπουν να βιώνουμε τα συναισθήματα και τις πράξεις των άλλων εμμέσως. Αυτοί οι νευρώνες σχετίζονται με την ενσυναίσθηση και την κοινωνική επιρροή. Το να παρακολουθεί κανείς την επιτυχία άλλων επενδυτών μπορεί να ενεργοποιήσει αυτούς τους νευρώνες, με αποτέλεσμα τη μίμηση, η οποία μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στο ένστικτο της αγέλης.
Meme Coin TRUMP: Μια μελέτη περίπτωσης
1. Ταχεία ανάπτυξη και οι ντοπαμινεργικές οδοί
Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η ραγδαία εξέλιξη του meme coin Trump κατά την κυκλοφορία του να επηρεάστηκε από το σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου. Παράγοντες όπως η σαφής σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ, μια προσωπικότητα ευρέως συνυφασμένη με τον πλούτο, και η σημαντική κάλυψη του νομίσματος από τα μέσα ενημέρωσης συνέβαλαν πιθανώς στην αρχική του αύξηση.
Το FOMO και η γενικότερη αντίληψη της απώλειας ευκαιριών για πιθανές ανταμοιβές ήταν επίσης ένας πιθανός παράγοντας. Αυτή η αρχική αύξηση ενεργοποίησε πιθανότατα τις ντοπαμινεργικές οδούς των επενδυτών, απελευθερώνοντας ντοπαμίνη εν όψει των χρηματοοικονομικών ανταμοιβών και δημιουργώντας έτσι έναν βρόχο ανάδρασης του ενθουσιασμού και της κερδοσκοπίας. Αυτή η φάση ονομάζεται επίσης συνήθως στάδιο ευεξίας, όπου η αισιοδοξία και ο ενθουσιασμός τροφοδοτούν την αύξηση των τιμών.
2. Το ένστικτο της αγέλης και οι κατοπτρικοί νευρώνες
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, οι κατοπτρικοί νευρώνες παίζουν συχνά ρόλο στο ένστικτο της αγέλης και, συνεπώς, στην ψυχολογία της αγοράς. Η ραγδαία άνοδος του νομίσματος μπορεί να λειτουργήσει ως παράδειγμα αυτών των νευρώνων σε δράση, καθώς τα άτομα, τα οποία επηρεάζονται από τα συναισθήματα και την αντιληπτή επιτυχία των άλλων, μπορεί να λαμβάνουν αποφάσεις που καθοδηγούνται από το συλλογικό συναίσθημα και όχι από την ορθολογική, ανεξάρτητη ανάλυση. Στην περίπτωση του TRUMP:
Κουλτούρα meme: Τα meme και η δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιούργησαν έναν viral ενθουσιασμό που παρότρυνε και άλλους να συμμετάσχουν στην τάση. Οι κατοπτρικοί νευρώνες μπορεί να έχουν ενισχύσει τα θετικά συναισθήματα μεταξύ επενδυτών.
Συμμετοχή πολιτικών προσώπων και φαν: Οι πολιτικοί υποστηρικτές και οι φαν του Τραμπ προώθησαν περαιτέρω την προβολή και την υιοθέτηση του νομίσματος. Ένα θετικό κλίμα στην αγορά εξαπλώνεται ταχύτατα μέσω αυτών των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.
Αυτό τονίζει τον τρόπο με τον οποίο το ένστικτο της αγέλης που τροφοδοτείται από τους κατοπτρικούς νευρώνες και ενισχύεται από κοινωνικές επιρροές όπως η κουλτούρα των meme και η εμπλοκή των φαν, μπορεί να καθοδηγήσει τη συμπεριφορά της αγοράς.
3. Μεταβλητότητα, πωλήσεις λόγω πανικού και η αμυγδαλή
Μετά την αρχική του αύξηση, όπως τα περισσότερα meme coin, το TRUMP παρουσίασε επίσης μεγάλη μεταβλητότητα και απότομη υποχώρηση της τιμής του. Σε αυτό το στάδιο, οι επενδυτές μπορεί να βιώνουν άρνηση, φόβο και άγχος.
Η γνωσιακή ασυμφωνία μπορεί να οδηγήσει πολλούς στο να διατηρήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία παρά την ύφεση της αγοράς, ελπίζοντας σε μια γρήγορη ανάκτηση της εμπιστοσύνης σε μια συγκεκριμένη προσωπικότητα. Αυτή η σύγκρουση μεταξύ πραγματικότητας και προσωπικών πεποιθήσεων μπορεί να οδηγήσει σε παράλογες αποφάσεις και οικονομικές ζημίες.
Στο μεταξύ, η αμυγδαλή, η οποία είναι υπεύθυνη για την αντίδραση μάχης ή φυγής, μπορεί να ενισχύσει τα συναισθήματα φόβου και άγχους και έτσι να οδηγήσει σε πωλήσεις λόγω πανικού. Η ανακοίνωση του αντίπαλου νομίσματος MELANIA πιθανότατα ενίσχυσε αυτές τις συναισθηματικές αντιδράσεις και τονίζει τον τρόπο με τον οποίο εξωτερικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν έντονα τη συμπεριφορά των μεμονωμένων επενδυτών και, ως εκ τούτου, τις τάσεις της αγοράς.
Συμπεράσματα
Η κατανόηση της ψυχολογίας πίσω από τους κύκλους της αγοράς μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη, παρέχοντας καλύτερο πλαίσιο για τις τάσεις της αγοράς στους επενδυτές. Για παράδειγμα, μπορείτε να παρατηρήσετε τις συναισθηματικές τάσεις για να εντοπίσετε περιόδους έντονης απαισιοδοξίας ή αισιοδοξίας και να παρατηρήσετε πώς αυτά τα συναισθήματα επηρεάζουν τις τιμές της αγοράς.
Η εξοικείωση με τις νευροβιολογικές διαδικασίες που υπογραμμίζουν τις συναισθηματικές τάσεις, όπως τον ρόλο των ντοπαμινεργικών οδών, δομές όπως η αμυγδαλή και τη λειτουργία των κατοπτρικών νευρώνων, μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε περισσότερο την ψυχολογία της αγοράς. Αυτό μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές σας να αποφύγετε συνήθεις ψυχολογικές παγίδες όπως τις γνωσιακές προκαταλήψεις, το FOMO, τις πωλήσεις λόγω πανικού και τη γνωσιακή ασυμφωνία.
Για περαιτέρω ανάγνωση
Αποποίηση ευθυνών: Αυτό το περιεχόμενο παρουσιάζεται σε εσάς "ως έχει" μόνο για γενική ενημέρωση και εκπαιδευτικούς σκοπούς, χωρίς καμία δήλωση ή εγγύηση οποιουδήποτε είδους. Δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως οικονομική, νομική ή άλλη επαγγελματική συμβουλή, ούτε σκοπεύει να προτείνει την αγορά οποιουδήποτε συγκεκριμένου προϊόντος ή υπηρεσίας. Θα πρέπει να αναζητήσετε μόνοι σας συμβουλές από κατάλληλους επαγγελματίες συμβούλους. Όταν το άρθρο αποτελεί συνεισφορά τρίτου, λάβετε υπόψη ότι οι απόψεις που εκφράζονται ανήκουν στον τρίτο συνεισφέροντα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα εκείνες της Ακαδημίας Binance. Διαβάστε την πλήρη δήλωση αποποίησης ευθυνών εδώ για περισσότερες λεπτομέρειες. Οι τιμές των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων ενδέχεται να είναι ασταθείς. Η αξία της επένδυσής σας μπορεί να μειωθεί ή να αυξηθεί, ενώ είναι επίσης πιθανό να μην σας επιστραφεί το ποσό που επενδύσατε. Έχετε την αποκλειστική ευθύνη για τις αποφάσεις σχετικά με τις επενδύσεις σας και η Ακαδημία Binance δεν φέρει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε ενδεχόμενη ζημία προκύψει. Αυτό το υλικό δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως οικονομική, νομική ή άλλη επαγγελματική συμβουλή. Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στους Όρους χρήσης και στην Προειδοποίηση κινδύνου.