Əsas diqqət yetiriləcək məqamlar
Likvidlik hovuzları mərkəzdənkənar mübadilələr (DEX) və digər mərkəzdənkənar maliyyə tətbiqlərini işlədən smart müqavilələrdə kilidlənmiş token ehtiyatlarıdır.
Alıcı və satıcıları bir-biri ilə uyğunlaşdırmaq əvəzinə istifadəçilər avtomatlaşdırılmış marketmeykerlər (AMM) vasitəsilə birbaşa bu toplanmış aktivlərə qarşı ticarət edir.
Likvidlik provayderləri (LP) komissiya və mükafatlar qazana bilər, lakin müvəqqəti itki və smart müqavilə xətaları kimi nəzərə alınmalı mühüm risklər var.
Gəlir farminqi və likvidlik mayninqi kimi strategiyalar likvidlik təmin etmək üçün əlavə stimullar verə bilər.
Giriş
Mərkəzdənkənar maliyyə (DeFi) istifadəçilərin aktivləri alıb-satma, borca vəsait alma və gəlirlər qazanma yollarını dəyişib və bütün bunları ənənəvi vasitəçilərə etibar etmədən edib. Bu ekosistemin mərkəzində likvidlik hovuzları dayanır.
Likvidlik hovuzları mərkəzdənkənar mübadilələri mümkün edir və saysız-hesabsız başqa DeFi tətbiqlərini sürətləndirir. Bu təlimatda onların nə olduğunu, iş prinsipini, niyə əhəmiyyətli olduğunu və iştirak etməyə qərar verdiyiniz halda nələrə diqqət yetirməli olduğunuzu izah edəcəyik.
Likvidlik hovuzları nədir?
Likvidlik hovuzu mərkəzdənkənar ticarət, borcvermə və digər maliyyə fəaliyyətləri üçün likvidlik təmin edən smart müqavilədə kilidlənmiş kriptovalyutalar və ya tokenlər kolleksiyasıdır. Ənənəvi sifariş kitabçaları və ya mərkəzləşdirilmiş marketmeykerlərə etibar etmək əvəzinə, Uniswap və PancakeSwap kimi mərkəzdənkənar maliyyə platformaları token svoplarını asanlaşdırmaq üçün likvidlik hovuzlarından avtomatlaşdırılmış marketmeykerlə (AMM) birlikdə istifadə edir.
Likvidlik hovuzları alıcı və satıcıların fərdi şəkildə uyğunlaşdırılmasına olan ehtiyacı əvəz edir. Əvəzində, hər kəs hovuzda saxlanılan tokenlərin nisbətinə uyğun olaraq avtomatik tənzimlənən qiymətlərlə toplanmış aktivlərə qarşı ticarət edə bilər.
Likvidlik hovuzlarının iş prinsipi nədir?
Likvidlik provayderləri (LP)
Hovuzu tokenlərlə təchiz edən insanlara likvidlik provayderləri və ya LP-lər deyilir. Adətən, LP-lər hovuza ETH və USDC kimi eyni dəyərdə olan iki fərqli token depozit qoyur. Bunun müqabilində onlar hovuzdakı paylarını təmsil edən LP tokenlərini alırlar.
LP-lər hovuzda edilən hər bir svopdan treydinq komissiyasından hissə qazanır. Bu, passiv gəlir qazanma yoludur. Üstəlik, LP tokenləri əlavə mükafatlar qazanmaq üçün tez-tez başqas yerdə pay qoyula bilər (insanların gəlir farminqi və likvidlik mayninqi deyərkən nəzərdə tutduğu budur).
Avtomatlaşdırılmış marketmeykerlər (AMM-lər)
AMM-lər hovuzda qiymətlərə qərar verən smart müqavilələrdir. Ümumi formula Uniswap-undur:
x * y = kBurada x və y hovuzdakı token balansları, k isə sabitdir. Kimsə alış-veriş etdikdə balans dəyişir və qiymət avtomatik tənzimlənir. Bu, istifadəçilərin ənənəvi sifariş kitabçasına ehtiyac duymadan birbaşa likvidlik hovuzu ilə ticarət etməsinə imkan verir.
Likvidlik hovuzlarının üstünlükləri
Hər kəsə açıqdır: vasitəçi tələb olunmur. Hər kəs likvidlik provayderi ola bilər.
Həmişə mövcuddur: ticarətin digər tərəfində başqa şəxsə ehtiyac olmadan 24/7 likvidlik.
Ani ticarətlər: alıcı və ya satıcı gözləməyin.
Stimullar: LP-lər komissiyalar və bəzən bonus mükafatları qazanır.
Layihələr üçün aşağı maneələr: yeni tokenlər mərkəzləşdirilmiş mübadilələrə etibar etmədən likvidlik hovuzlarını başlada bilər.
Mərkəzdənkənar maliyyə likvidlik hovuzlarından istifadə etməyin riskləri
Likvidlik hovuzlarından istifadə vasitəsilə mərkəzdənkənar maliyyə məkanı blokçeyn texnologiyasından istifadə etməyin innovativ yollarını yaratdı. Hələ də likvidlik hovuzları bilməli olduğunuz müəyyən risklərlə gəlir.
Müvəqqəti itki
Müvəqqəti itki tokenlərinizin qiymət nisbəti onları likvidlik hovuzuna depozit qoyduğunuz zamanla müqayisədə dəyişdikdə baş verir. Bu dəyişiklik nə qədər böyük olsa, sadəcə olaraq tokenlərin saxlanmasına nisbətən potensial itki də o qədər böyük olacaq. Bunun baş verməsinin səbəbi odur ki, hovuz token nisbətlərini avtomatik yenidən balanslaşdırır, bəzən isə qiyməti artan tokeninizin daha az qalmasına gətirib çıxarır.
Smart müqavilənin zəif cəhətləri
Likvidlik hovuzları smart müqavilələrə etibar etdiyinə görə xətalar və ya istismarlar vəsaitlərin itirilməsi ilə nəticələnə bilər. Yoxlanılmış və nüfuzlu platformalar riski azaldır, lakin biz onu heç vaxt tamamilə aradan qaldıra bilmərik.
Rug Pull və fırıldaqlar
Fırıldaqçılar bəzən saxta hovuzlar qurur, likvidliklə şirnikdirir və sonra vəsaitlərlə yoxa çıxırlar. Həmişə tokenləri depozit qoymazdan əvvəl layihənin qanuniliyini təkrar-təkrar yoxlayın və heç vaxt itirə biləcəyinizdən daha çoxunu riskə atmayın. Əmin deyilsinizsə, daha böyük risk götürməzdən əvvəl sınamaq üçün kiçik dəyərlərlə başlayın.
Likvidlik hovuzlarının populyar növləri
Ənənəvi hovuzlar: 50/50 dəyər nisbətində iki token hovuzu (məs., Uniswap v2).
Stabil koin hovuzları: yayınmanı azaltmaq üçün stabil koin və ya oxşar dəyərdə aktivlər ehtiva edən hovuzlar (məs., Curve Finance).
Çoxaktivli hovuzlar: bir neçə tokeni və fərdiləşdirilə bilən çəkiləri olan hovuzlar.
Tək tərəfli hovuzlar: LP-lərin müvəqqəti itki riskini azaldaraq tək token depozit qoymasına imkan verir.
Konsentrasiya olunmuş likvidlik hovuzları: LP-lər daha yaxşı kapital səmərəliliyi üçün konkret qiymət aralıqlarında likvidlik təmin edir (məs., Uniswap v3 və v4).
Likvidlik hovuzunda iştirak etməyin qaydası
1. Platforma seçin: tərcih etdiyiniz aktivlər və risk tolerantlığına əsasən Uniswap və ya PancakeSwap kimi nüfuzlu mərkəzdənkənar maliyyə platforması seçin.
2. Pul kisənizi əlaqələndirin: platforma ilə qarşılıqlı əlaqədə olmaq üçün uyğun kriptovalyuta pul kisəsi (məsələn, MetaMask) istifadə edin. Nəzərə alın ki, mərkəzdənkənar likvidlik hovuzlarına Binance pul kisəsi ilə Binance Alpha vasitəsilə də giriş imkanı əldə edə bilərsiniz.
3. Hovuz seçin və tokenlər təqdim edin: hovuzun tələb etdiyi tokenləri depozit qoyun və qarşılığında LP tokenləri alın.
4. Mükafatlar qazanın: passiv gəlir kimi tranzaksiya ödənişləri və steykinq stimullarını toplayın.
5. Likvidliyi götürün: aktivlərinizi və qazanclarınızı (varsa) bərpa etmək üçün LP tokenlərini tələb edin.
Yekun qeydlər
Likvidlik hovuzları mərkəzdənkənar maliyyənin əsas dayaqlarından biridir. Onlar mütəmadi istifadəçilərə passiv gəlir qazanma şansı verərkən mərkəzdənkənar treydinq, borcvermə və gəlir strategiyalarını gücləndirir. Lakin hər bir investisiya kimi onların da riskləri var, məsələn, müvəqqəti itki, kod istismarları, rug pull və fırıldaqlar. Etibarlı platformalara sadiq qalsanız, məlumatlı olsanız və riski ağılla idarə etsəniz, likvidlik hovuzları mərkəzdənkənar maliyyə ekosistemində iştirak etməyin güclü yolu ola bilər.
Tövsiyə olunan ədəbiyyat
İmtina: bu məzmun heç bir formada təmsil və ya zəmanət olmadan yalnız ümumi məlumat və maarifləndirmə məqsədləri üçün "olduğu kimi" təqdim edilir. O, maliyyə, hüquqi və ya digər peşəkar məsləhət kimi təfsir edilməməli və hər hansı xüsusi məhsul və ya xidmətin satın alınmasını tövsiyə etmək məqsədi daşımamalıdır. Müvafiq peşəkar məsləhətçilərdən özünüz məsləhət almalısınız. Bu məqalədə adı çəkilən məhsullar regionunuzda əlçatan olmaya bilər. Məqaləyə üçüncü tərəf müəllif tərəfindən töhfə verildikdə nəzərə alın ki, ifadə edilmiş bu baxışlar üçüncü tərəf müəllifə aiddir və Binance Akademiyasının mövqeyini əks etdirmir. Əlavə təfərrüatlar üçün tam imtina mətnini oxuyun. Rəqəmsal aktivlərin qiymətləri dəyişkən ola bilər. İnvestisiyanızın dəyəri artıb-azala və investisiya qoyduğunuz məbləği geri almaya bilərsiniz. İnvestisiya ilə bağlı qərarlarınıza görə yalnız özünüz məsuliyyət daşıyırsınız və Binance Akademiyası baş verə biləcək hər hansı itkiyə görə məsuliyyət daşımır. Bu material maliyyə, hüquqi və ya digər peşəkar məsləhət kimi təfsir edilməməlidir. Ətraflı məlumat üçün İstifadə qaydası və Risk xəbərdarlığı bölməmizə nəzər salın.