Əsas diqqət yetiriləcək məqamlar
Müvəqqəti itki tokenlərinizin qiymət nisbəti onları likvidlik hovuzuna depozit qoyduğunuz zamanla müqayisədə dəyişdikdə baş verir.
Bu dəyişiklik nə qədər böyük olsa, potensial itki də sadəcə olaraq tokenləri saxlamaqla (HODLing) müqayisədə daha böyük olur.
Bu o deməkdir ki, DeFi hovuzlarına likvidlik təmin etməklə pul itirə bilərsiniz. Bu, avtomatlaşdırılmış marketmeyker (AMM) adlanan xüsusi bazar növünə xas dizayn xarakteristikasından irəli gəlir.
Likvidlik hovuzuna likvidlik təmin etmək sərfəli ola bilər, lakin potensial itkilərin qarşısını almaq üçün müvəqqəti itki anlayışını unutmamalısınız.
Giriş
Mərkəzdənkənar maliyyə (DeFi) protokollarında həcm və likvidlik partlayışı müşahidə edilib. Onlar əslində vəsaitləri olan hər kəsin marketmeyker olmasına və treydinq komissiyaları qazanmasına imkan verir. Bazarın qurulmasının demokratikləşdirilməsi kriptovalyuta məkanında iqtisadi fəaliyyətlərin həyata keçirilməsi azadlığına imkan yaratdı.
Bəs bu platformalarda likvidlik təmin etməzdən əvvəl nələri bilməlisiniz? Başa düşülməli ən vacib anlayışlardan biri müvəqqəti itkidir – bu məqalədə elə bu barədə danışacağıq.
Müvəqqəti itki nədir?
Müvəqqəti itki hovuza likvidlik təmin etdiyiniz zaman baş verir və depozit qoyduğunuz aktivlər arasındakı qiymət nisbəti onları depozit qoyduğunuz vaxtla müqayisədə dəyişir.
Bu dəyişiklik nə qədər böyük olsa, müvəqqəti itkiyə o qədər çox məruz qalmış olursunuz. Bu o deməkdir ki, nağdlaşdırma zamanı geri aldığınız aktivlərin dollarla dəyəri onları sadəcə olaraq hovuzdan kənar saxladığınızdan daha az ola bilər.
Nisbətə sabit qiymət nisbətləri olan aktivləri ehtiva edən hovuzlar – məsələn, eyni valyutaya bağlanmış stabil koinlər və ya koinin müxtəlif sabitlənmiş versiyaları – daha aşağı müvəqqəti itki riski daşıyır. Lakin hətta stabil koinlər də riski müvəqqəti artıra biləcək ləğvetmə hadisələri ilə üzləşə bilər.
Niyə likvidlik təminatçıları (LP-lər) bu riskə baxmayaraq hələ də iştirak edir? Çünki müvəqqəti itki çox vaxt likvidliyi təmin edərkən qazanılan treydinq komissiyaları ilə ödənilə və ya hətta tam kompensasiya edilə bilər.
Məsələn, Uniswap hər bir ticarətdə komissiya tutur və bu, birbaşa likvidlik təminatçılarına gedir. Əgər kifayət qədər treydinq həcmi varsa, toplanmış komissiyalar likvidlik təmin edilməsini müvəqqəti itkiyə məruz qalan hovuzlarda belə sərfəli edə bilər. Sərfəlilik protokoldan, xüsusi hovuzdan, aktivlərdən və daha geniş bazar şərtlərindən asılıdır.
Müvəqqəti itki nə zaman baş verir?
Gəlin müvəqqəti itkinin likvidlik təminatçısı üçün necə görünə biləcəyinə dair nümunəyə nəzər salaq.
Alis likvidlik hovuzuna 1 ETH və 100 USDC depozit qoyur. Bu xüsusi avtomatlaşdırılmış marketmeykerdə (AMM) depozit qoyulmuş tokenlərin depozitdə ekvivalent dollar dəyəri olmalıdır. Beləliklə, bu nümunədə 1 ETH-nin qiyməti 100 USDC-dir və Alisin depozitini 200 $ dəyərində edir.
Bundan əlavə, hovuzda Alis kimi digər LP-lər tərəfindən maliyyələşdirilmiş cəmi 10 ETH və 1000 USDC var. Deməli, Alisin hovuzda 10% payı var, ümumi likvidlik isə 10 000-dir.
Tutaq ki, ETH-nin qiyməti 400 USDC-yə qalxır. Bu baş verərkən arbitraj treyderləri hovuza USDC əlavə edəcək və nisbət cari qiyməti əks etdirənə qədər ETH-ni ondan çıxaracaq. Unutmayın, AMM-lərin sifariş kitabçaları olmur, qiymətlər hovuzdakı tokenlərin nisbətinə görə müəyyən edilir.
AMM ehtiyatların sabit məhsulunu saxladığına görə (x * y = k) hovuzdakı miqdar qiymət dəyişikliyini əks etdirmək üçün tənzimlənir. İndi arbitraj treyderlərinin işi sayəsində hovuzda təxminən 5 ETH və 2000 USDC var.
Alis öz 10%-lik payını çəkərkən 0,5 ETH və 200 USDC (birlikdə 400 $ edir) alır. Əla! Bu onun ilkin 200 $-lıq depozitinin 100% artmasıdır. Lakin Alis ilkin 1 ETH və 100 USDC-ni sadəcə olaraq saxlasaydı, indi onun səhmləri 500 $ dəyərində olardı.
Gördüyümüz kimi, Alis likvidlik hovuzuna depozit qoymaq əvəzinə HODLing etsəydi, daha yaxşı olardı. Buna müvəqqəti itki deyirik. İtki "müvəqqəti"dir, çünki qiymət nisbəti əvvəlki vəziyyətinə qayıtsaydı, itki yox olardı.
Nəzərə alın ki, bu nümunədə treydinq komissiyaları nəzərə alınmır. Alisin likvidlik təmin edərkən qazandığı komissiyalar bu itkini kompensasiya edə və ya keçə bilər və likvidliyin təmin edilməsini sərfəli edərdi. Lakin unutmayın ki, müvəqqəti itki böyük itkilərə (o cümlədən ilkin depozitin mühüm hissəsi) gətirib çıxara bilər.
Müvəqqəti itkinin qiymətləndirilməsi
Beləliklə, hovuzdakı aktivlərin qiyməti dəyişdikdə müvəqqəti itki baş verir. Bəs bu itki konkret nə qədərdir? Bunu qrafik üzərində qura bilərik. Nəzərə alın ki, burada likvidlik təmin etmək üçün qazanılan komissiyalar nəzərə alınmır.
Qrafikin HODLing ilə müqayisədə itkilər haqqında bizə ifadə etdiklərinin xülasəsi:
1,25x qiymət dəyişikliyi = ~0,6% itki
1,50x qiymət dəyişikliyi = ~2,0% itki
1,75x qiymət dəyişikliyi = ~3,8% itki
2x qiymət dəyişikliyi = ~5,7% itki
3x qiymət dəyişikliyi = ~13,4% itki
4x qiymət dəyişikliyi = ~20,0% itki
5x qiymət dəyişikliyi = ~25,5% itki
Nəzərə alın ki, müvəqqəti itki qiymətin artıb-azalmasından asılı olmayaraq baş verir. Müvəqqəti itki ilə bağlı diqqət ediləcək tək məqam depozit müddətinə nisbətdə qiymət dərəcəsidir.
AMM-ə likvidlik təmin edilməsinin riskləri
"Müvəqqəti itki" termini çaşdırıcı ola bilər. Termindəki "müvəqqəti" sözü hovuzdakı tokenlərinizi saxladığınız müddətcə itkinin reallaşmadığını bildirir. Bəxtiniz gətirsə, qiymət nisbəti geri qayıda bilər. Lakin siz aktivlərinizi çəkdikdən sonra istənilən itki qalıcı olur.
Likvidliyin təmin edilməsi zamanı qazandığınız treydinq komissiyaları bu itkiləri kompensasiya edə və ya üstələyə bilər, lakin risklərdən əvvəlcədən xəbərdar olmaq vacibdir. Başlanğıcda daha böyük məbləğləri depozit qoyarkən diqqətli olun. Gəlirləri və potensial riskləri ölçmək üçün kiçik məbləğdən başlayın.
Həmçinin hovuzdakı aktivlərin dəyişkənliyini nəzərə alın – daha dəyişkən cütlər daha yüksək müvəqqəti itki riski daşıyır.
Son olaraq, yaxşı qurulmuş AMM-lər axtarın. DeFi protokollarını ayırmaq və ya dəyişdirmək asan olduğuna görə yeni və ya yoxlanılmamış AMM-də vəsaitlərinizi itirə biləcəyiniz xətalar və ya risklər ola bilər. Qeyri-adi dərəcədə yüksək gəlirlər vəd edən hovuzlardan ehtiyatlı olun, çünki bunlar daha yüksək risklərə səbəb ola bilər.
Risklərin azaldılması
Müasir AMM dizaynları müvəqqəti itki riskini azalda biləcək konsentrasiya edilmiş likvidlik və ya stabil koinlə optimallaşdırılmış hovuzlar kimi funksiyalar təklif edir. Təktərəfli likvidlik təminatı opsionları da meydana çıxır. Bu alternativlərin araşdırılması istifadəçilərin bəzi ümumi riskləri azaltmasına kömək edə bilər.
Yekun qeydlər
Müvəqqəti itki AMM-lərə likvidlik təqdim etmək istəyən hər kəsin başa düşməli olduğu əsas anlayışlardan biridir. Qısaca, depozit qoyulan aktivlərin qiymət nisbəti depozitdən sonra dəyişsə, likvidlik təminatçısı müvəqqəti itkiyə məruz qala bilər.
Tövsiyə olunan ədəbiyyat
İmtina: bu məzmun heç bir formada təmsil və ya zəmanət olmadan yalnız ümumi məlumat və maarifləndirmə məqsədləri üçün "olduğu kimi" təqdim edilir. O, maliyyə, hüquqi və ya digər peşəkar məsləhət kimi təfsir edilməməli və hər hansı xüsusi məhsul və ya xidmətin satın alınmasını tövsiyə etmək məqsədi daşımamalıdır. Müvafiq peşəkar məsləhətçilərdən özünüz məsləhət almalısınız. Bu məqalədə adı çəkilən məhsullar regionunuzda əlçatan olmaya bilər. Məqaləyə üçüncü tərəf müəllif tərəfindən töhfə verildikdə nəzərə alın ki, ifadə edilmiş bu baxışlar üçüncü tərəf müəllifə aiddir və Binance Akademiyasının mövqeyini əks etdirmir. Əlavə təfərrüatlar üçün tam imtina mətnini oxuyun. Rəqəmsal aktivlərin qiymətləri dəyişkən ola bilər. İnvestisiyanızın dəyəri artıb-azala və investisiya qoyduğunuz məbləği geri almaya bilərsiniz. İnvestisiya ilə bağlı qərarlarınıza görə yalnız özünüz məsuliyyət daşıyırsınız və Binance Akademiyası baş verə biləcək hər hansı itkiyə görə məsuliyyət daşımır. Bu material maliyyə, hüquqi və ya digər peşəkar məsləhət kimi təfsir edilməməlidir. Ətraflı məlumat üçün İstifadə qaydası və Risk xəbərdarlığı bölməmizə nəzər salın.