TL;DR
Wartość pieniądza w czasie (TVM) to koncepcja, która mówi, że lepiej jest otrzymać daną sumę pieniędzy teraz, niż tę samą sumę w przyszłości. Dzieje się tak dlatego, że możesz zainwestować te pieniądze, które dadzą Ci zwrot. Koncepcję tę można rozwinąć, aby spojrzeć na wartość bieżącą przyszłej sumy i wartość przyszłą obecnej sumy.
TVM można przedstawić matematycznie, za pomocą wybranych równań. Można również dodać składanie, a inflacja jest również powszechnie uwzględniana, przy podejmowaniu decyzji o TVM.
Wprowadzenie
To, jak bardzo każdy z nas ceni pieniądze, jest ciekawym pojęciem. Może się wydawać, że niektórzy cenią je mniej niż inni. Inni też są gotowi na to ciężko pracować. Podczas gdy te koncepcje są dość abstrakcyjne, jeśli chodzi o wycenę pieniędzy w czasie, to w rzeczywistości istnieją dobrze ustalone ramy. Jeśli zastanawiasz się, czy czekać na większą podwyżkę pod koniec roku, czy dostać mniejszą teraz, wartość pieniądza w czasie to świetna zasada, którą warto poznać.
Wprowadzenie do Wartości Pieniądza w Czasie
Wartość pieniądza w czasie (TVM) to koncepcja ekonomiczna/finansowa, która mówi, że lepiej jest otrzymać jakąś sumę pieniędzy teraz, niż taką samą kwotę w przyszłości. W ramach tej decyzji jest pojęcie kosztu alternatywnego. Decydując się na otrzymanie pieniędzy w późniejszym terminie, tracisz możliwość zainwestowania ich w międzyczasie lub wykorzystania na jakieś inne, wartościowe działanie.
Zobaczmy przykład. Pożyczyłeś(-aś) swojemu przyjacielowi 1000 $ jakiś czas temu, a on teraz skontaktował się, aby je zwrócić. Oferuje Ci zwrot 1000 $ dzisiaj, jeśli je odbierzesz, ale jutro wyjeżdża na rok w podróż dookoła świata. Jednakże, da Ci 1000 $ gdy wróci, w ciągu 12 miesięcy.
Jeśli czujesz się szczególnie leniwy(-a), możesz poczekać 12 miesięcy. Ale TVM oznacza, że lepiej będzie, jeśli odbierzesz je dzisiaj. W ciągu tych 12 miesięcy, można by umieścić je na wysoko oprocentowanym koncie oszczędnościowym. Można by je nawet mądrze zainwestować i osiągnąć jakiś zysk. Inflacja oznaczałaby również, że Twoje pieniądze są mniej warte za 12 miesięcy, więc w rzeczywistości otrzymujesz mniejsze wynagrodzenie.
Ciekawym pytaniem do rozważenia jest to, co Twój przyjaciel musiałby Ci zapłacić za 12 miesięcy, aby warto było czekać? Po pierwsze, Twój przyjaciel musiałby przynajmniej zrównoważyć potencjalne zarobki, które mógłbyś(-abyś) osiągnąć w okresie 12 miesięcy oczekiwania.
Czy Jest Wartość Bieżąca i Wartość Przyszła?
Całą tę rozmowę możemy zgrabnie podsumować w zwięzłej formule, znanej jako Wzór TVM. Zanim jednak do tego przejdziemy, musimy najpierw uporać się z kilkoma innymi obliczeniami: obecną wartością pieniądza i przyszłą wartością pieniądza.
Obecna wartość pieniądza, pozwala poznać obecną wartość przyszłej sumy gotówki, zdyskontowanej według stopy rynkowej. Patrząc na nasz przykład, możesz chcieć wiedzieć, ile tak naprawdę jest warte dzisiaj 1000 $, które otrzymasz od Twojego przyjaciela za rok.
Wartość przyszła jest odwrotna. Patrzy na sumę pieniędzy dzisiaj i oblicza, jaka będzie jej wartość w przyszłości, przy określonym kursie rynkowym. Tak więc, przyszła wartość 1000 $ na przestrzeni roku, zawierałaby roczną wartość odsetek.
Obliczanie Przyszłej Wartości Pieniądza
Przyszła wartość (FV) pieniądza jest prosta do obliczenia. Wróćmy do naszego poprzedniego przykładu i użyjmy stopy procentowej (2%), jako możliwej okazji inwestycyjnej w zasięgu ręki. Przyszła wartość po upływie roku, otrzymanego dziś zainwestowanego 1000 $ wyniosłaby:
FV = 1000 $ * 1,02 = 1020 $
Wyobraź sobie, że Twój przyjaciel mówi teraz, że ich podróż będzie trwała dwa lata. Przyszła wartość twojego 1000 $ wynosiłaby wtedy:
FV = 1000 $ * 1,02^2 = 1040,40 $
Zauważ, że w obu tych przypadkach założyliśmy odsetki składane. Możemy uogólnić nasz wzór na wartość przyszłą jako:
FV = I * (1 + r)^n
I=Inwestycja Początkowa, r=stopa procentowa, oraz n=liczba okresów czasu
Zauważ, że możemy również zastąpić I dla obecnej wartości pieniądza, którą omówimy później. Dlaczego więc, możemy chcieć poznać przyszłą wartość? Otóż pomaga nam planować i wiedzieć, ile zainwestowane dziś pieniądze mogą być warte w przyszłości. Pomaga nam to również w naszym poprzednim przykładzie, gdzie trzeba podjąć decyzję, czy wziąć jakąś kwotę teraz, czy inną sumę później.
Obliczanie Obecnej Wartości Pieniądza
Obliczanie wartości bieżącej pieniądza (PV) jest podobne do naszego obliczania wartości przyszłej. Wszystko, co robimy, to próba oszacowania, ile dana kwota w przyszłości byłaby warta dzisiaj. Aby to zrobić, odwracamy obliczenia dla wartości przyszłej.
Wyobraź sobie, że Twój przyjaciel mówi ci, że po roku da Ci 1030 $ zamiast pierwotnego 1000 $. Jednak trzeba się zorientować, czy to dobra oferta, czy nie. Możemy to zrobić obliczając PV (przy założeniu tej samej 2% stopy procentowej).
PV = 1030 $ / 1,02 = 1009,80
Tutaj Twój przyjaciel faktycznie proponuje Ci dobrą ofertę. Wartość bieżąca jest o 9,80$ większa od tego, co dostałbyś(-abyś) od swojego przyjaciela dzisiaj. W tym przypadku, lepiej byłoby poczekać rok.
Przyjrzyjmy się ogólnemu wzorowi na obliczanie PV:
PV = FV / (1 + r)^n
Jak widać, FV można przekształcić na PV i odwrotnie, co daje nam naszą formułę TVM.
Wpływ Składania i Inflacji na Wartość Pieniądza w Czasie
Nasze wzory PV oraz FV stanowią świetne ramy do omówienia TVM. Wprowadziliśmy już pojęcie składania, ale rozszerzmy je dalej i zobaczmy, jak inflacja może również wpływać na nasze obliczenia.
Efekt składania
Składanie powoduje efekt kuli śnieżnej na przestrzeni lat. To, co zaczyna się jako mała kwota pieniędzy, może stać się znacznie większe, niż kwota tylko z prostymi odsetkami. W naszym ustalonym modelu, patrzyliśmy na składanie raz w roku. Możesz jednak składać częściej, powiedzmy co kwartał w ciągu roku.
Aby to uwzględnić, możemy nieco dostosować nasz model.
FV = PV * (1 + r/t)^n*t
PV=Wartość Bieżąca, r=stopa procentowa, t=liczba okresów składanych w roku
Wepnijmy nasze 2% jako procent składany rocznie na 1000 $.
FV = 1000 $ * (1 + 0,02/1)^1*1 = 1020 $
Jest to oczywiście to samo, co wyliczyliśmy wcześniej. Jeśli jednak masz szansę na składanie swoich zarobków cztery razy w roku, wynik jest większy.
FV = 1000 $ * (1 + 0,02/4)^1*4 = 1020,15 $
Podwyżka o 15 centów może nie wygląda na wiele, ale przy większych sumach i w dłuższym okresie czasu, różnica może stać się znacząca.
Efekt inflacji
Jak na razie, nie uwzględniliśmy w naszych obliczeniach inflacji. Co dobrego jest w oprocentowaniu 2% rocznie, gdy inflacja wynosi 3%? W okresach wysokiej inflacji może być lepiej, jeśli wpiszesz stopę inflacji zamiast rynkowej stopy procentowej. Negocjacje płacowe są jednym z miejsc, gdzie powszechnie się to odbywa.
Inflacja jest jednak czymś znacznie trudniejszym do zmierzenia. Dla jednego, są różne indeksy do wyboru, które obliczają wzrost cen towarów i usług. Powszechnie podają różne liczby. Inflacja jest też dość trudna do przewidzenia, w przeciwieństwie do rynkowych stóp procentowych.
Krótko mówiąc, z inflacją niewiele możemy zrobić. Możemy wbudować w nasz model aspekt dyskontowania inflacji, ale jak wspomniano, inflacja może być szalenie nieprzewidywalna, jeśli chodzi o przyszłość.
Jak Wartość Pieniądza w Czasie ma Zastosowanie do Krypto
Istnieje wiele możliwości w krypto, gdzie można wybrać między sumą krypto teraz a inną sumą w przyszłości. Stały staking jest jednym z przykładów. Być może będziesz musiał(-a) dokonać wyboru, między trzymaniem swojego jednego etheru (ETH) teraz, lub zablokowaniem i odzyskaniem go w ciągu sześciu miesięcy z oprocentowaniem 2%. Możesz w rzeczywistości znaleźć inną możliwość stakowania, która oferuje lepszy zwrot. Kilka prostych obliczeń TVM może pomóc Ci znaleźć najlepszy produkt.
Bardziej abstrakcyjnie, możesz zastanawiać się, kiedy powinieneś(-aś) kupić bitcoina (BTC). Choć BTC potocznie nazywany jest walutą deflacyjną, to w rzeczywistości jego podaż rośnie powoli do pewnego momentu. To z definicji oznacza, że ma obecnie podaż inflacyjną. Czy powinieneś(-aś) w takim razie kupić BTC za 50 $ dzisiaj, czy poczekać na następną wypłatę i wydać 50 $ w przyszłym miesiącu? TVM zalecałby ten pierwszy wariant, ale rzeczywista sytuacja jest bardziej złożona, ze względu na zmienną cenę BTC.
Wnioski Końcowe
Mimo że zdefiniowaliśmy TVM formalnie, prawdopodobnie już używasz tej koncepcji intuicyjnie. Stopy procentowe, rentowność i inflacja są powszechne w naszym codziennym życiu gospodarczym. Sformalizowane wersje, nad którymi dziś pracowaliśmy, są bardzo przydatne dla dużych firm, inwestorów i pożyczkodawców. Dla nich nawet ułamek procenta, może stanowić ogromną różnicę dla ich zysków i założeń. Dla nas, jako inwestorów krypto, jest to nadal koncepcja, którą warto mieć na uwadze, decydując o tym, jak i gdzie inwestować swoje pieniądze, aby uzyskać najlepsze zyski.