İçerik
Giriş
Teknik göstergeler finansal piyasaları analiz etmenin önemli bir parçasıdır. Göreceli Güç Endeksi (RSI), StokRSI ve MACD gibi bazı teknik göstergeler momentumu göstermeyi hedefler. Fibonacci Düzeltme Seviyesi aracı, Parabolik SAR ve Bollinger Bantları gibi diğerleri ise bir grafikteki potansiyel ilgi alanlarını belirlemek için kullanılır.
Peki buradaki en temel gösterge hangisidir? Yanıt olarak hacim verilebilir. Hacim bir trendi doğrulamaya, potansiyel geri dönüş noktalarını belirlemeye ya da diğer birçok stratejiye yönelik bir araç olarak kullanılabilir.
VWAP, hacmin gücüyle fiyat hareketini birleştirerek pratik ve kullanımı kolay bir gösterge yaratır. Alım satım yapanlar VWAP'yi bir trend onaylama ya da giriş ve çıkış noktalarını belirleme aracı olarak kullanabilir.
Şimdi VWAP'yi ayrıntılı olarak inceleyecek, göstergenin nasıl çalıştığından ve yatırımcılar tarafından alım satım stratejilerine nasıl dahil edilebileceğinden bahsedeceğiz.
VWAP nedir?
VWAP, hacim ağırlıklı ortalama fiyat anlamına gelir. İsminden de anlaşılacağı gibi bir varlığın belirli bir zaman aralığı için hacme göre ağırlığı alınmış ortalama fiyatıdır.
VWAP'yi özellikle güçlü bir gösterge haline getiren ortalama fiyat hesaplamasında hacmi kullanma şeklidir. Bazı yatırımcılar, fiyat hareketinin kendisi dışında dikkate alınması gereken en önemli ölçütün hacim olduğunu düşünür. VWAP de bu iki önemli ölçütü bir indikatör içinde birleştirerek hem analistler hem de yatırımcılar için çok kullanışlı bir araç sunar.
VWAP, baskın piyasa trendinin bir göstergesini sunmanın yanı sıra önemli likidite alanlarını da gösterir.
En kullanışlı teknik göstergeler hakkında daha fazla bilgi isterseniz Teknik Analizde Kullanılan En Önemli 5 Gösterge makalemizi okuyabilirsiniz.
VWAP nasıl hesaplanır?
Bir çok alım satım arayüzünden bu göstergeyi seçmeniz yeterli olur ve hesaplamalar sizin için yapılır. Yine de göstergeyi daha verimli şekilde kullanabilmek için altında yatan formülü bilmek faydalı olabilir. Peki VWAP nasıl hesaplanır?
VWAP'yi hesaplamak için her bir işlem için alınıp satılan değeri (fiyat çarpı hacim) toplamamız ve bunu toplam hacme bölmemiz gerekir.
VWAP = ∑ (Tipik Fiyat * Hacim ) / ∑ Hacimburada
Tipik Fiyat = Tepe + Dip + Kapanış / 3 olurBir varlık için 5 dakikalık VWAP çizgisini hesaplamak istersek şu adımları takip etmemiz gerekir:
Öncelikle ilk 5 dakikalık mum sütunu için tipik fiyatı hesaplamalıyız. Tepe, Dip, Kapanışı ekler ve bulduğumuz sayıyı 3'e böleriz.
Bu zaman aralığı için (bu örnekte 5 dakika) hacimle tipik fiyatı çarparız. Bu değere ölçülen ilk zaman aralığı olduğu için n1 diyelim.
n1'i bu zamana kadarki toplam işlem hacmine böleriz. Bu da bize alım satımların ilk 5 dakikası için VWAP değerini verir.
Takip eden VWAP değerlerini hesaplamak için, her zaman aralığı için yeni n değerlerini (n2, n3, n4…) daha önceki değerlere eklememiz gerekir. Daha sonra elde ettiğimiz sayıyı o notaya kadarki toplam hacme böleriz.
VWAP'ye kümülatif gösterge denmesinin sebebi yapılan her eklemeyle değerlerin artmasıdır.
VWAP alım satım yapanlara neyi gösterir?
Daha pasif, uzun vadeli yatırım stilleriyle ilgilenenler VWAP'yi mevcut piyasa yapısına yönelik bir kıstas olarak kullanabilir. Yalnızca VWAP çizgilerinin altında olan, yani potansiyel olarak düşük değerlemeye sahip varlıkları almak gibi basit bir strateji kullanılabilir.
Bununla birlikte bazı yatırımcılar VWAP çizgisini kesen fiyatları alım satıma girmek için sinyal olarak kullanabilir. Fiyat VWAP çizgisini keser ve çizginin üzerine çıkarsa uzun pozisyona girilebilir. Aksine fiyat VWAP çizgisini keserek altına düşerse kısa pozisyona girilebilir.
Bu açıdan VWAP, hareketli ortalamalara benzer şekilde kullanılabilir. Fiyat VWAP çizgisinin üzerine çıktığında piyasanın boğa trendinde olduğu sonucu çıkarılabilir. Aksine fiyat VWAP çizgisinin altındaysa piyasa boğa eğiliminde olabilir. Bu elbette büyük oranda teknik formasyonun bağlamına dayanır ve tedbirli bir yaklaşım gereklidir.
VWAP, likidite alanlarını belirlemek için de kullanılabilir. Bu kullanım alanı özellikle yüksek tutarlı emirler gerçekleştirmek isteyen kurumsal yatırımcılar için faydalı olabilir. Gösterge, yüksek tutarlı alım satımlar için piyasa üzerinde yaratılan etkiyi azaltacak ideal giriş ve çıkış noktalarını belirlemeye yardımcı olabilir.
VWAP ile, gerçekleştirilen işlemlerin verimi de ölçülebilir. Bu bağlamda VWAP çizgisinin altında gerçekleştirilen alım emirleri, varlığın hacme göre ağırlığı alınmış ortalama fiyatın altında olması nedeniyle iyi işlemler olarak kabul edilebilir. Bunun aksine VWAP çizgisinin üzerinde gerçekleştirilen alım emirleri kötü işlemler olarak değerlendirilebilir çünkü hacme göre ağırlığı alınmış ortalama fiyattan yukarıda uygulamaya konmuş olurlar.
Büyük alım satımlar yapan bazı trader'ların VWAP çizgisinin altında satın alma yapması ve üzerinde satış yapması piyasa için bir diğer fayda sunabilir. Her iki durumda da bu hareketler fiyatı iterek ortalamaya daha yakın hale getirir. Böylece büyük trader'ların, yaptıkları işlemlerle fiyatı ortalamadan daha da uzaklaştırması engellenir. En yüksek tutarlı alım satımlardan bazılarının balinalar tarafından gerçekleştirildiği ve bu ortalamaya yaklaştırma olmasa piyasalar üzerinde çok büyük bir etki yaratabilecekleri unutulmamalıdır.
Kripto para dünyasına girmek mi istiyorsunuz? Binance üzerinden Bitcoin alabilirsiniz!
VWAP'nin kısıtları
VWAP daha çok tek günlük bir gösterge olarak kullanışlıdır. Birkaç gün için VWAP oluşturmaya çalışmak ortalamanın bozulduğu anlamına gelebilir. Dolayısıyla VWAP en çok gün içi yani bir günlük ya da daha kısa süreli analizler için faydalıdır.
Hareketli ortalamalar gibi VWAP de geçmiş fiyat verisine dayandığı için bir gecikmeli göstergedir. Hareketli ortalamalara benzer şekilde ne kadar çok veri varsa gecikme de o kadar yüksek olur. Yani 20 dakikalık bir VWAP, 200 dakikalık bir VWAP'ye kıyasla fiyat hareketlerine daha hızlı tepki verecektir.
Geçmiş fiyat verilerine dayandığı için VWAP'nin tahmine yönelik herhangi bir özelliğe sahip olmadığını unutmamak gerekir.
VWAP birçok yatırımcı tarafından kullanılan güçlü bir gösterge olsa da kendi başına değerlendirmeye alınmamalıdır. Örneğin bir varlığın, fiyatının VWAP'nin altında olması durumunda düşük değerlemeye sahip olarak kabul edilebileceğinden daha önce bahsetmiştik. Fakat güçlü bir yükseliş trendi sırasında fiyat uzun bir süre boyunca VWAP çizgisinin altına inmeyebilir.
Dolayısıyla belirli bir sinyali bekleyen yatırımcılar kenarda kalabilir ve potansiyel bir fırsatı kaçırabilir. Bununla birlikte bir alım satım fırsatını kaçırmak da dünyanın sonu değildir. Yatırımcının giriş stratejisi belirli bir olayın gerçekleşmesini gerektiriyorsa ve bu olay gerçekleşmezse alım satıma girilmemelidir. Strateji iyi tasarlanmışsa ve yatırımcı bu stratejiye sadık kalıyorsa uzun vadede başarılı olacaktır. Yaklaşımdan bağımsız olarak, riskleri anlamak ve yönetmek büyük öneme sahiptir.
Son düşünceler
VWAP, yatırımcılara bir varlığın belirli bir zaman aralığı için ortalama fiyatını hacmine bağlı olarak veren bir göstergedir.
Bazı yatırımcılar, fiyat ve VWAP çizgisinin kesişimini pozisyonlara girmek ve çıkmak için kullanabilir. VWAP özellikle, büyük alım satımların potansiyel giriş ve çıkış noktalarını belirlemeye yardımcı olabilir.
VWAP bir gecikmeli göstergedir yani fiyat tahminine yönelik bir özelliği yoktur. Bazı trader'lar bu göstergeyi gün içi analizler için kullanmanın en iyi yaklaşım olduğunu düşünür. Diğer piyasa analizi araçları gibi VWAP de izole bir şekilde yorumlanmamalıdır ve diğer tekniklerle birleştirildiğinde en iyi sonucu verir.