Parabolik SAR Göstergesi İçin Kısa Bir Rehber

Parabolik SAR nedir?

Teknik analist J. Welles Wilder Jr. Parabolik Bitiş ve Dönüş (SAR) göstergesini 1970'lerin sonlarında geliştirmiştir. Bu kavramı Teknik Yatırım Sistemlerinde Yeni Kavramlar kitabında Göreceli Güç Endeksi (RSI) gibi diğer popüler göstergelerle birlikte sunmuştur.

Aslında Wilder bu yaklaşıma Parabolik Zaman/Fiyat Sistemi adını vermiş ve SAR kavramını da şu şekilde sunmuştur:

SAR, Dur ve Dön anlamındadır. Burası bir Uzun yatırımdan çıkılan ve bir Kısa yatırıma girilen ya da bunun tam tersinin yapıldığı noktadır.
- Wilder, J. W., Jr. (1978). Teknik Yatırım Sistemlerinde Yeni Kavramlar (p. 8).

Günümüzde sistem yaygın olarak Parabolik SAR göstergesi adıyla bilinirken, piyasa trendlerinin ve potansiyel dönüş noktalarının belirlenmesine yardımcı olan bir araç olarak kullanılmaktadır. Wilder çok sayıda teknik analiz (TA) göstergesini manuel olarak geliştirmiş olsa da artık bu göstergeler çoğu dijital yatırım sisteminin ve grafik yazılımının bir parçası olmuştur. Dolayısıyla bu teknikler artık manuel hesaplamalar gerektirmez ve kullanım kolaylığına sahiptir.

Nasıl çalışır?

Parabolik SAR göstergesi, piyasa fiyatının üzerine ya da altına yerleştirilen küçük noktalardan oluşur. Noktaların birleşimi bir parabol meydana getirir fakat her bir nokta tek bir SAR değerini temsil eder.

Kısacası, bir yukarı trend sırasında noktalar fiyatın altına yerleştirilirken bir aşağı trend sırasında da fiyatın üzerine yerleştirilir. Piyasanın yatay hareket ettiği biriktirme dönemlerinde de noktalar yerleştirilir fakat bu durumda noktalar bir taraftan diğerine çok daha sık geçer. Diğer bir deyişle Parabolik SAR göstergesi trend göstermeyen piyasalarda daha az kullanışlıdır.

Faydaları

Parabolik SAR piyasa trendlerinin yönü ve süresi dışında potansiyel dönüş noktaları hakkında da içgörü sağlayabilir. Dolayısıyla yatırımcıların iyi alım ve satım fırsatları yakalama şanslarını artırabilir.

Bazı yatırımcılar stoplarının piyasa trendleriyle beraber hareket edebilmesi için Parabolik SAR göstergesini dinamik stop-loss fiyatlarını belirlemek için kullanır. Böylesi bir tekniğe genellikle takip eden stop-loss adı verilir.

Parabolik SAR en temelde yatırımcıların hali hazırda elde ettikleri karları kilitlemelerine imkan tanır çünkü trend değiştiği anda pozisyonları kapanır. Bu, bazı durumlarda yatırımcıların karlı bir pozisyonu kapatmasını ya da bir yatırıma çok erken girmesini de engelleyebilir.

Sınırlamalar

Daha önce de belirtildiği gibi Parabolik SAR özellikle trend gösteren piyasalarda kullanışlıdır fakat biriktirme dönemleri için çok kullanışlı değildir. Göstergenin, belirgin bir trend olmadığında önemli kayıplara sebep olabilen yanlış sinyaller vermesi daha olasıdır.

Değişken bir piyasa da (aşağı ve yukarı çok hızlı hareket eden) çok sayıda yanıltıcı sinyal yaratabilir. Yani Parabolik SAR göstergesi fiyatların daha kademeli şekilde değiştiği durumlarda en iyi performansı gösterir.

Dikkate alınması gereken bir diğer konu da manuel olarak ayarlanabilen gösterge hassasiyetidir. Hassasiyet ne kadar yüksekse yanlış sinyallerin görülmesi ihtimali de o kadar yüksektir.

Bazı durumlarda yanlış sinyaller yatırımcıları kazançlı pozisyonları çok erken kapatmaya, hala kazanç potansiyeli barındıran varlıkları satmaya yönlendirebilir. Daha da kötüsü sahte kırılma noktaları yatırımcılarda gerçeğe dayalı olmayan bir iyimserlik yaratarak, erken alımlara neden olabilir.

Son olarak bu gösterge, işlem hacmini dikkate almadığı için bir trendin gücü hakkında yeterli bilgi sunmaz. Büyük piyasa hareketleri her bir nokta arasındaki boşluğun genişlemesine neden olsa da bu güçlü bir trendin göstergesi olarak kabul edilmemelidir.

Yatırımcıların ve tacirlerin ne kadar bilgi sahibi olduğundan bağımsız olarak riskler finansal piyasaların her zaman bir parçası olacaktır. Fakat birçok kişi riskleri en aza indirmek ve sınırlamaları ortadan kaldırmak için Parabolik SAR'ı diğer stratejiler ve göstergelerle birleştirir.

Wilder, trendlerin gücünün belirlenebilmesi için Ortalama Yön Endeksi ile Parabolik SAR'ın birlikte kullanılmasını önermiştir. Bunun dışında bir pozisyona girmeden önce analize hareketli ortalamalar ya da RSI göstergesi de eklenebilir.

Parabolik SAR hesaplaması

Günümüzde hesaplamalar bilgisayar programları tarafından otomatik olarak yapılır. Fakat konuyla ilgilenenler için bu bölümde Parabolik SAR hesaplamasının kısa bir açıklamasını sunacağız.

SAR noktaları mevcut piyasa verilerine göre hesaplanır. Yani bugünün SAR değerini hesaplamak için dünün SAR'ı ve yarının SAR değeri için de bugünün SAR'ı kullanılır.

Bir yukarı trend sırasında SAR değeri daha önceki tepe noktalara dayanarak hesaplanır. Aşağı trend sırasında ise daha önce dip noktalar kullanılır. Wilder, bir trenddeki en yüksek ve en düşük noktalara Uç Noktalar (EP) adını vermiştir. Fakat, hesaplama aşağı trend ve yukarı trend için aynı değildir.

Yukarı trend için:

SAR = Önceki SAR + AF x (Önceki EP – Önceki SAR)

Aşağı trend için:

SAR = Önceki SAR – AF x (Önceki SAR – Önceki EP)

AF, hızlanma faktörü anlamına gelir. 0,02 ile başlar ve piyasanın her yeni tepe noktası (yukarı trendlerde) ya da dip noktası (aşağı trendlerde) için 0,02 artış gösterir. Fakat eğer 0,20 limitine ulaşılırsa trend süresince bu değer korunur (trend değişene kadar).

Uygulamada bazı grafik kullanıcıları göstergenin hassasiyetini değiştirmek için AF'i manuel olarak ayarlar. 0,2'den yüksek bir AF daha fazla hassasiyet sunar (daha fazla dönüş sinyali). 0,2'den düşük bir AF ise bunun tam tersini yapar. Yine de Wilder kitabında 0,02 yükselişlerin genel anlamda en iyi sonucu verdiğini belirtir.

Hesaplama oldukça basit olsa da denklemin önceki değerleri gerektirmesi nedeniyle bazı yatırımcılar Wilder'a ilk SAR'ın nasıl hesaplanacağını sormuştur. Wilder'a göre ilk SAR, bir piyasa trendi değişiminden önceki son EP'ye dayanarak hesaplanabilir.

Wilder yatırımcıların grafiklerinde geri dönerek belirgin bir trend değişimi bulmalarını ve bu EP'yi ilk SAR değeri olarak kullanmalarını önerir. Daha sonra, en son piyasa fiyatına ulaşılana kadar takip eden SAR'lar hesaplanabilir.

Örneğin, eğer piyasa yukarı trend gösteriyorsa bir yatırımcı daha önceki bir düzeltmeyi bulana kadar birkaç gün ya da hafta geriye gidebilir. Daha sonra, bu düzeltme için yerel dip (EP) noktasını bularak takip eden yukarı trend için ilk SAR olarak bu değeri kullanabilir.

Son Fikirler

Parabolik SAR 1970'lerde geliştirilmiş olsa da günümüzde halen sıklıkla kullanılmaktadır. Yatırımcılar bu göstergeyi günümüzün Forex, emtia, menkul değer ve kripto para piyasaları gibi birçok yatırım alternatifine uygulayabilir.

Fakat hiçbir piyasa analitiği %100 doğruluk garantisi vermez. Dolayısıyla Parabolik SAR ya da başka bir strateji kullanmadan önce yatırımcıların finansal piyasalar ve teknik analiz hakkında yeterli bilgiye sahip olduklarından emin olmaları önemlidir. Bunun yanı sıra kaçınılmaz riskleri en aza indirgemek için uygun alım satım ve risk yönetimi stratejilerine sahip olmaları da gerekir.