İçerik
- Giriş
- Göreceli Güç Endeksi (RSI)
- Hareketli Ortalama (MA)
- Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD)
- Stokastik RSI (StokRSI)
- Bollinger Bantları (BB)
- Son fikirler
Giriş
1. Göreceli Güç Endeksi (RSI)
RSI, bir varlığın aşırı alımda ya da aşırı satımda olduğunu gösteren bir momentum göstergesidir. Bunu, son fiyat hareketlerinin (standart ayarlarda son 14 periyot kullanılır – yani 14 gün, 14 saat vs.) büyüklüğünü ölçerek yapar. Daha sonra bu veri, 0-100 aralığında değer alabilen bir osilatör olarak gösterilir.
RSI bir momentum göstergesi olduğu için fiyat değişiminin hızını (momentumunu) gösterir. Bu da fiyat yükselirken momentum da artıyorsa, yukarı trendin güçlü olduğu ve gitgide daha fazla alıcının piyasaya girdiği anlamına gelir. Aksine eğer fiyat yükselirken momentum azalıyorsa, satıcıların yakın bir zamanda piyasanın kontrolünü ele geçirebileceği sonucu çıkarılabilir.
2. Hareketli Ortalama (MA)
En yaygın kullanılan hareketli ortalamalar basit hareketli ortalama (SMA veya MA) ve üssel hareketli ortalamadır (EMA). SMA, belirli bir zaman aralığı için fiyat verisinin ortalaması alınarak çizilir. Örneğin, 10-günlük SMA son 10 gün için ortalama fiyatın hesaplanmasıyla belirlenir. Diğer yandan EMA yakın zamanlı fiyat verisine daha yüksek ağırlık verilerek hesaplanır. Böylece EMA güncel fiyat hareketlerine karşı daha duyarlı hale gelir.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, hareketli ortalama gecikmeli bir göstergedir. Zaman aralığı ne kadar uzun olursa gecikme de o kadar yüksek olur. Dolayısıyla, 200 günlük bir SMA güncel fiyat hareketlerine 50 günlük bir SMA'ye kıyasla daha yavaş tepki verir.
Yatırımcılar hareketli ortalama kesişimlerini de al ve sat sinyalleri olarak kullanabilir. Örneğin 100-günlük SMA, 200-günlük SMA'in altına düşerse bu bir sat sinyali olarak değerlendirilebilir. Peki bu kesişme tam olarak ne anlama gelir? Kesişme, son 100 gün için ortalama fiyatın artık son 200 gün ortalamasından düşük olduğu anlamına gelir. Satış yapmanın altında yatan fikir ise kısa vadeli fiyat hareketlerinin artık yukarı yönlü trendi takip etmediği, dolayısıyla trendin dönüşte olabileceğidir.
3. Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD)
MACD, iki hareketli ortalamanın ilişkisini göstererek varlığın momentumunu belirlemek için kullanılır. İki çizgiden oluşur: MACD çizgisi ve sinyal çizgisi. MACD çizgisi, 12'lik EMA'dan 26'lık EMA'nın çıkarılmasıyla hesaplanır. Elde edilen çizgi, sinyal çizgisinin yani MACD çizgisinin 9'luk EMA'sının üzerine çizilir. Birçok grafik aracı, MACD çizgisi ve sinyal çizgisi arasındaki mesafeyi gösteren bir histogramı da dahil eder.
Yatırımcılar, MACD ve fiyat hareketleri arasındaki farkı değerlendirerek mevcut trendin gücü hakkında bilgi edinebilir. Örneğin, fiyat daha yüksek bir tepe noktası yaparken MACD daha düşük bir tepe noktası yapıyorsa piyasa trendi yakın zamanda değişecek olabilir. Bu durumda MACD bize momentum düşerken fiyatın artmaya devam ettiğini yani trend dönüşünün ya da geri çekilme olasılığının daha yüksek olduğunu gösterir.
Yatırımcılar bu göstergeyi MACD çizgisi ve sinyal çizgisinin kesişimlerini incelemek için de kullanabilir. Örneğin, eğer MACD çizgisi sinyal çizgisinin üzerine çıkıyorsa bu bir alım sinyali olabilir. Aksine, MACD çizgisi sinyal çizgisinin altına iniyorsa bu da bir satış sinyali olabilir.
MACD genellikle RSI ile birlikte kullanılır çünkü ikisi de momentumu ölçer fakat farklı faktörleri kullanır. İkisinin birlikte kullanımının piyasa hakkında daha kapsamlı bir teknik perspektif sunacağı varsayılır.
Kripto para dünyasına girmek mi istiyorsunuz? Binance üzerinden Bitcoin alabilirsiniz!
4. Stokastik RSI (StokRSI)
Stokastik RSI bir varlığın aşırı alımda ya da aşırı satımda olup olmadığını belirlemek için kullanılan bir momentum osilatörüdür. İsminde de anlaşılabileceği gibi RSI'ın bir türevidir ve fiyat verisi yerine RSI verisi kullanılarak oluşturulur. Standart RSI değerlerine Stokastik osilatör formülünün uygulanmasıyla oluşturulur. Stokastik RSI değerleri tipik olarak 0 ve 1 (ya da 0 ve 100) aralığındadır.
Stokastik RSI, daha hızlı ve hassas olması nedeniyle yorumlaması zor birçok alım satım sinyali yaratabilir. Genellikle, aralığının en üst ve en alt uçlarına yakınken en kullanışlıdır.
0,8'den yüksek bir StokRSI değeri genellikle aşırı alım, 0,2'den düşük bir değer de aşırı satım olarak değerlendirilir. 0 değeri, ölçüm yapılan dönem içinde (varsayılan ayar genellikle 14'tür) RSI'ın en düşük değerinde olduğu anlamına gelir. Bunun aksine 1 değeri ölçüm yapılan dönem içinde RSI'ın en yüksek değerinde olduğunu gösterir.
Aynı RSI kullanırken dikkat edilmesi gerektiği gibi, aşırı alım ya da aşırı satım StokRSI değeri fiyatın kesinlikle dönüş yapacağı anlamına gelmez. Yalnızca RSI değerlerinin (StokRSI değerleri RSI türevleridir), önceki ölçümlerinin uç noktalarına yakın olduğunu gösterir. StokRSI'ın, RSI göstergesinden daha hassas olduğu dolayısıyla daha fazla hatalı ya da yanlış yönlendirici sinyal ortaya çıkardığı unutulmamalıdır.
5. Bollinger Bantları (BB)
Genellikle, fiyat üst banda ne kadar yakın olursa, grafiği çizilen varlık için aşırı alım koşulları da bir o kadar yakındır. Bunun aksine, fiyat alt banda ne kadar yakınsa, aşırı satım koşulları o kadar yakın olabilir. Çoğu zaman fiyat bantlar arasında kalır fakat nadiren bantların üstüne çıkabilir ya da altına düşebilir. Bu durum kendi başına bir alım satım sinyali olmasa da, aşırı piyasa koşullarının bir göstergesi olabilir.
Bollinger Bantlarının bir diğer önemli kavramı da sıkışmadır. Tüm bantların birbirlerine çok yaklaştığı düşük oynaklık dönemini ifade eder. Gelecek potansiyel bir oynaklık döneminin göstergesi olarak kullanılabilir. Aksine eğer bantlar birbirlerinden çok uzaktaysa, bunu düşük oynaklık dönemi takip edebilir.
Son fikirler
Göstergeler verilere dayanıyor olsa da, verilerin yorumlanmasının son derece öznel olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, bir adım geri çekilip kişisel önyargılarınızın karar verme süreçlerinize etki edip etmediğini değerlendirmeniz size fayda sağlayabilir. Bir yatırımcı için doğrudan bir alım ya da satım sinyali diğer bir yatırımcı için yalnızca piyasa gürültüsü olabilir.