Najważniejsze informacje
Wykresy świecowe są popularnym narzędziem, które w analizie technicznej służy do rozpoznawania potencjalnych okazji do kupna i sprzedaży na rynkach finansowych.
Młot, harami wzrostowe, wisielec, spadająca gwiazda czy doji to przykłady formacji świecowych, które ułatwiają traderom rozpoznawanie punktów zwrotnych trendów lub potwierdzanie bieżących trendów.
Przy podejmowaniu decyzji handlowych należy jednak brać pod uwagę także inne czynniki, np. wolumen handlowy, nastroje rynkowe czy płynność.
Czym są świece?
Wykres świecowy to rodzaj wykresu służący do opisu ruchów cen aktywów. Wykres świecowy – po raz pierwszy opracowany w osiemnastowiecznej Japonii – od stuleci służy do ustalania prawidłowości, które mogą wskazywać na kierunek ruchu cen aktywów. Obecnie traderzy kryptowalutowi na podstawie świec analizują dane cenowe z przeszłości i przewidują przyszłe ruchy cen.
Większa liczba świec razem tworzy formacje świecowe, które mogą wskazywać, czy ceny raczej wzrosną, spadną, czy pozostaną bez zmian. Przyjrzyjmy się, jak takie formacje mogą dawać pojęcie o nastrojach rynkowych i potencjalnych możliwościach handlowych.
Jak działają wykresy świecowe?
Wyobraźmy sobie, że obserwujemy cenę danego aktywa, np. akcji lub kryptowaluty, na przestrzeni tygodnia, dnia czy godziny. Wykres świecowy to metoda wzrokowej prezentacji tych danych cenowych.
Świeca ma korpus i dwie kreski (często nazywane knotami lub cieniami). Korpus świecy symbolizuje przedział między ceną otwarcia i zamknięcia w danym okresie, a knoty, czy też cienie, symbolizują najwyższe i najniższe ceny uzyskane w tym okresie.
Zielony korpus oznacza, że cena w danym okresie wzrosła. Korpus czerwony oznacza świecę spadkową i sugeruje, że cena w tym okresie spadła.
Jak czytać formacje świecowe
Formacje świecowe powstają z większej liczby świec ułożonych w konkretnej kolejności. Jest wiele formacji i każda z nich ma swoją interpretację. Niektóre formacje świecowe dają pojęcie o proporcji między kupującymi i sprzedającymi, a inne mogą sygnalizować odwrócenie, kontynuację lub niezdecydowanie.
Należy pamiętać, że formacje świecowe same w sobie nie stanowią sygnałów do kupna ani sprzedaży. Można jednak na ich podstawie rozpoznawać nadchodzące okazje poprzez obserwowanie akcji cenowej i trendów rynkowych. Dlatego na formacje zawsze warto patrzeć w kontekście.
Aby zmniejszyć ryzyko strat, wielu traderów stosuje formacje świecowe w połączeniu z innymi metodami analizy, np. metodą Wyckoffa, teorią fal Elliotta czy teorią Dowa. Często bierze się również pod uwagę wskaźniki analizy technicznej (TA), np. linie trendu, wskaźnik siły względnej (RSI), stochastyczny wskaźnik siły względnej (stoch RSI), chmury Ichimoku czy paraboliczny wskaźnik zatrzymań i odwróceń (parabolic SAR).
Formacje świecowe można również stosować w połączeniu z poziomami wsparcia i oporu. Poziomy wsparcia to w handlu poziomy cenowe, na których według przewidywań popyt będzie silniejszy od podaży, a poziomy oporu to poziomy cenowe, na których według przewidywań podaż będzie silniejsza od popytu.
Formacje świecowe wzrostowe
Młot
Młot to świeca z długim knotem dolnym na dnie trendu spadkowego, której knot dolny jest co najmniej dwa razy większy od korpusu.
Młot oznacza, że pomimo dużej presji sprzedażowej kupującym (bykom) udało się wypchnąć cenę z powrotem w górę w okolice otwarcia. Młot może być czerwony lub zielony, ale młoty zielone zwykle sygnalizują silniejszą reakcję wzrostową.
Młot odwrócony
Ta formacja przypomina młot, ale ma długi knot nad korpusem, a nie pod korpusem. Podobnie jak w przypadku młota, górny knot powinien być co najmniej dwa razy większy od korpusu.
Młot odwrócony pojawia się na dnie trendu spadkowego i może oznaczać potencjalne wzrostowe odwrócenie trendu. Knot górny świadczy o tym, że cena przestała spadać, chociaż sprzedającym ostatecznie udało się ją zepchnąć z powrotem w pobliże punktu otwarcia (co nadaje młotowi odwróconemu jego typowy kształt).
Krótko mówiąc, młot odwrócony może oznaczać, że presja sprzedażowa słabnie i kupujący wkrótce przejmą kontrolę nad rynkiem.
Trzech białych żołnierzy
Formacja trzech białych żołnierzy składa się z trzech kolejnych zielonych świec, z których wszystkie mają otwarcie w granicach korpusu poprzedniej świecy i zamknięcie ponad najwyższą ceną ostatniej świecy.
W tej formacji świece mają mały knot dolny lub wcale go nie mają. Oznacza to, że kupujący mają więcej siły od sprzedających (co prowadzi do wzrostu ceny). Niektórzy traderzy biorą również pod uwagę rozmiar świec oraz długość ich knotów. Ta formacja zwykle sprawdza się lepiej, kiedy korpusy świec są większe (silniejsza presja zakupowa).
Harami wzrostowe
Harami wzrostowe to długa świeca czerwona, po której następuje mniejsza świeca zielona, która mieści się całkowicie w granicach korpusu poprzedniej świecy.
Harami wzrostowe może się tworzyć przez dwa lub więcej dni i jest to formacja, która oznacza, że tempo sprzedaży zaczyna słabnąć i możliwe, że energia się kończy.
Formacje świecowe spadkowe
Wisielec
Wisielec to spadkowy odpowiednik młota. Pojawia się zwykle na końcu trendu wzrostowego, ma mały korpus i długi knot dolny.
Knot dolny oznacza, że po trendzie wzrostowym doszło do dużej wyprzedaży, ale bykom udało się odzyskać kontrolę i (tymczasowo) znowu podnieść cenę. To punkt, w którym kupujący starają się utrzymać trend wzrostowy, a na rynek wchodzi więcej sprzedających i powstaje punkt niepewności.
Wisielec po długim trendzie wzrostowym bywa ostrzeżeniem, że byki mogą wkrótce stracić impet na rynku, co sugeruje potencjalny punkt zwrotny na rzecz trendu spadkowego.
Spadająca gwiazda
Spadająca gwiazda składa się ze świecy, która ma długi knot górny, niewielki knot dolny lub wcale nie ma knota dolnego i ma mały korpus – najlepiej w pobliżu dołka. Spadająca gwiazda ma kształt bardzo podobny do młota odwróconego, ale powstaje pod koniec trendu wzrostowego.
Ten wzór świecy oznacza, że rynek doszedł do miejscowego szczytu, ale później sprzedający przejęli kontrolę i zepchnęli cenę z powrotem w dół. O ile część traderów woli sprzedawać lub otwierać pozycje krótkie, kiedy spadająca gwiazda się pojawia, o tyle inni wolą poczekać na potwierdzenie tej formacji przez kolejną świecę.
Trzy czarne kruki
Trzy czarne kruki składają się z trzech kolejnych świec czerwonych, które mają otwarcie w granicach cenowych korpusu poprzedniej świecy i zamknięcie poniżej dołka ostatniej świecy.
Są spadkowym odpowiednikiem trzech białych żołnierzy. Te świece zwykle nie mają długich knotów górnych, co oznacza, że presja sprzedażowa nadal spycha cenę w dół. Po rozmiarze świec i długości knotów można oceniać szanse na kontynuację trendu spadkowego.
Harami spadkowe
Harami spadkowe to długa świeca zielona, po której następuje mała świeca czerwona z korpusem, który mieści się w całości w granicach korpusu poprzedniej świecy.
Harami spadkowe może się tworzyć przez dwa lub większą liczbę okresów (tj. dwa lub więcej dni, jeżeli patrzymy na wykres dzienny). Formacja ta pojawia się zwykle na końcu trendu wzrostowego i może sygnalizować punkt zwrotny, ponieważ kupujący tracą impet.
Zasłona ciemnej chmury
Formacja zasłony ciemnej chmury składa się z czerwonej świecy, która otwiera się powyżej zamknięcia poprzedniej zielonej świecy, ale następnie zamyka się poniżej punktu środkowego tej świecy.
Formacja ta często bywa bardziej istotna, kiedy towarzyszy jej wysoki wolumen handlowy, co oznacza, że charakterystyka może wkrótce ulec zmianie ze wzrostowej na spadkową. Niektórzy traderzy wolą poczekać na potwierdzenie formacji w postaci trzeciego czerwonego słupka.
Formacje świecowe objęcia
Objęcie hossy
Formacja objęcia hossy występuje w trendzie wzrostowym, w którym po trzech kolejnych świecach czerwonych z małymi korpusami następuje kontynuacja trendu wzrostowego. Najlepiej, kiedy czerwone świece nie przebijają obszaru poprzedniej świecy.
Kontynuację potwierdza świeca zielona z dużym korpusem, która oznacza, że byki przejmują kontrolę nad trendem.
Objęcie bessy
Formacja objęcia bessy to odwrotność formacji objęcia hossy. Świadczy o kontynuacji trendu spadkowego.
Formacja świecowa doji
Formacja doji powstaje, kiedy otwarcie i zamknięcie wypada w tym samym miejscu (lub bardzo blisko). Cena może wykonać ruch powyżej i poniżej ceny otwarcia, ale ostatecznie zamknie się na niej lub w jej pobliżu. W związku z tym doji może sygnalizować punkt niezdecydowania sił kupna i sprzedaży. Interpretacja formacji doji zależy jednak w dużej mierze od kontekstu.
W zależności od tego, gdzie przebiega linia otwarcia i zamknięcia, formację można opisać jako nagrobek doji, doji długonogie lub ważkę doji.
Nagrobek doji
Jest to świeca punktu odwrócenia trendu na spadkowy, która ma długi knot górny i otwarcie oraz zamknięcie w pobliżu minimum.
Doji długonogie
Świeca niezdecydowana, która ma knot na górze i na dole oraz otwarcie i zamknięcie mniej więcej w połowie.
Ważka doji
Świeca wzrostowa lub spadkowa – zależnie od kontekstu – z długim knotem dolnym i otwarciem/zamknięciem w pobliżu szczytu.
Zgodnie z pierwotną definicją formacji doji otwarcie i zamknięcie powinno wypadać w tym samym miejscu. A jeżeli otwarcie i zamknięcie nie wypada w tym samym miejscu, ale bardzo blisko? Jest to tzw. szpulka. Ponieważ jednak rynki kryptowalutowe bywają bardzo zmienne, idealne doji to rzadkość, więc pojęcie szpulki stosuje się często zamiennie z pojęciem doji.
Formacje świecowe z lukami cenowymi
Kiedy otwarcie aktywa finansowego wypada powyżej lub poniżej poprzedniej ceny zamknięcia i tworzy przerwę między dwiema świecami, występuje tzw. luka cenowa.
Wprawdzie w wielu formacjach świecowych występują luki cenowe, ale formacje z tego rodzaju lukami nie są powszechne na rynku krypto ponieważ jest on otwarty przez całą dobę. Luki cenowe mogą się również pojawiać na rynkach niepłynnych, ale nie przydają się jako formacje, na podstawie których można podejmować działania, ponieważ świadczą głównie o niskiej płynności i dużych widełkach kursowych między kupnem a sprzedażą.
Jak handlować kryptowalutami na podstawie formacji świecowych
Aby handlować kryptowalutami na podstawie formacji świecowych, należy pamiętać o poniższych wskazówkach:
1. Zna podstawy
Traderzy z sektora krypto powinni dysponować solidną znajomością podstaw formacji świecowych, zanim zaczną na ich podstawie podejmować decyzje handlowe. Chodzi tu m.in. o umiejętność czytania wykresów świecowych i poszczególnych powstających formacji. Nie podejmuj ryzyka, jeżeli nie znasz podstaw.
2. Łącz różne wskaźniki
Chociaż formacje świecowe mogą dostarczać cennych informacji, należy je stosować wraz z innymi wskaźnikami technicznymi, aby tworzone prognozy były bardziej gruntowne. Do przykładowych wskaźników, które można stosować w połączeniu z formacjami świecowymi, można zaliczyć średnie ruchome, RSI i MACD.
3. Stosuj różne interwały
Traderzy kryptowalutowi powinni analizować formacje świecowe na różnych interwałach, aby mieć lepszą orientację w nastrojach rynkowych. Jeżeli np. trader analizuje wykres dzienny, powinien również patrzeć na wykresy godzinowe i 15-minutowe, aby wiedzieć, jak dane formacje rozgrywają się na różnych interwałach.
4. Ćwicz ograniczanie ryzyka
Stosowanie formacji świecowych wiąże się z ryzykiem, jak każda strategia handlowa. Aby chronić kapitał, traderzy powinni zawsze stosować techniki ograniczania ryzyka, np. ustawiać zlecenia stop-loss. Ważne jest również, aby unikać nadmiernego handlu i wchodzić w transakcje tylko z korzystnym stosunkiem ryzyka do zysku.
Wnioski końcowe
Znajomość świec oraz ich formacji może przynieść korzyści każdemu traderowi, nawet jeżeli jego strategia handlowa ich nie uwzględnia.
Chociaż bywają przydatne w analizie rynków, należy pamiętać, że nie są nieomylne. Są to pomocne wskaźniki odzwierciedlające siły kupna i sprzedaży, które są motorem rynków. Niemniej jednak należy je i tak stosować wraz z innymi narzędziami, a także odpowiednio ograniczać ryzyko, aby zmniejszyć potencjalne straty.
Dalsza lektura
Wyłączenie odpowiedzialności: Niniejszy artykuł ma charakter czysto dydaktyczny. Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i dydaktycznych, bez jakichkolwiek oświadczeń ani gwarancji. Nie należy jej rozumieć jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich fachowych doradców. Możliwe, że produkty wspomniane w tym artykule nie będą dostępne w danym regionie. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażane poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności tutaj. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możliwe, że nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy rozumieć jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Więcej informacji można znaleźć w naszych Warunkach użytkowania i Ostrzeżeniu o ryzyku.