IDO (Initial DEX Offering) Là Gì?

Tóm lược

IDO là một hình thức phát hành token trên Sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Bể thanh khoản (Liquidity pool) đóng một vai trò thiết yếu trong IDO, vì chúng giúp tạo ra thanh khoản cho token sau khi mở bán. Một IDO điển hình cho phép người dùng khóa tiền để đổi lấy các token mới trong sự kiện tạo token. Sau đó, một phần nguồn vốn đã huy động cùng với token được thêm vào LP, trước khi được trả lại cho dự án sau đó.

IDO là một cách phân phối token đơn giản và tiết kiệm chi phí. Các IDO đã xuất hiện được một thời gian, nhưng hình thức này vẫn đang phát triển và tạo ra các mô hình mới như Phát hành qua Farm lần đầu (IFO). Yêu cầu KYC ngày càng tăng khi lĩnh vực này dần đi vào khuôn khổ.

Nếu bạn tham gia một đợt IDO, bạn sẽ cần một ví tiền kỹ thuật số như MetaMask và một số tiền mã hóa để đăng ký mua và thanh toán phí giao dịch. Hãy luôn tự nghiên cứu về dự án và đầu tư thông qua một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đáng tin cậy. Điều này cũng bao gồm việc xem xét kỹ cơ chế hoạt động của IDO và đội ngũ dự án cũng như tokenomics. Như mọi lần, chỉ đầu tư với số vốn có thể mất, vì việc mua token mới luôn đi kèm rủi ro cao.

Giới thiệu

Các đợt phát hành token lần đầu thường là một cơ hội kiếm lời cho những nhà đầu tư trong hệ sinh thái tiền mã hóa. Mua token với giá mở bán có thể là một việc rất "hời". Nhưng đây chỉ là một mặt của câu chuyện. Nếu nhìn lại cơn sốt ICO (Cung cấp tiền mã hóa ban đầu) vào năm 2017 trên Ethereum (ETH), tất cả các ICO đều không hoàn toàn tích cực. Lừa đảo và ôm tiền bỏ chạy là hiện tượng diễn ra phổ biến và điều đó thường dẫn tới việc các nhà đầu tư thua lỗ lớn.

Kể từ đó, cộng đồng tiền mã hóa đã phát triển các phương pháp phát hành token lần đầu mới, bao gồm Phát hành token lần đầu qua sàn giao dịch tập trung (IEO), Phát hành token lần đầu qua sàn giao dịch phi tập trung (IDO) và Phát hành token chứng khoán (STO), cùng với nhiều phương thức khác. IDO đã trở thành một phương pháp phổ biến. Vậy IDO khác với ICO như thế nào? Và phương pháp này có an toàn hơn cho các nhà đầu tư sử dụng? Tất cả câu hỏi sẽ được giải đáp trong bài viết này.

Thế nào là một đợt phát hành token?

Phát hành token là một phương thức gây quỹ, trong đó một dự án hoặc công ty khởi nghiệp sẽ cung cấp một loại tiền mã hóa mới để bán. Các phương thức huy động vốn từ cộng đồng có thể khác nhau, chẳng hạn như sử dụng một nền tảng sàn giao dịch tiền mã hóa tập trung để quản lý quy trình (IEO), làm việc với cơ quan quản lý tài chính địa phương (STO) hoặc đơn giản là tự thực hiện (ICO). Một số nhà đầu tư mua đồng tiền này để sử dụng, trong khi những người khác mua để đầu cơ. Ví dụ: bạn có thể sử dụng đồng tiền để farm, stake trong cơ chế quản trị hoặc thanh toán phí giao dịch.

IDO hoạt động như thế nào?

IDO là hình thức sử dụng sàn giao dịch phi tập trung (DEX) để chào bán các token. Một dự án tiền mã hóa cung cấp token của họ trên DEX, người dùng cam kết một số tiền để mua token thông qua nền tảng và DEX giúp phân phối và chuyển token sau cùng. Các quy trình này được tự động hóa và diễn ra thông qua các hợp đồng thông minh trên blockchain.

Các quy tắc và giai đoạn của IDO phụ thuộc vào DEX thực thi, nhưng có một số phương pháp phổ biến:

1. Sau quá trình kiểm duyệt, một dự án được chấp nhận để IDO trên DEX. Dự án cung cấp token với một mức giá cố định và người dùng khóa tiền của họ để đổi lại những token này. Các nhà đầu tư sẽ nhận được token trong sự kiện tạo token (TGE) sau đó.

2. Thông thường, có một danh sách trắng (whitelist) nhà đầu tư. Bạn có thể phải hoàn thành các nhiệm vụ tiếp thị để có mặt trong danh sách hoặc chỉ cần cung cấp địa chỉ ví của mình.

3. Một phần số tiền được huy động sẽ được sử dụng để tạo ra một bể thanh khoản cho token của dự án. Phần còn lại của số vốn sẽ được trao cho đội ngũ phát triển. Sau đó, các nhà đầu tư có thể giao dịch token sau TGE (sự kiện tạo token). Thông thường, thanh khoản được cung cấp sẽ bị khóa trong một khoảng thời gian nhất định.

4. Tại sự kiện TGE, các token được chuyển cho người dùng và bể thanh khoản được mở để giao dịch.

Tương lai của mô hình IDO là gì?

Mặc dù mô hình ở trên là một IDO điển hình, nhưng việc phát hành token liên tục thay đổi. Ví dụ, chúng ta còn có mô hình IFO (Initial Farm Offering), mô hình này đang ngày càng phổ biến. Khó để nói hình thức này được gọi là IDO truyền thống hay không; nhưng nó cũng đi từ các khái niệm cốt lõi giống IDO, gồm: bể thanh khoản và sàn giao dịch phi tập trung.

Thay vì khóa token một cách trực tiếp, trước tiên các nhà đầu tư phải stake vào LP Tài chính phi tập trung (DeFi) để kiếm được token LP. Ví dụ: một dự án muốn bán token của mình lấy BNB trong IFO trên PancakeSwap sẽ yêu cầu các nhà đầu tư stake BNB và CAKE trong BNB-CAKE LP.

Các token BNB-CAKE LP sau đó bị khóa để dành cho các token mới và dự án nhận được BNB, trong khi CAKE bị đốt cháy. Số lượng token bạn nhận được sẽ phụ thuộc vào số lượng người tham gia trong đợt mở bán và bất kỳ số tiền vượt quá nào đã stake sẽ được trả lại cho bạn. Thậm chí, có thể có các biện pháp để giúp các nhà đầu tư nhỏ có được một phần IDO công bằng hơn, chẳng hạn như các tính năng [Basic Sale] và [Unlimited Sale] trên PancakeSwap IFO bên dưới.

Một thay đổi khác có thể xảy ra đối với IDO là quy trình KYC (Biết khách hàng của bạn) và AML (Chống rửa tiền). Các nhà quản lý tài chính trên toàn thế giới đang quan tâm nhiều hơn đến DeFi và tình trạng quản lý của nó. AML và KYC hiện là tiêu chuẩn cho các sàn giao dịch tập trung và DEX cũng có thể sẽ phải tuân theo các quy tắc tương tự trong tương lai.

Ưu điểm của IDO là gì?

Theo thời gian, việc phát hành token đã dần trở nên công bằng và an toàn hơn với các nhà đầu tư. Trong việc này, IDO có một số lợi thế khác biệt:

1. Bạn không cần phải giao dịch trực tiếp với một dự án và tin tưởng vào các hợp đồng thông minh của họ. Một nền tảng IDO đáng tin cậy sẽ có các lần mở bán token thành công. Nếu các hợp đồng thông minh này là hoàn toàn giống nhau, bạn có thể tin tưởng vào việc mở bán token.

2. Thanh khoản ngay lập tức sau khi mở bán. Các IDO sẽ khóa một số tiền huy động được trong các bể thanh khoản để tạo ra một thị trường thanh khoản ngay sau khi mở bán. Điều này giúp giảm độ trượt và biến động giá.

3. Không cần đăng ký. Bạn chỉ cần có ví và tiền mã hóa để tham gia đợt mở bán và không bắt buộc phải cung cấp thông tin cá nhân. Điều này làm cho quá trình này mở với tất cả đối tượng người dùng. Tuy nhiên, việc thiếu các quy trình KYC hoặc AML có thể xem là một điểm bất lợi (đọc thêm về điều này bên dưới).

4. IDO có giá cả phải chăng và giúp nhà đầu tư dễ tiếp cận các dự án . Việc phát hành token thông qua DEX thường dễ dàng và rẻ hơn đối với một dự án nhỏ, ít nổi tiếng; hơn là qua một sàn giao dịch lớn, tập trung.

5. IDO thường có các biện pháp chống cá voi, có nghĩa là không một nhà đầu tư duy nhất nào có thể mua được một số lượng lớn các token.

Nhược điểm của IDO là gì?

Một số điểm mạnh của IDO cũng là điểm yếu của nó. Những vấn đề này chủ yếu xuất phát từ các khía cạnh phi tập trung và ẩn danh của IDO.

1. Không có quá trình KYC hoặc AML . Thông thường, các nhà đầu tư và dự án sẽ được bảo vệ khi hoàn thành các bước kiểm tra thích hợp. Các biện pháp này giúp phòng tránh việc rửa tiền bất hợp pháp và trốn tránh các lệnh trừng phạt kinh tế. Ví dụ: việc tham gia IDO ở một số quốc gia nhất định có thể là bất hợp pháp nếu token được coi là chứng khoán.

2. Có ít sự thẩm định với các dự án . Việc phân phối token thông qua IDO khá dễ dàng. Vì vậy, so với IEO - phát hành thông qua một sàn giao dịch lớn được quản lý, IDO có nhiều dự án không đáng tin cậy hơn.

Sự khác biệt giữa IDO, IEO và ICO là gì?

Các phương pháp được sử dụng trong ICO, IDO và IEO khá khác nhau, mặc dù kết quả mà chúng mang lại khá giống nhau. Dưới đây là tổng quan nhanh về những khác biệt chính:

	IDO	IEO	ICO
Quy trình kiểm phiếu	DEX duyệt dự án	CEX duyệt dự án	Không có quy trình kiểm duyệt vì dự án tự mở bán
Quá trình gây quỹ	DEX xử lý tiền của nhà đầu tư	CEX xử lý tiền của nhà đầu tư	Dự án tự xử lý vốn của nhà đầu tư
Hợp đồng thông minh	DEX tạo và chạy các hợp đồng thông minh	CEX tạo và chạy các hợp đồng thông minh	Dự án tự tạo và chạy các hợp đồng thông minh
Niêm yết token	Bể thanh khoản trên DEX	Sàn niêm yết token	Dự án phải tự tìm một sàn giao dịch để niêm yết
KYC/AML	Không	Có	Không

Tôi có thể tìm IDO ở đâu?

Nơi đầu tiên để tìm IDO là từ chính dự án. Tham gia các cộng đồng của dự án và theo dõi các kênh truyền thông xã hội của họ là một cách tốt để bắt đầu. Bạn cũng có thể kiểm tra trên DEX để xem danh sách IDO sắp tới, chẳng hạn như PancakeSwap hoặc DODO. Nếu bạn muốn có cái nhìn tổng quan về tất cả các IDO sắp diễn ra, CoinMarketCap có sẵn một danh sách các đợt phát hành token để theo dõi. Không phải tất cả những thứ này sẽ là IDO, nhưng CoinMarketCap có ghi rõ các đợt mở bán.

Làm thế nào để tham gia IDO?

Để tham gia IDO, bạn sẽ cần một ví tiền mã hóa có thể kết nối với DApp như MetaMask hoặc Binance Chain Wallet. Bạn cũng sẽ cần một số tiền mã hóa để mua token và thanh toán phí giao dịch. Loại tiền mã hóa chính xác bạn sẽ cần để mua token mới phụ thuộc vào đợt mở bán và thậm chí có thể là token LP nếu bạn đang tham gia IFO.

Sau khi chuẩn bị xong ví, bạn sẽ cần kết nối với IDO DApp bằng nút kết nối, thường được tìm thấy ở góc trên cùng bên phải. Dưới đây là một ví dụ về nút kết nối này:

Bây giờ, bạn sẽ được cung cấp hướng dẫn cụ thể về cách khóa tiền của mình để chuẩn bị cho sự kiện tạo token. Đảm bảo rằng bạn có đủ tiền để thanh toán phí giao dịch của mình. Trong hầu hết các trường hợp, khi thời gian đăng ký kết thúc, các token sẽ được chuyển vào ví của bạn. Tuy nhiên, một số giao dịch bán hàng có thể khóa hoặc stake các token mới của bạn trong một khoảng thời gian nhất định. Đảm bảo đọc kỹ từng thông tin trước khi tham gia IDO.

Lời khuyên để tham gia IDO một cách an toàn

Cũng giống như bất kỳ khoản đầu tư nào, có những mẹo dễ dàng, thiết thực để giúp bạn được an toàn nhất có thể:

1. Sử dụng liên kết chính xác để đăng ký IDO. Những kẻ lừa đảo sẽ lợi dụng sự hào hứng và cường điệu của IDO để tạo ra các trang đăng ký giả mạo. Bất kỳ loại tiền mã hóa nào được bạn chuyển đến một trang lừa đảo sẽ bị mất vĩnh viễn.

2. Sử dụng Launchpad trên DEX đáng tin cậy. Có nhiều DEX đáng tin cậy, nơi bạn có thể tham gia vào IDO, bao gồm PancakeSwap và BakerySwap. Sử dụng những sàn phi tập trung này mang lại cho bạn cơ hội tốt nhất để nhận thành công token trong các đợt phát hành token mới.

3. Nghiên cứu dự án bạn đang đầu tư. Dự án có được xây dựng bởi một đội ngũ uy tín và đáng tin cậy không? Số tiền huy động được sẽ được sử dụng đúng mục đích chứ? Đã có một sản phẩm để sử dụng? Những câu hỏi như thế này có thể giúp bạn nhận ra khả năng kéo thảm có thể xảy ra.

4. Kiểm tra các điều khoản và điều kiện của IDO. Có thể có sự chậm trễ khi bạn nhận các token của mình hoặc thậm chí chúng có thể bị stake và bị khóa trong một thời gian. Hầu hết mọi thứ đều có thể xảy ra tùy thuộc vào tokenomics của dự án, và bạn nên hiểu kỹ lưỡng về chúng.

5. Chỉ đầu tư những gì bạn có thể đủ khả năng để mất. Các đợt mở bán token nổi tiếng là mang lại lợi nhuận đáng kể. Nó có thể dễ dàng khiến bạn nổi lòng tham và đầu tư nhiều hơn số vốn nên bỏ ra. Đừng quên rằng các đợt mở bán này vẫn có những rủi ro riêng và ngay cả khi có nghiên cứu kỹ lưỡng, bạn vẫn có thể là nạn nhân của một trò lừa đảo, gian lận hoặc "rug pull".

Các nền tảng Launchpad IDO nổi tiếng

Có rất nhiều sàn giao dịch phi tập trung DEX trên các blockchain khác nhau cung cấp dịch vụ IDO. Một cách đơn giản để tìm kiếm chúng là thông qua danh sách các "Top Launchpad Coins" của CoinGecko theo vốn hóa thị trường . Hầu hết các DEX có đồng tiền riêng đều có mặt trong danh sách. Tuy nhiên, đừng quên rằng vốn hóa thị trường lớn không đảm bảo 100% rằng DEX đáng tin cậy. Bạn nên sử dụng thông tin này cùng với các nguyên tắc cơ bản khác trước khi chọn DEX để tham gia IDO.

Tổng kết

Với sự kết hợp giữa tính dễ sử dụng, khả năng chi trả và khả năng tiếp cận, IDO đã trở thành một mô hình gây quỹ tiêu chuẩn cho nhiều dự án mới trong thị trường tiền mã hóa. Trên thực tế, bản thân việc phát hành token đã trở thành một ngành công nghiệp. Tóm lại, sẽ an toàn hơn nếu bạn tham gia vào các đợt mở bán trên các Sàn giao dịch thanh khoản phi tập trung hơn là từ một dự án. Tuy nhiên, một phần quan trọng của thành công trong IDO là chọn đúng dự án. Để làm được điều này, nhất định bạn phải thực hiện việc tự nghiên cứu - phương pháp truyền thống luôn cần được thực hiện trong thị trường tiền mã hóa.