Bài viết này là một đóng góp từ cộng đồng. Tác giả là Chike Okonkwo, nhà đồng sáng lập giao thức mạng xã hội chơi game Web3 Gamic HQ.
Quan điểm trong bài viết này là của người đóng góp/tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy.
Tóm lược
Token hóa dữ liệu là quá trình chuyển đổi các dữ liệu nhạy cảm như thông tin thẻ tín dụng thành token có thể được chuyển an toàn trên blockchain mà không tiết lộ dữ liệu gốc.
Việc token hóa dữ liệu có thể tăng cường bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư và tuân thủ đồng thời ngăn chặn truy cập trái phép và lạm dụng.
Nó yêu cầu xem xét và triển khai cẩn thận để quản lý các lợi ích và hạn chế của nó.
Token là gì?
Token là đơn vị kỹ thuật số không thể khai thác, tồn tại dưới dạng các mục đăng ký trong blockchain. Token có nhiều dạng khác nhau và có nhiều trường hợp sử dụng. Chẳng hạn, chúng có thể được sử dụng làm tiền tệ hoặc để mã hóa dữ liệu.
Các token thường được phát hành bằng cách sử dụng các blockchain như Ethereum và BNB Chain. Một số tiêu chuẩn token phổ biến bao gồm ERC-20, ERC-721, ERC-1155 và BEP-20. Token là đơn vị giá trị có thể chuyển nhượng được phát hành trên một blockchain, nhưng chúng không phải là các đồng tiền mã hoá như bitcoin hoặc ether, vốn có nguồn gốc từ blockchain cơ bản.
Một số token có thể được đổi thành các tài sản ngoài chuỗi như vàng và tài sản trong cái được gọi là việc mã hóa tài sản trong thế giới thực (RWAs).
Token hóa dữ liệu là gì?
Token hóa dữ liệu là quá trình chuyển đổi dữ liệu nhạy cảm, chẳng hạn như thông tin thẻ tín dụng hoặc dữ liệu sức khỏe, thành các token có thể được chuyển, lưu trữ và xử lý mà không làm lộ dữ liệu gốc.
Các token này thường là độc nhất, không thể thay đổi và có thể được xác minh trên blockchain để tăng cường bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư và tuân thủ. Ví dụ: số thẻ tín dụng có thể được token hóa thành một chuỗi chữ số ngẫu nhiên có thể được sử dụng để xác minh thanh toán mà không tiết lộ số thẻ thực tế.
Việc token hóa dữ liệu cũng có thể áp dụng cho các tài khoản truyền thông xã hội. Người dùng có thể chọn token hóa sự hiện diện trực tuyến của họ để di chuyển liền mạch từ nền tảng truyền thông xã hội này sang nền tảng truyền thông xã hội khác trong khi vẫn duy trì quyền sở hữu dữ liệu cá nhân.
Khái niệm token hóa dữ liệu đã xuất hiện được một thời gian. Nó thường được sử dụng trong lĩnh vực tài chính để bảo mật thông tin thanh toán, nhưng nó có tiềm năng được áp dụng cho nhiều ngành khác.
Token hóa khác với mã hóa như thế nào?
Token hóa và mã hóa là các phương pháp bảo vệ dữ liệu. Tuy nhiên, chúng hoạt động theo những cách khác nhau và phục vụ các mục đích khác nhau.
Mã hóa là quá trình chuyển đổi dữ liệu văn bản gốc sang định dạng không thể đọc được (bản mã) chỉ có thể được giải mã bằng khóa bí mật. Đó là một quá trình toán học xáo trộn dữ liệu, khiến cho bất kỳ ai không có khóa đều không thể đọc được. Mã hóa được sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau, bao gồm giao tiếp an toàn, lưu trữ dữ liệu, xác thực, chữ ký số và tuân thủ quy định.
Mặt khác, token hóa là quá trình thay thế dữ liệu nhạy cảm bằng các mã định danh duy nhất, không nhạy cảm được gọi là token. Nó không dựa vào khóa bí mật để bảo vệ dữ liệu. Ví dụ: số thẻ tín dụng có thể được thay thế bằng một token không liên quan đến số ban đầu nhưng vẫn có thể được sử dụng để xử lý giao dịch.
Token hóa thường được sử dụng khi bảo mật dữ liệu và tuân thủ các tiêu chuẩn quy định là rất quan trọng, chẳng hạn như xử lý thanh toán, chăm sóc sức khỏe và quản lý thông tin nhận dạng cá nhân.
Cách hoạt động của việc token hóa dữ liệu
Giả sử người dùng muốn chuyển từ nền tảng truyền thông xã hội này sang nền tảng truyền thông xã hội khác. Trên các nền tảng truyền thông xã hội Web 2.0 truyền thống, người dùng sẽ phải thiết lập một tài khoản mới và nhập tất cả dữ liệu cá nhân của họ từ đầu. Cũng có khả năng lịch sử đăng bài và các kết nối trên nền tảng cũ sẽ không chuyển sang nền tảng mới.
Với việc token hóa dữ liệu, người dùng có thể liên kết danh tính kỹ thuật số hiện tại của họ với nền tảng mới để tự động chuyển dữ liệu cá nhân của họ. Để làm điều này, người dùng cần có một ví kỹ thuật số như Metamask với địa chỉ ví đại diện cho danh tính của họ trên chuỗi.
Sau đó, người dùng phải kết nối ví với nền tảng truyền thông xã hội mới. Lịch sử cá nhân, kết nối và tài sản được tự động đồng bộ hóa trên nền tảng mới vì Metamask chứa dữ liệu và danh tính kỹ thuật số của người dùng trên blockchain.
Điều này có nghĩa là mọi token, NFT và giao dịch trước đây mà người dùng đã tích lũy trên nền tảng trước đó sẽ không bị mất. Điều này cho phép người dùng kiểm soát hoàn toàn việc di chuyển sang nền tảng nào trong khi không cảm thấy bị hạn chế đối với một nền tảng cụ thể.
Lợi ích của việc token hóa dữ liệu
Nâng cao tính toàn vẹn dữ liệu
Việc token hóa dữ liệu giúp tăng cường bảo mật dữ liệu. Bằng cách thay thế dữ liệu nhạy cảm bằng các token, quá trình mã hóa dữ liệu giúp giảm nguy cơ vi phạm dữ liệu, đánh cắp danh tính, gian lận và các cuộc tấn công mạng khác. Các token được liên kết với dữ liệu gốc bằng một hệ thống ánh xạ an toàn, vì vậy ngay cả khi các token bị đánh cắp hoặc rò rỉ, dữ liệu gốc vẫn được bảo vệ.
Tuân thủ các quy định
Nhiều ngành phải tuân theo các quy định bảo vệ dữ liệu nghiêm ngặt. Việc token hóa có thể giúp các tổ chức đáp ứng các yêu cầu này bằng cách bảo mật thông tin nhạy cảm và cung cấp giải pháp có thể giảm khả năng không tuân thủ. Vì dữ liệu được token hóa được coi là không nhạy cảm nên nó cũng có thể làm giảm mức độ phức tạp của kiểm tra bảo mật và đơn giản hóa việc quản lý dữ liệu.
Chia sẻ dữ liệu an toàn
Việc token hóa có thể cho phép chia sẻ dữ liệu an toàn giữa các bộ phận, nhà cung cấp và đối tác bằng cách chỉ cung cấp quyền truy cập vào token mà không tiết lộ thông tin nhạy cảm. Việc token hóa có thể mở rộng quy mô hiệu quả để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các tổ chức đồng thời giảm chi phí thực hiện các biện pháp bảo mật dữ liệu.
Hạn chế của việc token hóa dữ liệu
Chất lượng dữ liệu
Dữ liệu mã hóa có thể ảnh hưởng đến chất lượng và độ chính xác của dữ liệu, vì một số thông tin có thể bị mất hoặc bị bóp méo trong quá trình token hóa. Ví dụ: nếu vị trí của người dùng được chuyển thành token, điều đó có thể tác động tiêu cực đến cách họ có thể xem nội dung có liên quan dựa trên vị trí.
Khả năng tương tác dữ liệu
Mã hóa dữ liệu có thể gây khó khăn cho các hệ thống khác nhau sử dụng hoặc xử lý dữ liệu để hoạt động cùng nhau. Ví dụ: mã hóa địa chỉ email của người dùng có thể ngăn họ nhận thông báo từ các nền tảng hoặc dịch vụ khác. Việc mã hóa số điện thoại của người dùng có thể cản trở khả năng thực hiện hoặc nhận cuộc gọi hoặc tin nhắn của họ, tùy thuộc vào nền tảng họ sử dụng.
Quản trị dữ liệu
Việc token hóa dữ liệu có thể đặt ra các câu hỏi pháp lý và đạo đức về việc ai sở hữu và kiểm soát dữ liệu cũng như cách dữ liệu được sử dụng và chia sẻ. Ví dụ: hoạt động token hóa thông tin cá nhân của người dùng có thể thay đổi cách họ thể hiện sự đồng ý với cách dữ liệu của họ được thu thập và sử dụng. Token hóa các bài đăng trên mạng xã hội của người dùng có thể đi ngược lại quyền tự do ngôn luận hoặc quyền sở hữu trí tuệ của họ.
Phục hồi dữ liệu
Việc khôi phục dữ liệu có thể phức tạp hơn nếu hệ thống token hóa bị lỗi. Các tổ chức phải khôi phục cả dữ liệu được mã hóa và dữ liệu nhạy cảm ban đầu được lưu trữ trong kho token, điều này có thể phức tạp.
Trường hợp sử dụng của token hóa dữ liệu: Mạng xã hội và NFT
Các nền tảng truyền thông xã hội tập trung thu thập lượng lớn dữ liệu người dùng hàng ngày để tạo quảng cáo được nhắm mục tiêu, đề xuất nội dung và cá nhân hóa trải nghiệm người dùng. Thông tin này thường được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu tập trung, có thể được bán mà không cần sự cho phép của người dùng hoặc bị tấn công và xâm phạm.
Với việc token hóa dữ liệu, người dùng có thể mã hóa dữ liệu truyền thông xã hội của họ và bán dữ liệu đó cho các nhà quảng cáo hoặc nhà nghiên cứu nếu họ muốn làm như vậy. Người dùng có thể kiểm soát ai có thể xem hoặc chia sẻ nội dung của họ. Họ cũng có thể tạo các quy tắc tùy chỉnh cho hồ sơ và nội dung của mình.
Ví dụ: họ có thể chỉ cho phép những người dùng đã được xác minh xem nội dung của họ hoặc đặt số dư token tối thiểu cho những người muốn tương tác với họ. Điều này cung cấp cho người dùng toàn quyền kiểm soát biểu đồ xã hội, nội dung và các kênh kiếm tiền của họ, chẳng hạn như tiền boa và đăng ký.
Tổng kết
Việc token hóa dữ liệu đã được áp dụng trong nhiều ngành, bao gồm chăm sóc sức khỏe, tài chính, truyền thông và mạng xã hội. Được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng về bảo mật dữ liệu và tuân thủ quy định, hoạt động token hóa dữ liệu có thể sẽ tiếp tục phát triển.
Thực hiện phương pháp này một cách hiệu quả đòi hỏi phải xem xét và thực hiện cẩn thận. Việc token hóa dữ liệu phải được thực hiện một cách rõ ràng và có trách nhiệm, tôn trọng các quyền và mong đợi của người dùng đồng thời tuân thủ tất cả các luật và quy định có liên quan.
Đọc thêm:
Tuyên bố từ chối trách nhiệm và Cảnh báo rủi ro: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở "nguyên trạng" chỉ nhằm mục đích thông tin chung và giáo dục, không có bất kỳ hình thức đại diện hay bảo đảm nào. Nó không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác, cũng như không nhằm khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tìm kiếm lời khuyên của riêng bạn từ các cố vấn chuyên nghiệp thích hợp. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi cộng tác viên bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về cộng tác viên bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc tuyên bố từ chối trách nhiệm đầy đủ của chúng tôi tại đây để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và bạn có thể không lấy lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm pháp lý cho bất kỳ tổn thất nào mà bạn có thể phải gánh chịu. Tài liệu này không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác. Để biết thêm thông tin, hãy xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi rocủa chúng tôi.