Kısa Özet
Merkeziyetsiz finans (DeFi) ürünlerini incelerken kulağa benzer gelen şu iki terimi muhtemelen duymuşsunuzdur: APY ve APR.
APY veya yıllık getiri oranı üç aylık, aylık, haftalık veya günlük olarak bileşen faiz oranını içerirken APR yani yıllık yüzde oranı ise içermez. Bu basit ayrım, belirli bir süre için getiri oranını hesaplarken önemli bir fark yaratabilir. Dolayısıyla, bu iki ölçütün nasıl hesaplandığını ve dijital fonlarınızdan elde edeceğiniz getiriler için ne anlama geldiğini bilmeniz gerekir.
APR ve APY'nin farkları
Hem APR hem de APY, kişisel finans için temel oranlardır. Daha basit bir terim olan yıllık yüzde oranı (APR) ile başlayalım. Bu, bir kişinin parasıyla bir yıl içinde kazandığı faiz oranıdır.
Örneğin, bankadaki bir mevduat hesabına 10.000 TL koyarsanız, %20 APR ile bir yılın ardından 2.000 TL faiz alırsınız. Faiziniz, anapara tutarı (10.000 TL) ile APR'nin (%20) çarpılmasıyla hesaplanır. Yani, bir yılın sonunda 12.000 TL'niz olur. İki yılın sonunda sermayeniz 14.000 TL'ye ulaşır. Üç yılın sonunda ise 16.000 TL'ye ulaşır ve bu şekilde devam eder.
Yıllık getiri oranına (APY) geçmeden önce bileşik faizin ne olduğunu inceleyelim. Basitçe ifade edecek olursak, APY daha önceki faizin üzerinden faiz kazanmak anlamına gelir. Yukarıdaki örnekte, eğer finansal kurum hesabınıza aylık olarak faiz ödemesi yapıyorsa, bakiyeniz yılın on iki ayının her birinde farklı gözükecektir.
12. ayın sonunda 12.000 TL almak yerine her ayın sonunda biraz faiz getirisi alırsınız. Bu faiz, mevduatınızın anapara tutarına eklenir ve aylar geçtikçe size faiz kazandıran tutar giderek artar. Her ay, faiz getiren daha fazla paranız olur. Bu etkiye bileşme adı verilir.
Banka hesabınıza aylık faiz ödemesi ve %20 APR ile 10.000 TL koyduğunuzu varsayalım. Karmaşık hesaplamaları atlarsak, bir yılın sonunda 12.429 TL'niz olur. Bu da bileşik faiz etkisinin eklenmesiyle 429 TL daha fazla faiz getirisi kazandığınız anlamına gelir. Peki, APR oranı yine %20 olsaydı ama faiz günlük olarak bileşseydi elinize ne kadar para geçerdi? Bu durumda, 12.452 TL'niz olurdu.
Bileşmenin gücü, daha uzun vadelerde daha etkileyici bir hale gelir. Üç yılın sonunda, aynı %20 APR ürünü günlük bileşme ile size 19.309 TL kazandıracaktır. Bu da aynı %20 APR'li üründen bileşme ile 3.309 TL daha fazla kazanç elde edeceğiniz anlamına gelir.
Yalnızca bileşik faizi dahil ederek paranız üzerinden çok daha fazla kazanç elde edebilirsiniz. Faizin, bileşme sıklığına göre farklılık göstereceği de unutulmamalıdır. Daha sık bileştiğinde, kazanç da daha fazla olur. Günlük bileşme, aylık bileşmeden daha çok faiz getirisi sunacaktır.
Bir finansal ürün bileşik faiz sunduğunda ne kadar kazanç elde edeceğinizi nasıl hesaplayabilirsiniz? İşte bu noktada yıllık getiri oranı (APY) devreye girer. APR'yi bileşme sıklığına bağlı olarak APY'ye dönüştürmek için bir formül kullanabilirsiniz. Aylık bileşme ile %20 APR, %21,94 APY'ye denktir. Günlük bileşme ile ise %22,13 APY'ye eşit olacaktır. Bu APY'ler, bileşik faizi dahil ettikten sonra kazandığınız yıllık faiz getirisini temsil eder.
Özetle, APR (yıllık yüzde oranı) daha basit ve sabit bir ölçüttür: bu oran her zaman sabit bir yıllık yüzde olarak belirtilir. Fakat APY (yıllık getiri oranı), faiz üzerinden kazanılan faizi, diğer bir deyişle bileşik faizi de dahil eder. Bu oran, bileşme sıklığına göre değişir. Farkı hatırlamanın bir yolu "getiri" kelimesinin altı harften oluştuğu ("yüzde" kelimesinden bir harf fazla) ve aynı zamanda daha karmaşık bir kavramı (ve daha yüksek kazancı) temsil ettiğini düşünmektir.
Farklı faiz oranları nasıl kıyaslanır?
Yukarıdaki örnekten devam edersek, faiz bileştiğinde daha fazla faiz getirisi elde edilebileceğini görüyorsunuz. Farklı ürünler, oranlarını APR veya APY olarak sunabilir. Bu tutarsızlık yüzünden, kıyaslama için aynı terimi kullanmak oldukça önemlidir. Ürünleri karşılaştırırken dikkatli olmalısınız, aksi takdirde elmalarla armutları kıyaslıyor olabilirsiniz.
Daha yüksek bir APY'ye sahip ürünler, daha düşük bir APR'ye sahip ürünlerden daha fazla faiz getirmeyebilir. Bileşme sıklığını biliyorsanız, çevrimiçi araçları kullanarak APR'yi kolayca APY'ye ve APY'yi de APR'ye dönüştürebilirsiniz.
Aynı şey DeFi ve diğer kripto ürünleri için de geçerlidir. Kripto staking gibi APY ve APR kullanarak tanıtım yapan ürünleri kıyaslarken doğru bir sonuca varabilmek için iki üründe de aynı oranı kullanmaya özen gösterin.
Dahası, iki DeFi ürününün APY'sini karşılaştırırken her iki üründe de bileşme süresinin aynı olduğundan da emin olun. İkisi de aynı APR'ye sahipse, fakat biri günlük diğeri ise aylık bileşiyorsa, bu durumda günlük bileşen ürün size daha fazla getiri sunacaktır.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise APY'nin incelemekte olduğunuz belirli bir kripto ürünü için ne anlama geldiğidir. Bazı ürünler "APY" terimini herhangi bir itibari para biriminden elde edilecek fiili veya tahmini getiri miktarını değil, belirli bir zaman aralığı içinde kripto para cinsinden ne kadar ödül kazanılabileceğini ifade etmek için kullanır. Bu dikkate alınması gereken önemli bir ayrımdır, çünkü kripto varlık fiyatları oynak olabilir ve yatırımınızın değeri (itibari para cinsinden) düşebilir veya yükselebilir. Kripto varlık fiyatları büyük ölçüde düşerse, kripto varlıklarından APY kazanmaya devam etseniz bile yatırımınızın değeri (itibari para olarak) ilk başta yatırdığınız itibari para miktarından düşük kalabilir. Bu nedenle ilgili ürünün hüküm ve koşullarını dikkatle incelemeniz, kendi araştırmanızı yapmanız, APY'nin bu bağlamda ne anlama geldiğini ve ilgili tüm yatırım risklerini bilmeniz çok önemlidir.
Son Söz
APR ve APY ilk başta kafa karıştırıcı gelebilir, fakat yıllık getiri oranının (APY) bileşik faizi de dahil eden daha karmaşık bir ölçüt olduğunu hatırlarsanız, bu iki değeri kolayca birbirinden ayırt edebilirsiniz. Faiz üzerinden faiz kazanma etkisi sayesinde, faiz yılda bir kereden daha sık bileştiğinde, APY her zaman daha yüksek bir rakam olacaktır. Sonuç olarak, ne kadar getiri elde edeceğinizi hesaplarken hangi oranı kullandığınıza her zaman dikkat etmelisiniz.
Sorumluluk Reddi ve Risk Uyarısı: Bu içerik, size herhangi bir beyan veya garanti verilmeksizin yalnızca genel bilgi sunma ve eğitim amacıyla "olduğu gibi" sunulmaktadır. Bu içerik finansal bir tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir hizmet veya ürünün satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini lütfen buradan okuyun. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Yatırım tavsiyesi değildir. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.