Najważniejsze informacje
Wskaźnik zabezpieczonego finansowania jednodniowego (SOFR, Secured Overnight Financing Rate) stanowi ważny punkt odniesienia do wyceny pożyczek, instrumentów pochodnych i innych instrumentów finansowych.
Jako zamiennik wskaźnika London Interbank Offered Rate (LIBOR) wskaźnik SOFR stanowi bardziej przejrzystą alternatywę, która odzwierciedla koszt pożyczania w amerykańskim systemie finansowym.
W związku z niedociągnięciami wskaźnika LIBOR, które wyszły na jaw podczas kryzysu finansowego w 2008 roku, wskaźnik SOFR stał się preferowanym punktem odniesienia kontraktów finansowych denominowanych w dolarach amerykańskich.
Kontrakty terminowe SOFR notowane na giełdzie CME (Chicago Mercantile Exchange), dają inwestorom możliwość zabezpieczania się lub spekulowania na przyszłych stopach.
Co to jest SOFR?
SOFR to skrót od nazwy Secured Overnight Financing Rate (wskaźnik zabezpieczonego finansowania jednodniowego). Jest to w zasadzie liczba, która wskazuje, ile kosztuje pożyczanie pieniędzy na noc, jeżeli pożyczka jest zabezpieczona bezpiecznymi amerykańskimi papierami skarbowymi. Można to porównać do codziennego podsumowania kosztów pożyczek na ogromnym rynku, na którym banki oraz inne duże podmioty wymieniają się gotówką i obligacjami skarbowymi.
Podstawę wskaźnika SOFR, obliczanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku we współpracy z biurem analiz finansowych (Office of Financial Research, OFR) Departamentu Skarbu USA, stanowią faktyczne transakcje na rynku umów sprzedaży zwrotnej i odkupu (repo), na którym instytucje udzielają pożyczek gotówkowych zabezpieczonych obligacjami skarbowymi i je zaciągają.
Jak działa SOFR?
W odróżnieniu od wskaźnika LIBOR, którego podstawę stanowią przewidywania banków co do wysokości opłat, jakie sobie nawzajem naliczą, punktem odniesienia wskaźnika SOFR są faktyczne transakcje z tzw. rynku repo (czyli umów odkupu).
Wskaźnik SOFR, publikowany codziennie o godz. 8 rano czasu wschodniego, odzwierciedla dane z poprzedniego dnia roboczego i daje wiarygodny obraz kosztów pożyczek nocnych. Ze względu na transakcyjny charakter i związek z rynkiem, którego wolumen dzienny przekracza 1 bln USD, wskaźnik SOFR stał się bardziej wiarygodnym punktem odniesienia.
Do roku 2023 wskaźnik LIBOR został w dużej mierze wycofany, a SOFR stał się wskaźnikiem obowiązującym we wszelkiego rodzaju transakcjach finansowych – od pożyczek firmowych po zaawansowane transakcje na Wall Street.
Skąd biorą się te liczby?
Podstawę wskaźnika SOFR stanowią faktyczne transakcje na rynku repo, na którym ludzie pożyczają gotówkę i obiecują jej spłatę kolejnego dnia, a zabezpieczeniem są obligacje skarbowe. Źródłem danych są trzy główne rodzaje transakcji:
Zewnętrzne transakcje repo: Wymianą gotówki i zabezpieczenia zajmuje się pośrednik, np. bank.
Transakcje repo z finansowaniem pod zabezpieczenie ogólne (GCF): Te transakcje przechodzą przez izbę rozrachunkową o nazwie FICC (Fixed Income Clearing Corporation).
Dwustronne transakcje repo: Bezpośrednie transakcje między dwiema stronami, również rozliczane przez FICC.
Fed w Nowym Jorku bierze pod uwagę wszystkie te transakcje, analizuje oprocentowanie i ustala SOFR na podstawie wartości średniej (tzw. mediany ważonej wolumenem). Biorąc pod uwagę, że dzienny wolumen transakcji przekracza 1 bln dolarów, metodologia ta pokazuje, jaka jest tendencja w zakresie kosztów pożyczek, i zapewnia solidną stawkę, która jest mniej podatna na wartości skrajne czy zniekształcenia rynkowe.
Oprócz tego jest tutaj jeszcze trochę więcej informacji, np. ilość pieniędzy w obrocie czy miejsca, w których stawki spadły (np. górne i dolne 10%). Wszystko to można sprawdzić na stronie internetowej wraz z danymi z lat poprzednich.
Wartości średnie i wskaźnik SOFR
Ponieważ wskaźnik SOFR to stawka jednodniowa, nie sprawdza się za dobrze w przypadku instrumentów długoterminowych, np. pożyczek czy obligacji. I tutaj pojawiają się wartości średnie SOFR oraz wskaźnik SOFR. Średnie (z 30, 90 lub 180 dni) stanowią sumę dziennych stawek SOFR i dają bardziej płynny wynik np. do kredytów hipotecznych. Wskaźnik SOFR, który został uruchomiony w 2018 r., rejestruje stopniową kumulację SOFR i ułatwia obliczanie płatności w przypadku złożonych transakcji.
Wartości średnie SOFR oraz wskaźnik SOFR to narzędzia, które umożliwiają korzystanie ze wskaźnika SOFR w zastosowaniach wykraczających poza pożyczki overnight, np. kredytach hipotecznych z oprocentowaniem zmiennym czy zadłużeniu sektora prywatnego.
Dlaczego SOFR ma znaczenie w finansach
Przejście z LIBOR na SOFR było wielkim wydarzeniem. Zmiana umów i systemów wiązała się z dużym nakładem pracy, ale jasne podejście wskaźnika SOFR oraz zgodność ze światowymi normami umocniły jego pozycję jako wiarygodnego punktu odniesienia.
SOFR stanowi podstawę szerokiej gamy produktów finansowych, np.:
Pożyczek: M.in. kredytów dla firm czy kredytów hipotecznych, których oprocentowanie stopniowo się zmienia.
Instrumentów pochodnych: Złożonych kontraktów, np. kontraktów swap czy kontraktów terminowych, które polegają na spekulowaniu oprocentowaniem.
Obligacji i papierów wartościowych: Wskaźnik SOFR często pełni rolę punktu odniesienia w przypadku papierów wartościowych zabezpieczonych hipoteką.
Spraw codziennych: Na SOFR działają nawet niektóre kredyty hipoteczne z oprocentowaniem zmiennym i pożyczki studenckie.
Zalety wskaźnika SOFR
Brak fałszerstw: Podstawą są faktyczne transakcje, a nie przypuszczenia, więc trudno go sfałszować.
Stabilność: Dzięki ogromnej liczbie transakcji na dzień zachowuje stabilność nawet w okresach szaleństwa na rynkach.
Bezpieczeństwo: Zabezpieczony obligacjami skarbowymi, czyli jednymi z najmniej ryzykownych instrumentów, jakie są dostępne.
Duże poparcie: Poparcie komisji ds. alternatywnych stawek referencyjnych (Alternative Reference Rates Committee, ARRC) i zgodność z normami międzynarodowymi.
Trudności związane ze stawką SOFR
Charakter jednodniowy: Jest to stawka wyłącznie jednodniowa, więc w przypadku dłuższych transakcji trzeba wykonać trochę obliczeń.
Koszty zmiany: Rezygnacja ze wskaźnika LIBOR wiązała się z koniecznością zmiany umów i systemów, co było skomplikowane dla uczestników rynku.
Zmienność: Może rosnąć w sytuacji napięcia na rynkach, ale i tak jest bezpieczniejsza niż inne stawki.
Kontrakty futures na SOFR
Kontrakty futures na SOFR to kontrakty pochodne, które dają inwestorom możliwość zabezpieczenia się lub spekulowania na przyszłych zmianach wskaźnika SOFR. Tego rodzaju kontrakty terminowe, które są notowane głównie na giełdzie CME (Chicago Mercantile Exchange), stały się przydatnym narzędziem do ograniczania ryzyka czy podejmowania prób odniesienia zysku.
Czym są kontrakty futures na SOFR?
Kontrakty futures na SOFR to ujednolicone kontrakty, których punktem wyjścia jest przewidywana średnia stawka SOFR w danym okresie. Innymi słowy dają one możliwość zamrożenia lub spekulacji na temat przyszłej stawki SOFR. Oto dwa podstawowe rodzaje:
Jednomiesięczne kontrakty futures na SOFR: Punktem wyjścia jest tutaj średnia miesięczna stawka SOFR o wartości 25 USD na punkt bazowy (niewielką zmianę stawki).
Trzymiesięczne kontrakty futures na SOFR: Punktem wyjścia jest tutaj średnia z trzech miesięcy o wartości 12,50 USD na punkt bazowy.
Rozliczanie tych kontraktów przebiega w gotówce, co oznacza, że na koniec nie dochodzi do wymiany prawdziwych pieniędzy ani obligacji skarbowych. Podstawę rozliczenia stanowi stawka SOFR publikowana przez Fed w Nowym Jorku w okresie obowiązywania kontraktu.
Jak to działa?
Wyobraźmy sobie, że jesteśmy bankiem, który obawia się, że wskaźnik SOFR może gwałtownie wzrosnąć i nasze pożyczki podrożeją. Możemy kupić kontrakty terminowe na SOFR, aby zamrozić dzisiejszy kurs i zapewnić sobie ochronę na wypadek wzrostu stawek. Jeżeli zaś jesteśmy inwestorami i uważamy, że stawki spadną, możemy sprzedać kontrakty futures, aby na takich spadkach zarobić.
Wycena kontraktów terminowych to 100 minus przewidywana stawka SOFR, a ich wartość zmienia się w miarę zmiany prognoz ludzi. Giełda CME codziennie uaktualnia dane dla zachowania uczciwości, co oznacza, że nie będzie problemu ze sprzedażą, jeżeli rynek pójdzie w kierunku niezgodnym z oczekiwaniami.
Dlaczego warto korzystać z kontraktów futures na SOFR?
Ograniczanie ryzyka: Instytucje finansowe przy użyciu kontraktów futures na SOFR zabezpieczają się przed ekspozycją na pożyczki, swapy czy inne instrumenty zależne od SOFR.
Obraz rynku: Ceny kontraktów futures odzwierciedlają oczekiwania rynku względem przyszłych stawek SOFR i są źródłem cennych informacji do analizy polityki pieniężnej.
Rozwój stawek terminowych: Dane o kontraktach terminowych SOFR przyczyniają się do ustalania przyszłościowych stawek terminowych SOFR, które służą w niektórych kontraktach zastępujących stawkę LIBOR.
Porównanie SOFR z innymi wskaźnikami referencyjnymi
SOFR to nie jedyna dostępna stawka, więc sprawdźmy, jak wypada w porównaniu z innymi:
W porównaniu ze stawką LIBOR: Podstawą stawki SOFR są faktyczne transakcje i jest ona bardzo bezpieczna, a podstawą stawki LIBOR były wyceny i jest ona bardziej ryzykowna. Wskaźnik LIBOR miał stawki na kilka miesięcy do przodu, a w przypadku SOFR trzeba wykonać trochę obliczeń.
W porównaniu ze stopą procentową funduszy federalnych: SOFR dotyczy w większej mierze transakcji repo, a stopa procentowa funduszy federalnych dotyczy niezabezpieczonych pożyczek bankowych. Wskaźnik SOFR jest szerszy i bezpieczniejszy.
W porównaniu ze stawkami na świecie: Podobnie jak stopa procentowa pożyczek jednodniowych w euro (€STR) czy średnia wskaźnika pożyczek jednodniowych w funcie szterlingu (SONIA), stawka SOFR jest stawką pozbawioną ryzyka, ale jest specyficzna ze względu na zależność od amerykańskiego rynku repo.
Z uwagi na te różnice stawka SOFR nadaje się doskonale do transakcji w dolarach – zwłaszcza że jest powiązana z bezpiecznymi obligacjami skarbowymi.
Czy SOFR ma wpływ na rynki kryptowalutowe?
Wskaźnik SOFR nie ma bezpośredniego wpływu na rynki kryptowalutowe, ale może dawać pewne pojęcie o nastrojach rynkowych. Ponieważ SOFR jest punktem odniesienia związanym z kosztami pożyczek jednodniowych, odzwierciedla to, co się dzieje ze stopami procentowymi i płynnością w finansach tradycyjnych.
Wzrost wskaźnika SOFR często sygnalizuje, że pożyczanie robi się droższe, co często oznacza, że inwestorzy dwa razy się zastanowią, zanim zainwestują w aktywa bardziej ryzykowne, np. kryptowaluty. Jeżeli np. Rezerwa Federalna zaostrzy zasady i wskaźnik SOFR gwałtownie wzrośnie, ceny kryptowalut mogą spaść, ponieważ ludzie zwrócą się w stronę aktywów bardziej bezpiecznych, np. obligacji.
Z kolei niski wskaźnik SOFR może się wiązać ze wzrostem popytu na aktywa spekulacyjne, np. kryptowaluty. Kontrakty futures na SOFR, notowane na giełdzie CME, również mają tu znaczenie, ponieważ pokazują, jakie są oczekiwania dużych podmiotów względem przyszłych stawek, co może mieć pośredni wpływ na nastroje na całym rynku i handel kryptowalutami.
Wnioski końcowe
SOFR, czyli wskaźnik zabezpieczonego finansowania overnight, to prawdziwa rewolucja w finansach. To przejrzysta, wiarygodna liczba, która zastąpiła LIBOR i stanowi podstawę wszystkiego – od pożyczek po instrumenty pochodne. Kontrakty futures na SOFR zwiększają elastyczność, ponieważ dają ludziom możliwość zabezpieczania się przed ryzykiem czy spekulowania na stopach procentowych. Ponieważ SOFR ma źródła w faktycznych transakcjach i zabezpieczenie w postaci obligacji skarbowych, prawdopodobnie pozostanie z nami na długo.
Lepszą orientację w kwestii SOFR dają zasoby Fed w Nowym Jorku i giełdy CME, które zawierają szczegółowe dane oraz informacje o rynku.
Dalsza lektura
Wyłączenie odpowiedzialności: Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i dydaktycznych, bez jakichkolwiek oświadczeń ani gwarancji. Nie należy jej rozumieć jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich fachowych doradców. Możliwe, że produkty wspomniane w tym artykule nie będą dostępne w danym regionie. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażane poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możliwe, że nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy rozumieć jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Więcej informacji można znaleźć w naszych Warunkach użytkowania i Ostrzeżeniu o ryzyku.