Тәуекел премиумы дегеніміз не?

Тәуекел премиумы дегеніміз не?

Бастаушы
Жаңартылды Jul 2, 2025
6m

Негізгі тұжырымдамалар

  • Тәуекел премиумы – бұл ақшаңызды қауіпсіз жерде сақтаудан гөрі тәуекелді инвестицияны таңдағаныңыз үшін алатын қосымша табыс.

  • Нарық құбылмалылығына, қарыз алушының қаражатты қайтармау ықтималдығына (әдепкі тәуекел) немесе активті сатудың қиындығына (өтімділік) байланысты тәуекел премиумдарының көптеген түрлері бар.

  • Тәуекел премиумдарын түсіну инвесторларға олардың инвестициялау стилі мен тәуекел профилінің негізінде қандай инвестициялар қаражат салуға тұрарлық екенін анықтауға көмектеседі.

Кіріспе

Инвестициялау дегеніміз – бұл өзіңіз көтере алатыннан артық тәуекелге бармай, жақсы табыс алуға тырысу. Үкіметтік облигация немесе алтын сияқты кейбір активтер басқаларға қарағанда қауіпсізірек деп саналады. Екінші жағынан, акциялар, криптовалюта немесе жылжымайтын мүлік сияқты нәрселерге инвестициялау әдетте жоғары тәуекелді қабылдауды білдіреді.

Тәуекел премиумы – әлеуетті тәуекелді қадағалай отырып, инвесторларға өз қаражатын арттыру жолдарын іздестіруге көмектесетін пайдалы идея.

Тәуекел премиумының түсіндірмесі

Сіз өз ақшаңызды тәуекелді опцияларға салған кезде, әдетте жақсы табысқа үмітіңіз болады. Біз тәуекел премиумы деп атап отырғанымыз – қауіпсіз инвестициямен салыстырғанда сіз табуға үміттенетін қосымша табыс. Бұл негізінен тәуекелді инвестициядан табуға үміттенетін табыс пен қауіпсіз инвестициядан табуға болатын табыс арасындағы айырмашылық.

Мысалы, АҚШ-та мемлекеттік қазынашылық облигациялары қауіпсіз болып саналады, себебі үкіметтің дефолтқа ұшырау ықтималдығы төмен. Егер сіз болжауға келмейтін нәрсеге қаражатыңызды салғыңыз келсе, сол тәуекелге барғаныңыз үшін көбірек ақы алғыңыз келеді. Қауіпсіз бәс пен тәуекелді бәс арасындағы әлеуетті кірістердің айырмашылығы – тәуекел премиумы.

Егер АҚШ облигациясы 2% пайыз төлесе және компания облигациясы 5% ұсынса, тәуекел премиумы 3%-ды құрайды. Компания сізге көбірек пайыз ұсынуы керек, өйткені олардың төлемді өткізіп алу немесе тіпті бизнестен шығып қалу қаупі көбірек.

Тәуекел премиумы несімен маңызды

Инвесторлардың тәуекел премиумына көңіл бөлуінің басты себебі – ол опциондарды салыстыруға көмектеседі. Ең жоғары табысқа ұмтылу әрқашан дұрыс бола бермейді; сіз бұл табысқа қалай қол жеткізетініңізді немесе шығын көру ықтималдығын зерттеп көруіңіз керек.

Тәуекел премиумы Капитал активтеріне баға белгілеу моделі (CAPM) секілді кәсіпқойлар қолданатын модельдерде де маңызды. Ол инвестицияның тәуекел деңгейін қарастырған кезде қаншалықты жақсы қайтарым беретінін бағалауға көмектеседі.

Оның үстіне, тәуекел премиумдары туралы ойлау адамдарды инвестицияны әртараптандыруға немесе таратуға ынталандыруы мүмкін. Түрлі тәуекел премиумы бар активтермен сіз үлкен табысқа ұмтылу мен қажетсіз тәуекелге ұшырамаудың арасында тепе-теңдікті сақтауға тырыса аласыз.

Тәуекел премиумдарының түрлері

Инвесторлардың тәуекелге барғаны үшін қосымша сыйақы қалауының әртүрлі себептері бар, осы орайда тәуекел премиумдарының көптеген түрлері бар. 

Мысалы, акционерлік тәуекел премиумы – бұл адамдар үкіметтік облигациялар сияқты қауіпсіз опцияларды ұстанудың орнына акцияларды сатып алғаны үшін күтетін қосымша табыс. Акциялар әдетте көбірек жоғары және төмен ауытқиды, сондықтан премиум үлкенірек болуы мүмкін.

Кредит тәуекелінің премиумы деген премиум да бар. Бұл қаржысы нашар компания немесе ел сияқты сізге қаражатты қайтармауы мүмкін қарыз алушыларға ақша бергеніңіз үшін қосылған сыйақылар.

Тағы бір түрі – өтімділік тәуекелі премиумы. Белгілі бір жылжымайтын мүлік немесе сирек коллекциялық заттар сияқты инвестиция салған кейбір нәрселерді қысқа мерзімде сату оңай емес. Оған инвестиция салуға тұрарлық ету үшін олар жоғары табысты ұсынуы қажет.

Криптовалюталық тәуекел премиумы

Криптовалюталарға тәуекел премиумының өзіндік түрі тән. Криптовалюта нарығы әлі де жаңа және өте құбылмалы болуы мүмкін болғандықтан, инвесторлар әдетте акциялар немесе облигация сияқты дәстүрлі инвестициялармен салыстырғанда жоғары әлеуетті кірісті күтеді.

Биткоин ең қауіпсіз опция болып саналғанымен, альткоин тәуекелі жоғарырақ болып табылады. Бағаның ауытқуы, өзгерту ережелері, рагпул, хакинг тәуекелдері және идеясының өзгеріп отыруы сияқты нәрселер криптовалюта инвестицияларының айқынсыздық деңгейін арттыра түседі.

Тәуекел премиумын есептеу жолдары

Тәуекел премиумын есептеу өте оңай. Қауіпсіз инвестициядан (үкіметтік облигация сияқты) алуға болатын табысты қауіпті инвестициядан күтілетін табыстан шегеріп тастаңыз. Мысалы, егер сіз акция жылына 8% қайтарады деп ойласаңыз және үкіметтік облигациядан 3% түссе, тәуекел премиумы 5%-ды құрайды.

Бұл ақырғы сан емес. Нарықтарда не болып жатқанына, инвесторлардың көңіл-күйіне және инвестицияның ерекше немесе әдеттен тыс болуына қарай, премиумның үлкен немесе аз болуы көп өзгеріске түсуі мүмкін.

Тәуекел премиумына не әсер етуі мүмкін?

Тәуекел премиумдары үнемі көтеріліп не төмендеп отырады. Экономиканың жалпы жағдайына немесе нарықтағы кенет сілкініске байланысты инвесторлар тәуекелі үшін көбірек өтемақы алғысы келуі мүмкін немесе кейде олар азырақ өтемақыға келісуге дайын. Белгісіздік жағдайы артқанда, тәуекел премиумы өседі. Жағдайлар тұрақты болып көрінгенде немесе бәрі өзін сенімді сезінгенде, тәуекел премиумы қысқаруы мүмкін.

Ол сондай-ақ инвестицияның өзі туралы мәліметтерге де қатысты. Нарықта жаңа, тез сатылуы қиын немесе өте құбылмалы инвестициялардың тәуекел премиумдары әдетте жоғары болады. Маңызды жаңалықтар немесе макро оқиғалар бүкіл саладағы немесе елдегі тәуекел премиумдарына бірден әсер етуі мүмкін.

Қорытынды ойлар

Тәуекел премиумын түсіну смарт инвестициялық таңдау жасауға тырысатын кез келген адамға пайдалы. Оның не екенін, оны қалай есептеу керектігін және оның өзгеруіне не себеп болуы мүмкін екенін білу сіздің мақсаттарыңызға сәйкес келетін портфолио құруға және қаншалықты тәуекелге бара алатыныңызды түсінуге жақсы мүмкіндік береді. 

Күннің соңында тәуекел премиумы сізге үлкен табысқа қол жеткізгіңіз келсе, әрқашан қосымша тәуекелге баруыңыз керек екенін еске салады. Сіз қашан мұндай тәуекелге бару керектігін анықтасаңыз болғаны.

Қосымша оқитын материалдар

Жауапкершіліктен бас тарту туралы мәлімдеме: Бұл контент сізге «сол қалпында» тек жалпы ақпарат және білім беру мақсаттарына, ешқандай мәлімдемесіз немесе кепілдіксіз ұсынылады. Ол қаржылық, құқықтық немесе басқа кәсіби кеңес ретінде қабылданбауы керек, сондай-ақ қандай да бір нақты өнімді немесе қызметті сатып алуды ұсынуға арналмаған. Кеңесті тиісті кәсіби кеңесшілерден алуыңыз керек. Осы мақалада берілген өнімдер аймағыңызда қолжетімді болмауы мүмкін. Мақаланы үшінші тарап қатысушысы жазған жағдайда, айтылған пікірлер үшінші тарап қатысушысына тиесілі екенін және Binance Academy пікірін білдірмейтінін ескеріңіз. Қосымша мәліметтер алу үшін біздің жауапкершіліктен бас тарту туралы мәлімдемеміздің толық мәтінін оқыңыз. Цифрлық активтердің бағасы тұрақсыз болуы мүмкін. Инвестицияңыздың құны төмендеуі немесе жоғарылауы мүмкін және инвестицияланған соманы қайтара алмауыңыз мүмкін. Инвестициялық шешімдеріңізге тек сіз жауаптысыз және Binance Academy сізде туындауы мүмкін шығындар үшін жауап бермейді. Бұл материал қаржылық, құқықтық немесе басқа кәсіби кеңес ретінде қабылданбауы керек. Қосымша ақпарат алу үшін Пайдалану шарттары мен Тәуекел туралы ескертуді қараңыз.