Najważniejsze informacje
Rug pull to rodzaj oszustwa kryptowalutowego, w którym twórcy porzucają projekt i uciekają z funduszami inwestorów, pozostawiając projekt nieaktywnym lub bezwartościowym.
Incydenty te często wiążą się z wyczerpaniem puli płynności, wykorzystaniem luk w smart kontraktach lub całkowitym porzuceniem projektu.
Niektóre typowe sygnały ostrzegawcze to nieaudytowany kod, anonimowi członkowie zespołu, zbyt ambitne deklaracje i łatwo usuwalna płynność.
Rug pull to poważne ostrzeżenie, aby zawsze przeprowadzać własne badania i zachować czujność przed zainwestowaniem pieniędzy w jakikolwiek projekt kryptowalutowy.
Wstęp
Jeśli zajmujesz się kryptowalutami od jakiegoś czasu, prawdopodobnie spotkałeś(-aś) się z następującą sytuacją: pojawia się nowy token, rośnie wokół niego szum, cena szybko pnie się w górę, a potem wszystko się załamuje. Strona internetowa zostaje zamknięta, media społecznościowe milczą, a inwestorzy zastanawiają się, co się stało.
Ten rodzaj scamu znany jest jako rug pull i spowodował milionowe straty w przestrzeni kryptowalutowej. Przyjrzyjmy się bliżej, jak działają oszustwa rug pull i co można zrobić, aby nie paść ich ofiarą.
Czym jest rug pull?
Rug pull w świecie kryptowalut to rodzaj oszustwa, w którym twórcy projektu kryptowalutowego nagle wycofują płynność lub porzucają projekt, pozostawiając inwestorów z bezwartościowymi tokenami. To tak, jakby zaproszono cię do restauracji na grupowy obiad, ustalono, że rachunek zostanie podzielony między wszystkich, a następnie gospodarz zniknął, zanim podano pierwsze danie.
Oszustwa rug pull są podobne do tradycyjnych scamów pump-and-dump, ale często wykorzystują bardziej złożone narzędzia, takie jak manipulowanie smart kontraktami lub opróżnianie pul płynności. Te oszustwa zaczęły stawać się coraz bardziej powszechne podczas boomu na zdecentralizowane finanse (DeFi) w 2020 roku, kiedy uruchomienie tokena na zdecentralizowanej giełdzie (DEX) stało się szybkie, łatwe i w dużej mierze nieuregulowane. Ze względu na minimalne kontrole oszuści mogli łatwo wykorzystać system i wyłudzić pieniądze od nieświadomych inwestorów.
Jak działają oszustwa rug pull?
Rug pull może wystąpić na kilka różnych sposobów. Może mieć charakter techniczny (poprzez złośliwy kod smart kontraktu) lub nietechniczny (poprzez manipulację społeczną lub scentralizowaną kontrolę). W niektórych przypadkach może to być kombinacja obu tych metod.
1. Wypłata puli płynności
Na zdecentralizowanych giełdach (takich jak Uniswap czy PancakeSwap), tokeny potrzebują puli płynności, aby użytkownicy mogli nimi handlować. Te pule pozwalają użytkownikom wymieniać tokeny bez polegania na pośrednikach.
Oto jak przebiega typowy rug pull:
Zespół uruchamia nowy token i dodaje go do puli płynności, zazwyczaj w parze z innym tokenem, takim jak ETH lub USDT.
Wcześni nabywcy wchodzą na rynek, co powoduje wzrost ceny tokena i powiększenie się puli.
Zwiększająca się liczba uczestników powoduje, że pula gromadzi znaczną ilość wartościowych kryptowalut.
Wtedy, bez ostrzeżenia, programiści wycofują całą (lub większość) płynności, którą pierwotnie dodali.
Gdy w puli nie pozostaje już prawie nic, rynek załamuje się, a cena tokenu spada niemal do zera.
Ten rodzaj rug pullu jest najczęstszy i może nastąpić w ciągu kilku godzin lub dni od wprowadzenia tokenu na rynek.
2. Manipulacja smart kontraktami
W niektórych przypadkach rug pull jest planowany od samego początku. Zamiast nagłego wycofania się, scam jest wbudowany w kod projektu. Twórcy mogą dodać do smart kontraktu funkcje, które pozwalają im:
Mintować nieograniczoną liczbę tokenów, co powoduje zalanie rynku i załamanie ceny.
Uniemożliwić użytkownikom sprzedaż tokenów za pomocą kontraktów honeypot. Te smart kontrakty pozwalają ludziom kupować tokeny, ale uniemożliwiają im sprzedaż, przez co tokeny stają się bezwartościowe.
Przesyłać tokeny bezpośrednio z portfeli użytkowników bez ich zgody.
Te oszustwa są szczególnie trudne do wykrycia bez odpowiedniego audytu kodu. Co gorsza, niektóre tokeny honeypot są oznaczone jako „zweryfikowane”, aby wyglądały na bezpieczne. Jednak w wielu przypadkach złośliwy kod jest ukryty w skomplikowanej logice lub aktywuje się dopiero po zainwestowaniu wystarczającej liczby osób.
3. Społecznościowy rug pull
Nie każda operacja typu rug pull wymaga skomplikowanego kodu. Niektóre opierają się na zaufaniu, co właśnie sprawia, że są tak skuteczne. Scam często zaczyna się od projektu kryptowalutowego, który budzi emocje w mediach społecznościowych, przyciąga społeczność i zyskuje poparcie influencerów. Wszystko wydaje się w porządku, wraz z wprowadzeniem tokenów lub tokenów niewymienialnych (NFT), które przyciągają zainwestowanych inwestorów.
Jednak gdy zainwestuje wystarczająca liczba osób, zespół znika bez śladu. Kanały społecznościowe projektu i strona internetowa znikają wraz z funduszami. Jeśli twórcy projektu mają pełną kontrolę nad podażą tokenów, tego typu oszustwa mogą również mieć miejsce na podatnych na ataki platformach startowych lub scentralizowanych platformach. Ostatecznie sprowadza się to do manipulacji społecznościowej i pustych obietnic.
Jak rozpoznać potencjalny rug pull
Chociaż nie każdy projekt o następujących cechach jest scamem, dostrzeżenie kilku z tych oznak powinno wzbudzić podejrzenia. Oto, na co należy zwrócić uwagę:
Anonimowi członkowie zespołu
Chociaż anonimowość jest częścią kultury kryptowalut, trudniej jest pociągnąć do odpowiedzialności projekty, które nie zapewniają przejrzystości informacji o swoich twórcach lub założycielach. Ułatwia to oszustom zniknięcie wraz z funduszami inwestorów.
Brak audytu smart kontraktów
Audyt lub formalna weryfikacja smart kontraktu pomaga wychwycić błędy, luki i niezamierzone zachowania przed uruchomieniem kodu. Bez weryfikacji przeprowadzonej przez renomowaną firmę zajmującą się bezpieczeństwem mogą wystąpić ukryte zagrożenia, takie jak funkcje umożliwiające nieograniczone tworzenie tokenów lub dające programistom pełną kontrolę nad kontraktem. Należy zachować ostrożność w przypadku audytów przeprowadzanych przez podejrzane lub nieznane firmy rzekomo zajmujące się bezpieczeństwem.
Odblokowana płynność
Jeśli projekt nie blokuje płynności lub nie ma jasnego harmonogramu nabywania tokenów przez zespół, istnieje większe ryzyko, że środki mogą zostać wycofane lub zrzucone na rynek w dowolnym momencie.
Renomowane projekty często blokują płynność i wprowadzają okresy nabywania tokenów przez członków zespołu, trwające zazwyczaj od jednego do czterech lat. Chociaż nie jest to gwarancja, pomaga to budować zaufanie i sugeruje, że zespół jest zaangażowany w długoterminowy sukces projektu.
Nierealne obietnice
Należy zachować ostrożność w przypadku projektów, które obiecują wyjątkowo wysokie zyski lub gwarantowane dochody. Jeśli projekt twierdzi, że jest wspierany przez znanych inwestorów, firmy lub influencerów, twierdzenia te powinny być poparte wiarygodnymi dowodami, takimi jak publiczne ogłoszenia lub potwierdzone partnerstwa.
Jak się zabezpieczyć?
Chociaż nie ma gwarantowanego sposobu na uniknięcie wszystkich rug pullów, można podjąć pewne kroki, aby zmniejszyć ryzyko:
Przeprowadź własne badania (DYOR)
Nie kieruj się tylko nagłówkami, szumem medialnym czy promocjami influencerów, ale samodzielnie zapoznaj się z projektem. Dobrym punktem wyjścia jest przeczytanie białej księgi projektu, aby zrozumieć jego cele, technologię i tokenomię. Możesz również skorzystać z eksploratorów bloków, takich jak Etherscan lub SolScan, aby przejrzeć dystrybucję tokenów, sprawdzić, czy nie doszło do zrzeczenia się własności smart kontraktu, oraz sprawdzić historię transakcji pod kątem podejrzanych działań.
Sprawdź blokady płynności
Sprawdź, czy projekt zablokował płynność i na jak długo. Wiele legalnych projektów korzysta z usług stron trzecich do zarządzania blokadami płynności, dzięki czemu proces ten jest bardziej przejrzysty i weryfikowalny dla inwestorów.
Poszukaj audytów
Sprawdź, czy raport z audytu jest publicznie dostępny i upewnij się, że jest aktualny, ponieważ starsze raporty mogą nie uwzględniać ostatnich zmian w kodzie. Chociaż audyt nie może zagwarantować całkowitego bezpieczeństwa, może pomóc w identyfikacji typowych błędów, luk w zabezpieczeniach i potencjalnie złośliwego kodu.
Trzymaj się renomowanych platform
Podczas poszukiwania nowych tokenów lub NFT wybieraj platformy o sprawdzonej reputacji i rygorystycznych procesach weryfikacji. Wiarygodne platformy, takie jak Binance Launchpool, stosują surowe kryteria oceny i przeprowadzają dokładną weryfikację zespołów projektowych przed notowaniem. Znacznie zmniejsza to ryzyko natrafienia na oszukańcze lub źle zarządzane projekty.
Wnioski końcowe
Rug pull to niestety nieodłączna część świata kryptowalut, zwłaszcza w szybko zmieniających się obszarach, takich jak DeFi, gdzie codziennie pojawiają się nowe projekty. Chociaż wiele zespołów ma dobre intencje, brak regulacji i nadzoru nadal stwarza oszustom okazje do wykorzystania naiwności użytkowników.
Dzięki rosnącej dostępności narzędzi, audytów i zasobów edukacyjnych identyfikowanie potencjalnych scamów staje się coraz łatwiejsze. Nadal jednak ważne jest, aby przeprowadzać dokładne badania i podchodzić do każdego nowego projektu z rozwagą i sceptycyzmem.
Dalsza lektura
Wyłączenie odpowiedzialności: Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i dydaktycznych, bez jakichkolwiek oświadczeń ani gwarancji. Nie należy jej rozumieć jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich fachowych doradców. Możliwe, że produkty wspomniane w tym artykule nie będą dostępne w danym regionie. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażane poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możliwe, że nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy rozumieć jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Więcej informacji można znaleźć w naszych Warunkach użytkowania i Ostrzeżeniu o ryzyku.