Ano ang Sikolohiya ng Market?
Ang sikolohiya ng merkado ay isang ideya na nagsasabing ang mga paggalaw sa merkado ay repleksyon (o naiimpluwensyahan ng) emosyonal na kalagayan ng mga kalahok. Isa ito sa mga pangunahing paksa sa behavioral economics - isang larangan ng iba’t ibang disiplina na sumusuri sa iba’t ibang sanhi sa likod ng mga ekonomikong pagpapasya.
Marami ang naniniwala na ang mga emosyon ang pangunahing nagtutulak sa likod ng mga pagbabago sa mga financial market. At ang pangakalahatang sentimyento ng pabagu-bagong investor ang bumubuo sa tinatawag na sikolohikal na market cycles.
Kaya naman, binubuo ang sentimyento ng mga indibidwal na pananaw at pakiramdam ng lahat ng mga trader at investor sa isang financial market. Isang pang perspektibo rito ay bilang nangingibabaw na pangkalahatang pakiramdam ng mga kalahok sa merkado.
Ngunit tulad din sa anumang grupo, walang iisang opinyon ang ganap na naghahari. Base sa mga teorya sa sikolohiya ng merkado, madalas nagbabago ang presyo ng isang asset bilang sagot sa pangkalahatang sentimyento ng merkado - na mabilis ding magbago. Kung hindi, magiging mahirap magsagawa ng isang matagumpay na trade.
Nakagawian na kapag umaakyat ang merkado, posibleng dahil ito sa pagbuti ng saloobin at kumpyansa pagitan ng mga trader. Nagdudulot ang positibong sentimyento ng merkado ng pagtaas ng demand at pagbaba ng supply. Dahil dito, ang pagtaas sa demand ay nagdudulot ng mas malakas na saloobin. Ganun din, ang malakas na downtrend ay lumilikha ng negatibong sentimyento na nagpapababa naman ng demand at nagpapataas ng mapagkukunan ng supply.
Paano nagbabago ang mga emosyon sa isang market cycle?
Uptrend
Dumadaan ang lahat ng merkado sa mga cycle ng expansion at contraction. Kapag ang merkado ay nasa isang yugto ng expansion (isang bull market), may klima ng pag-asa, paniniwala, at kasakiman. Ito ang madalas na mga nanginginabaw na emosyon na humahantong sa malakas na buying activity.
Karaniwang nakakakita ng ganitong uri ng cyclical at retroactive na epekto tuwing mga market cycle. Halimbawa, nagiging mas positibo ang sentimyento kapag tumataas ang presyo, na siya namang nagiging dahilan ng lalong pagiging positibo ng sentimyento kaya’t’mas naitutulak pataas ang merkado.
Minsan, may mabigat na kasakiman at paniniwala na nangingibabaw sa merkado sa paraang humahantong sa pagkabuo ng financial bubble. Sa ganitong eksena, maraming investor ang nagiging hindi makatwiran kaya nawawalan ng maayos na pananaw sa totoong halaga at binibili lamang ang asset dahil sa paniniwalang patuloy na aakyat ang merkado.
Nagiging sakim at sobrang nasasabik sila sa market momentum, at umaasang kikita nang malaki. Habang nagiging overextended ang presyo sa upside, nagkakaroon ng local top. Sa pangkalahatan, nakikita ito bilang pinakamataas na punto ng pinansyal na panganib.
Sa ibang mga kaso, nakararanas ang merkado ng panandaliang palihis na paggalaw habang dahan-dahang naibebenta ang mga asset. Kilala rin ito bilang distribution stage. Ganunpaman, hindi nagpapakita ang ibang mga cycle ng malinaw na distribution stage, at agad nagsisimula ang downtrend kapag naabot ang tuktok.
Downtrend
Kapag nagsimulang mag-iba ng daan ang merkado, ang sobrang pagkatuwa ay mabilis napapalitan ng pagiging kampante dahil pilit itinatanggi ng mga trader na tapos na ang uptrend. Habang patuloy na bumababa ang mga presyo, mabilis na nagiging negatibo ang sentimyento ng merkado. Madalas kabilang rito ang pakiramdam ng pagkabahala, pagtatangi, at pagkagulo.
Sa kontekstong ito, maaari nating ilarawan ang pagkabahala bilang isang sandali kung kailan nagsisimulang magtanong ang investor tungkol sa pagbagsak ng presyo, na kalaunay humahantong sa yugto ng pagtatangi. Ang yugto ng pagtatangi ay makikitaan ng pakiramdam ng hindi pagtanggap. Iginigiit ng maraming investor ang paghawak sa mga natatalo na nilang posisyon, maaaring dahil sa "masyado nang huli para magbenta” o dahil naniniwala pa silang "makakabalik din agad ang merkado."
Paano ginagamit ng mga investor ang sikolohiya ng merkado?
Sa pagpapalagay na katanggap-tanggap ang teorya ng sikolohiya ng merkado, ang pag-intindi rito ay makatutulong sa trader na pumasok at lumabas sa mga posisyon sa kanais-nais na oras. Ang pangkalahatang saloobin ng merkado ay hindi produktibo: ang sandali ng pinakamataas na pinansyal na oportunidad (para sa isang buyer) ay madalas dumarating kapag karamihan sa mga tao ay nawawalan ng pag-asa, at masyadong bagsak ang merkado. Sa kabilang banda, ang sandali ng pinakamataas na pinansyal na panganib ay umuusbong kapag ang mayorya ng mga kalahok sa merkado ay labis ang pagkatuwa at kompyansa.
Teknikal na pagsusuri at sikolohiya ng merkado
Madaling balikan ang mga market cycle at makita kung paano nagbago ang pangkalahatang sikolohiya. Madaling mahalata sa pagsusuri sa mga nakaraang datos kung ano dapat ang mga aksyon at desisyon na may kaakibat na malaking kita.
Ang Bitcoin at sikolohiya ng merkado
Mga cognitive bias
Ang mga cognitive bias ay mga karaniwang pattern ng pag-iisip na madalas nagdudulot sa mga tao para gumawa ng mga hindi makatuwirang desisyon. Ang mga pattern na ito at maaaring makaapekto sa indibidwal na mga trader o sa pangkalahatang merkado. Ilan sa mga karaniwang halimbawa ang mga sumusunod:
Bias sa kumpirmasyon: ang posibilidad sa sobrang pagpapahalaga sa impormasyon na kumukumpirma sa sarili nating paniniwala habang isinasawalang-bahala o isinasantabi ang impormasyon na salungat sa mga ito. Halimbawa, ang mga investor sa bull market ay maaaring mas bigyang-pansin ang mga positibong balita habang isinasawalang-bahala ang mga hindi magandang balita o sinyales na malapit nang bumaliktad ang market trend.
- Pag-ayaw sa pagkatalo: ang karaniwang hilig ng mga tao na mas katakutan ang mga pagkatalo kaysa lasapin ang mga panalo, kahit pa pareho o higit pa ang panalo. Sa madaling salita, ang sakit sa pagkatalo ay madalas mas mabigat kaysa sa tuwi sa pagkapanalo. Maaaring magtulak ito sa mga trader na malagpasan ang mga magagandang oportunidad o magkagulo sa pagbenta sa mga yugto ng market capitulation.
- Epekto ng pagkaloob: Ito ang hilig ng mga tao na sobrang pahalagahan ang kanilang mga pag-aari dahil lang pag-aari nila ito. Halimbawa, ang isang investor na nagmamay-ari ng isang bag ng cryptocurrency ay mas may posibilidad na maniwalang mas may halaga ito kaysa sa isang no-coiner.