მთავარი დეტალები
ლევერიჯით ვაჭრობა გახლავთ ნასესხები კაპიტალის უფრო დიდი ზომის ვაჭრობების განხორციელების მიზნით გამოყენების პროცესი. მისი მეშვეობით შესაძლებელია თქვენი ყიდვის ან გაყიდვის შესაძლებლობების გაუმჯობესება, რაც თქვენს საფულეში არსებულზე მეტი კაპიტალით ვაჭრობის საშუალებას მოგცემთ.
ლევერიჯით ვაჭრობა ხშირად ხორციელდება მარჟით ვაჭრობის, ფიუჩერსების კონტრაქტების და ოფციონების კონტრაქტების მეშვეობით. კრიპტოვალუტების სივრცეში ყველაზე ხშირად ფიუჩერსების კონტრაქტები და მარჟით ვაჭრობის მეთოდი გამოიყენება.
ლევერიჯით ვაჭრობა პოპულარული, თუმცა სარისკო სავაჭრო სტრატეგიაა. მიუხედავად იმისა, რომ შესაძლებელია მისი მეშვეობით მოგების გაუმჯობესება, ის ასევე შესაძლოა გახდეს უფრო დიდი ზარალის განცდის მიზეზიც, განსაკუთრებით მაღალი მერყეობის პერიოდების დროს. ნებისმიერი რისკის საკუთარ თავზე აღებამდე, აუცილებელია სათანადოდ შეისწავლოთ ლევერიჯით ვაჭრობის პრინციპები.
რა არის ლევერიჯით ვაჭრობა?
ლევერიჯით ვაჭრობა გახლავთ შედარებით მცირე ოდენობის საწყისი კაპიტალის უფრო დიდ პოზიციებზე წვდომის მოსაპოვებლად გამოყენების პროცესი. ამ პროცესის ფარგლებში ხდება ნასესხები ფინანსების გამოყენება ფინანსური აქტივებით, მაგალითად კრიპტოვალუტებით, ინდექსებით, საქონელით და უცხოური ვალუტით (ფორექსი) ვაჭრობა.
სხვაგვარად რომ ვთქვათ, ლევერიჯით ვაჭრობა აუმჯობესებს თქვენს ყიდვის ან გაყიდვის შესაძლებლობებს, რაც თქვენს საფულეში არსებულზე მეტი ოდენობის კაპიტალით ვაჭრობის საშუალებას გაძლევთ. შესაძლებელია თქვენს ბალანსზე არსებულ თანხაზე დაახლოებით 100-ჯერ მეტი თანხის სესხება, რაც დამოკიდებულია თქვენ მიერ არჩეული სავაჭრო ბირჟაზე.
როგორც წესი, ლევერიჯის ოდენობა აღინიშნება თანაფარდობით — მაგალითად, 1:5 (5x), 1:10 (10x) ან 1:20 (20x). ეს თანაფარდობა გვიჩვენებს, თუ რამდენჯერ მეტია თქვენ მიერ ნასესხები თანხა თქვენს საწყის კაპიტალზე. მაგალითად, თუ თქვენი ბირჟის ანგარიშზე გაქვთ $100 და გსურთ გახსნათ $1000-ის ღირებულების პოზიცია Bitcoin-ში (BTC), 10x ლევერიჯი მიანიჭებს თქვენს $100-ს შეძენის იმავე სიმძლავრეს, რაც $1000-ის შემთხვევაში გექნებოდათ.
როგორ მუშაობს ლევერიჯით ვაჭრობა?
კრიპტოვალუტების სივრცეში უვადო ფიუჩერსები და მარჟით ვაჭრობა ლევერიჯით ვაჭრობის ყველაზე პოპულარული მეთოდებია.
ლევერიჯით ვაჭრობის კონცეფცია ერთნაირად მუშაობს ორივე მეთოდის შემთხვევაში. მთავარი სხვაობა მდგომარეობს იმაში, რომ მარჟით ვაჭრობისას თქვენთვის სასურველი აქტივით ვაჭრობისთვის საჭიროა თანხის სესხება ბირჟიდან, ხოლო ფიუჩერსების შემთხვევაში ლევერიჯი განისაზღვრება თითოეულ კონტრაქტის (სავაჭრო წყვილის) long და short პოზიციებს შორის კავშირით.
საწყისი მარჟა
თანხის სესხებამდე და ლევერიჯით ვაჭრობის დაწყებამდე, საჭიროა თანხის შეტანა თქვენს სავაჭრო ანგარიშზე, მისი უზრუნველყოფის სახით გამოყენების მიზნით. თანხა, რომელიც საჭიროა ფიუჩერსების კონტრაქტის პოზიციის გასახსნელად, ცნობილია როგორც საწყისი მარჟა. რეალური ოდენობა განისაზღვრება თქვენ მიერ გამოყენებული ლევერიჯის და იმ პოზიციის ზომის მიხედვით, რომლის გახსნაც გსურთ.
დავუშვათ, გსურთ $1000-ის ღირებულების Ether-ის (ETH) ინვესტირება 10x ლევერიჯით. საწყისი მარჟის საჭირო ოდენობა იქნება $1000-ის 1/10, რაც იმას ნიშნავს, რომ ვაჭრობის განსახორციელებლად საჭიროა ანგარიშზე გქონდეთ $100, რომელსაც გამოიყენებთ უზრუნველყოფის სახით. 20x ლევერიჯის გამოყენების შემთხვევაში, მარჟის საჭირო ოდენობა იქნება $50 ($1000-ის 1/20). თუმცა აუცილებელია იმის გათვალისწინება, რომ რაც უფრო მაღალია ლევერიჯი, მით უფრო მაღალია ლიკვიდაციის რისკიც.
შენარჩუნების მარჟა
გარდა საწყისი მარჟის დეპოზიტისა, უნდა დააწესოთ მარჟის ზღვარი თქვენი ვაჭრობისთვის. ბაზრის თქვენი პოზიციის საწინააღმდეგოდ მოძრაობის შემთხვევაში და თუ მარჟა ჩამოსცდება შენარჩუნების მარჟის ზღვარს, ლიკვიდაციის თავიდან აცილების მიზნით საჭირო იქნება თქვენს ანგარიშზე თანხის დამატება.
მოკლედ რომ ვთქვათ, საწყისი მარჟა გახლავთ ფიუჩერსების პოზიციის გახსნისთვის საჭირო ბალანსი, ხოლო შენარჩუნების მარჟა გახლავთ მარჟის მინიმალური ბალანსი, რომელიც საჭიროა თქვენი პოზიციების ღია მდგომარეობაში შენარჩუნებისთვის.
Binance Futures-ის ინტერფეისზე თქვენს მარჟის კოეფიციენტთან დაკავშირებული დეტალების ნახვა შესაძლებელია ეკრანის ზედა მარჯვენა კუთხეში.
ლევერიჯით ვაჭრობის მაგალითები
თუ ლევერიჯით ვაჭრობა ახლახან დაიწყეთ, უნდა გაითვალისწინოთ, რომ long პოზიციის გახსნა ნიშნავს, რომ არსებობს აქტივის ფასის ზრდის მოლოდინი, ხოლო short პოზიციის გახსნა ნიშნავს, რომ მოსალოდნელია ფასის შემცირება.
ლევერიჯით ვაჭრობისას შესაძლებელი ხდება აქტივების ყიდვა ან გაყიდვა მხოლოდ თქვენი უზრუნველყოფის ღირებულების (და არა რეალური ჰოლდინგების) საფუძველზე. ეს იმას ნიშნავს, რომ თქვენ გექნებათ short პოზიციის გახსნის შესაძლებლობა იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ჯერ კიდევ არ ფლობთ საბაზისო აქტივს და შეძლებთ მიიღოთ მოგება ფასის ვარდნის შემთხვევაში.
ლევერიჯიანი long პოზიციების მაგალითი
თუ გსურთ $10 000 BTC-ის ღირებულების long პოზიციის გახსნა 10x ლევერიჯით, უზრუნველყოფის სახით თქვენ გამოიყენებთ $1000-ს. თუ BTC-ის ფასი გაიზრდება 20%-ით, თქვენ მიიღებთ $2000-ის ოდენობის (საკომისიოების გამოკლებით) სუფთა მოგებას, რაც ბევრად აღემატება იმ $200-ს, რომელსაც მიიღებდით თქვენი $1000-ის ღირებულების კაპიტალით ლევერიჯის გარეშე ვაჭრობის შემთხვევაში.
თუ BTC-ის ფასი დაიკლებს 20%-ით, თქვენი პოზიციაც დაიწევს $2000-მდე. გამომდინარე იქიდან, რომ თქვენ საწყისი მარჟის ოდენობა მხოლოდ $1000-ია, 20%-იანი ვარდნა გამოიწვევს ლიკვიდაციას (თქვენი ბალანსი განულდება). რეალურად, ლიკვიდაციის რისკი არსებობს ბაზრის 10%-იანი ვარდნის შემთხვევაშიც კი. ლიკვიდაციის ზუსტი მაჩვენებელი განისაზღვრება თქვენ მიერ არჩეული ბირჟის მიხედვით.
ლიკვიდაციის თავიდან ასაცილებლად საჭიროა თქვენს საფულეში თანხის დამატება უზრუნველყოფის გაზრდის მიზნით. აუცილებელია იმის უზრუნველყოფა, რომ თქვენი შენარჩუნების ბალანსი შენარჩუნების მარჟაზე მაღალი იყოს. უმეტეს შემთხვევაში, ლიკვიდაციამდე ბირჟისგან მიიღებთ მარჟინ-ქოლს, თუმცა აუცილებელია თვალი ადევნოთ თქვენს ღია პოზიციებს. თქვენი თანხების უსაფრთხოების უზრუნველყოფაში stop-loss შეკვეთების გამოყენებაც დაგეხმარებათ.
ლევერიჯიანი short პოზიციების მაგალითი
თუ გსურთ BTC-ის $10 000 ღირებულების short პოზიციის გახსნა 10x ლევერიჯით, შეგიძლიათ ისესხოთ BTC გასაყიდად (მარჟით ვაჭრობა) ან გაყიდოთ $10 000-ის ღირებულების ფიუჩერსების კონტრაქტები (ფიუჩერსებით ვაჭრობა). ორივე შემთხვევაში, თქვენ გამოიყენებთ $1000 უზრუნველყოფას (10x ლევერიჯი), თუმცა მოდით ამ შემთხვევაში მარჟით ვაჭრობაზე მოვახდინოთ კონცენტრირება.
დავუშვათ, BTC-ის მიმდინარე ფასია $40 0000. თქვენ ისესხეთ 0,25 BTC და გაყიდეთ ის $10 000-ად. თუ ფასი შემცირდება 20%-ით და გახდება $32 000, BTC-ის უკან გამოსყიდვას მხოლოდ $8000-ად შეძლებთ. ამის შემდეგ, თქვენ შეძლებთ დაფაროთ თქვენი 0,25 BTC-ის ოდენობის ვალი და მოგების სახით შეინარჩუნოთ $2000-იანი (საკომისიოების გამოკლებით) სხვაობა.
თუმცა, თუ BTC-ის ფასი 20%-ით მოიმატებს და გახდება $48 000, 0.25 BTC-ის უკან გამოსყიდვისთვის დაგჭირდებათ დამატებით $200. ამ შემთხვევაში, მოხდება თქვენი პოზიციის ლიკვიდაცია, რადგან თქვენი ანგარიშის ბალანსზე გაქვთ მხოლოდ $1000. გავიმეოროთ, ლიკვიდაციის თავიდან ასარიდებლად, ლიკვიდაციის ფასის მიღწევამდე თქვენს საფულეში უნდა შეიტანოთ მეტი ფინანსები, თქვენი უზრუნველყოფის გაზრდის მიზნით.
რატომ არის კარგი ლევერიჯის გამოყენება კრიპტოთი ვაჭრობისას?
როგორც აღვნიშნეთ, ტრეიდერები ლევერიჯს იყენებენ საკუთარი პოზიციის და პოტენციური მოგების გასაზრდელად. თუმცა, როგორც ზემოთ მოყვანილი მაგალითებიდან ჩანს, ლევერიჯით ვაჭრობა შესაძლოა დიდი ზარალის გამომწვევიც გახდეს.
კიდევ ერთი მიზეზი, რატომაც ტრეიდერები იყენებენ ლევერიჯს, გახლავთ საკუთარი კაპიტალის ლიკვიდურობის გაზრდა. მაგალითად, ერთ ბირჟაზე 2x ლევერიჯიანი პოზიციის ჰოლდინგის ნაცვლად, მათ შეუძლიათ გამოიყენონ 4x ლევერიჯი, პოზიციის იმავე ზომის უფრო დაბალი უზრუნველყოფით შესანარჩუნებლად.
ეს ქმნის თანხის სხვა სივრცეში გამოყენების შესაძლებლობას, მაგალითად სხვა აქტივებით ვაჭრობისთვის, სტეიკინგისთვის, DeFi პლატფორმებისთვის ლიკვიდურობის უზრუნველსაყოფად და ა.შ.
როგორ შეიძლება ლევერიჯით ვაჭრობასთან დაკავშირებული რისკების მართვა
შესაძლოა მაღალი ლევერიჯით ვაჭრობა მოითხოვდეს ნაკლებ საწყის კაპიტალს, თუმცა აუცილებელია იმის გათვალისწინება, რომ ამ მეთოდით სარგებლობისას იზრდება ლიკვიდაციის რისკები. რაც უფრო მაღალია ლევერიჯი, მით უფრო მცირეა მერყეობის დასაშვები დონე თქვენთვის — თუ თქვენ მიერ არჩეული ლევერიჯი მეტისმეტად მაღალია, ფასის 1% ცვლილებაც კი შესაძლოა უზარმაზარი ზარალის გამომწვევი გახდეს.
მეორეს მხრივ, უფრო დაბალი ლევერიჯის გამოყენება გაძლევთ უფრო დიდი ცდომილების ზღვარს. სწორედ ამ მიზეზით აწესებენ კრიპტო ბირჟები ლიმიტს ახალი მომხმარებლებისთვის ხელმისაწვდომი ლევერიჯის მაქსიმალურ დონეზე.
რისკების მართვის სტრატეგები, როგორიცაა stop-loss და take-profit შეკვეთები, დაგეხმარებათ ზარალის მინიმალურად შემცირებაში და ლევერიჯით ვაჭრობისას მოგების დაბლოკვაში. stop-loss შეკვეთების გამოყენება შეგიძლიათ თქვენი პოზიციის კონკრეტულ ფასზე ავტომატურად დასახურად, რაც გამოგადგებათ ისეთ შემთხვევებში, როდესაც ბაზარი მოძრაობს თქვენი პოზიციის საპირისპიროდ. Take-profit შეკვეთებით შესაძლებელია იმის უზრუნველყოფა, რომ თქვენი პოზიცია დაიხუროს, როდესაც მოგება გარკვეულ ნიშნულს მიაღწევს.
ლევერიჯით ვაჭრობა არის მონეტა, რომელსაც ორი მხარე აქვს და რომელიც შესაძლოა თანაბრად გახდეს თქვენთვის როგორც მომგების, ისე ზარალის მომტანი. ის დიდი რისკების შემცველი პროცესია, განსაკუთრებით მაღალი მერყეობის კრიპტოვალუტების ბირჟებით სარგებლობის შემთხვევაში. Binance მომხმარებლებს მოუწოდებს გულდასმით მოეკიდონ ვაჭრობის საკითხს და აიღონ პასუხისმგებლობა საკუთარ ქმედებებზე.
შეჯამება
ლევერიჯი საშუალებას გაძლევთ ივაჭროთ უფრო დაბალი საწყისი ინვესტიციით და უფრო დიდი მოგების პოტენციალით. მიუხედავად ამისა, ლევერიჯისა და ბაზრის მერყეობის კომბინაცია შესაძლოა გახდეს სწრაფი ლიკვიდაციის გამომწვევი, განსაკუთრებით 100x ლევერიჯის გამოყენებისას.
ვაჭრობისას ყოველთვის გამოიჩინეთ სიფრთხილე და ლევერიჯით ვაჭრობის დაწყებამდე შეაფასეთ სავარაუდო რისკები. არასოდეს ივაჭროთ ფინანსებით, რომლის დაკარგვის საშუალებაც არ გაქვთ, განსაკუთრებით, ლევერიჯის გამოყენებისას. ნებისმიერი რისკის საკუთარ თავზე აღებამდე აუცილებელია პროდუქტების საფუძვლიანად შესწავლა.
დამატებითი საკითხავი
პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადი: ეს კონტენტი თქვენთვის წარმოდგენილია „არსებული სახით“ და განკუთვნილია მხოლოდ საინფორმაციო და საგანმანათლებლო მიზნებისთვის, რაიმე სახის რეპრეზენტაციისა თუ გარანტიის გარეშე. იგი არ უნდა იქნეს აღქმული, როგორც ფინანსური, იურიდიული ან პროფესიული რჩევა და არ არის განკუთვნილი იმისთვის, რომ რეკომენდაცია გაუწიოს რაიმე სახის კონკრეტული პროდუქტის ან სერვისის შეძენას. რჩევის მისაღებად უნდა მიმართოთ შესაბამის პროფესიონალ მრჩეველს. რადგან წინამდებარე სტატია მოწოდებულია მესამე მხარის მიერ, გაითვალისწინეთ, რომ მასში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის მესამე მხარეს და არ წარმოადგენს Binance Academy-ს შეხედულებებს. დამატებითი ინფორმაციისთვის სრულად გაეცანით აქ წარმოდგენილ პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადს. ციფრული აქტივების ფასები შეიძლება იყოს არასტაბილური. თქვენი ინვესტიციის ღირებულებამ შეიძლება დაიკლოს ან მოიმატოს და შესაძლოა ვერ შეძლოთ ინვესტირებული თანხის დაბრუნება. თქვენ ერთპიროვნულად ხართ პასუხისმგებელი თქვენს საინვესტიციო გადაწყვეტილებებზე და Binance Academy არ არის პასუხისმგებელი თქვენ მიერ განცდილ არანაირ ზარალზე. აქ მოცემული ინფორმაცია არ უნდა იქნეს აღქმული, როგორც რაიმე სახის ფინანსური, იურიდიული, ან პროფესიული რჩევა. დამატებითი ინფორმაციისთვის გაეცანით ჩვენს გამოყენების პირობებს და რისკის შესახებ გაფრთხილებას.