TL;DR
Τα αποκεντρωμένα παράγωγα είναι χρηματοοικονομικά μέσα στα οποία είναι μέρος συναλλαγών σε αποκεντρωμένα ανταλλακτήρια (decentralized exchange, ή DEX). Γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή στην αποκεντρωμένη χρηματοδότηση (decentralized finance, ή DeFi).
Όπως τα παραδοσιακά παράγωγα, τα αποκεντρωμένα παράγωγα αντλούν την αξία τους από υποκείμενα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία είναι συνήθως κρυπτονομίσματα.
Υποστηρίζονται από έξυπνες συμβάσεις, οι οποίες μπορούν να διευκολύνουν και να εκτελέσουν αυτόματα τους όρους των συμβάσεων.
Τι είναι τα παράγωγα;
Τα παράγωγα είναι χρηματοοικονομικές συμβάσεις που αντλούν αξία από ένα υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο, όπως μια μετοχή, ένα κρυπτονόμισμα, ένα νόμισμα Fiat ή ένα εμπόρευμα. Φανταστείτε το παράγωγο ως μια σύμβαση μεταξύ δύο μερών, η οποία βασίζεται στη μελλοντική τιμή ή αξία ενός υποκείμενου περιουσιακού στοιχείου.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι παραγώγων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων προαίρεσης, των Futures και των Swap. Ωστόσο, όλα διέπονται από την ίδια βασική αρχή, δηλαδή δίνουν τη δυνατότητα στους επενδυτές να επωφελούνται από τις μελλοντικές μεταβολές των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, χωρίς οι ίδιοι να τα έχουν στην πραγματικότητα στην κατοχή τους.
Τα παράγωγα μπορούν να βοηθήσουν στην αντιστάθμιση πιθανών κινδύνων και στην αύξηση των αποδόσεων μέσω της μόχλευσης. Για παράδειγμα, ένας επενδυτής μπορεί να χρησιμοποιήσει μόχλευση σε ένα μικρό ποσό κεφαλαίου για να αγοράσει μια σύμβαση Futures, η οποία ελέγχει ένα μεγαλύτερο ποσό του υποκείμενου περιουσιακού στοιχείου.
Κάποιοι επενδυτές χρησιμοποιούν επίσης παράγωγα για να αποκτήσουν έκθεση σε διαφορετικές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και αγορές, για να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους. Αντίθετα, η αντιστάθμιση περιλαμβάνει τη λήψη αντίθετης θέσης σε ένα παράγωγο για την αντιστάθμιση πιθανών ζημιών σε μια υπάρχουσα επένδυση.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη ότι λόγω της περίπλοκης φύσης τους και των δυνατοτήτων μόχλευσης, τα παράγωγα ενέχουν επίσης εγγενείς κινδύνους που μπορεί να μεγεθύνουν τις ζημίες. Ως αποτέλεσμα, είναι σημαντικό να κατανοήσετε τους κινδύνους και τις πιθανές συνέπειες των συναλλαγών με παράγωγα προτού εμπλακείτε.
Τι είναι τα αποκεντρωμένα παράγωγα στα κρύπτο;
Τα αποκεντρωμένα παράγωγα αντλούν επίσης αξία από υποκείμενα περιουσιακά στοιχεία, αλλά είναι μέρος συναλλαγών σε πρωτόκολλα που βασίζονται σε blockchain. Ενώ τα παράγωγα που βασίζονται σε κρυπτονομίσματα βρίσκονται συνήθως στο DeFi, είναι επίσης πιθανό να δημιουργηθούν αποκεντρωμένα παράγωγα που συνδέονται με άλλους τύπους περιουσιακών στοιχείων, όπως μετοχές.
Οι συμβάσεις παραγώγων κρύπτο επιτρέπουν σε οποιονδήποτε να επωφεληθεί από τις μελλοντικές μεταβολές των τιμών ενός περιουσιακού στοιχείου ή να αντισταθμίσει τις θέσεις του σε ένα διαφανές, μη εμπιστεύσιμο περιβάλλον. Τα πρωτόκολλα που δημιουργούν αποκεντρωμένα παράγωγα έχουν συχνά χαμηλά εμπόδια εισόδου, επειδή ο καθένας μπορεί να συνδεθεί σε αυτά με το πορτοφόλι κρύπτο του.
Τα πρωτόκολλα παραγώγων κρύπτο επιτρέπουν συνήθως στους χρήστες να διατηρούν τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων και των κλειδιών τους, επομένως δεν χρειάζεται να τα μεταφέρουν σε κεντρική πλατφόρμα ή σε θεματοφύλακα τρίτου μέρους. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι χρήστες μπορούν εύκολα να μεταφέρουν τα περιουσιακά τους στοιχεία μεταξύ διαφορετικών πρωτοκόλλων για τις στρατηγικές DeFi τους, χωρίς να περνούν από εκτενείς διαδικασίες ανάληψης.
Πώς λειτουργούν τα παράγωγα DEX;
Τα παράγωγα DEX λειτουργούν σε Blockchain, για να διευκολύνουν τις συναλλαγές χωρίς μεσάζοντες. Το blockchain λειτουργεί ως ένα αμετάβλητο καθολικό με προστασία από παραποίηση, το οποίο καταγράφει όλες τις συναλλαγές και τις εκτελέσεις συμβάσεων με αποκεντρωμένο τρόπο. Αυτό διασφαλίζει ότι μια συναλλαγή δεν μπορεί να τροποποιηθεί ή να αφαιρεθεί αφού επικυρωθεί και προστεθεί στο blockchain.
Τα αποκεντρωμένα πρωτόκολλα παραγώγων μπορούν να δημιουργηθούν σε διαφορετικά Blockchain, όπως το Ethereum, το BNB Chain, το Solana ή ακόμα και το blockchain επιπέδου 2. Ωστόσο, τα blockchain έχουν διαφορετικά επίπεδα ασφάλειας, κλιμάκωσης και κόστους συναλλαγών, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την εμπειρία χρήστη και τη συνολική απόδοση ενός πρωτοκόλλου παραγώγου.
Κάποια παράγωγα DEX επικεντρώνονται στην ενεργοποίηση της συμβατότητας και της διαλειτουργικότητας cross-chain, επιτρέποντας στους χρήστες να πραγματοποιούν συναλλαγές με παράγωγα σε πολλαπλά blockchain.
Μια ακόμη σημαντική τεχνολογία είναι οι έξυπνες συμβάσεις, οι οποίες μπορούν να ολοκληρώνουν συναλλαγές χωρίς μεσάζοντες. Πρόκειται για συμβάσεις που εκτελούνται αυτόματα, με όρους και προϋποθέσεις γραμμένους απευθείας στον κώδικά τους. Εκτελούν και διευθετούν αυτόματα συναλλαγές και άλλες πιθανές λειτουργίες (π.χ. ενέργεια Staking και διακυβέρνηση) όταν πληρούνται προκαθορισμένες προϋποθέσεις.
Τα πρωτόκολλα βασίζονται συχνά σε Oracle του blockchain για να παρακολουθούν τις τιμές με ακρίβεια και να διατηρούν μια σύνδεση με πραγματικά περιουσιακά στοιχεία. Αυτά τα Oracle ενδέχεται να έχουν διαφορετικά επίπεδα αποκέντρωσης, ακρίβειας δεδομένων και συχνότητας ενημέρωσης, τα οποία επηρεάζουν τη συνολική αξιοπιστία της πλατφόρμας.
Τα πρωτόκολλα αποκεντρωμένων παραγώγων βασίζονται συχνά σε μοντέλα αποκεντρωμένης διακυβέρνησης, τα οποία επιτρέπουν στους χρήστες να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων σε διάφορους βαθμούς. Ωστόσο, ορισμένα πρωτόκολλα μπορεί να έχουν πιο αποκεντρωμένες δομές διακυβέρνησης, ενώ άλλα μπορεί να βασίζονται σε πιο κεντρική λήψη αποφάσεων.
Τα εγγενή Token μπορούν επίσης να παίξουν σημαντικό ρόλο σε πρωτόκολλα αποκεντρωμένων παραγώγων. Για παράδειγμα, μέσω των αποκεντρωμένων αυτόνομων οργανισμών τους (decentralized autonomous organization, ή DAO), κάποιες πλατφόρμες επιτρέπουν στους κατόχους Token να συμμετέχουν στη διακυβέρνησή τους και να ψηφίζουν προτάσεις που σχετίζονται με αναβαθμίσεις πρωτοκόλλων και άλλες αλλαγές.
Τα Token μπορούν μερικές φορές να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτική λύση στα stablecoin, για την παροχή πρόσθετης εγγύησης για συναλλαγές ή ένα DEX θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το εγγενές Token του για να δώσει κίνητρα στους ειδικούς διαπραγματευτές. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να συλλέγει προμήθειες ανταλλακτηρίου και να τις διανέμει σε ειδικούς διαπραγματευτές, οι οποίοι συμβάλλουν στην παροχή ρευστότητας στην πλατφόρμα.
Τύποι αποκεντρωμένων παραγώγων στα κρύπτο
Συμβάσεις Futures
Οι συμβάσεις Futures είναι χρηματοοικονομικές συμφωνίες, οι οποίες επιτρέπουν στους επενδυτές να επωφεληθούν από τις μελλοντικές μεταβολές των τιμών των υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων. Μια σύμβαση Futures είναι ουσιαστικά μια συμφωνία αγοράς ή πώλησης ενός περιουσιακού στοιχείου σε προκαθορισμένη τιμή και μελλοντική ημερομηνία.
Στην παραδοσιακή χρηματοοικονομική, οι συμβάσεις Futures είναι συνήθως μέρος συναλλαγών σε κεντρικά ανταλλακτήρια (centralized exchange, ή CEX). Με το DeFi, οι επενδυτές μπορούν να έχουν πρόσβαση σε συμβάσεις Futures σε ένα αποκεντρωμένο περιβάλλον άνευ άδειας και να πραγματοποιούν συναλλαγές απευθείας μεταξύ τους σε ένα δίκτυο Blockchain, χωρίς να απαιτούνται μεσάζοντες.
Τα αποκεντρωμένα Futures μπορεί να είναι είτε διαρκή, είτε να έχουν σταθερή ημερομηνία λήξης. Τα διαρκή Futures έχουν σχεδιαστεί για να μιμούνται την εμπειρία συναλλαγών των παραδοσιακών συμβάσεων Futures, αλλά χωρίς ημερομηνία λήξης ή διακανονισμό. Είναι ο πιο κοινός τύπος συμβάσεων παραγώγων του DeFi.
Τα διαρκή Futures έχουν σχεδιαστεί για να είναι πιο ευέλικτα και προσβάσιμα σε σχέση με τις κανονικές συμβάσεις Futures. Ωστόσο, ενέχουν τους δικούς τους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής μόχλευσης και της πιθανότητας για υψηλές προμήθειες χρηματοδότησης.
Συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης
Ένα συμβόλαιο δικαιωμάτων προαίρεσης είναι ένας τύπος χρηματοοικονομικής σύμβασης, η οποία δίνει στον κάτοχο το δικαίωμα — αλλά όχι την υποχρέωση — να αγοράσει ή να πουλήσει ένα υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο σε μια καθορισμένη τιμή έως μια καθορισμένη ημερομηνία (ημερομηνία λήξης). Το ίδιο ισχύει και για τα κρυπτονομίσματα. Ένα συμβόλαιο δικαιωμάτων προαίρεσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντιστάθμιση έναντι διακυμάνσεων της τιμής ενός ψηφιακού περιουσιακού στοιχείου ή για τη πραγματοποίηση συναλλαγών με τις μελλοντικές μεταβολές των τιμών του.
Για παράδειγμα, εάν ένας επενδυτής κατέχει ETH και ανησυχεί για τον πιθανό κίνδυνο πτωτικής τάσης στο μέλλον, θα μπορούσε να αγοράσει ένα δικαίωμα πώλησης, το οποίο του δίνει τη δυνατότητα να πουλήσει το ETH σε μια προκαθορισμένη τιμή, ανεξάρτητα από την τιμή Spot του. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να περιορίσει την πιθανή ζημία, εάν η τιμή του ETH πέσει κάτω από την προκαθορισμένη τιμή.
Από την άλλη πλευρά, τα δικαιώματα προαίρεσης μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την αποκόμιση κέρδους από τις μελλοντικές μεταβολές των τιμών ενός κρυπτονομίσματος. Σε αυτήν την περίπτωση, ο επενδυτής θα αγόραζε ένα δικαίωμα προαίρεσης αγοράς, το οποίο του δίνει το δικαίωμα να αγοράσει το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο σε μια προκαθορισμένη τιμή, εάν η τιμή του αυξηθεί πάνω από την τιμή εκτέλεσης.
Συνθετικά περιουσιακά στοιχεία
Τα συνθετικά περιουσιακά στοιχεία — ονομάζονται επίσης "synths" — είναι ψηφιακές αναπαραστάσεις διαφόρων περιουσιακών στοιχείων που έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν έναν προσβάσιμο τρόπο διακράτησης και πραγματοποίησης συναλλαγών με αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Τα συνθετικά περιουσιακά στοιχεία είναι ουσιαστικά παράγωγα σε μορφή Token, τα οποία χρησιμοποιούν την τεχνολογία blockchain για να αναπαράγουν την αξία των υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων τους και ορισμένα χαρακτηριστικά ακόμη, όπως ο πληθωρισμός.
Ενώ τα συνθετικά περιουσιακά στοιχεία έχουν κάποιες ομοιότητες με τα stablecoin, είναι πιο διαφοροποιημένα, επειδή μπορούν να αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ φάσμα περιουσιακών στοιχείων, όπως μετοχές, πολύτιμα μέταλλα, altcoin, δικαιώματα προαίρεσης και Futures. Επιπλέον, ενώ επιχειρούν να αντιπροσωπεύουν την αξία των υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων σε μεγάλο βαθμό, δεν υποστηρίζονται άμεσα από αυτά.
Ως εκ τούτου, ο στόχος των συνθετικών περιουσιακών στοιχείων είναι να αξιοποιήσουν τη διαφάνεια και τη δεκτικότητα της τεχνολογίας blockchain, για να επιτρέψουν σε οποιονδήποτε, από οποιαδήποτε τοποθεσία, να έχει πρόσβαση σε διάφορα περιουσιακά στοιχεία χωρίς να χρειαστεί να ξεπεράσει πολλαπλά εμπόδια. Αποτελούν μέρος της δημιουργίας ενός επενδυτικού περιβάλλοντος άνευ άδειας, το οποίο συνδέεται επίσης με παραδοσιακά περιουσιακά στοιχεία.
Ποιες είναι οι προκλήσεις των παραγώγων στο DeFi;
Είναι σημαντικό να κατανοήσετε τους κινδύνους των συναλλαγών με παράγωγα DeFi πριν δεσμευτείτε σε αυτές. Αυτές είναι γενικά πιο επικίνδυνες από την απλή πραγματοποίηση συναλλαγών με κρυπτονομίσματα, καθώς τα παράγωγα DeFi είναι πολύπλοκα, ασταθή χρηματοοικονομικά μέσα. Επομένως, τα πιθανά κέρδη ή ζημίες μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερα από ό,τι στις συναλλαγές κρύπτο.
Η ρευστότητα είναι επίσης ένας λόγος ανησυχίας. Τα DEX είναι ακόμη σχετικά νέα και ο δυνητικά χαμηλός όγκος συναλλαγών τους μπορεί να καταστήσει δυσκολότερη την πραγματοποίηση άμεσων συναλλαγών με παράγωγα. Σε πρακτικό επίπεδο, τα DEX δεν είναι ακόμα τόσο φιλικά προς τον χρήστη όσο τα παραδοσιακά ανταλλακτήρια κρύπτο. Μερικά από τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι νέοι χρήστες, οι οποίοι δεν είναι ακόμα εξοικειωμένοι με τα πορτοφόλια χωρίς θεματοφύλαξη, είναι η σύνδεση των πορτοφολιών τους σε ένα DEX, το να ξεχάσουν τους κωδικούς πρόσβασής τους και ακόμη και να χάσουν τις φράσεις-κλειδιά τους.
Επιπλέον, οι περισσότερες κεντρικές πλατφόρμες προσφέρουν συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο, οι οποίες δεν επηρεάζονται από τους χρόνους block. Ωστόσο, η χρήση του βιβλίου εντολών ενός DEX στην αλυσίδα μπορεί μερικές φορές να φέρει προβλήματα, καθώς ένα συμφορημένο δίκτυο μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες προμήθειες.
Ο κίνδυνος ασφαλείας είναι ένα ακόμη στοιχείο που πρέπει να λάβετε υπόψη κατά την πραγματοποίηση συναλλαγών με παράγωγα DeFi. Τα DEX δεν έχουν πλήρη ανοσία στις διαδικτυακές παραβιάσεις και έχουν τα δικά τους τρωτά σημεία. Για παράδειγμα, καθώς οι έξυπνες συμβάσεις ελέγχουν τα πρωτόκολλα DeFi, ένα μόνο σφάλμα στον κώδικά τους θα μπορούσε να προκαλέσει την αποτυχία των συμβάσεων παραγώγων.
Έχουν ήδη υπάρξει πολλές περιπτώσεις πλατφορμών DeFi που υπέστησαν σημαντικές ζημίες, οι οποίες οφείλονται σε τρωτά σημεία των έξυπνων συμβάσεων. Για να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνό σας, να κάνετε πάντα τη δική σας έρευνα (DYOR) για να διερευνήσετε την ομάδα της πλατφόρμας, τους τύπους παραγώγων και την ασφάλεια των έξυπνων συμβάσεων.
Συμπεράσματα
Με την άνοδο των παραγώγων DeFi, οι επενδυτές μπορούν να επωφεληθούν από τις μεταβολές των τιμών των υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων σε ένα μη εμπιστεύσιμο περιβάλλον. Καθώς η τεχνολογία blockchain συνεχίζει να αναπτύσσεται, μπορούμε να αναμένουμε την εμφάνιση περισσότερων τύπων παραγώγων DeFi. Ωστόσο, προτού πραγματοποιήσετε συναλλαγές με οποιοδήποτε χρηματοοικονομικό μέσο, λάβετε υπόψη την εμπειρία συναλλαγών και τη διάθεσή σας για ανάληψη κινδύνου και αξιολογήστε την πιθανή ζημία που έχετε την πολυτέλεια να υποστείτε.
Για περαιτέρω ανάγνωση
Αποποίηση ευθυνών και Προειδοποίηση κινδύνου: Αυτό το περιεχόμενο παρουσιάζεται σε εσάς "ως έχει" μόνο για γενική ενημέρωση και εκπαιδευτικούς σκοπούς, χωρίς καμία δήλωση ή εγγύηση οποιουδήποτε είδους. Δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως οικονομική, νομική ή άλλη επαγγελματική συμβουλή, ούτε σκοπεύει να προτείνει την αγορά οποιουδήποτε συγκεκριμένου προϊόντος ή υπηρεσίας. Θα πρέπει να αναζητήσετε μόνοι σας συμβουλές από κατάλληλους επαγγελματίες συμβούλους. Όταν το άρθρο αποτελεί συνεισφορά τρίτου, λάβετε υπόψη ότι οι απόψεις που εκφράζονται ανήκουν στον τρίτο συνεισφέροντα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα εκείνες της Ακαδημίας Binance. Διαβάστε την πλήρη δήλωση αποποίησης ευθυνών εδώ για περισσότερες λεπτομέρειες. Οι τιμές των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων ενδέχεται να είναι ασταθείς. Η αξία της επένδυσής σας μπορεί να μειωθεί ή να αυξηθεί, ενώ είναι επίσης πιθανό να μην σας επιστραφεί το ποσό που επενδύσατε. Έχετε την αποκλειστική ευθύνη για τις αποφάσεις σχετικά με τις επενδύσεις σας και η Ακαδημία Binance δεν φέρει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε ζημία που μπορεί να προκύψει. Αυτό το υλικό δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως οικονομική, νομική ή άλλη επαγγελματική συμβουλή. Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στους Όρους χρήσης και στην Προειδοποίηση κινδύνου.