Tóm lược
Các công cụ phái sinh phi tập trung là các công cụ tài chính được giao dịch trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Chúng đang ngày càng trở nên phổ biến trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi).
Giống như các công cụ phái sinh truyền thống, các công cụ phái sinh phi tập trung lấy giá trị của chúng từ các tài sản cơ bản, thường là tiền mã hóa.
Chúng được cung cấp bởi các hợp đồng thông minh có thể tự động tạo điều kiện thuận lợi và thực hiện các điều khoản của hợp đồng.
Công cụ phái sinh là gì?
Công cụ phái sinh là các hợp đồng tài chính thu được giá trị từ một tài sản cơ bản, chẳng hạn như cổ phiếu, tiền mã hóa, tiền pháp định hoặc hàng hóa. Hãy nghĩ về một công cụ phái sinh như một hợp đồng giữa hai bên dựa trên giá hoặc giá trị tương lai của một tài sản cơ bản.
Có một số loại công cụ phái sinh, bao gồm quyền chọn, hợp đồng tương lai và hợp đồng hoán đổi. Tuy nhiên, tất cả chúng đều có chung một nguyên tắc cơ bản là cho phép các nhà đầu tư hưởng lợi từ biến động giá trong tương lai của tài sản mà không thực sự sở hữu chúng.
Các công cụ phái sinh có thể giúp phòng ngừa rủi ro tiềm ẩn và tăng lợi nhuận thông qua đòn bẩy. Ví dụ: một nhà giao dịch có thể sử dụng đòn bẩy trên một lượng vốn nhỏ để mua một hợp đồng tương lai kiểm soát một lượng lớn tài sản cơ sở.
Một số nhà giao dịch cũng sử dụng các công cụ phái sinh để tiếp xúc với các loại tài sản và thị trường khác nhau nhằm đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ. Ngược lại, phòng ngừa rủi ro liên quan đến việc đảm nhận một vị trí ngược lại đối với một công cụ phái sinh để bù đắp những tổn thất tiềm ẩn đối với khoản đầu tư hiện có.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là do tính chất phức tạp và khả năng sử dụng đòn bẩy, các công cụ phái sinh cũng tiềm ẩn những rủi ro cố hữu có thể làm gia tăng lỗ. Do đó, điều cần thiết là phải hiểu những rủi ro và hậu quả tiềm ẩn của giao dịch phái sinh trước khi tham gia.
Công cụ phái sinh phi tập trung trong lĩnh vực tiền mã hóa là gì?
Các công cụ phái sinh phi tập trung cũng lấy được giá trị từ các tài sản cơ bản nhưng được giao dịch trên các giao thức dựa trên blockchain. Mặc dù trong DeFi, các công cụ phái sinh dựa trên tiền mã hóa là phổ biến nhất nhưng cũng có thể tạo các công cụ phái sinh phi tập trung gắn với các loại tài sản khác, chẳng hạn như cổ phiếu.
Các hợp đồng phái sinh tiền mã hóa cho phép mọi người hưởng lợi từ biến động giá trong tương lai của một tài sản hoặc bảo vệ các vị thế của họ trong một môi trường minh bạch, không cần niềm tin. Các giao thức tạo ra các công cụ phái sinh phi tập trung thường có rào cản gia nhập thấp vì bất kỳ ai cũng có thể kết nối với chúng bằng ví tiền mã hóa của họ.
Các giao thức phái sinh tiền mã hóa thường cho phép người dùng giữ quyền kiểm soát tài sản và khóa của họ, vì vậy họ không bắt buộc phải chuyển những thứ này sang nền tảng tập trung hoặc bên giám sát bên thứ ba. Điều này cũng có nghĩa là người dùng có thể dễ dàng di chuyển tài sản của họ giữa các giao thức khác nhau theo các chiến lược DeFi của họ mà không cần trải qua các quy trình rút tiền kéo dài.
Các DEX phái sinh hoạt động như thế nào?
Các DEX phái sinh hoạt động trên một blockchain để tạo thuận lợi cho các giao dịch mà không cần trung gian. Blockchain này hoạt động như một sổ cái bất biến, chống giả mạo, ghi lại tất cả các giao dịch và thực hiện hợp đồng theo cách phi tập trung. Điều này đảm bảo rằng một giao dịch không thể bị thay đổi hoặc xóa sau khi được xác thực và thêm vào blockchain.
Các giao thức phái sinh phi tập trung có thể được xây dựng trên các blockchain khác nhau, chẳng hạn như Ethereum, BNB Chain, Solana hoặc thậm chí các Layer 2. Tuy nhiên, các blockchain có các mức độ bảo mật, khả năng mở rộng và chi phí giao dịch khác nhau, điều này có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng và hiệu suất tổng thể của giao thức phái sinh.
Một số DEX phái sinh tập trung vào việc kích hoạt khả năng tương thích và khả năng tương tác giữa các chuỗi, cho phép người dùng giao dịch các công cụ phái sinh trên nhiều blockchain.
Một công nghệ quan trọng khác là hợp đồng thông minh, có thể hoàn thành giao dịch mà không cần trung gian. Đây là những hợp đồng tự thực hiện với các điều khoản và điều kiện được ghi trực tiếp vào mã của chúng. Chúng tự động thực hiện và giải quyết các giao dịch cũng như các chức năng khả thi khác (ví dụ: stake và quản trị) khi các điều kiện xác định trước được đáp ứng.
Các giao thức thường dựa vào các oracle blockchain để thực hiện việc theo dõi giá chính xác và duy trì liên kết với các tài sản trong thế giới thực. Các oracle này có thể có các mức độ phân cấp, độ chính xác của dữ liệu và tần suất cập nhật khác nhau, tất cả đều ảnh hưởng đến độ tin cậy tổng thể của nền tảng.
Các giao thức phái sinh phi tập trung thường dựa trên các mô hình quản trị phi tập trung cho phép người dùng tham gia vào việc ra quyết định ở các mức độ khác nhau. Tuy nhiên, một số giao thức có thể có cấu trúc quản trị phi tập trung hơn, trong khi những giao thức khác có thể dựa vào việc ra quyết định tập trung hơn.
Các token gốc cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong các giao thức phái sinh phi tập trung. Chẳng hạn, thông qua các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), một số nền tảng cho phép chủ sở hữu token tham gia vào quá trình quản trị của họ và bỏ phiếu cho các đề xuất liên quan đến nâng cấp giao thức và các thay đổi khác.
Đôi khi, token có thể được sử dụng thay thế cho các stablecoin để cung cấp tài sản thế chấp cho các giao dịch hoặc DEX có thể sử dụng token gốc của nó để khuyến khích các nhà tạo lập thị trường. Ví dụ: nó có thể thu phí trao đổi và phân phối chúng cho các nhà tạo lập thị trường, những người giúp mang lại tính thanh khoản cho nền tảng.
Các loại công cụ phái sinh phi tập trung trong lĩnh vực tiền mã hóa
Hợp đồng tương lai
Hợp đồng tương lai là các thỏa thuận tài chính cho phép các nhà giao dịch hưởng lợi từ biến động giá trong tương lai của tài sản cơ bản. Hợp đồng Tương lai là thỏa thuận mua hoặc bán một loại tài sản với mức giá định trước tại một thời điểm cụ thể trong tương lai.
Trong ngành tài chính truyền thống, các hợp đồng tương lai thường được giao dịch trên các sàn giao dịch tập trung (CEX). Với DeFi, các nhà giao dịch có thể truy cập các hợp đồng tương lai trong môi trường phi tập trung, không cần cấp phép và giao dịch trực tiếp với nhau trên mạng blockchain mà không cần qua trung gian.
Hợp đồng tương lai phi tập trung có thể là vĩnh viễn hoặc có ngày hết hạn cố định. Hợp đồng tương lai vĩnh viễn được thiết kế để bắt chước trải nghiệm giao dịch của hợp đồng tương lai truyền thống nhưng không có ngày hết hạn hoặc thanh toán. Chúng là loại hợp đồng phái sinh DeFi phổ biến nhất.
Hợp đồng tương lai vĩnh cửu được thiết kế linh hoạt và dễ tiếp cận hơn so với hợp đồng tương lai thông thường. Tuy nhiên, chúng đi kèm với những rủi ro riêng, bao gồm đòn bẩy và phí vốn cao.
Hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn là một loại hợp đồng tài chính cho phép người nắm giữ quyền — nhưng không phải nghĩa vụ — mua hoặc bán một tài sản cơ sở ở một mức giá xác định vào một ngày xác định (ngày hết hạn); điều tương tự cũng áp dụng cho tiền mã hóa. Hợp đồng quyền chọn có thể được sử dụng để phòng ngừa biến động giá của tài sản kỹ thuật số hoặc để giao dịch các biến động giá trong tương lai của nó.
Ví dụ: nếu một nhà đầu tư sở hữu ETH và lo ngại về rủi ro giảm giá tiềm ẩn trong tương lai, họ có thể mua một quyền chọn bán cho phép họ bán ETH với mức giá định trước, bất kể giá giao ngay của nó. Bằng cách này, họ có thể hạn chế tổn thất tiềm ẩn nếu giá ETH giảm xuống dưới mức giá định trước.
Mặt khác, các tùy chọn cũng có thể được sử dụng để hưởng lợi từ các biến động giá trong tương lai của tiền mã hóa. Trong trường hợp này, nhà đầu tư sẽ mua quyền chọn mua, quyền này cho phép họ mua tài sản cơ bản ở mức giá định trước nếu giá của nó tăng cao hơn giá thực hiện.
Tài sản tổng hợp
Tài sản tổng hợp — còn được gọi là “synths” — là các đại diện kỹ thuật số của nhiều loại tài sản khác nhau được thiết kế để cung cấp một phương thức dễ tiếp cận để nắm giữ và giao dịch các tài sản đó. Tài sản tổng hợp về cơ bản là các công cụ phái sinh được mã hóa sử dụng công nghệ blockchain để tái tạo giá trị tài sản cơ bản của chúng và thậm chí một số đặc điểm, chẳng hạn như lạm phát.
Mặc dù tài sản tổng hợp có những điểm tương đồng với stablecoin, nhưng chúng đa dạng hơn vì có thể đại diện cho nhiều loại tài sản, bao gồm cổ phiếu, kim loại quý, altcoin, quyền chọn và hợp đồng tương lai. Ngoài ra, trong khi chúng cố gắng thể hiện chặt chẽ giá trị của các tài sản cơ bản, chúng không được đảm bảo trực tiếp bởi chúng.
Do đó, mục tiêu của tài sản tổng hợp là tận dụng tính minh bạch và cởi mở của công nghệ blockchain để cho phép bất kỳ ai ở bất kỳ đâu cũng có thể truy cập vào các tài sản khác nhau mà không cần phải nhảy qua nhiều vòng. Chúng là một phần của việc tạo ra một môi trường đầu tư không cần xin phép cũng được liên kết với các tài sản truyền thống.
Những thách thức của phái sinh trong DeFi là gì?
Điều quan trọng là phải hiểu những rủi ro khi giao dịch các công cụ phái sinh DeFi trước khi sử dụng nó. Làm như vậy thường rủi ro hơn so với giao dịch tiền mã hóa đơn thuần vì các công cụ phái sinh DeFi là công cụ tài chính phức tạp, dễ bay hơi. Do đó, lãi hoặc lỗ tiềm năng có thể lớn hơn nhiều so với giao dịch tiền mã hóa.
Thanh khoản cũng là một vấn đề cần quan tâm. Các DEX vẫn còn tương đối mới và khối lượng giao dịch có khả năng thấp hơn của chúng có thể khiến việc giao dịch các công cụ phái sinh ngay lập tức trở nên khó khăn hơn. Ở mức độ thực tế, DEX chưa thân thiện với người dùng như các sàn giao dịch tiền mã hóa truyền thống. Đối với những người mới chưa quen với ví không lưu ký, việc kết nối ví của họ với DEX, quên mật khẩu và thậm chí mất cụm từ bảo mật là một số vấn đề họ có thể gặp phải.
Ngoài ra, hầu hết các nền tảng tập trung đều cung cấp giao dịch theo thời gian thực mà không bị ảnh hưởng bởi thời gian block. Tuy nhiên, việc sử dụng sổ lệnh trực tuyến của DEX đôi khi có thể gặp vấn đề, vì mạng tắc nghẽn có thể dẫn đến tăng phí.
Rủi ro bảo mật là một cân nhắc khác cần lưu ý khi giao dịch các công cụ phái sinh DeFi. Các DEX không hoàn toàn miễn nhiễm với hoạt động hack và có các lỗ hổng riêng. Ví dụ: khi các hợp đồng thông minh kiểm soát các giao thức DeFi, một lỗi duy nhất trong code của chúng có thể khiến các hợp đồng phái sinh không thành công.
Đã có nhiều trường hợp nền tảng DeFi bị tổn thất đáng kể do lỗ hổng hợp đồng thông minh. Để giảm thiểu rủi ro, hãy luôn thực hiện nghiên cứu của riêng bạn (DYOR) để điều tra nhóm của nền tảng, các loại công cụ phái sinh và bảo mật hợp đồng thông minh.
Tổng kết
Với sự gia tăng của các công cụ phái sinh DeFi, các nhà đầu tư có thể hưởng lợi từ biến động giá của tài sản cơ bản trong một môi trường không tin cậy. Khi công nghệ blockchain tiếp tục phát triển, chúng ta có thể mong đợi nhiều loại phái sinh DeFi sẽ xuất hiện hơn. Tuy nhiên, trước khi giao dịch bất kỳ công cụ tài chính nào, hãy xem xét kỹ kinh nghiệm giao dịch và mức độ chấp nhận rủi ro của bạn, đồng thời đánh giá khả năng thua lỗ mà bạn có thể chịu được.
Đọc thêm:
Tuyên bố từ chối trách nhiệm và Cảnh báo rủi ro: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở "nguyên trạng" chỉ nhằm mục đích thông tin chung và giáo dục, không có bất kỳ hình thức đại diện hay bảo đảm nào. Nó không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác, cũng như không nhằm khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tìm kiếm lời khuyên của riêng bạn từ các cố vấn chuyên nghiệp thích hợp. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi cộng tác viên bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về cộng tác viên bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc tuyên bố từ chối trách nhiệm đầy đủ của chúng tôi tại đây để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và bạn có thể không lấy lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm pháp lý cho bất kỳ tổn thất nào mà bạn có thể phải gánh chịu. Tài liệu này không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác. Để biết thêm thông tin, hãy xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi ro của chúng tôi.