Ứng Dụng Phi Tập Trung (DApp) Là Gì?

Tóm lược
Các ứng dụng phi tập trung (DApp) là các ứng dụng chạy trên các mạng blockchain. Có rất nhiều DApp với các trường hợp sử dụng khác nhau, chẳng hạn như chơi game, tài chính, mạng xã hội, v.v. 
Mặc dù DApp có thể trông giống với các ứng dụng di động thông thường trên điện thoại của bạn, nhưng hệ thống back-end của chúng lại khác biệt. Các DApp hoạt động nhờ các hợp đồng thông minh trên một mạng phi tập trung, thay vì một hệ thống tập trung. Nó làm cho chúng minh bạch, phi tập trung hơn và giúp chống lại các cuộc tấn công, nhưng cũng tạo ra một số thách thức mới.

Giới thiệuKể từ khi Bitcoin (BTC) ra đời hơn một thập kỷ trước, các blockchain đã phát triển và mở ra một loạt các chức năng và trường hợp sử dụng mới ngoài ứng dụng tiền tệ. Một trong những hướng đi mới là xây dựng các ứng dụng phi tập trung (DApp) - sử dụng công nghệ blockchain nhằm nâng cao nhiều lĩnh vực và dịch vụ truyền thống. 

Các ứng dụng phi tập trung (DApp) là gì?Ứng dụng phi tập trung (DApp) là các ứng dụng hoặc chương trình kỹ thuật số hoạt động nhờ hợp đồng thông minh chạy trên các blockchain, thay vì máy chủ tập trung. Chúng trông giống với các ứng dụng di động thông thường trên điện thoại thông minh của bạn và cung cấp nhiều dịch vụ và chức năng khác nhau, từ trò chơi đến tài chính, mạng xã hội, v.v. 
Như tên gọi, DApp chạy trên các mạng ngang hàng phi tập trung. Một báo cáo ban đầu đã gợi ý rằng DApp có các tính năng sau:
Mã nguồn mở: Mã nguồn của DApp luôn mở và có sẵn với công chúng, có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể xác minh, sử dụng, sao chép và sửa đổi chúng. Không có thực thể nào kiểm soát phần lớn tiền mã hóa hoặc token của nó. Người dùng cũng có thể đề xuất và bỏ phiếu cho các thay đổi đối với DApp. 
Phi tập trung và an toàn hơn nhờ mật mã: Để đảm bảo an toàn cho dữ liệu, tất cả thông tin của DApp đều được bảo mật bằng mật mã và được lưu trữ trên một blockchain công khai, phi tập trung, được vận hành bởi nhiều người dùng (hoặc các node).
Hệ thống mã hóa: các DApp có thể được truy cập bằng một token mật mã. Các ứng dụng này có thể sử dụng các loại tiền mã hóa như ETH hoặc tạo token gốc của nó bằng cách sử dụng thuật toán đồng thuận, chẳng hạn như Proof of Work (PoW) hoặc Proof of Stake (PoS). Token này cũng có thể được sử dụng để thưởng cho những người đóng góp như thợ đào hoặc những người tham gia stake.
Theo định nghĩa rộng này, blockchain Bitcoin có thể được định nghĩa là DApp - và được cho là DApp đầu tiên từ trước đến nay. Nó là mã nguồn mở, với tất cả dữ liệu được ghi trực tiếp trên blockchain phi tập trung, hoạt động bằng token tiền mã hóa và sử dụng thuật toán đồng thuận PoW. Điều tương tự cũng được áp dụng cho các blockchain khác có các tính năng trên. 
Tuy nhiên, ngày nay thuật ngữ “DApp” thường đề cập đến tất cả các ứng dụng có chức năng hợp đồng thông minh và chạy trên mạng blockchain. Blockchain Bitcoin không hỗ trợ các hợp đồng thông minh, vì vậy hầu hết mọi người sẽ không xem nó là DApp. 
Kể từ tháng 6 năm 2022, hầu hết các DApp đều tồn tại trên mạng Ethereum. Nó cung cấp một cơ sở hạ tầng mạnh mẽ cho các nhà phát triển DApp để mở rộng các trường hợp sử dụng hiện có. Nhưng khi DApp trưởng thành hơn, các nhà phát triển đã bắt đầu xây dựng chúng trên các blockchain khác, bao gồm BNB Smart Chain (BSC), Solana (SOL), Polygon (MATIC), Avalanche (AVAX), EOS, v.v.

Các DApp hoạt động như thế nào?DApp là các ứng dụng hoạt động nhờ vào các hợp đồng thông minh. Back-end của các ứng dụng này chạy trên các mạng ngang hàng phi tập trung. Hợp đồng thông minh hoạt động như một tập hợp các quy tắc xác định trước và được thực thi bởi code máy tính. Khi và nếu các điều kiện nhất định được đáp ứng, tất cả các node mạng sẽ thực hiện các tác vụ mà hợp đồng chỉ định.
Một khi hợp đồng thông minh được triển khai trên blockchain, rất khó để thay đổi code hoặc phá hủy nó. Do đó, ngay cả khi đội ngũ đứng sau DApp đã tan rã, người dùng vẫn có thể truy cập DApp. 

Lợi ích của DAppMặc dù giao diện của DApp và các ứng dụng truyền thống có thể trông giống nhau, nhưng DApp mang lại nhiều lợi ích hơn so với các phiên bản tập trung của chúng. Ứng dụng web lưu trữ dữ liệu trên các máy chủ tập trung. Một máy chủ bị xâm phạm có thể làm hỏng toàn bộ mạng của ứng dụng, khiến nó tạm thời hoặc vĩnh viễn không thể sử dụng được. Dữ liệu trên các hệ thống tập trung cũng có thể bị rò rỉ hoặc bị đánh cắp, khiến các công ty và người dùng cá nhân gặp rủi ro.
Ngược lại, các DApp được xây dựng trên các mạng phi tập trung không có cơ quan trung ương. Nhờ vào việc không có điểm mắc lỗi, DApp ít bị tấn công hơn, khiến các kẻ xấu rất khó chiếm đoạt mạng. Mạng P2P cũng có thể đảm bảo DApp tiếp tục hoạt động với thời gian chết tối thiểu, ngay cả khi các máy tính riêng lẻ hoặc các bộ phận của mạng gặp trục trặc. 
Bản chất phi tập trung của DApp cũng có nghĩa là người dùng có thể kiểm soát nhiều hơn thông tin mà họ chia sẻ. Không có công ty nào kiểm soát dữ liệu cá nhân của người dùng, họ không cần cung cấp danh tính trong thế giới thực để tương tác với DApp. Thay vào đó, họ có thể sử dụng ví tiền mã hóa để kết nối với các DApp và kiểm soát hoàn toàn thông tin họ chia sẻ.  
Một lợi ích khác của DApp là các nhà phát triển có thể dễ dàng tích hợp tiền mã hóa vào các chức năng cơ bản của chúng bằng cách tận dụng các hợp đồng thông minh. Ví dụ: các DApp trên Ethereum có thể sử dụng ETH làm phương tiện thanh toán mà không cần tích hợp các nhà cung cấp thanh toán thuộc bên thứ ba.  

Hạn chế của các DAppDApp có tiềm năng trở thành một phần quan trọng của tương lai không bị kiểm duyệt, nhưng mọi đồng xu đều có hai mặt. Các ứng dụng phi tập trung vẫn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu và ngành công nghiệp này vẫn chưa giải quyết được các hạn chế như khả năng mở rộng, khả năng sửa đổi code và số người dùng thấp. 
DApp yêu cầu sức mạnh tính toán đáng kể để hoạt động, điều này có thể gây quá tải cho các mạng mà chúng chạy trên đó. Ví dụ: để đạt được tính bảo mật, tính toàn vẹn, tính minh bạch và độ tin cậy mà Ethereum mong muốn, nó yêu cầu mọi trình xác thực chạy và lưu trữ mọi giao dịch được thực hiện trên mạng. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến số giao dịch trên giây (TPS) của hệ thống và dẫn đến tắc nghẽn mạng, khiến phí gas tăng cao. 
Thực hiện các sửa đổi đối với DApp cũng là một thách thức. Để nâng cao trải nghiệm người dùng và bảo mật, DApp có thể sẽ cần các thay đổi liên tục để sửa lỗi, cập nhật giao diện người dùng và thêm các chức năng mới. Tuy nhiên, một khi DApp được triển khai trên blockchain, thật khó để sửa đổi back-end của nó. Điều này sẽ yêu cầu sự đồng thuận đa số từ các node của mạng để phê duyệt bất kỳ thay đổi hoặc cải tiến nào. Vì vậy, có thể mất rất nhiều thời gian để thực hiện.
Sự phong phú của các DApp trên thị trường cũng khiến cho một DApp rất khó để trở nên nổi bật và thu hút nhiều người dùng. Để một DApp hoạt động hiệu quả, nó cần đạt được hiệu ứng mạng - DApp càng có nhiều người dùng, thì hiệu quả cung cấp dịch vụ càng cao. Một số lượng lớn người dùng cũng có thể làm cho DApp an toàn hơn và bảo vệ nó khỏi tin tặc can thiệp vào mã nguồn mở.

Các trường hợp sử dụng DApp phổ biếnDApp cung cấp một cách tiếp cận mới cho các doanh nghiệp thuộc nhiều ngành để tiếp cận nhiều người dùng hơn. Một số trường hợp sử dụng DApp phổ biến bao gồm GameFi, tài chính phi tập trung (DeFi), giải trí và quản trị.

GameFiCác DApp GameFi ngày càng trở nên phổ biến, được minh chứng bằng sự nổi lên của Axie Infinity, một trò chơi chơi để kiếm tiền trên blockchain Ethereum. Theo DappRadar, hoạt động chơi game trên blockchain trong quý 1 năm 2022 đã tăng 2.000% so với năm 2021. Nó cũng thu hút 1,22 triệu ví hoạt động riêng lẻ (UAW) vào tháng 3/2022, với hơn 50% hoạt động đến từ các DApp game. 
Không giống như các trò chơi điện tử truyền thống, hầu hết các DApp trò chơi cung cấp cho người chơi toàn quyền kiểm soát đối với nội dung trong trò chơi của họ. Các DApp này cũng cung cấp cho người chơi cơ hội kiếm tiền bằng cách bán những vật phẩm trong trò chơi ra bên ngoài. Chẳng hạn Axie Infinity, trò chơi này có các nhân vật trò chơi, đất ảo và các vật phẩm chơi game dưới dạng các NFT. Bạn có thể lưu trữ Axie trong ví tiền mã hóa, chuyển đến các địa chỉ Ethereum khác hoặc giao dịch với những người chơi trên thị trường giao dịch được xây dựng trên blockchain. Trong hệ sinh thái trò chơi, người chơi còn có thể cạnh tranh với nhau để thu thập các token ERC-20 và các token này có thể được giao dịch trên các sàn giao dịch. Thông thường, chơi càng lâu, họ càng có thể kiếm được nhiều phần thưởng trong trò chơi. 

DeFi và các sàn giao dịch phi tập trung DEXTài chính truyền thống được xây dựng trên các tổ chức tài chính hoạt động như những bên trung gian. Thông qua DApp, mọi người đều có thể sử dụng các dịch vụ tài chính mà không cần bất kỳ cơ quan trung ương nào và duy trì toàn quyền kiểm soát tài sản của họ. DeFi cũng có thể mang lại lợi ích cho những cá nhân có thu nhập thấp, giúp họ tiếp cận với nhiều loại dịch vụ tài chính với chi phí thấp hơn đáng kể. 
Vay và cho vay là các loại dịch vụ tài chính phổ biến nhất mà các ứng dụng phi tập trung cung cấp. Các DApp DeFi cung cấp khả năng thanh toán giao dịch tức thì, kiểm tra tín dụng tối thiểu đến không và khả năng sử dụng tài sản kỹ thuật số làm tài sản thế chấp. Với DApp, người dùng có thể linh hoạt hơn trên các thị trường cho vay. Ví dụ: người cho vay có quyền kiểm soát nhiều hơn đối với các khoản vay của họ bằng cách chọn token sẽ cho vay và trên nền tảng nào. Người dùng cũng có thể nhận được 100% lãi suất từ khoản vay vì họ không phải trả bất kỳ khoản phí trung gian nào. 
Các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) là một ví dụ điển hình khác về các DApp tài chính. Các nền tảng như vậy tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch ngang hàng bằng cách loại bỏ các trung gian như các sàn giao dịch tiền mã hóa tập trung. Người dùng không cần phải từ bỏ quyền giám sát tiền của họ. Thay vì chuyển tài sản của họ thành một sàn giao dịch, họ giao dịch trực tiếp với người dùng khác với sự trợ giúp của các hợp đồng thông minh. Các lệnh được thực hiện trên chuỗi và trực tiếp giữa các ví của người dùng. Vì DEX yêu cầu ít hơn để vận hành, chúng thường có phí giao dịch thấp hơn so với các sàn giao dịch tập trung. Một số DEX phổ biến bao gồm Uniswap, SushiSwap và PancakeSwap. 

Giải tríGiải trí là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Với DApp, các hoạt động hàng ngày mà mọi người yêu thích đang được chuyển đổi thành trải nghiệm kỹ thuật số và cũng có thể tạo ra các động lực kinh tế. Ví dụ, Audius là một nền tảng phát trực tuyến âm nhạc phi tập trung hoạt động trên blockchain. Ứng dụng này giúp loại bỏ các trung gian tồn tại trong ngành công nghiệp âm nhạc truyền thống để kết nối trực tiếp.nghệ sĩ và người hâm mộ. Nó cho phép những nhà sản xuất âm nhạc kiếm tiền tốt hơn từ nội dung của họ và tạo ra các bản ghi sản phẩm âm nhạc bất biến trên blockchain.
DApp cũng đang giải quyết các vấn đề mà người dùng nền tảng mạng xã hội phải đối mặt. Những mạng xã hội khổng lồ tập trung như Twitter và Facebook thường bị chỉ trích vì kiểm duyệt các bài đăng và xử lý sai dữ liệu người dùng. Với các DApp xã hội phi tập trung như Steemit, cộng đồng có thể tương tác tự do và bày tỏ ý kiến của họ với ít hạn chế và kiểm duyệt hơn trong khi được kiểm soát nhiều hơn đối với thông tin cá nhân của họ. 

Quản trịCác DApp có thể trao quyền cho người dùng, giúp họ đóng vai trò lớn hơn trong việc quản trị các tổ chức trực tuyến bằng cách mang tới các cơ chế ra quyết định lấy cộng đồng làm trung tâm nhiều hơn. Với sự trợ giúp của các hợp đồng thông minh, người dùng nắm giữ các token quản trị của một dự án blockchain cụ thể có thể tạo đề xuất để cộng đồng bỏ phiếu và bỏ phiếu cho đề xuất của người khác một cách ẩn danh. 
Một trong những mô hình quản trị phi tập trung là  Các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO). Các DAO có thể được xem là các DApp hoàn toàn tự trị, sử dụng các hợp đồng thông minh để đưa ra quyết định mà không cần cơ quan trung ương. DAO không có hệ thống phân quyền. Thay vào đó, đó là các cơ chế kinh tế gắn kết lợi ích của tổ chức với lợi ích của từng thành viên trong DAO.

Làm thế nào để kết nối với các DApp?Để tương tác với DApp, trước tiên bạn sẽ cần một ví mở rộng trình duyệt tương thích như MetaMask, Trust Wallet hoặc Binance Chain Wallet. Chúng chỉ mất vài phút để thiết lập. Một số ví thậm chí còn cung cấp phiên bản di động để người dùng dễ dàng truy cập.
Hãy sử dụng Trust Wallet làm ví dụ để xem cách kết nối nó với PancakeSwap trên BNB Smart Chain (BSC). Nếu bạn chưa có Trust Wallet, hãy xem bài viết này trên Academy để tìm hiểu cách cài đặt nó trên điện thoại thông minh của bạn. 

Nạp BNB vào Trust WalletĐể sử dụng các DApp trên BSC, bạn sẽ cần một số BNB để thanh toán phí giao dịch. Ví dụ: bạn có thể rút BNB từ Ví Binance Spot của mình. 
Đi tới Trust Wallet của bạn và nhấn vào [BNB Smart Chain]. Không nhấp vào [BNB Beacon Chain]. Tùy chọn này dành cho BNB BEP-2 trên BNB Beacon Chain và không thể được sử dụng để thanh toán phí giao dịch trên BSC.

Nhấn vào [Receive] để xem địa chỉ nạp BNB của bạn. Sau đó, sao chép và dán địa chỉ này vào ví rút tiền của mình hoặc quét mã QR.

Sau khi giao dịch được xác nhận trên blockchain, bạn sẽ thấy số BNB trên trang chủ Trust Wallet của mình. 

Thêm token mới vào danh sách của Trust WalletDanh sách token mặc định của Trust Wallet không bao gồm token của các DApp như PancakeSwap (CAKE). Để làm cho CAKE hiển thị trong ví của bạn, trước tiên bạn cần thêm nó vào danh sách.
Nhấn vào [Add Tokens] và tìm kiếm “PancakeSwap”. Bạn sẽ thấy CAKE trên các blockchain khác nhau. Khi chúng ta đang sử dụng BSC, hãy nhấn để bật/tắt nút bên cạnh [CAKE BEP-20].

Bây giờ bạn sẽ thấy CAKE có trong danh sách token trên Trust Wallet của mình. 

Bước tiếp theo là kết nối ví Trust Wallet của bạn với PancakeSwap. Bạn có thể kết nối thông qua trình duyệt di động được tích hợp sẵn trên Trust Wallet hoặc máy tính để bàn. 

Kết nối với PancakeSwap qua trình duyệt Trust Wallet1. Nhấn vào [Broswer] từ trang chủ Trust Wallet và truy cập trang web PancakeSwap. 

2. Bạn sẽ được nhắc kết nối với Ví Trust Wallet của mình. Nhấn vào [Connect].

Kết nối với PancakeSwap qua trình duyệt trên máy tính để bàn1.Truy cập trang web PancakeSwap và nhấp vào [Connect Wallet]. 

2. Nhấp vào biểu tượng [Trust Wallet] và bạn sẽ thấy mã QR trên màn hình. 

3. Mở ứng dụng Trust Wallet của bạn và đi tới [Settings] - [WalletConnect]. 

4. Nhấn vào [New Connection] và quét mã QR. 

5. Bạn sẽ được nhắc trên ứng dụng để cho phép kết nối. Nhấn vào [Connect].


Tổng kếtCác DApp đang mở rộng các chức năng của Web bằng cách nâng cao các ứng dụng thông thường với công nghệ blockchain. Các ứng dụng phi tập trung có thể mang lại nhiều trường hợp sử dụng sáng tạo hơn cho thị trường trong tương lai. Như báo cáo từ DappRadar, các DApp đã ghi nhận gần 2,4 triệu người dùng hoạt động hàng ngày vào quý 1 năm 2022 và sự quan tâm của người dùng dự kiến sẽ tăng liên tục. Tuy nhiên, còn nhiều vấn đề mà các nhà phát triển DApp và các mạng blockchain vẫn chưa giải quyết được để đem các ứng dụng của DApp phổ biến hàng loạt. 