Contango, bir emtianın vadeli işlem fiyatının, sözleşmenin vade sonunda beklenen spot fiyatından yüksek olduğu bir durumu ifade eder. Diğer bir deyişle, vadeli işlemler sözleşmesi güncel piyasa fiyatından daha yüksek bir fiyattan işlem görür.
Bitcoin'in güncel fiyatının 50.000 USD ve vadesi üç ay olan Bitcoin vadeli işlem sözleşmesinin fiyatının da 55.000 USD olduğunu varsayalım. Bu durum, Bitcoin vadeli işlemler piyasasında contangoyu temsil eder. Alım satım yapanlar ve yatırımcılar, Bitcoin'in fiyatının önümüzdeki üç ay içinde artmasını bekledikleri için vadeli işlemler sözleşmeleri için daha yüksek bir fiyat ödemeyi kabul eder.
Contango, gelecekte fiyatın yükseleceğine dair piyasadaki beklenti, taşıma maliyetleri, depolama giderleri ve faiz oranları gibi çeşitli etmenler nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu durum, taşıma ve depolama masraflarının yüksek olabileceği ham petrol veya mısır gibi emtialarda özellikle belirgindir.
Bitcoin depolamak genellikle daha düşük maliyetli olsa da çoğu zaman olumlu haberlerin ve kurumsal benimsenmedeki artışın desteğiyle piyasanın yükseliş eğilimi gösterdiği zamanlarda contango görülebilir.
Depor, contangonun tam tersidir. Bir emtianın vadeli işlem fiyatı, sözleşmenin vadesinde beklenen spot fiyattan düşük olduğunda görülür. Bu senaryoda, vadeli işlemler sözleşmesi güncel piyasa fiyatının altında işlem görür.
Alım satım yapanlar ve yatırımcılar Bitcoin fiyatının önümüzdeki üç ay içinde düşmesini bekledikleri için vadeli işlem sözleşmesinin fiyatının daha düşük olmasını kabul eder.
Depor; ani talep, arz sıkıntısı veya fiyatların düşeceğine yönelik piyasa beklentisi gibi etmenlerden kaynaklanabilir. Örneğin, düzenlemelerdeki değişikliklere veya olumsuz haberlerin Bitcoin fiyatını etkileyebileceğine yönelik endişeler olabilir.
Doğal afetler gibi beklenmedik olaylar nedeniyle arzda ani bir düşüş yaşanması, emtiaya yönelik acil bir talep yaratabilir. Bu da alım satım yapanların sınırlı arza anında erişebilmek için daha fazla ödeme yapmaya istekli olmasına yol açarak vadeli işlem fiyatlarının spot fiyattan daha düşük olmasına neden olabilir.
Buna ek olarak, vadeli işlem sözleşmelerinin vade tarihleri yaklaştıkça, sözleşmede kısa pozisyona sahip yatırımcıların fiziksel teslimattan kaçınmak için sözleşmeleri geri satın almaları gerekebilir. Vadesi kısa sözleşmelere yönelik bu artan talep depora neden olabilir.
Contango ve depor, yatırımcıların vadeli işlem piyasasındaki alım satım stratejilerini belirlemek için kullanabilecekleri kavramlardır.
Alım satım yapanlar bir contango senaryosunda uzun bir pozisyon almayı, dayanak varlığın fiyatının yükseleceği beklentisiyle vadeli işlem sözleşmeleri satın almayı düşünebilir. Contango, arbitraj fırsatları yaratabilir. Vadeli işlem fiyatı spot fiyattan önemli ölçüde yüksekse, alım satım yapanlar dayanak varlığı daha düşük bir spot fiyattan alabilir ve ilgili vadeli işlemler sözleşmesini daha yüksek bir fiyattan satabilir.
Dayanak varlığın (ham petrol veya mısır) üreticisi veya tüketicisiyseniz, vadeli işlem sözleşmeleri alarak veya satarak gelecekteki fiyatları sabitlemek için contangoyu kullanabilirsiniz. Bu da sizi olası fiyat düşüş ve artışlarına karşı korur.