Phân Tích Cơ Bản (FA) Là Gì?

Nội dung

Giới thiệu

Khi nói đến giao dịch – dù là giao dịch cổ phiếu truyền thống hay tiền mã hoá mới ra đời – không có kỳ công thức cố định nào đảm bảo chắc chắn thu được lợi nhuận. Và nếu có một công thức như vậy, những nhà đầu tư hàng đầu cũng sẽ giữ kín nó như một bí mật của riêng mình.

Thay vào đó, những gì chúng ta có là một loạt các công cụ và phương pháp luận được sử dụng bởi các nhà giao dịch và nhà đầu tư. Một cách tổng thể, bạn có thể sắp xếp các kỹ thuật này thành hai loại: phân tích cơ bản (FA) và phân tích kỹ thuật (TA) .

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu những khái niệm trong phân tích cơ bản.

Phân tích cơ bản (FA) là gì?

Phân tích cơ bản là một phương pháp được sử dụng bởi các nhà đầu tư và nhà giao dịch, với mục đích cố gắng xác định giá trị nội tại của tài sản hoặc doanh nghiệp. Để định giá những điều này một cách chính xác, các nhà đầu tư và giao dịch sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng các yếu tố nội tại và bên ngoài, để xác định xem tài sản hoặc doanh nghiệp đang xem xét có được định giá quá cao hay quá thấp hay không. Kết luận được đưa ra sau đó có thể giúp các nhà đầu tư và giao dịch có một chiến lược với nhiều khả năng mang lại lợi nhuận tốt hơn.

Ví dụ: để đánh giá một công ty, bạn có thể bắt đầu nghiên cứu từ những thông tin như doanh thu, bảng cân đối kế toán, báo cáo tài chính và dòng tiền để biết tình hình tài chính của công ty đó. Sau đó, bạn có thể thu nhỏ tổ chức lại để đánh giá thị trường hoặc ngành mà nó đang hoạt động. Đối thủ cạnh tranh là ai? Khách hàng mục tiêu của công ty? Công ty có đang tăng trưởng và mở rộng phạm vi tiếp cận hay không? Ngoài ra, bạn còn cần phải tính đến các yếu tố kinh tế vĩ mô như lãi suất và lạm phát và các yếu tố khác.

Phương pháp trên được gọi là cách thức tiếp cận từ dưới lên: bắt đầu với một công ty mà bạn quan tâm, sau đó tìm cách hiểu vị trí của nó trong nền kinh tế rộng lớn hơn. Nhưng bạn cũng có thể áp dụng cách tiếp cận từ trên xuống, trong đó bạn thu hẹp các lựa chọn của mình bằng cách xem xét các vấn đề vĩ mô và tiềm năng của ngành trước.

Mục tiêu cuối cùng của loại phân tích này là đưa ra một ước lượng về giá trị "thật" của cổ phiếu; sau đó, so sánh với giá hiện tại. Nếu giá bạn tính cao hơn giá thị trường, bạn có thể kết luận rằng tài sản đầu tư đang được định giá thấp hơn thực tế. Nếu giá bạn tính thấp hơn giá thị trường, bạn có thể cho rằng nó hiện đang được định giá quá cao. Bằng những dữ liệu do chính mình phân tích, bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt về việc mua hay bán cổ phiếu của công ty cụ thể đó.

So sánh phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật

Các nhà giao dịch và nhà đầu tư mới tham gia các thị trường tiền mã hoá, ngoại hối, thị trường chứng khoán thường chưa phân biệt rõ hai phương pháp phân tích này. Thực tế, phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật hoàn toàn trái ngược nhau dựa trên các phương pháp luận khác nhau và phân tích những điều khác nhau. Tuy vậy, cả hai đều cung cấp những dữ liệu bổ trợ cho việc ra quyết định giao dịch. Vậy, đâu là phương pháp tốt nhất?

Trên thực tế, câu hỏi hợp lý hơn sẽ là mỗi phương pháp có ưu thế gì và nên dùng trong trường hợp nào. Về bản chất, các nhà phân tích cơ bản tin rằng giá cổ phiếu không nhất thiết biểu thị giá trị thực của cổ phiếu – một hệ tư tưởng làm nền tảng cho các quyết định đầu tư của họ.

Ngược lại, các nhà phân tích kỹ thuật tin rằng chuyển động giá trong tương lai có thể được dự đoán phần nào từ dữ liệu khối lượng và hành động giá trong quá khứ. Họ không quan tâm đến việc nghiên cứu các yếu tố bên ngoài, thay vào đó họ thích tập trung vào biểu đồ giá, các mẫu và xu hướng trên thị trường. Mục đích có họ là xác định các điểm lý tưởng để vào và thoát các vị thế.

Những người ủng hộ giả thuyết thị trường hiệu quả (EMH) tin rằng bằng phân tích kỹ thuật (TA), các nhà phân tích không thể liên tục làm tốt hơn thị trường. Lý thuyết này cho rằng giá của thị trường tài chính là hợp lý ("phản ánh đầy đủ mọi thông tin đã biết"). Do đó không thể kiếm được lợi nhuận bằng cách căn cứ vào các thông tin đã biết hay những hình thái biến động của giá cả trong quá khứ. Các phiên bản "yếu hơn" của EMH không làm mất uy tín của phân tích cơ bản, nhưng các dạng "mạnh hơn" cho rằng không thể, ngay cả với nghiên cứu nghiêm ngặt để đạt được lợi thế cạnh tranh.

Có thể hiểu, không có chiến lược nào là tối ưu hơn chiến lược nào. Thực tế, mỗi chiến lược có thể cung cấp những hiểu biết có giá trị theo các khía cạnh khác nhau. Trong nhiều trường phái giao dịch, nhiều nhà đầu tư và phân tích đã kết hợp cả hai phương thức này với nhau để cho ra một bức tranh toàn cảnh về thị trường. Điều này đúng đối với các giao dịch ngắn hạn cũng như đối với các khoản đầu tư dài hạn.

Các chỉ số phổ biến trong phân tích cơ bản

Chúng ta không nhìn vào các thanh nến, đường phân kỳ hội tụ trung bình động MACD hay chỉ số RSI để phân tích cơ bản – thay vào đó, có các chỉ báo dành riêng được sử dụng. Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu những chỉ báo phổ biến nhất.

Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu là một số đo được thiết lập để đo lường khả năng sinh lời của một công ty. Chỉ số này cho chúng ta biết có bao nhiêu lợi nhuận được tạo ra cho mỗi cổ phiếu đang lưu hành. Chỉ số này được tính bằng công thức sau:

(thu nhập ròng - cổ tức ưu đãi) / số lượng cổ phiếu

Giả sử, một công ty không trả cổ tức và lợi nhuận của nó là 1 triệu đô-la. Với 200.000 cổ phiếu được phát hành, EPS được tính như công thức là 5 đô-la. Phép tính EPS không quá phức tạp, nhưng nó có thể cung cấp cho chúng ta một số thông tin chi tiết để đánh giá các khoản đầu tư tiềm năng. Các doanh nghiệp có EPS cao hơn (hoặc đang phát triển) thường hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư.

Lợi nhập pha loãng trên mỗi cổ phiếu được một số nhà đầu tư ưa thích, vì nó cũng tính đến các yếu tố có thể làm tăng tổng số cổ phiếu. Ví dụ, trong trường hợp quyền chọn mua cổ phiếu, nhân viên được quyền chọn mua cổ phiếu của công ty. Bởi vì điều này thường mang lại số lượng cổ phiếu cao hơn để chia thu nhập ròng, chúng ta kỳ vọng giá EPS pha loãng sẽ thấp hơn so với EPS bình thường.

Như với tất cả các chỉ số, thu nhập trên mỗi cổ phiếu không nên là số liệu duy nhất được sử dụng để định giá một khoản đầu tư tiềm năng. Chúng ta chỉ có thể hiểu rằng, EPS là một công cụ tiện dụng để đánh giá cùng với các chỉ số khác.

Hệ số giá trên lợi nhuận một cổ phiếu (P/E)

Hệ số giá trên lợi nhuận một cổ phiếu (gọi tắt là tỷ lệ P/E) định giá một doanh nghiệp bằng cách so sánh giá cổ phiếu với EPS của doanh nghiệp đó. Chỉ số này được tính bằng công thức:

giá cổ phiếu/thu nhập trên mỗi cổ phiếu

Lấy lại ví dụ trước, công ty có EPS là 5 đô-la. Giả sử rằng mỗi cổ phiếu giao dịch ở mức 10 đô-la, điều này sẽ cho chúng ta tỷ lệ P/E là 2. Ý nghĩa của điều này là gì? Thực tế, nó còn phụ thuộc phần lớn vào những gì ta sẽ tính ở đoạn sau.

Nhiều người sử dụng hệ số giá trên lợi nhuận một cổ phiếu để xác định xem một cổ phiếu được định giá quá cao (nếu tỷ lệ này cao hơn) hay bị định giá thấp (nếu tỷ lệ này thấp hơn). Bạn nên xem xét con số này bằng cách so sánh nó với tỷ lệ P/E của các doanh nghiệp tương tự. Một lần nữa, quy tắc này không phải lúc nào cũng đúng, vì vậy tốt nhất nên sử dụng nó cùng với các kỹ thuật phân tích định lượng và định tính khác.

Giá trị sổ sách(P/B)

Giá trị sổ sách (còn được gọi là tỷ lệ giá trên vốn chủ sở hữu hoặc tỷ lệ P/B) có thể cho chúng ta biết về cách các nhà đầu tư đánh giá công ty so với giá trị sổ sách của nó. Giá trị sổ sách là giá trị của một doanh nghiệp được xác định trong các báo cáo tài chính của nó (thường là tài sản trừ đi nợ phải trả). Chỉ số này được tính bằng công thức:

giá mỗi cổ phiếu / giá trị sổ sách mỗi cổ phiếu

Một lần nữa, hãy ghé thăm lại công ty của chúng ta đã xem xét từ các ví dụ trước. Ta giả định rằng công ty có giá trị theo sổ sách là 500.000 đô-la. Mỗi cổ phiếu giao dịch ở mức 10 đô-la và có 200.000 cổ phiếu. Do đó, giá trị sổ sách của chúng ta trên mỗi cổ phiếu là 500.000 đô-la chia cho 200.000, tương đương 2,5 đô-la.

Thế các con số này vào công thức, lấy 10 đô-la chia cho 2,5 đô-la, chúng ta có tỷ lệ giá trên sổ sách là 4. Nhìn bề ngoài, điều này có vẻ không quá tốt. Nó cho chúng ta biết rằng cổ phiếu đang giao dịch với giá gấp bốn lần giá trị thực sự của công ty trên giấy tờ. Nó có thể cho thấy rằng thị trường đang đánh giá quá cao doanh nghiệp, có lẽ là do kỳ vọng tăng trưởng lớn. Nếu chúng ta có một tỷ lệ nhỏ hơn 1, nó sẽ chỉ ra rằng doanh nghiệp có giá trị cao hơn so với thị trường hiện tại.

Một hạn chế của tỷ lệ giá trên sổ sách là nó phù hợp với việc đánh giá các doanh nghiệp sở hữu nhiều "tài sản thật”. Xét cho cùng, các công ty có ít tài sản vật chất thường không được thể hiện tốt trên mặt sổ sách.

Giá/lợi nhuận với tỷ lệ tăng trưởng (PEG)

Chỉ số giá/lợi nhuận trên tỷ lệ tăng trưởng (PEG) là phần mở rộng của tỷ lệ lợi nhuận trên thu nhập, mở rộng phạm vi để tính đến tỷ lệ tăng trưởng. Công thức được sử dụng:

hệ số giá trên thu nhập mỗi cổ phiếu / tỷ lệ tăng trưởng thu nhập

Tỷ lệ tăng trưởng thu nhập là một chỉ số ước tính mức tăng trưởng thu nhập được dự đoán cho một công ty trong một khung thời gian nhất định. Chỉ số này được thể hiện dưới dạng phần trăm. Giả sử rằng, chúng ta ước tính mức tăng trưởng trung bình là 10% trong 5 năm tới cho công ty nói trên. Ta có thể lấy hệ số giá trên thu nhập (2) và chia cho 10 để đạt được tỷ lệ 0,2.

Tỷ lệ đó cho thấy rằng công ty này là một khoản đầu tư tốt vì nó được định giá thấp hơn rất nhiều khi chúng ta nhìn vào sự tăng trưởng của nó trong tương lai. Nói chung, bất kỳ doanh nghiệp nào có tỷ lệ nhỏ hơn 1 đều bị định giá thấp. Và bất kỳ doanh nghiệp có tỷ lệ trên 1 đều có khả năng đang được định giá quá cao.

Tỷ lệ PEG được nhiều người ủng hộ hơn P/E vì nó được coi là một biến số khá quan trọng mà P/E không phản ánh hết.

➟ Bạn muốn bắt đầu cùng tiền mã hoá? Mua Bitcoin trên Binance ngay hôm nay!

Phân tích cơ bản và tiền mã hoá

Các chỉ số nói trên không thực sự áp dụng được trong thị trường tiền mã hoá. Thay vào đó, bạn có thể xem xét các chỉ số khác để đánh giá tiềm năng của từng dự án. Trong phần sau, chúng ta sẽ tìm hiểu một số chỉ số được các nhà giao dịch tiền mã hoá sử dụng.

Tỷ lệ giá trị trên giao dịch (NVT) của mạng

Chỉ số này thường được coi như tỷ lệ P/E trong thị trường tiền mã hoá, tỷ lệ NVT đang nhanh chóng trở thành một chri số quan trọng trong thị trường tiền mã hoá. Chỉ số này được tính như sau:

giá trị mạng / khối lượng giao dịch hàng ngày

NVT cố gắng diễn giải giá trị của một mạng nhất định dựa trên giá trị của các giao dịch mà nó xử lý. Giả sử rằng bạn có hai dự án: Đồng A và Đồng B. Cả hai đều có vốn hóa thị trường là 1.000.000 đô-la. Tuy nhiên, Đồng A có khối lượng giao dịch hàng ngày trị giá 50.000 đô-la, trong khi Đồng B là 10.000 đô-la.

Tỷ lệ NVT của Đồng A là 20 và NVT của Đồng B là 100. Nhìn chung, tài sản có tỷ lệ NVT thấp hơn được coi là được định giá thấp, trong khi những tài sản có tỷ lệ này cao hơn có thể bị coi là định giá quá cao. Chỉ riêng những giá trị này đã cho thấy rằng đồng A được định giá thấp hơn so với đồng B.

Các địa chỉ hoạt động

Một số nhà đầu tư còn phân tích số lượng địa chỉ đang hoạt động trên mạng để đánh giá mức độ sử dụng của mạng đó. Mặc dù không đáng tin cậy như một chỉ báo độc lập (chỉ số này có thể bị gian lận), nhưng nó vẫn có thể tiết lộ những thông tin về hoạt động của mạng. Bạn có thể đưa yếu tố đó vào định giá thực sự của mình đối với một tài sản kỹ thuật số nhất định.

Tỷ lệ hòa vốn giữa giá bán và chi phí khai thác

Tỷ lệ hòa vốn giữa giá bán và chi phí khai thác là số liệu để định giá các đồng tiền dùng thuật toán Proof of Work, tức các đồng tiền được đào bởi những người tham gia mạng. Chi phí này thường gồm: chi phí điện và phần cứng.

giá tiền trên thị trường /chi phí để khai thác một đồng tiền

Tỷ lệ hòa vốn giữa giá bán và chi phí khai thác có thể tiết lộ rất nhiều điều về trạng thái hiện tại của mạng blockchain. Tỷ lệ hòa vốn sẽ cho chúng ta biết chi phí khai thác một đồng tiền – ví dụ: nếu nó ở mức 10.000 đô-la, thì các thợ đào thường chi 10.000 đô la để tạo ra một đơn vị mới.

Giả sử rằng Đồng A đang được giao dịch ở mức 5.000 đô-la và Đồng B ở mức 20.000 đô-la. Cả hai đều có điểm hòa vốn là 10.000 đô-la. Tỷ lệ hoà vốn của Đồng A sẽ là 0,5, trong khi của Đồng B sẽ là 2. Vì tỷ lệ của Đồng A là dưới 1, chúng ta biết rằng các thợ đào đang chịu lỗ để khai thác đồng tiền này. Khai thác Đồng B mang lại lợi nhuận vì cứ mỗi 10.000 đô-la chi tiêu cho việc khai thác, bạn sẽ kiếm lại 20.000 đô la.

Do các ưu đãi, bạn có thể dự đoán rằng tỷ lệ sẽ có xu hướng bằng 1 theo thời gian. Đối với Đồng A, những thợ đào có thể bị thua lỗ và sẽ rời khỏi mạng lưới trừ khi giá tăng. Đồng B có một phần thưởng hấp dẫn hơn, vì vậy bạn có thể mong đợi sẽ nhiều thợ đào tham gia hơn để cho đến khi nó không còn sinh lời nữa.

Hiệu quả của chỉ số này còn nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, nó cung cấp cho bạn một ý tưởng về nền kinh tế khai thác tiền mã hoá, và bạn có thể đưa tỷ lệ này vào đánh giá tổng thể của mình về một tài sản kỹ thuật số.

Sách trắng, đội ngũ và lộ trình phát triển

Phương pháp phổ biến nhất để thiết lập giá trị của tiền mã hoá hay các token là các nghiên cứu cũ về dự án. Bạn có thể đọc sách trắng (whitepaper) để hiểu mục tiêu dự án, các trường hợp sử dụng và công nghệ của dự án. Theo dõi hồ sơ của các thành viên trong nhóm cung cấp cho bạn ý tưởng về khả năng xây dựng và mở rộng sản phẩm của họ. Cuối cùng, lộ trình (roadmap) cho bạn biết liệu dự án có đang đi đúng hướng hay không. Ngoài ra, còn có các nghiên cứu bổ sung để xác định khả năng dự án đạt được các mốc quan trọng của nó.

Ưu và nhược điểm của phân tích cơ bản

Ưu điểm của phân tích cơ bản

Phân tích cơ bản là một phương pháp luận mạnh mẽ giúp đánh giá doanh nghiệp theo cách mà phân tích kỹ thuật không thể thực hiện được. Với nhiều nhà đầu tư, nghiên cứu một loạt các yếu tố định tính và định lượng là điểm khởi đầu quan trọng cho bất kỳ giao dịch nào.

Bất kỳ ai cũng có thể tiến hành phân tích cơ bản vì nó dựa trên các kỹ thuật đã được thử nghiệm và dữ liệu kinh doanh sẵn có. Hoặc ít nhất là với các thị trường truyền thống. Thật vậy, nếu chúng ta nhìn vào tiền mã hoá (vẫn còn là một ngành công nghiệp nhỏ), dữ liệu không phải lúc nào cũng có sẵn, và mối tương quan giữa tài sản không rõ ràng nên phân tích cơ bản có thể không hiệu quả.

Khi được thực hiện một cách chính xác, phân tích cơ bản cung cấp nền tảng để xác định các cổ phiếu hiện đang bị định giá thấp và sẵn sàng tăng giá theo thời gian. Các nhà đầu tư hàng đầu như Warren Buffett và Benjamin Graham đã liên tục chứng minh rằng nghiên cứu nghiêm ngặt về các doanh nghiệp theo cách này có thể mang lại kết quả to lớn.

Nhược điểm của phân tích cơ bản

Thực hiện phân tích cơ bản khá dễ, nhưng phân tích đúng thì lại khó. Việc xác định “giá trị nội tại” của một cổ phiếu là một quá trình tốn nhiều thời gian, đòi hỏi nhiều công sức hơn là chỉ thế số vào các công thức. Nhiều yếu tố cần được đánh giá, và lộ trình học tập để làm chủ kỹ năng phân tích cơ bản cũng là một thử thách không nhỏ. Hơn nữa, phương pháo này hiệu quả với các giao dịch dài hạn hơn là các giao dịch ngắn hạn.

Loại phân tích này cũng xem xét các xu hướng và lực thị trường mạnh mẽ mà phân tích kỹ thuật có thể xác định. Như nhà kinh tế học John Maynard Keynes đã từng nói:

Thị trường có thể tồn tại bất hợp lý lâu hơn mức bạn có thể duy trì.

Cổ phiếu có thể được định giá thấp (theo mọi số liệu) và không có gì đảm bảo nó sẽ tăng giá trị trong tương lai.

Tổng kết

Phân tích cơ bản là một phương pháp được rút ra từ thực tiễn và được những nhà giao dịch thành công nhất sử dụng. Bằng cách điều chỉnh lại một số chiến lược, các nhà đầu tư không chỉ học được cách ước lượng giá trị thực của cổ phiếu, tiền mã hoá, và các tài sản khác tốt hơn mà còn có cơ hội hiểu toàn thể bức tranh về doanh nghiệp và các ngành công nghiệp.

Kết hợp với phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản có thể cung cấp cho các nhà giao dịch và nhà đầu tư hiểu biết toàn diện về những tài sản và doanh nghiệp mà họ đầu tư. Sự kết hợp giữa FA và TA được nhiều người ưa chuộng trong cả thị trường truyền thống và thị trường tiền mã hoá.

Tuy nhiên, với sự quá mới của thị trường tiền mã hoá, bạn nên hiểu rằng phân tích cơ bản có thể sẽ không hiệu quả. Luôn đảm bảo việc tự nghiên cứu và có một chiến lược quản lý rủi ro vững chắc là lời khuyên không bao giờ thừa để thành công trong thị trường này.

➟ Bạn vẫn còn câu hỏi về Phân tích cơ bản? Truy cập Ask Academy để thảo luận với cộng đồng!