Kısa Özet
Piyasa değeri, kripto paralar ve blockchain projeleri kadar hisse senedi piyasaları için de geçerlidir. Bu değer, belirli bir kripto paranın ya da blockchain ağının güncel piyasa değerini söyler.
Eşit derecede önemli bir diğer ölçüt ise tüm kripto sektörünün toplam piyasa değeridir. Bazı açılardan bu ölçüt, blockchain ve kripto para sektörünün yaklaşık kümülatif değeri olarak kullanılabilir.
Giriş
Bir kripto para projesinin piyasa değerini hesaplamak oldukça basittir. Birçok kişi, projelerin piyasa değerleri arasında kıyaslama yapmayı tercih etse de büyük resme bakmak da faydalı olabilir.
Tüm kripto varlıkların toplam değeri, bireysel piyasa değeri sıralamasına göre en büyük iki proje olan Bitcoin ya da Ethereum'un kendi başına değerinden çok daha yüksektir.
En iyi tüm kripto para veri toplayıcılarının, toplam kripto piyasa değerini veriyor olması bu ölçütü takip etmeyi kolaylaştırır. Peki, bu değer ne anlama gelir ve bize piyasa hakkında neler söyleyebilir? Ayrıntılar makalemizde.
Kripto piyasa değeri nedir?
Piyasa kapitalizasyonu olarak da bilenen bu kavram, bir kripto para ağının güncel piyasa değeridir. Bir kripto varlığın dolaşımdaki arzının ve birim başına fiyatının çarpılmasıyla hesaplanır.
AliceCoin ve BobCoin adında iki ağımız olduğunu varsayalım. AliceCoin'in toplam arzı 1.000 coindir ve bunların hepsi şu anda dolaşımdadır. BobCoin ise bir Proof of Work zincirdir ve 100.000'lik maksimum arzdan şu an için 60.000 coin dolaşımdadır. AliceCoin'in güncel piyasa fiyatı 100 USD, BobCoin'in ise 2 USD'dir. Bunlardan hangisinin piyasa değeri daha yüksektir?
Piyasa değeri = dolaşımdaki arz × fiyat
AliceCoin piyasa değeri = 1.000 × 100 USD = 100.000 USD
BobCoin piyasa değeri = 60.000 × 2 USD = 120.000 USD
Bir BobCoin, bir AliceCoin'den 50 kat daha ucuz olsa da BobCoin ağının değeri AliceCoin'inkinden daha yüksektir. Piyasa değerinin, bir ağın değerine yönelik tek bir birimin fiyatına kıyasla daha iyi bir tahmin sunmasının nedeni budur.
Toplam kripto piyasa değeri nedir?
Toplam kripto piyasa değeri; Bitcoin, altcoinler, sabit coinler, tokenlar ve piyasadaki diğer tüm kripto varlıkların toplam değerini gösterir. Bu ölçüt, genel anlamda sektörün büyüklüğünü gösterdiği için birçok kişi tarafından önemli olarak kabul edilir.
2013 yılından bu yana toplam kripto piyasa değeri. Kaynak: CoinmarketCap.
Kripto para piyasalarının yüksek oynaklık göstermesi nedeniyle, değerler sık sık değişme eğilimindedir. Kripto paranın ortaya çıkmasından sonraki altı buçuk yıl içinde toplam piyasa değeri, hiçbir zaman 20 milyar USD'nin üzerine çıkmamıştır. 2018 yılındaki 770 milyar USD'lik son zirveden bu yana, yüz milyarlarca dolarlık dalgalanmalar yaşanmıştır.
Toplam kripto piyasa değeri neden önemlidir?
Toplam kripto piyasa değeri genellikle, ekonomi genelindeki diğer sektörlerle kıyaslama yapmak için bir temel olarak kullanılır. Örneğin birçok analist, toplam kripto piyasa değerini hisse senedi ya da değerli metal piyasalarının değeriyle sıkça kıyaslar.
Bu yapmalarındaki amaç nedir? Çünkü böylece, önümüz yıllar ya da on yıllar içinde toplam kripto piyasasının ne kadar büyüyebileceğine yönelik yaklaşık bir tahmine ulaşmış olurlar.
Yine de kripto paraların ve blockchain projelerinin değerini tahmin etmenin en iyi yolunun ne olduğu henüz kimse tarafından bilinmemektedir. Bu kıyaslamalar faydalı olabilir, fakat sonuçlara körü körüne güvenmemek gerekir.
Farklı finans piyasalarını kıyaslamak, çoğu zaman beyhude bir çabadır. Farklı sektörler, farklı yatırımcı türlerini çeker. Kripto para; hisse senedi, döviz ya da değerli metal alım satımı yapan kişilerin ilgisini otomatik olarak çekmeyecektir. Kripto paralar, yeni ve gelişmekte olan bir varlık sınıfıdır ve onları bu şekilde değerlendirmek gerekir.
Toplam kripto piyasa değeri neden yanıltıcı olabilir?
Toplam kripto piyasa değerine göre kararlar almak, farklı birçok nedenden ötürü yanıltıcı olabilir.
Yapılması gereken ilk iş, her bir projenin doğru piyasa değerini belirlemektir. Bu değere ulaşmak için arz miktarı ve varlık başına fiyat çarpılır.
Fakat doğru arz bilgisini belirlemek zor olabilir. Bu veri doğru değilse, bundan sonra yapılacak diğer tüm hesaplamalar da geçersiz olacaktır.
İkincisi, bazı projelerin piyasa değerini manipüle etmek mümkün olabilir. Bazı projeler bunu, yanlış bir güvenlik ve değer algısı yaratmak için yapar. Aslında ne anlama geldiğini bilmeden toplam piyasa değerine bakmak, zarar getirebilecek finansal kararların alınmasına neden olabilir.
Son olarak, toplam piyasa değeri aslında zaman içinde belirli bir anı temsil eden yalnızca bir sayıdır. Bugün dokuz haneli olabilen sayı, önümüzdeki hafta on haneli ve 6 ay sonra da sekiz haneli olabilir. Bu sayı sadece, kripto para sektörünün o zaman için anlık bir görüntüsünü verir.
Seyreltilmiş kripto piyasa değeri
Piyasa değerini hesaplamanın birden fazla yolu vardır. Bir ağın gelecekteki değerinin ne olacağına dair tahminde bulunmanın bir yolu da seyreltilmiş piyasa değerini hesaplamaktır. Şimdi, bunun ne olduğunu inceleyelim.
"Seyreltilmiş piyasa değeri" terimi, hisse senedi piyasasından gelir. Hisse senedi sektöründe bu değer, tüm hisse senedi opsiyonlarının uygulanması ve tüm menkul değerlerin hisse senedine dönüştürülmesi durumunda şirketin değerini temsil eder.
Bir kripto varlığının hem mevcut hem de gelecekteki arzını dikkate almak çok önemlidir. Kripto para, token ve varlıklardan bazıları, tüm arzlarını o an için dolaşıma çıkarmamış olabilir.
Bir örnek vermek gerekirse, maksimum 21 milyon bitcoin olacağını biliyoruz. Bugün dolaşımda olan bitcoin sayısı ise 18.505.000'dir. Bu da Bitcoin'in piyasa değerinin, BTC fiyatının yaklaşık 10.550 USD olması durumunda 195,2 milyar USD civarında olduğu anlamına gelir.
Seyreltilmiş piyasa değeri hesaplandığında ise bugün dolaşımda olan Bitcoin miktarı yerine maksimum arzı dikkate almak gerekir. Dolayısıyla, 21 milyonu alır ve güncel BTC fiyatı olan 10.550 USD ile çarparız. Ortaya çıkan sonuç bize Bitcoin'in seyreltilmiş piyasa değerini verir ve yaklaşık 221,5 milyar USD'dir.
Aynı kavram, piyasadaki diğer tüm kripto varlıklara da uygulanabilir. Seyreltilmiş piyasa değeri, bir varlığın güncel fiyatını alır ve herhangi bir zaman dolaşımda olabilecek maksimum arzla çarpar. Bu varlıkların fiyatının ne kadar dalgalanacağı düşünüldüğünde, seyreltilmiş piyasa değeri hiçbir şekilde kati bir ölçüt değildir. Yine de bir varlığın değerlemesinin aşırı mı yoksa düşük mü olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir.
Deflasyonel tokenlar
Dolaşımdaki arz, pek çok kripto parada yıllar içinde artış gösterir. Böyle örneklerdeki seyreltilmiş piyasa değeri, varlığın fiyatı aynı kalsa bile bugüne kıyasla gelecekte daha yüksek olacaktır.
Aynı zamanda, arzlarını azaltmak üzerine aktif olarak çalışan deflasyonel tokenlar da vardır. Arzı azaltmak için farklı yollar kullanılabilir ve bunlardan biri de coin yakımı adlı süreçtir. Bu süreç, varlığın gelecekteki maksimum arzının azaltılmasına yardımcı olur.
Varlığın değeri zaman içinde yükselmezse ve arzı düşmeye devam ederse, seyreltilmiş piyasa değeri gelecek yıllar içinde bugünkünden daha düşük hale gelebilir.
Bir örnek üzerinden ilerlersek, BurnCoin'in güncel maksimum arzı 20 milyon token ve coin başına fiyatı 1 USD'dir. Fakat ekip tokenları piyasadan geri almaya ve bunları yakarak maksimum arzı 18 milyon BurnCoin'e düşürmeye karar verir.
Coin yakımının duyurulmasının ardından BurnCoin'in fiyatı 1 USD olarak kalır. Gelecekte coin yakımlarının yapılacağını bildiğimiz için seyreltilmiş piyasa değerini şu şekilde hesaplayabiliriz:
18 milyon BurnCoin x 1 USD = 18 milyon USD
Fakat coin yakımı duyurulduğunda piyasa değeri şöyledir:
20 milyon BurnCoin x 1 USD = 20 milyon USD
Bu durumda seyreltilmiş piyasa değeri, mevcut değerden düşüktür. Yukarıdaki örneği aklımızın bir köşesinde tutsak da duyurunun yapılmasından coin yakımının gerçekleştirilmesine kadar geçen zamanda birçok şey değişikliğin yaşanabileceğini de unutmamak gerekir.
Yakımdan sonra bile fiyatlar aşağıya ya da yukarıya gidebilir. Seyreltilmiş piyasa değeri, aktif coin yakımları gerçekleştiren deflasyonel tokenlar için kesin bir ölçüt olmaktan çok uzaktır. Bu değeri, güncel piyasa değerinde olduğu gibi anlık bir görüntü olarak düşünebilirsiniz – fakat bu görüntü gelecekteki değeri tahmin etmeye çalışır.
Son düşünceler
Kripto piyasa değeri, izlenmesi gereken başlıca ölçütlerden biridir. Tüm kripto para sektörünün değerlenmesindeki düşüş ve yükselişleri gösterir. Bunun yanı sıra şu anki değerle, ileride seyreltilmiş piyasa değerinin ne olabileceği arasındaki farkı dikkate almak da faydalı olabilir.
Aynı zamanda, diğer ölçütleri değerlendirmek de önemlidir. Piyasa değeri, bulmacanın yalnızca tek bir parçasıdır. Herhangi bir finansal yatırım yapmadan önce sektörün araştırılması gereken başka unsurları da vardır.