Co to jest handel opcjami?

Co to jest handel opcjami?

Średnio zaawansowany
Zaktualizowane Feb 18, 2025
10m

Najważniejsze informacje

  • Handel opcjami daje traderom i inwestorom możliwość, ale nie obowiązek, kupna lub sprzedaży aktywów, np. kryptowalut czy akcji, po ustalonej cenie.

  • W handlu opcjami większość działalności handlowej i zysków bierze się z kupna i sprzedaży kontraktów opcyjnych, a nie z ich wykonywania w celu handlu aktywami bazowymi.

  • Opcje amerykańskie można wykonywać w dowolnej chwili przed ich wygaśnięciem, a opcje europejskie można wykonywać tylko w dniu ich wygaśnięcia lub wykonania.

  • Znajomość opcji kupna, sprzedaży, premii, dat wygaśnięcia i cen wykonania to podstawa podejmowania świadomych decyzji w handlu opcjami.

baner CTA o handlu opcjami

Wprowadzenie

Handel opcjami daje możliwość kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego po ustalonej cenie w określonym terminie. Słowo „możliwość” jest tu istotne, ponieważ wyjątkowość handlu opcjami polega na tym, że nie mamy obowiązku kupna ani sprzedaży danego aktywa. Mamy po prostu do tego prawo, jeżeli chcemy. 

Aby to wyjaśnić, wyobraźmy sobie, że czytamy książkę przygodową z możliwością wyboru zakończenia. W pewnej chwili dochodzimy do rozwidlenia historii i musimy podjąć ważną decyzję: Wybrać opcję A lub B. Zamiast wybierać od razu, umieszczamy na stronie zakładkę. Następnie czytamy dalej, sprawdzamy, jak się rozwija historia i wracamy później, aby podjąć decyzję. 

Przypomina to koncepcję handlu opcjami. Nie trzeba od razu kupować ani sprzedawać aktywów. Da się bowiem nabyć opcję, którą można traktować jak zakładkę finansową dającą prawo, ale nie obowiązek, zakupu lub sprzedaży aktywów w późniejszym terminie przed datą wygaśnięcia. W tym celu trzeba zapłacić premię, którą można uznać za koszt zakładki. 

Tak jak można sprzedać zakładkę do książki innemu czytelnikowi, tak samo można sprzedać kontrakt opcyjny innemu inwestorowi przed datą wygaśnięcia. Dzięki temu można zarabiać na zmianach wartości opcji bez konieczności kupowania ani sprzedawania aktywów bazowych.

Podobnie jak nieoczekiwane zwroty akcji w książkach przygodowych z możliwością wyboru zakończenia, handel opcjami wiąże się z ryzykiem. Dlatego ważne jest, aby najpierw zrozumieć działanie kontraktów opcyjnych. 

Co to jest handel opcjami?

Handel opcjami polega na kupnie i sprzedaży kontraktów opcyjnych. Aby naprawdę zrozumieć, jak wygląda w praktyce, przeanalizujmy jego najważniejsze elementy składowe:

Czym są opcje?

Opcje to kontrakty, które dają prawo, ale nie obowiązek, kupna lub sprzedaży aktywów po ustalonej cenie, czyli cenie wykonania, w określonym terminie lub przed upływem określonego terminu, czyli datą wygaśnięcia

Wyobraźmy sobie, że interesuje nas zakup domu, ale nie podjęliśmy jeszcze decyzji o jego zakupie. Negocjujemy bowiem ze sprzedającym opcję, która daje prawo zakupu domu po ustalonej cenie w określonym czasie. Aby uzyskać to prawo, trzeba uiścić niewielką opłatę za wstrzymanie, czyli tzw. premię

Jeżeli wartość rynkowa domu wzrośnie, można wykonać umowę kupna domu po niższej, uzgodnionej cenie. Jeżeli wartość rynkowa spadnie, można po prostu podjąć decyzję o rezygnacji, tracąc jedynie opłatę za wstrzymanie. 

O ile cena wykonania bywa stała, o tyle wartość samej opcji już nie. Może się ona zmieniać w zależności od takich czynników, jak cena rynkowa domu, czas pozostały do wygaśnięcia czy popyt na rynku. Jeżeli cena rynkowa domu wzrośnie, wartość opcji może wzrosnąć, umożliwiając sprzedaż z zyskiem bez konieczności zakupu domu.

Czym są opcje kupna?

Opcja kupna daje prawo zakupu instrumentu bazowego po cenie wykonania w dniu lub przed dniem wygaśnięcia. 

Im bardziej rośnie wartość rynkowa danego aktywa, tym większy zysk. Dlatego możemy kupić opcję kupna, jeżeli uważamy, że cena danego aktywa wzrośnie. W takim przypadku można kupić aktywa po cenie wykonania i sprzedać je po wyższej cenie rynkowej, co oznacza zysk. 

Jeżeli wartość opcji kupna wzrośnie przed wygaśnięciem, można ją również sprzedać, co pozwoli na osiągnięcie zysku bez jej wykonywania. W ten sposób handlujemy samym kontraktem, a nie aktywami. 

Czym są opcje sprzedaży?

Opcja sprzedaży daje prawo sprzedaży instrumentu bazowego po cenie wykonania w dniu lub przed dniem wygaśnięcia. 

Możemy kupić opcję sprzedaży, jeżeli naszym zdaniem cena rynkowa danego aktywa spadnie. Jeżeli cena spadnie poniżej ceny wykonania, można sprzedać aktywa po wyższej cenie wykonania. Im bardziej cena spadnie, tym większy możliwy zysk. Można dzięki temu również odkupić aktywa po niższej cenie rynkowej. 

Podobnie jak opcje kupna, opcje sprzedaży można sprzedać przed wygaśnięciem, jeżeli ich wartość wzrośnie. Można dzięki temu zarabiać bez ich wykonywania. W ten sposób najczęściej handluje się zarówno opcjami kupna, jak i sprzedaży. 

Aktywo bazowe

Omówiliśmy aktywa bazowe i to, że opcje to kontrakty, które dają niezobowiązujące prawo do kupna lub sprzedaży. W naszej analogii aktywem bazowym jest dom. Jednak na rynkach finansowych aktywa te to zwykle np.:

  • Kryptowaluty: Można kupować opcje na kryptowaluty, np. bitcoina (BTC), eter (ETH), BNB czy Tether (USDT).

  • Akcje: Można kupować opcje na akcje spółek, np. Apple (AAPL), Microsoft (MSFT) czy Amazon (AMZN). 

  • Indeksy: Można kupować opcje na indeksy giełdowe, np. S&P 500 czy Nasdaq 100.

  • Towary: Można kupować opcje na złoto, ropę czy inne towary.

Handel przed wygaśnięciem

Należy pamiętać, że aby doczekać się zwrotu z inwestycji (ROI), nie trzeba czekać na wygaśnięcie. Przedmiotem czynnego obrotu są same kontrakty opcyjne. 

Wartość kontraktu opcyjnego stale się zmienia w zależności od czynników takich jak warunki rynkowe i czas do wygaśnięcia. Oznacza to, że istnieje możliwość zakupu kontraktu opcyjnego, a następnie jego późniejszej sprzedaży z zyskiem lub stratą. Większość transakcji opcyjnych odbywa się w ten sposób, że niekoniecznie handlujemy samym aktywem, tylko prawem do kupna lub sprzedaży aktywa. 

Kontrakty opcyjne

Skoro już się zapoznaliśmy z zasadami handlu opcjami, przyjrzyjmy się bliżej elementom samego kontraktu opcyjnego.

Data wygaśnięcia

Data wygaśnięcia to konkretny dzień, w którym kontrakt opcyjny wygasa. Po upływie tego terminu kontrakt opcyjny traci ważność i nie da się go wykonać. Opcje mogą mieć różne daty wygaśnięcia – od kilku tygodni do kilku lat. 

Wyobraźmy sobie, że kupujemy opcję na miesiąc od daty zakupu w przykładowej sytuacji, w której omawialiśmy zainteresowanie domem. Oznacza to, że mamy miesiąc na podjęcie decyzji, czy chcemy skorzystać z prawa do zakupu domu po cenie wykonania.

Cena wykonania

Cena wykonania to wcześniej ustalona cena, po której mamy prawo do zakupu (w przypadku opcji kupna) lub sprzedaży (w przypadku opcji sprzedaży) instrumentu bazowego. 

Jeżeli zatem podczas negocjacji z osobą sprzedającą dom udało się nam uzgodnić kwotę 300 tys. USD za cenę wykonania, to jest to cena, za którą trzeba będzie kupić dom w przypadku podjęcia decyzji o skorzystaniu z opcji. Niezależnie od bieżącej ceny rynkowej mamy prawo kupić dom po ustalonej cenie, o ile zmieścimy się w określonych ramach czasowych. 

Wartość kontraktu opcyjnego określa zależność między ceną wykonania a bieżącą ceną rynkową instrumentu bazowego. 

Premia

Cena kontraktu opcyjnego to tzw. premia. Jest to koszt prawa, ale nie obowiązku zakupu lub sprzedaży aktywa bazowego. 

Wcześniej porównaliśmy to do opłaty za wstrzymanie. Wyobraźmy sobie, że kupujemy opcję na dom, przekazując osobie sprzedającej bezzwrotną opłatę za wstrzymanie w wysokości 5000 USD. Dzięki tej premii możemy kupić dom za 300 tys. USD – niezależnie od bieżącej ceny rynkowej – o ile zmieścimy się w ustalonych ramach czasowych. Jeżeli nie zdecydujemy się na zakup, tracimy premię w wysokości 5000 USD. 

Oto kilka zasadniczych elementów, które mogą mieć wpływ na cenę premii:

  • bieżąca cena rynkowa aktywa bazowego

  • zmienność ceny aktywa bazowego

  • cena wykonania

  • czas do wygaśnięcia 

Wielkość kontraktu

Kontrakt opcyjny na akcje opiewa zwykle na 100 akcji instrumentu bazowego. Jednak w przypadku innych rodzajów opcji, np. powiązanych z indeksami czy kryptowalutami, wielkość kontraktu może być inna. Dlatego tak ważne jest staranne sprawdzenie szczegółów kontraktu przed zawarciem transakcji, aby dokładnie wiedzieć, z jaką ilością aktywów bazowych mamy do czynienia.

Ważne pojęcia

Aby handlować opcjami, należy się zapoznać z kilkoma ważnymi pojęciami. 

Określenia związane z zyskiem

Określenia takie jak in the money (ITM), at the money (ATM) czy on the money (OTM) opisują związek między ceną wykonania a bieżącą ceną rynkową aktywów bazowych. Określenia te są ważne, ponieważ nie tylko informują o tym, czy warto wykonać opcję, ale co ważniejsze o tym, ile jest wart sam kontrakt opcyjny.

Rodzaj opcji

ITM

ATM

OTM

Call

Cena rynkowa > cena wykonania

Cena rynkowa = cena wykonania

Cena rynkowa < cena wykonania

Put

Cena rynkowa < cena wykonania

Cena rynkowa = cena wykonania

Cena rynkowa > cena wykonania

Wskaźniki greckie  

W handlu wskaźniki greckie są miarą ryzyka, która pomaga inwestorom zrozumieć wpływ poszczególnych czynników na cenę opcji. 

Każdy wskaźnik grecki to inna czułość, co ułatwia traderom ocenę potencjalnego ryzyka i podejmowanie bardziej świadomych decyzji. Pięć najważniejszych wskaźników greckich to delta, gamma, theta, vega i rho.

Wskaźnik grecki

Definicja

Delta (Δ)

Mierzy, o ile zmienia się cena opcji na każdą zmianę aktywa bazowego o 1 USD.

Gamma (Γ)

Mierzy tempo zmiany różnicy na każdą zmianę aktywa bazowego o 1 USD.

Theta (θ)

Mierzy rozkład w czasie, czyli jak bardzo cena opcji spada w miarę zbliżania się terminu wygaśnięcia.

Vega (ν)

Oznacza wrażliwość na zmienność rynku – wyższa zmienność zazwyczaj podnosi ceny opcji.

Rho (ρ)

Mierzy zmianę cen przy zmianie oprocentowania o 1%. Dodatni wskaźnik Rho oznacza, że cena rośnie wraz ze stopami, a ujemny oznacza, że spada.

Opcje amerykańskie a europejskie

Należy zauważyć, że w tym artykule omawialiśmy handel opcjami amerykańskimi, ponieważ odbywa się on głównie na rynkach amerykańskich, na których stosuje się opcje amerykańskie. Jednak w zależności od rynku można również znaleźć opcje europejskie. Te dwa rodzaje opcji zasadniczo różnią się tym, kiedy można je wykonać:

  • Opcje amerykańskie: Można je realizować w każdej chwili przed datą wygaśnięcia, co daje posiadaczom większą elastyczność.

  • Opcje europejskie: Opcje te można realizować wyłącznie w dniu wygaśnięcia.

Czy opcje na Binance są amerykańskie czy europejskie?

Na platformie handlowej Binance można znaleźć tylko opcje w stylu europejskim. Oznacza to, że w przypadku handlu opcjami na Binance można je wykonać dopiero po wygaśnięciu. Ponieważ jednak większość handlu opcjami polega na kupnie i sprzedaży kontraktów, a nie na ich realizacji, rozróżnienie to dotyczy głównie sposobu i czasu rozliczenia kontraktu.

Opcje na Binance wykonują się automatycznie. Oznacza to, że jeżeli w chwili wygaśnięcia nasza opcja jest ITM, otrzymamy wypłatę niezależnie od tego, czy sami ją wykonamy. 

Tego rodzaju kontrakty opcyjne rozlicza się również gotówkowo, co oznacza, że przy wykonaniu opcji zamiast dostarczać aktywa bazowe, strony wymieniają się wartością gotówkową. Można dzięki temu uprościć proces i uniknąć zawiłości związanych z dostawą aktywów. 

Wnioski Końcowe

Handel opcjami – a w szczególności opcjami amerykańskimi – daje traderom i inwestorom możliwość zakupu lub sprzedaży aktywów bazowych po ustalonej cenie przed datą wygaśnięcia. Eliminacja zmiennej natychmiastowego zobowiązania daje większą elastyczność w działalności na rynkach finansowych

Można jednak handlować samymi kontraktami opcyjnymi bez konieczności ich wykonywania, co umożliwia zarabianie na zmianach wartości kontraktu. Chociaż kontrakty opcyjne dają możliwość zysku, ważne jest, aby przed rozpoczęciem handlu zrozumieć najważniejsze koncepcje leżące u podstaw kontraktów opcyjnych. 

Dalsza Lektura

Wyłączenie odpowiedzialności: Ten artykuł służy wyłącznie do celów dydaktycznych. Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i dydaktycznych, bez jakichkolwiek oświadczeń ani gwarancji. Nie należy jej rozumieć jako porady finansowej, prawnej ani innego rodzaju porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu ani usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich fachowych doradców. Możliwe, że produkty wspomniane w tym artykule nie będą dostępne w danym regionie. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażane poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności tutaj. Ceny aktywów cyfrowych bywają zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możliwe, że nie odzyskasz zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne straty. Niniejszego materiału nie należy rozumieć jako porady z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Więcej informacji można znaleźć w naszych Warunkach użytkowania i Ostrzeżeniu o ryzyku.