TL;DR
Η μέγιστη εξαγώγιμη αξία (Maximal Extractable Value, ή MEV) — παλαιότερα γνωστή ως εξαγώγιμη αξία εξορύκτη (Miner Extractable Value) — αναφέρεται σε μια στρατηγική για τη συμπερίληψη, την παράλειψη ή την αναδιάταξη συναλλαγών κατά τη δημιουργία ενός νέου block. Ο στόχος του MEV είναι να αποκομίσει όσο το δυνατόν περισσότερα πρόσθετα κέρδη. Οι παραγωγοί block έχουν την καλύτερη θέση για να το κάνουν αυτό, καθώς έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν και να ταξινομούν συναλλαγές.
Ωστόσο, άλλοι συμμετέχοντες στο δίκτυο (γνωστοί ως αναζητητές) μπορούν, επίσης, να πληρώνουν προμήθειες για να πραγματοποιήσουν συναλλαγές εάν δουν μια ευκαιρία MEV, όπως αρμπιτράζ, προπορευόμενες επενδύσεις ή ρευστοποίηση. Το MEV εντοπίζεται πιο συχνά σε δίκτυα με δυνατότητα έξυπνων συμβάσεων, όπου οι συναλλαγές στο blockchain περιλαμβάνουν πιο σύνθετες πληροφορίες.
Εισαγωγή
Το MEV είναι ένας όρος κρύπτο που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη σκόπιμη αναδιάταξη, συμπερίληψη ή εξαίρεση συναλλαγών κατά την παραγωγή ενός νέου block (που θα προστεθεί σε ένα blockchain) προκειμένου να εξαχθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κέρδος. Σκεφτείτε το ως την επιπλέον αξία που βγαίνει από ένα block πέραν από την τυπική ανταμοιβή και την προμήθεια gas, επιλέγοντας ποιες συναλλαγές θα συμπεριληφθούν και με ποια σειρά.
Το MEV έχει πιο συχνά συσχετιστεί με το δίκτυο Ethereum λόγω του σημαντικού οικοσυστήματος αποκεντρωμένης χρηματοδότησης (DeFi). Όσο πιο περίπλοκες είναι οι συναλλαγές που εμπλέκονται σε ένα block — για παράδειγμα, έξυπνες συμβάσεις που συνδέονται με παροχή ή λήψη δανείου ή συναλλαγές — τόσο περισσότερες ευκαιρίες θα έχουν οι παραγωγοί block να βγάλουν επιπλέον κέρδος (να εξαγάγουν μέγιστη αξία) αποφασίζοντας να συμπεριλάβουν, να παραλείψουν ή να αναδιατάξουν ορισμένες συναλλαγές.
Τι είναι MEV;
Όταν πρωτοεμφανίστηκε αυτή η έννοια, συσχετίστηκε κυρίως με το δίκτυο Ethereum, το οποίο χρησιμοποιούσε τότε έναν μηχανισμό συναίνεσης proof of work (PoW). Ως εκ τούτου, οι εξορύκτες ήταν αυτοί που είχαν τη δυνατότητα να αναδιατάξουν, να συμπεριλάβουν ή να αποκλείσουν συναλλαγές κατά την παραγωγή block και μπορούσαν να κάνουν αυτές τις επιλογές για να κερδίσουν επιπλέον αξία.
Αυτό οδήγησε στη δημιουργία του όρου "εξαγώγιμη αξία εξορύκτη" για να επεξηγηθεί το φαινόμενο αυτής της εξαγωγής όσο το δυνατόν μεγαλύτερου πρόσθετου κέρδους. Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 2022, το Ethereum ολοκλήρωσε τη συγχώνευση (The Merge), μια τεχνική αναβάθμιση που άλλαξε τον μηχανισμό συναίνεσης του δικτύου από PoW σε proof of stake (PoS).
Ως εκ τούτου, τα νέα block στο δίκτυο Ethereum δεν δημιουργούνται πλέον από εξορύκτες αλλά από επικυρωτές. Ωστόσο, τα συστήματα PoS δεν έχουν ανοσία στο MEV. Τα block εξακολουθούν να δημιουργούνται, επομένως όποιος επιλέγει ποιες συναλλαγές θα συμπεριλαμβάνονται και με ποια σειρά, μπορεί να λάβει αποφάσεις που θα τον βοηθήσουν να αποσπάσει όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα από ένα block. Αν και η παλιά έννοια του MEV εξακολουθεί να υπάρχει, πλέον έχει μετονομαστεί σε μέγιστη εξαγώγιμη αξία, καθώς δεν είναι πλέον αποκλειστική για τους εξορύκτες.
Πώς λειτουργεί το MEV;
Η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του MEV απαιτεί βασική κατανόηση του ρόλου των παραγωγών block (είτε είναι εξορύκτες είτε επικυρωτές). Διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ασφάλεια και τη διατήρηση των δικτύων blockchain και είναι υπεύθυνοι για την επαλήθευση των συναλλαγών και την προσθήκη τους στο δίκτυο με τη μορφή block. Ανάλογα με την εκάστοτε αλυσίδα, αυτή η διαδικασία είναι γνωστή είτε ως εξόρυξη είτε ως επικύρωση.
Με απλά λόγια, οι παραγωγοί block εγγυώνται την ακεραιότητα των συναλλαγών στο δίκτυο και διασφαλίζουν τη συνέχιση της λειτουργίας του. Χωρίς αυτούς, δεν μπορούν να προστεθούν νέα δεδομένα στην αλυσίδα. Οι παραγωγοί block είναι αυτοί που συλλέγουν δεδομένα συναλλαγών χρηστών και τα οργανώνουν σε block που θα προστεθούν στην αλυσίδα δικτύου.
Το σημαντικό που πρέπει να λάβετε υπόψη είναι ότι το ποιες συναλλαγές θα συμπεριλάβουν στα block τους εναπόκειται στους παραγωγούς block. Σύμφωνα με τη λογική, οι συναλλαγές επιλέγονται με βάση την κερδοφορία, πράγμα που σημαίνει ότι θα επιλεγούν πρώτα εκείνες με τις υψηλότερες προμήθειες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι χρήστες πληρώνουν υψηλότερες προμήθειες gas (ή προμήθειες συναλλαγών) σε περιόδους αιχμής —για να διασφαλίσουν ότι οι συναλλαγές τους θα επιλεγούν πρώτες. Εάν ένας παραγωγός block επιλέξει τις συναλλαγές με τις υψηλότερες προμήθειες, θα έχει μεγαλύτερο κέρδος. Κατά συνέπεια, οι συναλλαγές με χαμηλότερες προμήθειες πρέπει να περιμένουν περισσότερο για να συμπεριληφθούν σε ένα block.
Ωστόσο, δεν υπάρχει κανόνας που να υπαγορεύει ότι οι συναλλαγές πρέπει να επιλέγονται ή να ταξινομούνται με βάση τις προμήθειες. Όταν οι συναλλαγές περιλαμβάνουν πιο σύνθετες πληροφορίες (όπως κάνουν στα blockchain με δυνατότητα έξυπνων συμβάσεων), οι παραγωγοί block μπορούν να συμπεριλάβουν, να αποκλείσουν ή να αναδιατάξουν συναλλαγές, ώστε να αποκομίσουν επιπλέον κέρδος πέρα από τις τυπικές και προμήθειες block.
Για παράδειγμα, η επιλογή συγκεκριμένων συναλλαγών έναντι άλλων και η ταξινόμησή τους με συγκεκριμένο τρόπο μπορεί να δώσει τη δυνατότητα για πρόσθετα κέρδη λόγω των ευκαιριών αρμπιτράζ που προκύπτουν ή της ρευστοποίησης στην αλυσίδα. Αυτή είναι η ουσία του MEV: η διαδικασία επιλογής και ταξινόμησης συναλλαγών για περαιτέρω οικονομικό κέρδος.
Αναζητητές MEV
Ενώ φαίνεται ότι το MEV είναι μια στρατηγική που ωφελεί αποκλειστικά τους παραγωγούς block, ένα σημαντικό ποσό MEV εξασφαλίζεται από άλλους συμμετέχοντες, γνωστούς ως "αναζητητές". Αυτοί οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούν λειτουργίες ειδικά για το MEV που αναλύουν δεδομένα δικτύου σε αναζήτηση κερδοφόρων ευκαιριών MEV.
Οι αναζητητές συνήθως πληρώνουν εξαιρετικά υψηλές προμήθειες gas σε σχέση με τους παραγωγούς block, ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι κερδοφόρες συναλλαγές και στρατηγικές MEV τους εκτελούνται. Ορθολογικά, ανάλογα με τον ανταγωνισμό για μια ευκαιρία MEV, ένας παραγωγός block μπορεί να λάβει προμήθεια gas έως και 99,99% του πιθανού κέρδους ενός αναζητητή.
Πάρτε, για παράδειγμα, το αρμπιτράζ στα αποκεντρωμένα ανταλλακτήρια (DEX), όπου οι αναζητητές είναι γνωστό ότι πληρώνουν περισσότερο από το 90% του εισοδήματός τους από το MEV σε προμήθειες gas — το κάνουν, καθώς είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι μια κερδοφόρα συναλλαγή αρμπιτράζ εκτελείται πριν από παρόμοιες συναλλαγές.
Συχνά παραδείγματα MEV
Το αρμπιτράζ, οι προπορευόμενες επενδύσεις και η ρευστοποίηση προσφέρουν ευκαιρίες σε αναζητητές και παραγωγούς block που επιδιώκουν να αποκομίσουν κέρδη μέσω του MEV. Στη συνέχεια, θα ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά σε αυτά τα παραδείγματα για να εξηγήσουμε με περισσότερες λεπτομέρειες τι είναι το MEV και πώς λειτουργεί.
Αρμπιτράζ
Όταν η τιμή ενός περιουσιακού στοιχείου δεν είναι σταθερή μεταξύ ανταλλακτηρίων, υπάρχει αμέσως μια ευκαιρία αρμπιτράζ. Στον χώρο των κρύπτο, το ίδιο token θα μπορούσε να έχει διαφορετική τιμή σε δύο διαφορετικά DEX. Όταν κάποιος (ένας επενδυτής αρμπιτράζ) εντοπίσει αυτήν τη διαφορά, θα προβεί σε μια συναλλαγή για να επωφεληθεί από την ασυμφωνία. Το MEV συμβαίνει όταν το bot ενός αναζητητή εντοπίζει τη συναλλαγή σε εκκρεμότητα και εισάγει τη δική του συναλλαγή πριν από αυτήν, προκειμένου να εξαγάγει την αξία που προσφέρει αυτή η ευκαιρία αρμπιτράζ.
Προπορευόμενες επενδύσεις
Οι αναζητητές και οι παραγωγοί block μπορούν να επωφεληθούν από την ικανότητά τους να ταξινομούν συναλλαγές σε ένα block για να προπορευτούν με μια σημαντική εντολή αγοράς που είναι ακόμη σε εκκρεμότητα στο pool συναλλαγών. Το MEV συμβαίνει όταν εισάγεται μια παρόμοια εντολή αγοράς πριν από αυτήν τη συναλλαγή προκειμένου να εξασφαλιστεί μια πιο ευνοϊκή τιμή προτού ολοκληρωθεί η μεγάλη εντολή αγοράς, η οποία θα αύξανε την τιμή αυτού του ψηφιακού περιουσιακού στοιχείου.
Μια παρόμοια στρατηγική MEV είναι το "sandwich", στο οποίο τοποθετείται μια εντολή αγοράς πριν και μια εντολή πώλησης μετά από μια συγκεκριμένη συναλλαγή που θα αλλάξει την τιμή, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα πίεσης της τιμής και από τις δύο πλευρές.
Ρευστοποίηση
Το DeFi επιτρέπει στους χρήστες να λαμβάνουν δάνεια έναντι κατατεθειμένων ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων ως πρόσθετη εγγύηση. Εάν η αγορά κινηθεί και η αξία της πρόσθετης εγγύησης πέσει κάτω από μια συγκεκριμένη τιμή, η θέση αυτή ρευστοποιείται. Οι έξυπνες συμβάσεις που συχνά περιλαμβάνονται πληρώνουν μια ανταμοιβή ή μια προμήθεια στη συναλλαγή που ενεργοποιεί τη ρευστοποίηση.
Υπάρχει μια ευκαιρία MEV εδώ για οποιονδήποτε αναζητητή ή παραγωγό block που εκτελεί bot να εντοπίσει αυτό το είδος συναλλαγής, αυτοί μπορούν στη συνέχεια να εισαγάγουν τη δική τους συναλλαγή ρευστοποίησης στο block πριν από οποιονδήποτε άλλο, εξάγοντας έτσι την τιμή ανταμοιβής.
Συμπεράσματα: Τα υπέρ και τα κατά του MEV
Το MEV είναι μια ορθολογική στρατηγική, καθώς όσοι ασχολούνται με αυτό προσπαθούν κυρίως να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ωφελεί το ευρύτερο οικοσύστημα διασφαλίζοντας ότι οι αναποτελεσματικότητες διορθώνονται το συντομότερο δυνατό.
Για παράδειγμα, οι αναζητητές MEV που μάχονται για να είναι οι πρώτοι που θα κερδίσουν αξία από ευκαιρίες αρμπιτράζ έχουν ως αποτέλεσμα τις γρήγορες διορθώσεις τιμών σε όλα τα DEX. Ομοίως, στα πρωτόκολλα δανεισμού δεν είναι επιθυμητό να παραμένουν ανεξέλεγκτα τα επικίνδυνα δάνεια σε περίπτωση που τα επίπεδα εξασφαλίσεων γίνουν μη ισορροπημένα, επομένως η πίεση για εκκαθάριση του MEV οδηγεί στην αποπληρωμή των δανειστών το συντομότερο δυνατό.
Ωστόσο, το MEV παρουσιάζει, επίσης, μια σειρά ζητημάτων που δεν πρέπει να αγνοηθούν. Ορισμένες εφαρμογές, όπως οι προπορευόμενες επενδύσεις και το sandwich, προκαλούν αρνητικά αποτελέσματα για άλλους χρήστες, οι οποίοι αναγκάζονται να πληρώσουν υπερβολικά για τις συναλλαγές τους, υποφέρουν από μεγαλύτερη ολίσθηση ή χάνουν αξία ουσιαστικά σε ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος.
Επιπλέον, η δραστηριότητα των αναζητητών MEV μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές gas και στη συμφόρηση του δικτύου καθώς ανταγωνίζονται για να εισαγάγουν τις συναλλαγές τους σε block, προκειμένου να λάβουν την προκύπτουσα αξία.
Σε θεμελιώδες επίπεδο, εάν η αξία από την αναδιάταξη συναλλαγών σε ένα προηγούμενο block είναι μεγαλύτερη από τις ανταμοιβές και τις προμήθειες του επόμενου block, το MEV θα μπορούσε να καταστήσει οικονομικά λογικό για έναν παραγωγό block να δεσμευτεί στην αναδιοργάνωση του blockchain. Αυτό με τη σειρά του θα απειλούσε την ομοφωνία και την ακεραιότητα του δικτύου.
Καθώς το οικοσύστημα συνεχίζει να εξελίσσεται γρήγορα, η εύρεση λύσεων σε αυτά τα προβλήματα που σχετίζονται με το MEV αποτελεί πλέον βασικό τομέα έρευνας και ανάπτυξης στον χώρο.