Tiền mã hóa
Một loại tiền kỹ thuật số được bảo mật bằng
mật mã và thường được sử dụng làm phương tiện trao đổi trong hệ thống kinh tế kỹ thuật số
ngang hàng (P2P). Mục đích của việc sử dụng kỹ thuật mã hóa là để đảm bảo rằng các hệ thống này hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi trò gian lận và giả mạo.
Đồng tiền mã hoá đầu tiên được tạo ra là
Bitcoin, được nhà phát triển lấy tên là
Satoshi Nakamoto ra mắt vào năm 2009. Mục tiêu của Nakamoto là tạo ra một hệ thống thanh toán điện tử mới cho phép người dùng thực hiện các giao dịch tài chính kỹ thuật số với nhau mà không cần đến trung gian như ngân hàng hoặc tổ chức chính phủ.
Hầu hết các hệ thống tiền mã hóa đều hoạt động thông qua một khuôn khổ phi tập trung được một mạng lưới phân bổ các máy tính cùng nhau duy trì. Mỗi máy tính (hoặc thiết bị) tham gia mạng lưới được gọi là một
node. Nói một cách đơn giản, node là bất kỳ thiết bị vật lý nào kết nối với mạng lưới có khả năng gửi, nhận và chuyển tiếp thông tin. Mỗi node được phân loại theo các chức năng mà node đó thực hiện trong hệ thống. Ví dụ: mạng lưới Bitcoin được tạo thành từ ít nhất 7 loại node khác nhau và những node thực hiện tất cả các chức năng hiện có được gọi là node đầy đủ.
Hệ thống tiền mã hoá được coi là phi tập trung vì chúng không phụ thuộc vào một cơ quan quản lý tập trung. Các node mạng lưới nằm rải rác ở khắp nơi trên khắp thế giới và việc phát hành cũng như quản lý các đơn vị tiền mã hoá đều dựa trên các
thuật toán được lập trình sẵn và bằng chứng toán học. Tuy nhiên, mỗi loại tiền mã hoá lại hoạt động theo cách riêng, dẫn đến mức độ phi tập trung khác nhau. Nói cách khác, một số loại tiền mã hoá có thể được coi là phi tập trung hơn các loại tiền mã hoá khác, tùy vào cấu trúc mạng lưới và cách phân bổ các node.
Hầu hết các hệ thống tiền mã hoá đều dựa trên một sổ cái phân tán công khai được gọi là
blockchain. Về cơ bản, đây là danh sách các bản ghi ngày càng tăng lên và có khả năng chống lại hành vi sửa đổi. Đúng như tên gọi, blockchain được tạo thành từ một chuỗi các
block tuyến tính và trong bối cảnh tiền mã hoá, blockchain có nhiệm vụ lưu giữ bản ghi vĩnh viễn về tất cả các giao dịch đã xác nhận (và dữ liệu liên quan) - tất cả đều được bảo mật bằng mật mã. Nói chung, tất cả các loại tiền mã hoá đều chạy trên một blockchain hoạt động theo một bộ quy tắc định trước (tức là giao thức cơ sở). Giao thức sẽ quyết định cách thức hoạt động của blockchain và hệ thống tiền mã hoá.