Tóm lược
Giao dịch ngang hàng (P2P) đang ngày càng trở nên phổ biến đối với các nhà giao dịch tiền mã hóa, nhưng giống như bất kỳ loại hình giao dịch nào, phương thức này cũng đi kèm với những rủi ro tiềm ẩn. Nhận thức những rủi ro này cho phép các nhà giao dịch tự bảo vệ mình khỏi những tổn thất tiềm ẩn và hiểu rõ hơn về quy trình. Có rất nhiều biện pháp phòng ngừa mà người dùng có thể thực hiện — hãy đọc để biết chúng là gì, cũng như cách thức và thời điểm áp dụng chúng.
Giới thiệu
Giao dịch tiền mã hoá ngang hàng (P2P) là hoạt động mua và bán tiền kỹ thuật số mà không cần bên trung gian thứ ba. Giao dịch P2P cho phép người mua và người bán đặt giá, chọn đối tác và quyết định thời điểm giao dịch. Nó cũng cho phép các nhà giao dịch siêng năng và có kinh nghiệm tìm kiếm và tận dụng các điều kiện giao dịch thuận lợi phù hợp với nhu cầu của họ.
Thị trường tiền mã hóa P2P tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi tiền mã hóa trực tiếp giữa những người dùng cá nhân. Không có cơ quan trung ương hoặc trung gian bên thứ ba, do đó giao dịch P2P cho phép người dùng kiểm soát tiền của họ nhiều hơn và cho phép họ bảo vệ danh tính của mình trong các giao dịch.
Bất chấp những lợi ích này, cũng có những rủi ro liên quan đến giao dịch P2P mà người dùng nên nhận thức sâu sắc trước khi dùng thử tính năng này. Những rủi ro phổ biến mà các nhà giao dịch gặp phải là bằng chứng thanh toán giả mạo, gian lận bồi hoàn, chuyển khoản sai, tấn công trung gian, lừa đảo tam giác và giả mạo.
Giao dịch P2P có an toàn không?
Như với bất kỳ loại hình giao dịch nào, giao dịch P2P có phần rủi ro tương đối, thay đổi tùy thuộc vào sàn giao dịch và các biện pháp an toàn của sàn giao dịch. Trong khi các sàn giao dịch cũ đối mặt với rủi ro trộm cắp và lừa đảo cao hơn, nhiều nền tảng giao dịch P2P mới hơn đã cải thiện đáng kể các biện pháp bảo mật của họ.
Chẳng hạn, một sàn giao dịch P2P hàng đầu hiện nay thường có dịch vụ ký quỹ, cập nhật bảo mật thường xuyên và quy trình xác minh danh tính nghiêm ngặt (và các biện pháp khác) để giữ an toàn cho người dùng.
Tuy nhiên, ngay cả khi có các biện pháp bảo vệ thích hợp, tất cả các hoạt động giao dịch đều có rủi ro — và giao dịch P2P cũng không ngoại lệ.
Một số trò lừa đảo P2P phổ biến là gì?
Bằng chứng thanh toán hoặc tin nhắn SMS giả mạo
Những kẻ lừa đảo có thể thay đổi biên lai bằng kỹ thuật số để thuyết phục bạn rằng họ đã gửi thanh toán và lừa bạn mở khóa tiền mã hóa cho chúng. Một ví dụ là lừa đảo qua SMS, trong đó bọn tội phạm giả mạo một tin nhắn văn bản để thông báo cho nạn nhân rằng họ đã nhận được một khoản thanh toán.
Cách tránh trò lừa đảo này: Là người bán, bạn chỉ nên mở khóa giao dịch sau khi kiểm tra xem khoản thanh toán đã có trong ví hoặc tài khoản ngân hàng của mình chưa.
Gian lận khoản bồi hoàn
Kẻ xấu có thể sử dụng tính năng bồi hoàn trên nền tảng thanh toán để đảo ngược khoản thanh toán của họ khi nhận được tài sản của bạn. Trong nhiều trường hợp, họ cố gắng thanh toán qua tài khoản của bên thứ ba. Một số phương thức thanh toán như séc và ví trực tuyến cho phép yêu cầu bồi hoàn dễ dàng hơn.
Cách tránh trò lừa đảo này: Không chấp nhận thanh toán từ tài khoản của bên thứ ba. Nếu điều đó xảy ra, hãy đưa ra khiếu nại đối với nền tảng và bắt đầu hoàn lại tiền vào tài khoản của người mua.
Chuyển nhầm
Cũng như gian lận bồi hoàn, kẻ lừa đảo có thể cố gắng đánh cắp tài sản của bạn bằng cách liên hệ với ngân hàng của chúng để báo cáo một giao dịch sai và yêu cầu đảo ngược giao dịch đó. Một số kẻ lừa đảo thậm chí có thể gây áp lực buộc bạn không báo cáo vụ việc bằng cách sử dụng các chiến thuật hù dọa, chẳng hạn như cảnh báo bạn rằng việc bán tiền mã hóa là bất hợp pháp.
Làm thế nào để tránh trò lừa đảo này: Đừng để bị đe dọa bởi các chiến thuật hù dọa. Thu thập bằng chứng một cách có hệ thống, chẳng hạn như ảnh chụp màn hình, về thư từ và giao dịch của bạn với những tội phạm này.
Các cuộc tấn công trung gian
Trong một cuộc tấn công trung gian, kẻ xấu chen vào giữa người dùng và ứng dụng, tổ chức hoặc cá nhân khác và giao tiếp thay mặt cho đối tác đó để đánh cắp tài sản hoặc thông tin nhạy cảm như khóa riêng tư. Ba loại tấn công trung gian chính bao gồm lừa đảo lãng mạn, rủ rê đầu tư và mua sắm thương mại điện tử.
Lừa đảo lãng mạn. Trong tình huống này, kẻ lừa đảo giả vờ tạo mối quan hệ trực tuyến với nạn nhân của chúng. Khi đã có được lòng tin của nạn nhân, chúng sẽ lôi kéo họ giúp chúng giải quyết các vấn đề tài chính bằng một số tiền hoặc tiền mã hóa, hoặc chia sẻ thông tin nhạy cảm như khóa riêng tư. Cuối cùng, chúng sẽ cắt đứt mọi liên lạc với nạn nhân khi đã đạt được mục tiêu xấu của mình.
Lừa đảo đầu tư. Lừa đảo đầu tư liên quan đến việc tội phạm tiếp cận và thuyết phục thành công nạn nhân đầu tư vào một doanh nghiệp nhất định. Là “người trung gian” giữa nạn nhân và cơ hội đầu tư, kẻ lừa đảo có thể chuyển tiền của người dùng đến bất cứ nơi nào họ muốn dưới chiêu bài “đầu tư” cho họ.
Lừa đảo thương mại điện tử. Lừa đảo thương mại điện tử đòi hỏi một kẻ lừa đảo giả làm người bán hàng trực tuyến cung cấp các mặt hàng mong muốn với giá chiết khấu. Kẻ lừa đảo nhấn mạnh rằng các nạn nhân của chúng cần thanh toán bằng tiền mã hóa vào ví của chúng và sau khi hoàn thành việc này, chúng sẽ biến mất mà không cung cấp các sản phẩm mà chúng đã hứa.
Cách tránh trò lừa đảo này: Không trả lời các yêu cầu giao dịch trên bất kỳ nền tảng mạng xã hội nào. Hạn chế việc giao tiếp với đối tác của bạn trên nền tảng chính thức trước và trong khi giao dịch.
Lừa đảo tam giác
Lừa đảo tam giác liên quan đến việc hai kẻ xấu gần như đồng thời nhận hai đơn đặt hàng từ cùng một người bán, cuối cùng khiến người bán nhầm lẫn và phát hành nhiều tiền mã hóa hơn số tiền họ đã được thanh toán.
Ví dụ: Người mua A nhận đơn đặt hàng tiền mã hóa trị giá 5.000 BUSD (Đơn hàng A), trong khi Người mua B nhận đơn đặt hàng trị giá tương đương 6.000 BUSD (Đơn hàng B).
Người mua B sau đó chuyển 5.000 BUSD cho người bán, trong khi Người mua A đánh dấu Đơn hàng A là đã thanh toán. Sau đó, người bán giải phóng tiền mã hóa cho Người mua A, do đó hoàn thành Đơn đặt hàng A với giá 5.000 BUSD. Người mua B gửi 1.000 BUSD khác cho người bán, cung cấp bằng chứng thanh toán cho 5.000 BUSD mà họ nhận được từ Người mua A cộng với 1.000 BUSD và buộc người bán giải phóng tài sản kỹ thuật số theo Đơn đặt hàng B.
Khi mọi chuyện lắng xuống, hóa ra người bán đã phát hành số tiền mã hóa trị giá 5.000 + 6.000 = 11.000 BUSD nhưng chỉ được trả 6.000 BUSD.
Cách tránh trò lừa đảo này: Luôn đảm bảo kiểm tra tài khoản ngân hàng hoặc ví của bạn để xác nhận rằng bạn đã nhận được đầy đủ các khoản thanh toán cho tất cả các giao dịch P2P đang chờ xử lý.
Phishing
Giả mạo là một loại tấn công nguy hiểm trong đó kẻ lừa đảo sử dụng hồ sơ giả mạo để đánh lừa người dùng gửi tài sản hoặc thông tin cho họ. Ví dụ: kẻ xấu có thể mạo danh đại diện dịch vụ khách hàng của nền tảng P2P để có quyền truy cập vào thông tin cá nhân hoặc tài khoản tiền mã hóa.
Cách tránh trò lừa đảo này: Một số kẻ lừa đảo có thể gửi cảnh báo bảo mật giả về tài khoản của bạn qua email hoặc tin nhắn văn bản. Khi kiểm tra tin nhắn, không nhấp vào các liên kết không xác định trước khi bạn xác minh nguồn. Bạn cũng chỉ nên tìm kiếm sự trợ giúp từ sàn giao dịch P2P chính thức.
Làm thế nào để xác định rủi ro
Trước khi giao dịch
Kiểm tra hồ sơ quảng cáo P2P. Sàng lọc các ứng cử viên giao dịch tiềm năng trước khi bạn tham gia giao dịch với bất kỳ ai trong số họ. Một số điều cần lưu ý khi xem hồ sơ P2P là:
Số lượng giao dịch: Số lượng thấp không nhất thiết là xấu, nhưng số lượng giao dịch đã hoàn thành cao có thể là dấu hiệu của một bên P2P đáng tin cậy.
Tỷ lệ hoàn thành: Xem xét lại nếu tỷ lệ này dưới 80% vì điều này có thể cho thấy nhà giao dịch có thói quen rút lui khỏi các giao dịch.
Phản hồi của người bán hoặc người dùng: Rất ít nhận xét tích cực hoặc nhiều nhận xét tiêu cực có thể cho thấy rủi ro giao dịch cao hơn.
Kiểm tra quảng cáo một cách cẩn thận. Đánh giá từng quảng cáo P2P để xác định xem nó có đáp ứng nhu cầu và mục tiêu của bạn hay không. Xem xét giá cả, số lượng, phương thức thanh toán được chấp nhận, hạn chế (như giới hạn giao dịch) cũng như các điều khoản và điều kiện khác. Chẳng hạn, sự chênh lệch quá lớn giữa giá P2P và giá thị trường trên các nền tảng giao dịch khác là đáng ngờ.
Khi giao dịch
Luôn cảnh giác khi tương tác với người mua P2P. Các dấu hiệu nguy hiểm bao gồm:
Người mua hối thúc bạn mở khóa tiền mã hóa.
Người mua yêu cầu thông tin không cần thiết.
Người mua không phản hồi.
Người mua yêu cầu vay tiền từ bạn.
Người mua trả ít hơn số tiền đã thỏa thuận trong đơn đặt hàng.
Người mua thanh toán nhiều hơn số tiền đã thỏa thuận trong đơn đặt hàng.
Người mua yêu cầu giao tiếp bên ngoài nền tảng P2P.
Người mua yêu cầu thanh toán thông qua bên thứ ba.
Luôn cảnh giác khi tương tác với người bán P2P. Các dấu hiệu nguy hiểm bao gồm:
Người bán yêu cầu bạn hủy đơn hàng sau khi bạn đã thanh toán.
Người bán yêu cầu giao tiếp bên ngoài nền tảng P2P.
Người bán yêu cầu bạn giao dịch bên ngoài nền tảng P2P.
Người bán yêu cầu bạn trả thêm hoa hồng.
Sau khi giao dịch
Khi tương tác với người mua P2P, các dấu hiệu nguy hiểm bao gồm:
Người mua chưa nhận được tài sản bạn đã thanh toán.
Séc từ người mua bị trả lại.
Tài khoản ngân hàng của bạn bị chặn sau khi nhận thanh toán từ người mua.
Người mua bắt đầu yêu cầu bồi hoàn qua ngân hàng của họ sau khi bạn đã chuyển tiền mã hóa của mình cho họ.
Mẹo chung để bảo vệ bản thân khỏi các trò lừa đảo
Giao dịch trên các nền tảng uy tín
Chọn các nền tảng P2P hàng đầu cung cấp cho người dùng các tính năng an toàn mạnh mẽ. Các tính năng phổ biến bao gồm:
Tính năng quản lý rủi ro. Một nền tảng thực thi các yêu cầu cụ thể trước khi mua hoặc bán có thể giúp giảm các quảng cáo không hoạt động, không đáng tin cậy hoặc có chất lượng thấp. Tốt hơn hết, nên có một logic khớp lệnh tinh vi để khớp người dùng với những nhà giao dịch đáng tin cậy và chỉ những người bán đã được xác minh, cũng như các thuật toán quản lý rủi ro để giám sát hoạt động đáng ngờ.
Một số thuật toán thậm chí còn được tối ưu hóa để hạn chế hoạt động giao dịch của những kẻ xấu tiềm ẩn. Ngoài ra, việc giới hạn rút tiền hoặc sự chậm trễ có thể giúp bảo vệ tiền của người dùng.
Các giao thức xác minh danh tính khách hàng (KYC). Nền tảng P2P với giao thức KYC có thể giúp người mới bắt đầu tìm được đối tác giao dịch đáng tin cậy bằng cách thực thi việc xác minh danh tính người dùng. Điều này cho phép người mới bắt đầu thực hiện giao dịch với các thương nhân đã được xác minh, có thành tích và nguồn tiền đáng tin cậy.
Dịch vụ ký quỹ. Dịch vụ ký quỹ cung cấp một cách an toàn cho người mua và người bán để trao đổi hàng hóa hoặc tài sản. Một bên thứ ba đáng tin cậy — điển hình là nền tảng P2P — xử lý việc trao đổi tiền giữa các bên giao dịch để đảm bảo an toàn và giao dịch công bằng.
Hỗ trợ khách hàng. Mặc dù giao dịch P2P thường hoạt động mà không có người trung gian, đội ngũ hỗ trợ khách hàng của nền tảng P2P vẫn có thể can thiệp nếu người dùng gặp vấn đề với giao dịch.
Thanh toán tự động. Các phương thức thanh toán tự động mới cho phép các nền tảng P2P tự động xử lý việc mở khóa tiền mã hóa được giữ trong ký quỹ mà không cần can thiệp thủ công. Người mua có thể nhận được tài sản mới mua của họ ngay lập tức và người bán không cần phải kiểm tra từng khoản thanh toán đơn đặt hàng hoặc mở khóa tài sản theo cách thủ công.
Tính năng chặn. Tính năng chặn cho phép bạn chặn những người dùng đáng ngờ — nếu bạn có trải nghiệm khó chịu với ai đó, bạn có thể chặn người dùng đó và ngăn họ giao dịch với bạn một lần nữa.
Chỉ giao tiếp trên nền tảng
Tránh liên hệ với các đối tác thương mại tiềm năng trên các trang web đáng ngờ và cảnh giác với các mức giá nghe có vẻ quá tốt để trở thành sự thật. Ngoài ra, việc giao tiếp bằng các kênh bên ngoài sẽ giúp kẻ lừa đảo dễ dàng đưa ra tranh chấp sai trái với bạn và phủ nhận giao dịch đã từng xảy ra.
Kiểm tra kỹ các giao dịch của bạn
Hãy nhớ xác minh tất cả thông tin từ đối tác khi giao dịch ngang hàng. Rà soát kỹ lưỡng tất cả các biên lai và giao dịch để đảm bảo rằng không có gì bị thay đổi bằng các cách kỹ thuật số. Dưới đây là một số mẹo để xác định bằng chứng thanh toán giả mạo:
Văn bản chồng chéo
Màu sắc khác nhau
Kiểu chữ khác nhau
Sự khác biệt về kích thước
Bạn cũng có thể sử dụng công cụ pháp y hình ảnh trực tuyến miễn phí. Tìm kiếm “công cụ phát hiện hình ảnh giả mạo” hoặc “công cụ pháp y hình ảnh đã được chỉnh sửa” để sử dụng các công cụ này.
Chụp ảnh màn hình
Lưu giữ hồ sơ của tất cả các bằng chứng liên lạc và giao dịch trong trường hợp bạn cần nộp đơn kháng cáo.
Có mục tiêu quảng cáo
Nếu bạn có một mạng tiền mã hóa đã được thiết lập, hãy đảm bảo rằng quảng cáo của bạn chỉ tiếp cận những người mà bạn muốn giao dịch. Ẩn quảng cáo của bạn và chỉ chia sẻ quảng cáo đó với những người cụ thể — đây có thể là những người bạn đã biết và tin tưởng hoặc những người dùng mà bạn đã xử lý thành công trước đây. Ẩn quảng cáo cũng có thể hữu ích nếu bạn muốn thực hiện một giao dịch lớn.
Chặn các bên đáng ngờ
Chủ động chặn những người dùng mà bạn đã có các giao dịch dưới mức tối ưu để bảo vệ bạn khỏi gian lận hoặc các hành vi khác có thể làm gián đoạn trải nghiệm giao dịch của bạn.
Khiếu nại
Nếu bạn gặp sự cố, hãy tìm kiếm bộ phận hỗ trợ khách hàng và gửi đơn khiếu nại. Hãy nhớ cung cấp tất cả các bằng chứng liên quan đến giao dịch của bạn để bộ phận hỗ trợ khách hàng có thể hỗ trợ bạn tốt hơn.
Tổng kết
Để bảo vệ tài sản của bạn, điều cần thiết là luôn cảnh giác với những rủi ro tiềm ẩn liên quan đến giao dịch P2P. Điều này bao gồm việc hiểu các điều khoản và điều kiện của bất kỳ thỏa thuận nào, cảnh giác với các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm và sử dụng các nền tảng có các tính năng an toàn mạnh mẽ.
Hãy thận trọng khi tham gia vào bất kỳ giao dịch P2P nào và liên hệ với bộ phận hỗ trợ khách hàng nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào. Bằng cách để ý và thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết, bạn có thể tận hưởng đầy đủ lợi ích của các giao dịch P2P.
Đọc thêm:
Tuyên bố từ chối trách nhiệm và Cảnh báo rủi ro: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở “nguyên trạng” chỉ nhằm mục đích thông tin chung và giáo dục, không có bất kỳ hình thức đại diện hay bảo đảm nào. Nó không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác, cũng như không nhằm khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tìm kiếm lời khuyên của riêng bạn từ các cố vấn chuyên nghiệp thích hợp. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi cộng tác viên bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về cộng tác viên bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc tuyên bố miễn trừ trách nhiệm đầy đủ của chúng tôi tại đây để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và có thể bạn có thể sẽ không nhận lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance không chịu trách nhiệm về bất cứ tổn thất nào bạn có thể gặp phải. Tài liệu này không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác. Để biết thêm thông tin, hãy xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi ro của chúng tôi.