Kısa Özet
Riskten korunma, bir kişi veya kurumun yaşanabilecek olası kayıpları dengelemek için kullanabileceği bir risk yönetimi stratejisidir.
Riskten korunmanın bazı yaygın yolları arasında vadeli işlemler ve opsiyon sözleşmeleri, fark sözleşmeleri (CFD) ve uzun vadeli takas sözleşmeleri yer alır.
Riskten korunma stratejilerinin de kendine has riskleri ve masrafları vardır. Bir riskten korunma stratejisi uygulamadan önce karşı taraf ve düzenleme riskleri de dahil olmak üzere çeşitli riskleri göz önünde bulundurmanız gerekir.
Riskten Korunma Nedir?
Riskten korunma, kişi ve kurumlar tarafından bir yatırımda yaşanabilecek olası kayıpları dengelemek için kullanılan bir risk yönetimi stratejisidir.
Kavram, bir sigorta poliçesi oluşturmaya benzerlik gösterir. Sel tehlikesi olan bir bölgede eviniz varsa, sel sigortası yaptırarak bu varlığı sel riskinden korumak istersiniz. Finans ve kripto piyasalarında da riskten korunma benzer bir şekilde çalışır. Bir varlıktaki olumsuz fiyat hareketlerinin yaratacağı riski azaltmak için tasarlanmış bir yatırım yapmayı içerir.
Riskten Korunma Nasıl Çalışır?
Farklı birçok riskten korunma yöntemi vardır, fakat genellikle süreç aşağıdaki adımları içerir:
1. Adım: Birincil pozisyonu belirleme
Bitcoin veya ether gibi belirli bir varlıkta mevcut bir pozisyonunuz vardır. Elinizde bu kriptodan olabilir veya varlığın fiyatına dayanan bir pozisyona sahip olabilirsiniz.
2. Adım: Riskleri belirleme
Bir sonraki adım, birincil pozisyonla ilişkili riskleri belirlemektir. Örneğin, Bitcoin sahibi olmanın riski fiyatın düşmesi olabilir.
3. Adım: Bir karşı pozisyon alma
Belirlenen riskin tersi yönünde hareket etmesi beklenen ilgili bir araçta pozisyon alarak riskten korunabilirsiniz.
Riskten korunmanın amacı para kazanmak değil, kayıplardan korunmaktır. Riskten korunma pozisyonundaki kazanç, ana pozisyondaki kayıpları dengelemelidir. Kusursuz bir şekilde riskten korunmanın nadiren mümkün olduğunu belirtmek önemlidir. Ayrıca, riskten korunmanın genellikle belirli bir maliyeti vardır, bu nedenle maliyet verimliliğini dikkate almak da önemlidir.
Kriptoda Riskten Korunma Nasıl Çalışır?
Kripto parada riskten korunma, geleneksel finansal piyasalardaki riskten korunma ile aynı prensibi takip eder. Birincil pozisyonun aksi yönünde hareket etmesi beklenen ilgili bir varlıkta bir pozisyon almayı içerir.
Bir yatırımcı kripto piyasalarında riskten korunmak için şu yedi yoldan faydalanabilir. Bunlardan bazılarının veya hepsinin belirli yargı alanlarında kullanılması mümkün olmayabilir. Bu nedenle, kullandığınız riskten korunma stratejilerinin yerel düzenlemelere uygun olduğundan emin olmanız gerekir.
Bu stratejilerin her biri kendine has risk ve masraflara sahiptir, dolayısıyla herhangi bir yöntemi tercih etmeden önce bu konuda bilgi sahibi olmanız önemlidir.
Vadeli İşlemler Sözleşmeleri
Kripto vadeli işlemleri, yatırımcıların bir kripto parayı gelecekte belirli bir tarihte, önceden belirlenmiş bir fiyattan almasına veya satmasına imkan tanır. Bu sözleşmeler, olası fiyat değişimlerine karşı riskten korunmak için kullanılabilir. Örneğin, elinizde Bitcoin varsa ve fiyatı düşeceğinden korkuyorsanız, bir Bitcoin vadeli işlem sözleşmesi satabilirsiniz. Bitcoin'in fiyatı düşerse, vadeli işlem sözleşmesinden elde ettiğiniz kâr bitcoin'de yaşayacağınız kaybı telafi edecektir.
Opsiyon Sözleşmeleri
Kripto opsiyonları sözleşme sahibine dayanak kripto parayı belirli bir zaman dilimi içinde belirli bir fiyattan alma (alım opsiyonu) veya satma (satış opsiyonu) hakkı verir, fakat kişiyi bunu yapmakla yükümlü kılmaz. Elinizde bitcoin varsa ve fiyatın düşeceğinden endişeleniyorsanız, bir satış opsiyonu alabilirsiniz. Bitcoin'in fiyatı düşerse, satış opsiyonunun değerindeki artış bitcoin'deki değer kaybını telafi edecektir.
Fark Sözleşmeleri (CFD)
CFD'ler, kripto pozisyonları için riskinden korunma aracı olarak kullanılabilir. CFD, varlığa fiilen sahip olmadan, dayanak varlığın fiyat hareketleri üzerinden spekülasyon yapmanıza imkan tanıyan bir türev üründür. Sözleşmenin açılması ile kapanması arasındaki zamanda varlığın fiyatındaki farkı takas etmek için genellikle bir aracı kurumla sözleşme yaparsınız.
Örneğin, bitcoin tutuyorsanız ve fiyat düşüşlerine karşı riskten korunmak istiyorsanız, bitcoin CFD'sinde bir kısa (satış) pozisyon açarsınız. CFD pozisyonundan elde ettiğiniz kâr, fiyatın düşmesi durumunda Bitcoin birikiminizde yaşayacağınız kaybı telafi edecektir.
Uzun vadeli takas sözleşmeleri
Uzun vadeli takas sözleşmeleri, bitcoin gibi bir dayanak varlığın fiyatını takip eder ve son kullanma tarihi olmayan sürekli bir alım satım fırsatı sunmayı amaçlar. Bu sözleşmelerde genellikle kaldıraç kullanılması yatırımcıların daha küçük bir başlangıç marjini şartıyla daha büyük pozisyonlar açabilmesine imkan tanır.
Örneğin, bitcoin'in fiyatının düşeceğini öngörüyorsanız, bitcoin uzun vadeli takas sözleşmesinde bir kısa pozisyon açabilirsiniz. Bitcoin fiyatı düşerse, uzun vadeli takas sözleşmesinden elde edeceğiniz kazanç bitcoin birikimlerinizdeki kaybı telafi edecektir.
Açığa satış
Bazı platformlar, bir kripto parayı borç aldığınız, sattığınız ve daha sonra bu kripto parayı tekrar satın alarak borcunuzu ödediğiniz bir süreç olan açığa satışa izin verir. Fiyat tahmin ettiğiniz şekilde düşerse kâr edersiniz, bu da diğer yatırımlarınızdaki kayıpları telafi edebilir.
Sabit coinler
Sabit coinler, fiyatları bir varlık rezervine genellikle de bir itibari para birimine endeksli olan kripto paralardır. Piyasanın gerilemesinden korkuyorsanız, oynak kripto varlıklarınızdan bazılarını sabit coinlere dönüştürebilirsiniz. Bu durumda, piyasadaki yükselişten faydalanamasanız da bir düşüşe karşı korunmuş olursunuz.
Çeşitlendirmesi
Farklı kripto paralar tutmak veya çeşitlendirme yapmak da riskten korunma olarak hareket edebilir. Farklı kriptolar, piyasadaki değişimlere farklı tepkiler verebilir. Bir kripto düşerse diğeri yükselebilir ve kaybı telafi edebilir.
Bitcoin Pozisyonunuzu Nasıl Riskten Koruyabileceğinizin Bir Örneği
10.000 USD değerinde BTC'niz olduğunu ve fiyattaki olası bir düşüşe karşı riskten korunmak istediğinizi varsayalım. Pozisyonunuzu riskten korumak için şunları yapmayı düşünebilirsiniz.
Bitcoin'in şu anda 50.000 USD'den işlem gördüğünü varsayalım. Gelecekteki bir tarihte size 50.000 USD'den Bitcoin satma hakkı veren bir satış opsiyonu alabilirsiniz. Bu opsiyon için 500 USD'lik bir prim ödediğinizi de varsayalım (gerçek fiyatlar piyasa koşullarına bağlı olacaktır).
Bitcoin'in fiyatı 40.000 USD'ye düşerse opsiyonunuzu kullanarak bitcoin'lerinizi 50.000 USD'den satabilir, böylece kayıplarınızı önemli ölçüde azaltabilirsiniz. Bu riskten korunmanın maliyeti opsiyon için ödediğiniz prim olacaktır. Bu örnekte, portföyünüzü karşılamak için 0,2 BTC'ye ihtiyacınız vardır. Maliyet 0,01 BTC (500 USD/50.000 USD) olacaktır.
Bunun yerine, bitcoin için bir vadeli işlem sözleşmesi satabilirsiniz. 0,2 BTC karşılığında bir vadeli işlem sözleşmesi sattığınızı ve Bitcoin'lerinizi bir ay içinde 50.000 USD'den satmayı kabul ettiğinizi varsayalım. Bitcoin'in fiyatı 40.000 USD'ye düşerse, sözleşmenizi yerine getirmek için daha düşük fiyattan 0,2 BTC satın alabilir, böylece bitcoin'lerinizi 50.000 USD'den satmış olarak portföyünüzdeki kayıpları telafi edebilirsiniz. Fakat Bitcoin'in fiyatı yükselse bile 50.000 USD'den satış yapma zorunluluğunuz olduğu için fiyatın yükselmesinin getireceği kâr fırsatını kaçırmış olursunuz.
Kriptoda Riskten Korunmanın Riskleri
Riskten korunma stratejilerinin genellikle riskleri ve masrafları vardır. Opsiyon primleri pahalı olabilir, vadeli işlemler potansiyel kazançlarınızı sınırlayabilir ve sabit coinler bu coinleri çıkaranların ödeme gücüne bağlıdır. Çeşitlendirme riskin dağıtılmasına yardımcı olabilir ama kayıpları önlemeyebilir.
Riskten korunma yapmadan önce şu riskleri göz önünde bulundurduğunuzdan emin olmanız önemlidir.
Maliyetler
Riskten korunma genellikle maliyetlidir. Örneğin, alım opsiyonları piyasa koşullarına bağlı olarak yüksek olabilecek bir primin ödenmesini gerektirir. Benzer şekilde vadeli işlemler için de bir aracılık ücretinin veya başka ücretlerin ödenmesi gerekebilir.
Sınırlı kazanç
Riskten korunma stratejileri genellikle potansiyel kârı sınırlar. Örneğin, fiyat düşüşüne karşı korunmak için vadeli işlem sözleşmeleri kullanırsanız ve aksine fiyat yükselirse, kazancınız vadeli işlem sözleşmesinin fiyatıyla sınırlı kalacaktır.
Karşı taraf riski
Karşı taraf riski, özellikle de borsa dışı türevlerde veya sabit coinlerin bir riskten korunma aracı olarak kullanıldığı durumlarda dikkate değerdir. Karşı taraf, anlaşmanın kendi üzerine düşen kısmını yerine getiremezse kayıp yaşayabilirsiniz. Sabit coinlerde ise bu coinleri çıkaran kurumun dayanak varlık ile endeksi koruyamaması riski söz konusudur.
Uygulama riski
Riskten korunma stratejinizin piyasa koşulları nedeniyle beklendiği şekilde çalışmama riski vardır. Örneğin, çok oynak piyasalarda opsiyonlar ve vadeli işlemler olağan dışı fiyat hareketleri nedeniyle beklenen korumayı sağlayamayabilir.
Düzenleme riski
Kripto paralar ve ilgili finansal araçlara ilişkin düzenleyici ortam henüz gelişme aşamasındadır ve yargı alanına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Düzenlemelerdeki değişiklikler belirli riskten korunma araçlarının değerini ve kullanılabilirliğini etkileyebilir. Yerel yargı alanınızda düzenlemelere ilişkin şartları tam olarak anlamalı ve bunlara her zaman uymalısınız.
Likidite riski
Bazı riskten korunma araçları likit olmayabilir, yani fiyatta önemli bir değişikliğe neden olmadan kolayca alınıp satılamazlar. Bu da pozisyonlara girmeyi veya pozisyonlardan çıkmayı zorlaştırabilir.
Karmaşıklık
Son olarak, riskten korunma stratejileri karmaşık olabilir ve özellikle de kaldıracın kullanıldığı araçlar finansal piyasaların derinlemesine anlaşılmasını gerektirir. Hatalar ve yanlış anlamalar ciddi kayıplara neden olabilir.
Kriptoda Riskten Korunma için İpuçları
Riskten korunma karmaşıktır ve finansal piyasalar hakkında derinlemesine bilgi sahibi olmayı gerektirir. Yeni başlayanlar için kesinlikle uygun değildir hatta deneyimli yatırımcıların bile riskten korunurken dikkatli olması gerekir. Kriptoda riskten korunma stratejilerini kullanırken şu ipuçlarından faydalanabilirsiniz:
Riskleri anlayın
Herhangi bir riskten korunma stratejisini uygulamadan önce ilgili riskleri ve olası dezavantajları tam olarak anladığınızdan emin olun. Tüm finansal araç ve stratejilerin artıları ve eksileri vardır ve bunları kullanmaya başlamadan önce neyle karşı karşıya olduğunuzu bilmeniz çok önemlidir.
Çeşitlendirme yapın
Tüm yumurtalarınızı tek bir sepete koymayın. Farklı kripto paralara yatırım yapmayı hatta yatırımınızı farklı varlık sınıflarına dağıtmayı düşünün. Bu yaklaşım, belirli bir varlıktaki oynaklığa karşı korunmanıza yardımcı olur.
Süreci aşırı karmaşık hale getirmeyin
Kârı en üst seviyeye çıkarmak veya kayıpları en aza indirmek amacıyla karmaşık riskten korunma stratejileri kullanmak cazip gelebilir. Fakat karmaşıklık çoğu zaman ek riskler getirir. Sofistike bir yatırımcı değilseniz, daha basit stratejiler genellikle sizin için daha iyi olacaktır.
Son Söz
Riskten korunma, etkili bir şekilde kullanıldığında portföyünüzde yaşayabileceğiniz olası kayıpları dengelemede etkilidir, fakat riskten korunma derinlemesine bilgi sahibi olmayı gerektirir ve herkes için uygun değildir. Riskten korunma stratejilerini kullanırken hüküm ve koşulları, marjin şartlarını, ücretleri ve kaldıraç seçeneklerini dikkatlice incelemeniz gerekir.
İlgili riskleri ve olası maliyetleri çok iyi bir şekilde anladığınızdan emin olmalısınız. Ayrıca piyasa koşularını sürekli olarak izlemeli ve riskinizi yönetmeli, aynı zamanda sürekli olarak pozisyonlarınızı ayarlamalısınız.
Potansiyel kayıpları sınırlamak veya kârı garantiye almak için zararı durdur emirleri gibi risk yönetimi araçlarını da kullanabilirsiniz. Son olarak, bu alım satım faaliyetlerine başlamadan önce bir finans danışmanından fikir almayı düşünebilirsiniz.
Ek Okumalar:
Sorumluluk Reddi ve Risk Uyarısı: Bu içerik, size hiçbir beyan veya garanti verilmeksizin yalnızca genel bilgi sunma ve eğitim amacıyla "olduğu gibi" sunulmaktadır. Bu içerik finansal, yasal veya diğer herhangi bir profesyonel tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir hizmet veya ürünün satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Uygun profesyonel danışmanlarla görüşerek kendinize yönelik tavsiye almanız gerekir. Üçüncü bir tarafın katkıda bulunduğu makalelerde yer alan görüşlerin bu üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmayabileceğini lütfen dikkate alınız. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Yatırım tavsiyesi değildir. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.