Tóm lược
Internet đã phát triển từ hình thái Web 1.0 “chỉ đọc” sang trạng thái hiện tại là Web 2.0 - thường được mô tả là có sự tham gia và định hướng của xã hội. Giờ đây, chúng ta đang dần tiến tới giai đoạn tiếp theo của internet, Web 3.0 - thường được hiểu là Web3 trong không gian tài sản kỹ thuật số. Web3 hứa hẹn cho phép mọi người sở hữu mọi thứ một cách kỹ thuật số, dễ dàng giao dịch trực tuyến và có nhiều quyền kiểm soát hơn đối với dữ liệu cá nhân của họ. Hệ sinh thái blockchain và tiền mã hóa đã có các sản phẩm hoạt động cho Web3. Ví dụ: người dùng có thể thực hiện thanh toán ngang hàng (P2P) và thu thập các mặt hàng kỹ thuật số bằng ví tiền mã hóa. Nhiều dự án được vận hành trên blockchain sở hữu tính phi tập trung theo thiết kế và cho phép bất kỳ ai sử dụng chúng.
Giới thiệu
Tài sản kỹ thuật số có thể trở thành một phần nội tại của Web3 – một mạng internet mới được kỳ vọng sẽ khắc phục các khiếm khuyết của Web hiện tại như sự tập trung quyền lực vào tay của một số nền tảng truyền thông xã hội tập trung và việc khai thác dữ liệu cá nhân của người dùng. Bản chất phi tập trung và không cần cấp quyền của blockchain là công cụ phân phối quyền lực truyền thông thay vì đưa nó cho các cơ quan trung ương.
Trong khi các tài sản kỹ thuật số mang lại nền tảng thanh toán kỹ thuật số gốc cho Web3, chúng cũng có thể hoạt động như các token được lập trình để đóng nhiều vai trò trong các hệ thống kinh tế kỹ thuật số. Blockchain và tiền mã hóa cũng có thể được sử dụng để làm cho Web3 tập trung hơn với các cộng đồng, thông qua các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO).
Web3 khác với Web2 như thế nào?
Các bước tiến hóa chính của Internet thường được biểu thị dưới dạng các giai đoạn khác nhau, được gọi là Web1, Web2 và Web3. Trong thời đại Web1, người dùng không thể thay đổi dữ liệu trực tuyến hoặc tải nội dung của riêng họ lên các trang web mà họ đang tương tác. Internet trước đây bao gồm các trang HTML tĩnh cho phép trải nghiệm một chiều, đơn giản, chẳng hạn như việc đọc trên các diễn đàn thông tin.
Web1 cho phép xem nội dung và tương tác đơn giản. Sau đó, Web2 dần dần nổi lên như một internet tương tác hơn, nơi người dùng tham gia nhiều hơn bằng việc tạo ra nội dung của riêng họ. Vì các phương thức tương tác trực tuyến này chủ yếu được tạo điều kiện bởi các nền tảng truyền thông xã hội, Web2 đã chứng kiến sự gia tăng của các gã khổng lồ công nghệ tập trung mới.
Hệ sinh thái Web2 hiện tại đang thay đổi một lần nữa khi nhiều lỗi của nó bị lộ ra. Ví dụ, người dùng internet đã trở nên quan tâm hơn đến việc theo dõi và sở hữu dữ liệu, cũng như các vấn đề kiểm duyệt.
Sức mạnh của các công ty tập trung đã trở nên đặc biệt đáng chú ý khi họ bắt đầu tận dụng nó để cấm những người dùng và tổ chức cụ thể hình thành nền tảng riêng của họ. Các công ty Web2 cũng sử dụng dữ liệu để giữ người dùng trên trang web của họ và tạo ra quảng cáo nhắm vào mục tiêu vì lợi ích của bên thứ ba. Những động lực kinh tế như vậy có thể khiến các công ty đó hành động không vì lợi ích tốt nhất của người dùng.
Tầm nhìn của Web3 là hướng tới một internet tốt hơn. Những điểm hứa hẹn chính của nó bao gồm việc làm cho các nền tảng trực tuyến trở nên phi tập trung, không cần tin cậy và không cần sự cho phép. Web3 cũng có thể mang lại quyền sở hữu kỹ thuật số, thanh toán gốc kỹ thuật số và khả năng chống kiểm duyệt như một tiêu chuẩn mới của các sản phẩm và dịch vụ Web.
Blockchain và tiền mã hóa được định vị hoàn hảo để trở thành công nghệ thiết yếu của Web3 vì chúng vốn đã phi tập trung, cho phép bất kỳ ai ghi lại thông tin trên chuỗi, mã hóa tài sản và tạo các danh tính kỹ thuật số.
Blockchain và tiền mã hóa phù hợp với các đặc tính của Web3 như thế nào?
Tính phi tập trung. Như đã nói ở trên, một trong những vấn đề trọng tâm của Web2 là sự tập trung quyền lực và dữ liệu rơi vào tay một số người chơi lớn. Blockchain và tiền mã hóa có thể phân quyền Web3 bằng cách tạo điều kiện phân phối thông tin và quyền lực rộng rãi hơn. Web3 có thể sử dụng sổ cái phân tán công khai được hỗ trợ bởi blockchain để cho phép tính minh bạch và phi tập trung cao hơn.
Không cần cấp quyền: Các dự án hoạt động trên blockchain thay thế các hệ thống độc quyền của các công ty truyền thống bằng các dòng code công khai có sẵn. Bản chất không cần cấp quyền của các ứng dụng được xây dựng trên blockchain cho phép bất kỳ ai trên toàn thế giới đều có thể truy cập và tương tác với chúng mà không có sự hạn chế.
Không cần sự tin cậy: Blockchain và tiền mã hóa loại bỏ sự cần thiết phải tin tưởng vào bất kỳ bên thứ ba nào, chẳng hạn như ngân hàng hoặc một tổ chức trung gian cá nhân. Người dùng Web3 có thể giao dịch mà không cần đặt niềm tin vào bất kỳ thực thể nào ngoại trừ chính mạng blockchain.
Nền tảng thanh toán: Tiền mã hóa có thể đóng vai trò là cơ sở hạ tầng thanh toán kỹ thuật số của Web3. Tài sản kỹ thuật số có thể cải thiện cơ sở hạ tầng thanh toán cồng kềnh và đắt tiền của Web2 vì chúng thực sự không biên giới và không yêu cầu trung gian.
Quyền sở hữu: Tiền mã hóa đã cung cấp các công cụ như ví tiền mã hóa giúp người dùng tự lưu giữ tiền của họ mà không cần bên trung gian. Người dùng cũng có thể kết nối ví với các ứng dụng phi tập trung để sử dụng tiền của họ theo nhiều cách khác nhau hoặc trưng bày các mặt hàng kỹ thuật số của họ. Bất kỳ ai cũng có thể xác minh quyền sở hữu các khoản tiền và mặt hàng này bằng cách sử dụng một sổ cái công khai minh bạch.
Chống kiểm duyệt: Các blockchain được thiết kế để chống kiểm duyệt, có nghĩa là không bên nào có thể đơn phương thay đổi hồ sơ của các giao dịch. Khi dữ liệu được thêm vào blockchain Ethereum, hầu như không thể thay đổi hoặc loại bỏ. Tính năng này có thể giúp bảo vệ tất cả các cách phát biểu khỏi sự kiểm duyệt của chính phủ và công ty.
Blockchain và tiền mã hóa có cần thiết cho Web3 không?
Web3 cũng có thể dựa vào các công nghệ không liên quan đến blockchain hoặc tiền mã hóa. Ví dụ, các công nghệ như thực tế tăng cường (AR), thực tế ảo (VR), Internet vạn vật (IoT) và metaverse cũng có thể trở nên cần thiết cho kỷ nguyên mới của internet. Mặc dù blockchain có thể hữu ích hơn ở khía cạnh cơ sở hạ tầng của Web3, nhưng các công nghệ và giải pháp này có thể giúp làm cho internet trở nên phong phú hơn và được kết nối với thế giới thực.
IoT có thể kết nối các thiết bị khác nhau thông qua internet, trong khi AR có thể nhúng các yếu tố hình ảnh kỹ thuật số vào thế giới thực và VR có thể xây dựng môi trường do máy tính tạo ra với các mục được đại diện là tài sản kỹ thuật số. Cuối cùng, việc mở rộng quy mô và mang những công nghệ này lại với nhau có thể tạo nên một metaverse thống nhất của Web3.
Tiền mã hóa có thể cung cấp nền tảng thanh toán kỹ thuật số và hơn thế nữa. Các token tiện ích có thể mở khóa một loạt các trường hợp sử dụng cần thiết cho Web3. Ngoài ra, các token không thể thay thế (NFT) có thể giúp xác minh danh tính và quyền sở hữu trong lĩnh vực kỹ thuật số theo cách không ảnh hưởng đến quyền kiểm soát của người dùng đối với dữ liệu cá nhân của họ.
Sự kết hợp của Web3 với tiền mã hóa và blockchain sẽ như thế nào?
Công nghệ blockchain có thể trở thành một trong những nền tảng của Web3, nhưng người dùng thậm chí có thể không nhận thấy nó. Nếu các ứng dụng được xây dựng trên blockchain thân thiện với người dùng và trực quan, mọi người sẽ không nghĩ đến cơ sở hạ tầng bên dưới – giống như việc chúng ta không cần quan tâm đến các máy chủ dữ liệu và giao thức internet của các mạng xã hội mà chúng ta sử dụng hàng ngày.
Các NFT có thể cho phép người dùng hiển thị các mặt hàng sưu tập kỹ thuật số cho những người dùng khác, giúp tạo và duy trì danh tính kỹ thuật số duy nhất của họ. Chúng cũng có thể phục vụ các mục đích khác, chẳng hạn như củng cố nhiều quy trình chính trong các trò chơi trực tuyến.
Blockchain và tiền mã hóa có thể biến đổi cách người dùng Web3 điều phối và thực thi hành động tập thể thông qua các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO). DAO trao quyền tổ chức cho mọi người xung quanh các lợi ích chung mà không cần cơ quan trung ương ra quyết định. Thay vào đó, các chủ sở hữu token bỏ phiếu để cùng nhau xác định hướng hành động tốt nhất. Ngoài ra, tất cả hoạt động và phiếu bầu đều hiển thị trên blockchain. Do đó, các DAO có thể thúc đẩy Web3 trở nên phi tập trung, minh bạch hơn và lấy cộng đồng làm trung tâm.
Tổng kết
Web3 có thể giải quyết những vấn đề lớn của internet ngày nay và giảm thiểu sức mạnh của những gã khổng lồ công nghệ. Tuy nhiên, tất cả những thứ đó phần lớn vẫn còn là một tầm nhìn đầy khát vọng hơn là một thực tế hữu hình. Tuy nhiên, công nghệ này có thể sẽ nền tảng cho vòng lặp phát triển tiếp theo của Web.
Blockchain và tiền mã hóa thường được xem là một trong những công nghệ có nhiều khả năng mở ra cuộc cách mạng Web3 nhất vì chúng được thiết kế để tạo điều kiện cho các tương tác phi tập trung, không cần cấp quyền và không cần sự tin cậy. Ngoài ra, công nghệ blockchain và các tài sản kỹ thuật số không cạnh tranh với các thành phần chính khác của Web – chẳng hạn như AR, VR và internet vạn vật. Tóm lại, tất cả các công nghệ này có khả năng mang lại các giải pháp hứa hẹn nhất khi kết hợp với nhau.