Tóm lược
Sự thống trị của Bitcoin là từ ngữ dùng để chỉ thị phần của BTC đối với toàn bộ vốn hóa của thị trường tiền mã hóa. Từ khi ra đời vào năm 2009 cho đến nay, bitcoin vẫn là tài sản kỹ thuật số duy nhất tồn tại và do đó, một cách tự nhiên, nó chiếm gần như tất cả vốn hóa của thị trường tiền mã hóa. Tuy nhiên, theo thời gian, mọi thứ bắt đầu thay đổi. Năm 2013, làn sóng altcoin đầu tiên đã làm tăng giá trị của chúng trong tổng vốn hóa của thị trường tiền mã hóa. Năm 2015 gắn liền với sự ra đời của Ethereum và đồng ether — đối thủ gần nhất của Bitcoin — và sau đó, vào năm 2017, sự bùng nổ ICO dẫn đến việc sự thống trị của BTC suy giảm hơn nữa và chạm mức thấp nhất mọi thời đại, chỉ phục hồi lên trên 50% trong vài tháng. Ngày nay, sự thống trị của BTC phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt nhất bởi các dự án DeFi, NFT, các token metaverse và hơn 20.000 loại tiền mã hóa không phải bitcoin.
Giới thiệu
Bitcoin là tiền mã hóa đầu tiên trên thế giới, được ra mắt công chúng vào năm 2009 bởi một hoặc một nhóm các nhà phát triển ẩn danh được gọi là Satoshi Nakamoto. Kể từ đó, bất chấp sự cạnh tranh nổi lên, bitcoin vẫn là loại tiền mã hóa lớn và có giá trị nhất thế giới. Công nghệ cơ bản của nó cũng đã truyền cảm hứng cho sự phát triển của hàng nghìn loại tiền mã hóa mới được gọi chung là tiền thay thế hoặc altcoin.
Vị thế của Bitcoin so với phần còn lại của các tài sản kỹ thuật số tiếp tục cực kỳ quan trọng và thể hiện tình trạng tổng thể của thị trường tiền mã hóa. Để đo mức vốn hóa thị trường của bitcoin so với thị trường tiền mã hóa lớn hơn, các nhà giao dịch và nhà phân tích sử dụng một tỷ lệ được gọi là BTC dominance, còn được gọi là sự thống trị của Bitcoin.
Sự thống trị của BTC là gì?
Sự thống trị của BTC là tỷ trọng của bitcoin trong giá trị tổng thể của thị trường mã hóa. Nó được tính bằng cách chia vốn hóa thị trường của BTC cho tổng vốn hóa thị trường tiền mã hóa.
Nhưng tại sao nó lại quan trọng? Trong lịch sử, các nhà giao dịch đã sử dụng sự thống trị của BTC để kết luận liệu các altcoin đang có xu hướng tăng hay giảm so với bitcoin. Ví dụ, một lý thuyết phổ biến là thị trường tiền mã hóa đang tiến vào thị trường bò nếu các altcoin đang có xu hướng tăng. Ví dụ, vào năm 2017, sự thống trị của BTC giảm đáng kể báo hiệu giá altcoin tăng vọt (chứ không phải giá BTC giảm), trùng hợp với toàn bộ thị trường bước vào giai đoạn tăng giá.
Từ một đến hàng nghìn loại tiền mã hóa
Vào năm 2011, altcoin đầu tiên là litecoin ra đời và vào năm 2013 — được tạp chí Forbes mệnh danh là “năm của bitcoin” — số lượng altcoin mới tham gia thị trường bắt đầu tăng nhanh chóng. Đến tháng 5 năm 2013, thị trường tiền mã hóa chỉ có khoảng mười token, bao gồm cả litecoin (LTC) và XRP của Ripple.
Đồng thời, giá bitcoin tăng vọt khi nhiều nhà đầu tư lần đầu tiên khám phá ra lĩnh vực tài sản kỹ thuật số. Tuy nhiên, ngay cả việc có những đối thủ cạnh tranh, sự thống trị của BTC vẫn ở mức khoảng 95% trong giai đoạn này.
Sự ra đời của Ethereum
Vào năm 2015, Vitalik Buterin và một nhóm các nhà phát triển đã cho ra mắt mạng Ethereum (ETH). Ethereum sánh ngang với Bitcoin như một blockchain cho phép nhiều trường hợp sử dụng hơn ngoài các dịch vụ tài chính như chuyển tiền. Tuy vậy, Bitcoin không bị bối rối trước sự cạnh tranh về token gốc của Ethereum, ether (ETH) và vẫn tiếp tục chiếm khoảng 90-95% thị trường tiền mã hóa. Mọi thứ chỉ bắt đầu thay đổi vào năm 2017 — thời điểm bắt đầu bùng nổ các đợt phát hành coin lần đầu (ICO).
Cơn sốt ICO
Phát hành coin lần đầu (ICO), một phương pháp huy động vốn cộng đồng phổ biến cho các dự án tiền mã hóa ở giai đoạn đầu và đã trở thành một xu hướng nổi bật trong suốt năm 2017 và năm 2018. Đã có khoảng 2000 đợt ICO được tổ chức trong giai đoạn này, với hơn 10 tỷ USD được huy động. Các khoản tiền bắt đầu chảy từ bitcoin vào nhiều altcoin mới xuất hiện vào thời điểm đó. Một số nhà đầu tư tin tưởng vào các trường hợp sử dụng hấp dẫn, nhưng chưa được chứng minh, trong khi một số quan tâm hơn đến việc thu lợi nhuận từ sự biến động giá đáng kể.
Dòng tiền đổ vào altcoin chưa từng có đã đe dọa sự thống trị của bitcoin với đợt sụt giảm lớn đầu tiên của chỉ số này. Nó đã giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại vào khoảng 37% vào tháng 1 năm 2018.
Mùa đông tiền mã hóa năm 2018
Mặc dù cơn sốt ICO đã tạo ra sự chú ý đáng kể đối với tiền mã hóa, nhưng sự bùng nổ của xu hướng này cũng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Các nhà đầu tư nhận ra rằng nhiều dự án ICO thiếu các nguyên tắc cơ bản cốt lõi hoặc có các phương thức kinh doanh đáng ngờ. Một số dự án thậm chí còn trở thành mục tiêu giám sát theo quy định của Mỹ và các cơ quan chức năng khác. Sự gia tăng tâm lý tiêu cực này cuối cùng đã bao trùm toàn ngành công nghiệp, đẩy toàn bộ thị trường tiền mã hóa vào một thời kỳ giảm giá và đình trệ kéo dài.
Sự phục hồi của Bitcoin
Với sự sụt giảm giá trị của nhiều altcoin và sự vỡ mộng chung của các nhà đầu tư trong các ICO, sự thống trị của BTC dần dần tăng trở lại hơn 50% vào những tháng cuối năm 2018.
Vào năm 2019, giá bitcoin đã có sự hồi sinh nhẹ, giao dịch ở mức khoảng 7.000 USD vào cuối năm, trong khi sự thống trị của BTC đạt đỉnh khoảng 70% vào tháng 9. Tuy nhiên, tài sản kỹ thuật số sẽ vẫn tương đối yên ổn cho đến khi đại dịch COVID-19 xảy ra trên thế giới vào năm 2020.
Thị trường trong thời gian COVID
Bắt đầu từ năm 2020 — sau một đợt giảm giá ngắn bởi COVID — thị trường tiền mã hóa đã bước vào một đợt tăng giá kỷ lục. Đồng thời, sự thống trị của BTC đã đạt 72% vào tháng 1 năm 2021, con số cao nhất kể từ năm 2017, trước khi giảm xuống còn 39% vào giữa năm 2021.
Với việc đại dịch đang bùng phát, nhiều người cảm thấy buồn chán và bế tắc ở nhà đã chuyển sang kinh doanh và đầu tư ban ngày để "giết thời gian". Trong khi đó, để bù đắp cho sự suy thoái kinh tế của đại dịch, các chính phủ trên thế giới đã phát hành thêm tiền mặt để kích thích nền kinh tế đang gặp khó khăn. Các nhà giao dịch nhỏ lẻ lần đầu tiên đầu tư một phần đáng kể số tiền vào cổ phiếu, ngoại hối hoặc thị trường tiền mã hóa.
Và thế là sau tất cả sự chú ý của giới truyền thông đối với tiền mã hóa trong nửa cuối năm 2020, altcoin đã trở thành một lựa chọn ngày càng hấp dẫn, mặc dù rủi ro, cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ, đặc biệt là những người mới mong muốn kiếm lợi nhuận nhanh chóng. Ví dụ, giá shiba inu (SHIB) đã tăng hơn 40 triệu phần trăm vào năm 2021.
Hơn nữa, sự phát triển nhanh chóng của các đổi mới như tài chính phi tập trung (DeFI) và NFT, chủ yếu tồn tại trên các blockchain đổi thủ như Ethereum và Solana (SOL), đã góp phần khiến bitcoin mất nhiều thị phần hơn. Ví dụ, giá của Solana đã tăng từ 1,50 USD lên mức cao nhất mọi thời đại là 250 USD vào năm 2021 sau khi có được sự quan tâm đáng kể của các tổ chức và đơn vị nhỏ lẻ đối với công nghệ cơ bản của nó.
Kể từ đó, sự thống trị của BTC đã phải vật lộn để giữ mức hơn 50%. Sự tăng trưởng chậm lại gần đây của sự thống trị của BTC có thể liên quan đến ETH 2.0 , sự chuyển đổi được mong đợi từ lâu của Ethereum sang cơ chế proof-of-stake và thị trường gấu đang diễn ra.
Tổng kết
Trong những năm gần đây, sự tăng trưởng của thị trường altcoin đã làm loãng thị phần của bitcoin. Không giống như những năm đầu, khi có rất ít đối thủ cạnh tranh, bitcoin hiện đang cạnh tranh với các token DeFi, lĩnh vực NFT ngày càng phổ biến và hàng nghìn loại tiền mã hóa khác.
Mặc dù vậy, bitcoin vẫn là tiền mã hóa hàng đầu về vốn hóa thị trường và sự thống trị của BTC khó có thể sớm biến mất. Đối với những người mới bắt đầu, nhiều nhà đầu tư xem bitcoin như một kho lưu trữ giá trị vì nguồn cung hữu hạn của nó — do đó, Bitcoin có biệt danh là “vàng kỹ thuật số”.
Nhưng quan trọng nhất, vị thế của bitcoin cũng đến từ việc nó là đồng tiền mã hóa đầu tiên trong ngành, mang lại cho Bitcoin một lợi thế cạnh tranh trên thị trường tài sản kỹ thuật số. Tuy nhiên, lịch sử đã chỉ ra rằng nếu điều gì đó tốt hơn xuất hiện, lợi thế của người đi trước sẽ không tồn tại lâu. Vẫn còn phải xem liệu có một loại tiền mã hóa khác thống trị thị trường như bitcoin hay không.