TL;DR
Tokeny zarządzania dają posiadaczom prawo do głosowania w kwestiach, które regulują rozwój i działanie projektu blockchain. Jest to metoda dla projektów, aby rozdzielić moc decyzyjną na ich społeczności. Ten zdecentralizowany model zarządzania pomaga dostosować interesy posiadaczy tokenów do interesów projektu.
Wprowadzenie
Wiele tradycyjnych firm jest zarządzanych przez zarząd lub małą grupę osób, co można określić jako zarządzanie scentralizowane. Średnia wielkość zarządów największych firm to około 10 osób. Posiadają oni ogromną władzę nad tym, jak zarządzane są firmy. Dyrektorzy mogą mianować lub zwalniać kluczowych członków zarządu, decydować o tym, w jakie projekty inwestować i ustalać strategię firmy.
Tokeny zarządzania reprezentują inny sposób zarządzania organizacjami. Wspólny dla zdecentralizowanych organizacji autonomicznych (DAO) i zdecentralizowanych finansów (DeFi) model, który reprezentują tokeny zarządzania, oferuje bardziej sprawiedliwą, zdecentralizowaną i przejrzystą metodę zarządzania. W większości przypadków jeden token równa się jednemu głosowi. Tokeny te mają za zadanie wiązać ze sobą społeczności, aby zapewnić projektom blockchain zdrowy rozwój.
Jak działają tokeny zarządzania?
Tokeny zarządzania są podstawową metodą realizacji zdecentralizowanego zarządzania w projektach DAO, DeFi i zdecentralizowanych aplikacji (DApp). Są one często przyznawane aktywnym użytkownikom za ich lojalność i wkład w społeczność. Z kolei posiadacze tokenów głosują nad ważnymi kwestiami, aby zapewnić solidny rozwój projektów. Zazwyczaj głosowanie odbywa się za pośrednictwem smart kontraktów, w którym to przypadku wyniki są automatycznie wdrażane.
Jeden z najwcześniejszych tokenów zarządzania został wyemitowany przez MakerDAO, DAO oparte na Ethereum, które stanowi podstawę kryptowaluty będącej stablecoinem, DAI. Maker Protocol jest zarządzany przez posiadaczy tokena zarządzania o nazwie MKR. Jeden token MKR równa się jednemu głosowi, a decyzja z największą ilością głosów zostaje przyjęta. Posiadacze tokenów głosują w różnych sprawach, takich jak powoływanie członków zespołu, dostosowywanie opłat i przyjmowanie nowych zasad. Celem jest zapewnienie stabilności, przejrzystości i wydajności stablecoina MakerDao.
Innym przykładem jest Compound, protokół DeFi, który pozwala użytkownikom pożyczać kryptowaluty. Emituje token zarządzania o nazwie COMP, aby umożliwić swojej społeczności użytkowników głosowanie nad kluczowymi decyzjami. Tokeny są przydzielane proporcjonalnie do aktywności użytkowników on-chain. Innymi słowy, im więcej pożyczasz i kredytujesz na Compound, tym więcej tokenów COMP otrzymasz.
Podobnie jak w MakerDAO, jeden token COMP równa się jednemu głosowi. Użytkownicy mogą również delegować swoje tokeny innym osobom, aby głosowały w ich imieniu. Co warte podkreślenia, Compound zrzekło się kontroli nad kluczem administratora sieci w 2020. Oznacza to, że projekt stał się całkowicie rządzony przez posiadaczy tokenów bez żadnych zastępczych metod zarządzania.
Inne godne uwagi tokeny zarządzania obejmują te wyemitowane przez zdecentralizowaną giełdę Uniswap i PancakeSwap, platformę pożyczkową DeFi Aave, społeczność Web3 NFT ApeCoin DAO oraz platformę wirtualnego świata Decentraland.
Każdy projekt ustala inne zasady dotyczące tego, jak działają ich tokeny zarządzania. Tokeny są dystrybuowane do interesariuszy, w tym zespołu założycielskiego, inwestorów i użytkowników, według różnych modeli obliczeniowych. Niektóre tokeny zarządzania głosują tylko w określonych kwestiach związanych z zarządzaniem, podczas gdy inne głosują w większości spraw. Niektóre tokeny zarządzania mogą zarabiać dywidendy finansowe, a inne nie.
Plusy i minusy tokenów zarządzania
Tokeny zarządzania mają kilka wspaniałych zalet. Mogą one wyeliminować rozbieżność interesów często spotykaną w przypadku scentralizowanego zarządzania. Zdecentralizowane zarządzanie umożliwione przez owe tokeny przekazuje tę władzę szerokiej społeczności interesariuszy, wyrównując interesy użytkowników i samej organizacji.
Kolejną zaletą tokenów zarządzania jest możliwość budowania aktywnych, współpracujących i bliskich społeczności. Każdy posiadacz tokena jest motywowany do głosowania i ulepszania projektu. Ponieważ jeden token w większości przypadków równa się jednemu głosowi, może on stanowić podstawę dla uczciwego i bardziej sprawiedliwego podejmowania decyzji. Każdy posiadacz tokena może zainicjować propozycję, która zostanie poddana pod głosowanie. Szczegóły każdego głosowania są jawne dla wszystkich, co obniża szansę na oszustwo.
Największym wyzwaniem tokenów zarządzania jest tzw. problem wielorybów. Wieloryby to osoby, które posiadają duży procent danego krypto. Jeśli największe wieloryby projektu kryptowalutowego posiadają znaczną część całkowitej podaży jego tokenu zarządzania, mogą przechylić proces głosowania na swoją korzyść. Projekty muszą się upewnić, że własność tokenów jest naprawdę zdecentralizowana i równomiernie rozłożona.
Ale nawet jeśli tokeny zarządzania są dystrybuowane sprawiedliwie i szeroko, nie ma gwarancji, że decyzje większości są zawsze najlepsze dla projektów. Systemy wyborcze typu "jedna osoba, jeden głos" mają długą historię, a ich wyniki są niejednoznaczne. Zdarzały się przypadki, gdy posiadacze tokenów zarządzania głosowali tak, aby przynieść korzyści zespołom założycielskim i dużym inwestorom kosztem szerszej społeczności.
Co dalej z tokenami zarządzania?
Jako innowacja zrodzona z przestrzeni kryptowalutowej, tokeny zarządzania mogą znaleźć szersze zastosowanie w większej liczbie sektorów. Ruch Web3 jest miejscem, gdzie tokeny zarządzania mogą pomóc w budowie zdecentralizowanego internetu. W miarę jak DeFi i DAO nabierają rozpędu, inne branże, takie jak gaming, mogą przyjąć ten model zarządzania.
Tokeny zarządzania będą nadal ewoluować, aby naprawić problemy w miarę ich pojawiania się. Być może pojawią się nowe mechanizmy radzenia sobie z problemem wielorybów lub inne sposoby usprawnienia procesu głosowania. Mogą pojawić się nowe metody delegowania głosów. Przestrzeń ta będzie prawdopodobnie coraz bardziej złożona, podczas gdy wciąż pojawiają się nowe innowacje.
Kolejnym istotnym czynnikiem wpływającym na przyszłość tokenów zarządzania są potencjalne zmiany regulacyjne. Niektóre rządy mogą uznać te tokeny za papiery wartościowe. To może poddać je ścisłym regulacjom i wpłynąć na to, jak mogą funkcjonować.
Przemyślenia końcowe
Tokeny zarządzania są wciąż we wczesnej fazie rozwoju. Ułatwiły one solidny wzrost wielu projektów DeFi i DAO. Dzięki możliwości głosowania w celu określenia zarządzania projektami, tokeny te są podstawą decentralizacji.
Zasada "jeden token, jeden głos" stawia w centrum użytkowników i społeczność, o ile tokeny są rozdzielane względnie równo pomiędzy członków społeczności. Tokeny zarządzania mogą w przyszłości nadal się rozwijać. Sieci należące do użytkowników, projekty Web3 i gry mogłyby przyjąć tokeny zarządzania, aby zbudować bardziej dynamiczne zdecentralizowane ekosystemy.