Các điểm chính
Đường cong lợi suất là biểu đồ hiển thị lãi suất (lợi suất) của trái phiếu có ngày đáo hạn khác nhau.
Có 4 loại đường cong lợi suất chính là đường cong bình thường, đảo ngược, phẳng và dốc, mỗi loại lại báo hiệu những kỳ vọng kinh tế khác nhau.
Đường cong lợi suất dốc dần xảy ra khi sự khác biệt (chênh lệch) giữa lợi suất trái phiếu ngắn hạn và dài hạn tăng dần theo thời gian.
Đường cong lợi suất có thể ảnh hưởng đến cả thị trường tiền mã hóa và thị trường chứng khoán nhưng đặc biệt liên quan đến các lĩnh vực nhạy cảm với lãi suất như ngân hàng, bất động sản và tiện ích.
Đường cong lợi suất là gì?
Đường cong lợi suất là biểu đồ hiển thị lãi suất (lợi suất) của trái phiếu có ngày đáo hạn khác nhau. Có thể coi đường cong lợi suất là đường so sánh lãi suất ngắn hạn với lãi suất dài hạn, thường là đối với trái phiếu Kho bạc Hoa Kỳ.
Lợi suất trái phiếu thay đổi theo thời hạn đáo hạn vì nhà đầu tư yêu cầu các mức lợi nhuận khác nhau tùy vào thời hạn của trái phiếu, thường là do kỳ vọng về lạm phát, rủi ro tín dụng và điều kiện kinh tế chung.
Do đó, hình dạng của đường cong lợi suất cho chúng ta biết rất nhiều về kỳ vọng của nhà đầu tư đối với nền kinh tế, từ đó đưa ra một loại dự báo tình hình tài chính. Đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ là đường cong nổi tiếng nhất và thường đóng vai trò là thước đo sức khỏe nền kinh tế, ảnh hưởng đến các quyết định trên nhiều thị trường.
Các loại đường cong lợi suất
Xét về hình dạng, có 4 loại đường cong lợi suất chính. Mỗi loại đường cong lợi suất có thể cho nhà đầu tư biết các điều kiện kinh tế khác nhau nên chúng trở thành chỉ báo hữu ích về diễn biến trong tương lai.
Các ví dụ dưới đây chỉ mang tính minh họa, vì vậy đừng quá lo lắng về các giá trị. Hãy tập trung vào các hình dạng khác nhau của đường cong và cách diễn giải điển hình về đường cong đó.
Đường cong lợi suất bình thường
Đường cong này dốc lên, nghĩa là trái phiếu dài hạn có lợi suất cao hơn trái phiếu ngắn hạn. Nó cho thấy nhà đầu tư đang kỳ vọng tăng trưởng kinh tế ổn định. Khi đường cong bình thường, trái phiếu dài hạn có thể mang lại lợi nhuận tốt và triển vọng ổn định sẽ có lợi cho cổ phiếu, tiền mã hoá và các khoản đầu tư tập trung vào tăng trưởng khác.
Đường cong lợi suất đảo ngược
Đường cong lợi suất đảo ngược dốc xuống, theo đó lợi suất ngắn hạn cao hơn lợi suất dài hạn. Trong lịch sử, đây là dấu hiệu cảnh báo suy thoái. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo cho nhà đầu tư chứng khoán để họ cân nhắc tái cơ cấu danh mục đầu tư sang các tài sản an toàn hơn như trái phiếu.
Đường cong lợi suất phẳng
Đường cong lợi suất phẳng gần như không có độ dốc, theo đó lợi suất ngắn hạn và dài hạn rất giống nhau. Điều này cho thấy bất ổn kinh tế hoặc giai đoạn chuyển tiếp. Đường cong phẳng thể hiện sự bất ổn, thúc đẩy nhà đầu tư thận trọng hơn khi đầu tư đa dạng vào nhiều tài sản.
Đường cong lợi suất dốc
Đường cong lợi suất dốc hình thành khi lợi suất dài hạn tăng mạnh so với lợi suất ngắn hạn, thường chỉ ra kỳ vọng tăng trưởng kinh tế và lạm phát gia tăng. Khi đường cong lợi suất dốc, đây thường là tín hiệu cho thấy có thể đầu tư vào các tài sản rủi ro hơn, như tiền mã hóa và cổ phiếu, vì đường cong dốc thường báo hiệu triển vọng tăng trưởng tích cực.
Đường cong lợi suất dốc dần
Đường cong lợi suất dốc dần xảy ra khi sự khác biệt (hoặc chênh lệch) giữa lợi suất trái phiếu ngắn hạn và dài hạn tăng lên. Nó mô tả những thay đổi xảy ra trên đường cong lợi suất theo thời gian (ví dụ khi so sánh đường cong lợi suất của 2 năm khác nhau).
Các loại đường cong lợi suất dốc dần
Có nhiều loại đường cong lợi suất dốc dần khác nhau nhưng 2 loại chính được gọi là dốc tăng và dốc giảm.
Dốc tăng: Khi lợi suất trái phiếu ngắn hạn giảm nhiều hơn lợi suất dài hạn. Điều này có thể xảy ra khi các ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất ngắn hạn để kích thích nền kinh tế, nhưng lãi suất dài hạn vẫn ổn định, phản ánh kỳ vọng tăng trưởng. Đường đứt nét màu xanh lá cây biểu thị đường cong lợi suất sau khi thay đổi.
Dốc giảm: Trong trường hợp này, lợi suất dài hạn tăng nhanh hơn lợi suất ngắn hạn, thường là do nhà đầu tư kỳ vọng tăng trưởng kinh tế mạnh hơn hoặc lạm phát cao hơn trong tương lai. Đường đứt nét màu đỏ biểu thị đường cong lợi suất sau khi thay đổi.
Cách sử dụng đường cong lợi suất trong thị trường tài chính
Đường cong lợi suất có thể là công cụ hữu ích để dự đoán những thay đổi về lãi suất, có thể tác động đến nhiều loại tài sản. Ví dụ: khi đường cong đảo ngược, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ và các ngân hàng trung ương khác có thể hạ lãi suất để ngăn chặn suy thoái kinh tế, thường thúc đẩy thị trường trong ngắn hạn. Nhà giao dịch và nhà đầu tư có thể tận dụng những thay đổi về lãi suất này để vào hoặc thoát khỏi một số thị trường nhất định và điều chỉnh lượng trái phiếu nắm giữ.
Thị trường trái phiếu
Do đường cong lợi suất liên quan trực tiếp đến lợi suất trái phiếu nên bất kỳ thay đổi nào cũng có thể khiến giá trái phiếu dao động. Lãi suất tăng (thường liên quan đến đường cong lợi suất dốc lên) thường khiến trái phiếu hiện tại mất giá vì trái phiếu mới sẽ có lợi suất cao hơn. Ngược lại, nếu lãi suất giảm, trái phiếu cũ có lãi suất cao hơn sẽ có giá trị hơn.
Thị trường chứng khoán
Đường cong lợi suất có thể ảnh hưởng đến mọi loại cổ phiếu, đặc biệt là trong các lĩnh vực nhạy cảm với lãi suất như ngân hàng, bất động sản và tiện ích. Ví dụ: khi đường cong lợi suất đảo ngược, cho thấy khả năng kinh tế suy thoái, nhà đầu tư có thể rút khỏi cổ phiếu và tìm kiếm các kênh đầu tư an toàn hơn. Ngoài ra, đường cong lợi suất dốc có thể báo hiệu tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, từ đó thúc đẩy niềm tin vào thị trường chứng khoán.
Lãi suất
Sự thay đổi về lợi suất thường được dùng làm chuẩn mực cho lãi suất thế chấp, lãi suất cho vay ngân hàng và các loại nợ khác. Khi đường cong lợi suất đảo ngược, nó thường đóng vai trò thúc đẩy Fed hạ lãi suất để kích thích nền kinh tế, điều này có thể tác động đến chi phí vay của người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Đường cong lợi suất và thị trường tiền mã hóa
Mặc dù chủ yếu liên quan đến các thị trường truyền thống nhưng đường cong lợi suất cũng đang bắt đầu ảnh hưởng đến thị trường tiền mã hoá theo một số cách thú vị, đặc biệt là khi tài sản tiền mã hóa ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong danh mục đầu tư của các tổ chức.
Ngày càng có nhiều nhà đầu tư và quản lý tiền đưa bitcoin và các loại tiền mã hoá khác vào danh mục đầu tư của mình.
Mặc dù đúng là tỷ lệ áp dụng ngày càng tăng đã khiến thị trường tiền mã hoá hoạt động khá giống với cổ phiếu nhưng một số nhà đầu tư lại coi bitcoin là một dạng vàng kỹ thuật số – đặc biệt là khi thị trường truyền thống đối mặt với tình trạng bất ổn. Ví dụ: nếu đường cong lợi suất đảo ngược và nỗi lo suy thoái gia tăng, một số nhà đầu tư có thể chọn tăng đầu tư vào các tài sản như vàng và bitcoin, vốn được coi là tài sản lý tưởng để “lưu trữ giá trị”.
Ngoài ra, quyết định hạ lãi suất cho phù hợp với đường cong lợi suất của ngân hàng trung ương thường làm tăng thanh khoản trong hệ thống tài chính và thanh khoản này có thể chảy sang thị trường tiền mã hoá. Thanh khoản tăng thêm này có thể thúc đẩy nhu cầu về tiền mã hoá, từ đó có khả năng đẩy giá lên cao hơn.
Mặc dù có thể cung cấp cho nhà đầu tư tiền mã hoá thông tin hữu ích nhưng đường cong lợi suất không áp dụng giống như các tài sản truyền thống. Tiền mã hoá vẫn mang tính đầu cơ cao và có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như tin tức về quy định và sự phát triển công nghệ. Vì vậy, tuy đường cong lợi suất có thể cung cấp bối cảnh thì nhà đầu tư tiền mã hoá có kinh nghiệm thường dựa vào một bộ chỉ số rộng hơn.
Tổng kết
Dù bạn là nhà đầu tư truyền thống hay chỉ đang tìm hiểu về tiền mã hóa thì đường cong lợi suất là một công cụ hữu ích mà bạn nên chú ý. Đường cong lợi suất không chỉ gợi ý hướng đi của nền kinh tế mà còn giúp nhà đầu tư lập kế hoạch chiến lược cho các loại tài sản.
Đọc thêm:
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở "nguyên trạng" chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và hướng dẫn, không phải là sự cam đoan hay bảo đảm dưới bất kỳ hình thức nào. Không nên coi nội dung này là nội dung tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác. Đây cũng không phải khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tìm kiếm lời khuyên từ các cố vấn chuyên môn phù hợp. Trong trường hợp bài viết do cộng tác viên bên thứ ba đóng góp, xin lưu ý rằng những quan điểm được đưa ra thuộc về cộng tác viên bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc toàn bộ tuyên bố miễn trừ trách nhiệm của chúng tôi tại đây để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và bạn có thể không lấy lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm đối với các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm pháp lý đối với bất kỳ tổn thất nào bạn có thể gặp phải. Không nên coi tài liệu này là nội dung tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác. Để biết thêm thông tin, hãy xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi rocủa chúng tôi.