Kısa Özet
Zararı durdur ve kârı al seviyeleri, almak istedikleri risk seviyelerine bağlı olarak işlemden çıkış stratejilerini belirlemek üzere birçok yatırımcı tarafından kullanılan iki temel kavramdır. Bu eşik değerler hem geleneksel piyasalarda hem de kripto piyasalarında kullanılır ve özellikle de teknik analiz yaklaşımını tercih eden yatırımcılar arasında popülerdir.
Giriş
Piyasada en doğru zamanı bulmak, yatırımcıların ve alım satım yapanların gelecekteki piyasa fiyatlarını tahmin etmeye ve varlıkları almak veya satmak için optimum bir fiyat seviyesi bulmaya çalıştığı bir stratejidir. Bu yaklaşımda, piyasadan ne zaman çıkmak gerektiğini tespit etmek büyük önem taşır. İşte bu noktada da zararı durdur ve kârı al seviyeleri devreye girer.
Zararı durdur ve kârı al seviyeleri, yatırımcıların kendileri için önceden belirledikleri fiyat hedefleridir. Disiplinli yatırımcıların çıkış stratejileri kapsamında sıkça kullanılan bu seviyeler, duygusal alım satımı en düşük seviyede tutmak üzere tasarlanmıştır ve risk yönetimi için çok önemlidir.
Zararı durdur ve kârı al seviyeleri
Zararı durdur (ZD) seviyesi, varlığın güncel fiyatından düşük olarak önceden belirlenen bir fiyattır. Fiyat bu seviyeye ulaştığında, yatırımcının bu pozisyondaki zararını sınırlandırmak için pozisyon kapatılır. Buna karşılık, kârı al (KA) seviyesi ise yatırımcının kârlı bir pozisyonu kapattığı önceden belirlenmiş bir fiyattır.
Yatırımcılar, piyasa emirlerini gerçek zamanlı olarak kullanmak yerine, piyasaları 7/24 takip etmek zorunda kalmadan otomatik olarak satışı tetikleyecek şekilde bu seviyeleri belirleyebilir.
Zararı durdur ve kârı al seviyeleri neden kullanılır?
Risk yönetimi uygulama
ZD ve KA seviyeleri piyasanın güncel dinamiklerini yansıtır ve optimum değerleri doğru bir şekilde belirlemeyi bilenler esasen kârlı alım satım fırsatlarını ve kabul edilebilir risk seviyelerini belirlemiş olur. ZD ve KA seviyelerini kullanarak riski değerlendirmek, portföyünüzü koruma ve büyütmede çok önemli bir rol oynayabilir. Daha az riskli alım satımları önceliklendirerek birikimlerinizi sistematik olarak korumanın yanı sıra portföyünüzün tamamının erimesini de engellemiş olursunuz. Bu nedenle, birçok kişi ZD ve KA seviyelerini risk yönetimi stratejileri kapsamında kullanır.
Duygusal alım satımı önleme
Bir kişinin herhangi bir andaki duygusal durumu, verdiği ve vereceği kararları büyük ölçüde etkileyebilir. Bazı yatırımcıların stres, korku, açgözlülük veya diğer herhangi bir güçlü duygu altında alım satım yapmaktan kaçınmak için önceden belirlenmiş bir strateji kullanmasının nedeni budur. Bir pozisyonu ne zaman kapatacağınızı belirlemeyi öğrenmeniz, fevri alım satımlardan kaçınmanızı sağlayarak işlemlerinizi o anki ruh halinize göre değil de stratejik olarak yönetmenize imkan tanır.
Risk-getiri oranını hesaplama
Zararı durdur ve kârı al seviyeleri bir yatırımcının risk-getiri oranını hesaplamak için kullanılır.
Risk-getiri oranı, potansiyel getiriler karşılığında ne kadar risk alındığını ölçer. Genellikle düşük bir risk-getiri oranına sahip işlemlere girmek daha iyidir. Bunun anlamı, potansiyel kârınızın potansiyel risklerinizden yüksek olduğudur.
Risk-getiri oranını şu formülle hesaplayabilirsiniz:
Risk-getiri oranı = (Giriş fiyatı - Zararı durdur fiyatı) / (Kârı al fiyatı - giriş fiyatı)
Zararı durdur ve kârı al seviyeleri nasıl hesaplanır?
En ideal zararı durdur ve kârı al seviyelerini belirlemek için kullanılabilecek çeşitli yöntemler vardır. Bu yaklaşımlar bağımsız olarak veya diğer yöntemlerle birlikte kullanılabilir, ancak nihai hedef aynıdır: bir pozisyonun ne zaman kapatılacağına yönelik bilinçli kararlar verebilmek için mevcut verileri kullanmak.
Destek ve direnç seviyeleri
Destek ve direnç seviyeleri, hem geleneksel piyasalarda hem de kripto piyasalarında teknik alım satım yapan herkesin aşina olduğu temel bir kavramdır.
Destek ve direnç seviyeleri, fiyat grafiğinde gerek alış gerekse de satış yönünde daha fazla işlem gerçekleşmesi olası alanlardır. Destek seviyelerinde, artan alış faaliyeti seviyeleri nedeniyle düşüş trendlerinin duraksaması beklenir. Direnç seviyelerinde ise artan satış faaliyeti seviyeleri nedeniyle yükseliş trendlerinin duraksaması beklenir.
Bu yöntemi kullanan yatırımcılar, genellikle kârı al seviyesini destek seviyesinin hemen üstünde, zararı durdur seviyesini de direnç seviyesinin hemen altında belirler.
Destek ve Direncin Temelleri makalemizden daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
Hareketli Ortalamalar
Bu teknik gösterge, piyasa gürültüsünü filtreler ve trendin yönünü göstermek için fiyat hareketi verilerini yalınlaştırır.
Hareketli ortalamalar (MA), yatırımcının kişisel tercihlerine bağlı olarak kısa veya uzun bir dönem için hesaplanabilir. Yatırımcılar hareketli ortalamaları yakından takip ederek, grafik üzerinde iki farklı MA'nın kesiştiği yer olan kesişim sinyallerinin simgelediği alış veya satış fırsatlarını arar. Daha fazla bilgiye Hareketli Ortalamalar makalemizden ulaşabilirsiniz.
Hareketli ortalama kullanan yatırımcılar, zararı durdur seviyelerini genellikle uzun vadeli bir hareketli ortalamanın altında olacak şekilde belirler.
Yüzde yöntemi
Bazı kişiler, teknik göstergeler kullanılarak hesaplanmış önceden belirlenen bir seviye kullanmak yerine ZD ve KA seviyelerini belirlemek için sabit bir yüzde kullanır. Örneğin, bir varlığın fiyatının giriş fiyatına kıyasla %5 yükselmesi veya düşmesi durumunda pozisyonlarını kapatmayı seçebilirler. Yüzde yöntemi, teknik göstergelere pek aşina olmayan kişilerin kullanabileceği basit bir yaklaşımdır.
Diğer göstergeler
ZD ve KA seviyelerini belirlemek için kullanılan yaygın birkaç teknik analiz aracından bahsettik, fakat yatırımcılar birçok gösterge daha kullanır. Bunların arasında bir varlığın fazla alınmakta mı yoksa fazla satılmakta mı olduğunu gösteren bir momentum göstergesi olan Göreceli Güç Endeksi (RSI), piyasa oynaklığını ölçen Bollinger Bantları (BB) ve veri noktaları olarak üstel hareketli ortalamaları kullanan Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD) yer alır.
Son Söz
Alım satım ve yatırım yapan birçok kişi, zararı durdur ve kârı al seviyelerini hesaplamak için yukarıdaki yaklaşımlardan birini veya birkaçını birden kullanır. Bu seviyeler, ister zarardaki bir pozisyondan vazgeçmek ister potansiyel kârı gerçekleştirmek üzere bir işlemden çıkmak için teknik bir motivasyon kaynağıdır. Fakat bu seviyelerin kişiye özel olduğu ve başarılı bir performansı garanti etmeyeceği de unutulmamalıdır. Bu seviyelerin asıl amacı karar alma süreçlerine rehberlik ederek bu süreçleri daha sistematik ve sağlam bir hale getirmektir. Dolayısıyla, zararı durdur veya kârı al seviyeleri ile riski değerlendirmek veya diğer risk yönetimi stratejilerini kullanmak iyi bir alışkanlıktır.