Kısa Özet
Ethereum mainnet'i yakın bir zamanda Birleştirme adında bir yükseltme ile Proof of Work'ten Proof of Stake mutabakat mekanizmasına geçecek. Birleştirme; The Surge, The Verge, The Purge ve The Splurge'ü kapsayan bir dizi önemli Ethereum ekosistem yükseltmesi kapsamında yer alıyor. Bu yükseltmelerin amacı, Ethereum'u daha ölçeklenebilir hale getirmek ve enerji verimliliğini artırmak. Birleştirme, Ethereum mainnet'i Proof of Stake İşaret Zinciri ile birleştirecek ve Eylül 2022'de hayata geçmesi bekleniyor.
Giriş
Ethereum, 2015 yılında kullanıma sunulduğundan bu yana, blockchaini üzerinde binlerce projenin oluşturulmasına imkan tanıyan popüler bir merkeziyetsiz hesaplama platformu haline geldi. En büyük blockchainlerden biri olmayı sürdürse de Ethereum'un mevcut altyapısı operasyonlarını artan küresel talebe yanıt verecek şekilde ölçeklendiremiyor. Ölçeklendirme sorununu gidermek için, Ethereum ekibi gelişmiş bir Ethereum blockchaini yaratacak bir grup yükseltme yapılmasını teklif etti. Bu yükseltmeler İşaret Zinciri, The Surge, The Verge, The Purge ve The Splurge'den oluşuyor.
Ethereum neden yükseltme yapıyor?
Blockchainler genellikle merkezi bir otoriteye güvenmek yerine temel bir merkeziyetsizlik ilkesi ile tasarlanır. Merkeziyetsiz blockchainlerin avantajları arasında izne ve güvene dayalı olmamaları ve tek hata noktalarına dirençleri sayesinde daha güvenli olmaları yer alır.
Blockchainlerin popülerliği arttıkça, platformlar işlem gerçekleştirme hızlarına yönelik küresel ihtiyacı, diğer bir deyişle ölçeklenebilirlik taleplerini karşılayabildiklerinden emin olmalıdır. Bunu yapamamak, beklemede olan işlemlerin sayısının blockchainin kapasitesini aşması sonucunda ağın tıkanmasına neden olabilir. Bu da genellikle işlem ücretlerinin yükselmesine yol açar.
Ancak blockchainler merkeziyetsizliklerini korumak istiyorsa, güvenliği ve ölçeklenebilirliği aynı anda elde etmek zor olabilir. Bu problem, Vitalik Buterin tarafından ortaya atılan ölçeklenebilirlik çıkmazı kavramı ile açıklanmıştır. Blockchain Çıkmazı, üç önemli özelliği dengelemenin zorluğunu tanımlar: ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizlik.
Vitalik Buterin'in de belirttiği gibi Birleştirme öncesinde Ethereum ağı, mutabakat mekanizması Proof of Work nedeniyle ölçeklenebilirlik kriterini karşılayamamaktadır. Proof of Work blockchainlerinin ölçeklenebilmeleri çeşitli nedenlerden ötürü genellikle daha zordur. Öncelikle, bir blokta doğrulanabilecek işlem sayısı sınırlıdır. İkinci olarak da blokların sabit bir hızda çıkarılması gerekir.
Örneğin Bitcoin, protokol tarafından otomatik olarak ayarlanan madencilik zorluğuna göre ortalama her 10 dakikada bir blok üretecek şekilde tasarlanmıştır. Bitcoin'in tasarımı son derece güvenli olsa da blok üretimi için gereken sürenin yanı sıra blok başına işlem sayısının sınırlı olması, talebin arttığı zamanlarda ağın tıkanmasına neden olabilir. Bu da çoğu zaman işlem ücretlerinin ve onay sürelerinin önemli ölçüde artmasına neden olur.
Bu PoW sınırlamalarının üstesinden gelmek için, Ethereum ekibi Ethereum 2.0 (ETH 2.0) olarak bilinen bir dizi yükseltme teklif etmiştir.
Ethereum Yükseltmeleri: Büyük Resim
Ethereum 2.0 yükseltmeleri mevcut İşaret Zinciri (kullanıma sunuldu), Birleştirme (yakında gerçekleşecek), The Surge, The Verge, The Purge ve The Splurge'ten oluşur. Tüm yükseltmeler uygulamaya koyulduktan sonra yeni Ethereum blockchaininin daha ölçeklenebilir, güvenli, sürdürülebilir ve yine merkeziyetsiz olması beklenmektedir.
İşaret Zinciri
Daha önce Aşama 0 olarak bilinen İşaret Zinciri, önemli Ethereum yükseltmeleri serisinin ilkidir. 1 Aralık 2020'de kullanıma sunulmuş ve Ethereum ekosistemine Proof of Stake'i getirmiştir. Kullanıcılar, İşaret Zinciri ile iki şekilde etkileşim kurabilir: ETH stake ederek ve ağı güvende tutmak için bir mutabakat istemcisi çalıştırarak. İşaret Zinciri şu anda Ethereum mainnet'e paralel bir şekilde çalışmaktadır.
Birleştirme
Birleştirme Ethereum'un ölçeklenebilirlik sorunlarını çözme yolunda bir sonraki ciddi adımıdır. Basitçe ifade edecek olursak, Birleştirme Ethereum ekosistemindeki bağımsız mevcut iki zinciri entegre edecektir: yürütme katmanı ve mutabakat katmanı (İşaret Zinciri).
Ethereum mainnet'in Eylül 2022'de İşaret Zincirinin kontrolünde Proof of Stake sistemiyle birleşmesi beklenmektedir. Birleştirmeden sonra ekosistem, ağını güvende tutmak için yalnızca Proof of Stake mekanizmasını kullanacaktır.
Mutabakat mekanizması
Birleştirme gerçekleştikten sonra Ethereum'da Proof of Work'ün yerine Proof of Stake mutabakat mekanizması geçecektir. Bloklar, madencilik yerine doğrulayıcı adındaki düğümler tarafından çıkarılacaktır. Bir düğüm, bir aday bloku doğrulamak için belirli aralıklarla rastgele atanacaktır. Bu doğrulayıcılar, işlem ücretlerinden gelen bahşişler ve staking ödülleri ile teşvik edilir. Bir blok eklemek için düğümler birbirleriyle rekabet etmediğinden, PoS PoW'a kıyasla önemli ölçüde daha az kaynak kullanır ve bu da onu daha sürdürülebilir kılar.
Mainnet işlemleri
Şu anda İşaret Zinciri ağ işlemlerinin yalnızca bir kısmını işlemektedir. Birleştirme ile İşaret Zinciri başlıca mutabakat yeri haline gelecektir.
"Birleştirmeden sonra İşaret Zinciri, yürütme katmanı işlemleri ve hesap bakiyeleri de dahil olmak üzere tüm ağ verileri için mutabakat motoru olacaktır." - Ethereum.org
Tokenler
Ethereum'un işlem geçmişi İşaret Zinciri ile birleştirilecek, fakat ether (ETH) para birimi aynı şekilde kalacaktır. ETH fonları Birleştirmenin ardından erişilebilir olacaktır ve ETH token kullanıcılarının yükseltmeye hazırlık için herhangi bir eylem almasına gerek yoktur.
Mevcut model, madencilik ve staking ödülleri olarak günde yaklaşık 13.000 ETH dağıtılan bir token çıkarma sistemine sahiptir. Birleştirmenin uygulamaya koyulmasının ardından madencilik ödülleri kaldırılacak, staking ödülleri kapsamında yeni çıkarılan ETH'lerin sayısı ise günde yaklaşık 1.600 ETH'ye düşecektir.
Birleştirmeden sonra sırada ne var?
Diğer Ethereum yükseltmeleri The Surge, The Verge, The Purge ve The Splurge hakkında henüz resmi bir duyuru olmasa da Bölümleme üzerinde çalışılmakta ve bu değişikliğin 2023 yılında Birleştirmenin ardından hayata geçmesi beklenmektedir.
Bölümleme
Ethereum, işlem oranını artırmak için bölümlemenin yardımıyla ölçeklenebilirliğini artıracak ve işlem ücretleri ile süreleri muhtemelen düşecektir. Bölümleme ile, standart blockchainlere benzeyen, fakat blockchain verilerinin yalnızca bir kısmını içeren parça zincirleri kullanıma sunulacaktır. Parça zincirlerin sunduğu veri alt kümesi sayesinde düğümler işlemleri daha verimli bir şekilde doğrulayabilir.
Bölümleme, uygulamaya koyulması için çok miktarda zaman ve çaba gerektiren bir ölçeklendirme çözümüdür. Fakat iyi yapılırsa, ölçeklenebilirlik anlamında blockchainin en büyük kazançlarından biri olarak Ethereum'un verileri daha iyi saklamasına ve verilere daha iyi erişmesine imkan tanıyabilir.
Bölümleme süreci çok aşamalı bir süreç olacak, 1. sürümün parça zincirleri ağa daha fazla veri sunacak ve 2. sürümün parça zincirleri de kodu saklayacak ve yürütecektir. İki sürüm arasında karşılıklı iletişim etkinleştirilecektir.
Diğer yükseltmeler konusunda henüz kesinleşmiş bir şey yoktur. Vitalik Buterin bir tweet'inde yukarıdaki yükseltmelerin aşamalar olarak düşünülmemesi gerektiğini, bunların Birleştirmeye paralel bir şekilde çalışan yükseltmeler olduğunu net bir şekilde belirtmiştir. Okuyucular, Birleştirme ve sonraki Ethereum yükseltmeleri hakkındaki son gelişmeler için Binance Blog ve Binance Academy'yi takip edebilir.
Neden bu kadar çok ölçeklendirme çözümü var?
Görünüşe göre Ethereum, geleceğe hazırlanmaya ve geniş çaplı benimsenmeyi takiben gelecek devasa işlem yükünü üstlenmeye çalışmaktadır. Ne kadar çok çözüm olursa, genel ağ tıkanıklığının azalma ihtimali de o kadar artar. Buna ek olarak, bir ölçeklendirme çözümünün yetersiz olduğu ortaya çıkarsa tek hata noktaları da önlenebilir. Birkaç ölçeklendirme çözümüne sahip olmak ağı artan işlem hızlarına ve oranlarına hazırlamakla kalmaz, aynı zamanda kullanıcıların yüksek işlem ücretleri ödemek durumunda kalmamasını da sağlar.
Birleştirmenin ETH üzerindeki etkisi
Önde gelen ikinci nesil blockchain projelerinden biri olan Ethereum, 72 milyon ether'lik (ETH) bir ilk arz ile kullanıma sunulmuştur. Orijinal PoW modeli kapsamında, bu token arzının büyük bir kısmı madencileri ağı güvende tutmaları için teşvik olarak kullanılmaktadır.
PoS'a geçişin arından madencilik ödülleri artık verilmeyecektir. Bunun sonucunda da her yıl çıkarılan ETH sayısında yaklaşık %90 oranında bir düşüş olacaktır. Arz talep yasası işlerse, bu da ETH'nin fiyatında bir artışa neden olabilir. Ancak finansal piyasalar tahmin edilemez ve oynaktır, ayrıca fiyatı etkileyen başka birçok etmen daha vardır.
Birleştirmenin BETH üzerindeki etkisi
BETH, stake edilmiş ether'in (ETH) Binance üzerinde tokenleştirilmiş bir versiyonudur. Birleştirmenin ışığında, madenciler artık Proof of Work ödülleri kazanamayacaktır. Bunun yerine, doğrulayıcılar Birleştirmeden önce madencilere sunulan işlem ücretlerinin yanı sıra staking ödülleri ile de ödüllendirilecektir. Buna ek olarak, doğrulayıcılar Birleştirmenin ardından Maksimum Çıkarılabilir Değerin (MEV) bir kısmını da alacaktır ve BETH bu kavramı benimsediğinde APR'de bir artış yaşanması beklenebilir. Dolayısıyla, yıllık getiri oranının (APR) önemli ölçüde artması beklenmektedir.
Birleştirmenin Binance kullanıcıları ve ürünleri üzerindeki etkisi
ETH token sahipleri ve Binance kullanıcıları için, Binance ürünleri genel anlamda birleştirmeden etkilenmeyecektir. Yalnızca madencilik hizmetimizde ETH listeden kaldırılacak, ETH yatırma ve çekme işlemleri ise geçici olarak durdurulacaktır.
ETH sahibiyseniz, Birleştirmeye hazırlık olarak Birleştirmeden Sonra Ethereum'larıma Ne Olacak? blog makalemizi okuyabilirsiniz.
Son Söz
Birleştirme, Ethereum ağındaki önemli yükseltmeler serisinin ikincisidir. Daha iyi ölçeklenebilirlik için yeni ölçeklendirme çözümlerini uygulamaya koymaya hazırlık olarak teklif edilmiştir. Listelenen tüm yükseltmelerin tamamlanmasının ardından Ethereum güvenlik veya merkeziyetsizlikten ödün vermeden daha fazla işlem yükü üstlenmeye muhtemelen hazır olacaktır.
Risk Uyarısı: Dijital varlık fiyatları yüksek piyasa riski içerir ve dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Geçmiş performans, gelecekteki performansın güvenilir bir göstergesi değildir. Yalnızca bildiğiniz ve risklerini anladığınız ürünlere yatırım yapmalısınız. Herhangi bir yatırım yapmadan önce yatırım deneyiminizi, finansal durumunuzu, yatırım amaçlarınızı ve risk toleransınızı dikkatle değerlendirmeli ve bağımsız bir finansal danışmandan tavsiye almalısınız. Bu materyal herhangi bir yatırım tavsiyesi olarak yorumlanmamalıdır. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.