Kısa Özet
Bitcoin, değerini farklı birçok özelliğinden alır. Nihayetinde hem kripto hem de itibari para birimleri güvenildikleri için bir değere sahiptir. Toplum itibari para sistemine inandığı müddetçe para da değer sahibi olmaya devam edecektir. Aynısını Bitcoin için de söylemek mümkündür: Bitcoin değer taşır çünkü kullanıcılar buna inanır, fakat dikkate alınması gereken başka unsurlar da vardır.
İtibari paraların aksine Bitcoin bir merkez bankasına sahip değildir ve merkeziyetsiz yapısı özgün bir finansal sistemin yaratılmasına imkan tanımıştır. Blockchain teknolojisi yüksek seviyede güvenlik, kullanılabilirlik ve birçok diğer fayda sunar. Değerin küresel olarak transfer edilmesine yönelik devrimci bir yol da sunmuştur. Bitcoin birçok yönden altına benzer şekilde bir değer saklama aracı olarak da hareket edebilir.
Giriş
Kriptoya yeni başlayanların en çok zorlandığı şeylerden biri Bitcoin (BTC) gibi kripto paraların nasıl ve neden değer taşıdığını anlamaktır. Coin dijitaldir, onu destekleyen fiziksel bir varlık yoktur ve madencilik kavramı çok kafa karıştırıcı olabilir. Bir açıdan bakıldığında, madencilik hiç yoktan yeni bitcoinler yaratır. Fakat uygulamada ise başarıyla madencilik yapabilmek için çok maliyetli bir yatırımın yapılması gerekir. Peki, bunların hepsi BTC'yi nasıl değerli bir hale getirebilir?
Arada önemli farklar olsa da paranın dijital bir formu olarak BTC hepimizin alışkın olduğu itibari parayla bazı benzerlikler gösterir. Öyleyse, kripto para ekosistemine geçmeden önce itibari paranın değerinden bahsedelim.
Para neden değer taşır?
Kısacası, paraya değerini veren güvendir. Para temelde, değer takası yapmak için kullanılan bir araçtır. Herhangi bir obje, yerel topluluğunun onu ürün ve hizmetler için ödeme olarak kabul etmesi koşuluyla para olarak kullanılabilir. Medeniyetin ilk günlerinde, taşlardan deniz kabuklarına kadar her tür obje para olarak kullanılmıştır.
İtibari para nedir?
İnsanlar, geçmişte kağıt paralarını bankalarda altına ya da diğer değerli metallere çevirebiliyordu. O zamanlar bu mekanizma, ABD Doları gibi para birimlerinin değerinin eşit miktarda altınla destekli kalmasını garanti altına alıyordu. Fakat ülkelerin büyük çoğunluğu altın standardını kullanmayı bıraktı ve bu standart artık parasal sistemimizin temelini oluşturmuyor.
- Merkezi bir otorite ya da devlet tarafından çıkarılır.
- İçsel bir değere sahip değildir. Altınla ya da başka bir emtiayla destekli değildir.
- Potansiyel olarak sınırsız arza sahiptir.
İtibari para neden değer taşır?
Kripto neden değer taşır?
Bitcoin söz konusu olduğunda bunu ileride daha ayrıntılı bir şekilde bahsedeceğimiz altı özelliğe daraltabiliriz: kullanılabilirlik, merkeziyetsizlik, dağıtıklık, güven sistemleri, nadirlik ve güvenlik.
İçsel değer nedir?
Bitcoin'in değerine yönelik birçok tartışma bu coinin içsel değere sahip olup olmadığına yöneliktir. Peki, bu ne anlama gelir? Petrol gibi bir mala baktığımızda enerji, plastik ve diğer materyallerin üretimi açısından içsel değere sahip olduğunu görürüz.
Geleneksel finans sistemi, emtiadan hisse senetlerine kadar içsel değer taşıyan birçok yatırım seçeneğine sahiptir. Forex piyasaları itibari para birimleriyle işlem yaptığı ve yatırımcılar çoğu zaman kısa ya da orta vadeli kur dalgalanmalarından kar elde ettiği için buna istisnadır. Peki, ya Bitcoin?
Bitcoin neden değerlidir?
Bitcoin'in değeri farklı birçok fikrin ortaya atıldığı, subjektif bir konudur. Tabii ki Bitcoin'in değerinin piyasa fiyatı olduğu söylenebilir. Fakat bu bizim sorumuzu tam olarak yanıtlamaz. Burada asıl önemli konu, her şeyden önce insanların neden Bitcoin'in bir değere sahip olduğunu düşündüğüdür. Bitcoin'i değerli kılan bazı özelliklerini daha ayrıntılı bir şekilde inceleyelim.
Kullanılabilirlik açısından Bitcoin'in değeri

Merkeziyetsizlik açısından Bitcoin'in değeri
Dağıtıklık açısından Bitcoin'in değeri
Bitcoin ağı, mümkün olduğunca fazla sayıda kişinin katılımcı olmasına imkan tanıyarak genel güvenliğini artırır. Bitcoin'in dağıtık ağına ne kadar fazla node bağlanırsa Bitcoin de o kadar değerlenir. İşlem kayıt defterinin farklı kullanıcılara dağıtılmış olması sayesinde tek bir gerçek kaynağına bel bağlamaya ihtiyaç da kalmaz.
Dağıtıklık olmadığında, doğrulanması zor birden fazla gerçeklik versiyonu ortaya çıkabilir. Bir ekibin üzerinde çalıştığı bir belgenin e-posta ile gönderildiğini hayal edin. Ekip belgeyi kendi arasında gönderdikçe farklı içeriklere sahip farklı versiyonlar oluşturur ve bunları takip etmek zor olabilir.
Merkezi bir veritabanı, dağıtılmış bir veritabanına kıyasla siber saldırılara ve kesintilere daha açıktır. Bir sunucu hatası nedeniyle kredi kartının kullanılamadığı durumlarla sıkça karşılaşılır. Bitcoin'inki gibi bulut tabanlı bir sistem, dünyanın dört bir yanındaki binlerce kullanıcı tarafından idare edilir. Böylece ağ çok daha verimli ve güvenli bir hale gelir.
Güven sistemleri açısından Bitcoin'in değeri
Güven, değerli tüm madde ya da emtianın vazgeçilmez bir parçasıdır. Bir merkez bankasına olan güvenin kaybedilmesi ülkenin para birimi üzerinde çok olumsuz bir etki yaratır. Benzer şekilde, uluslararası para transferlerini kullanmak için sürece dahil olan finansal kurumlara güvenmek gerekir. Gündelik olarak kullandığımız diğer sistem ve varlıklara kıyasla Bitcoin'in operasyonları dahili olarak daha fazla güven sunar.
Fakat Bitcoin kullanıcılarının birbirlerine güvenmesi gerekmez. Çok güvenilir ve güvenli olduğu kanıtlanmış Bitcoin teknolojisine güvenmeleri yeterlidir ve kaynak kod herkesin görebileceği şekilde açıktır. Proof of Work, herkesin doğrulayabileceği ve kendi başına kontrol edebileceği şeffaf bir mekanizmadır. Bitcoin'in neredeyse her zaman hatasız bir şekilde mutabakat sağlayarak ortaya koyduğu değeri görmek kolaydır.
Nadirlik açısından Bitcoin'in değeri

Güvenlik açısından Bitcoin'in değeri
Yatırdığınız fonları güvende tutma bakımından Bitcoin kadar güvenlik sunan pek fazla seçenek yoktur. En doğru uygulamaları takip ettiğiniz müddetçe fonlarınız son derece güvendedir. Gelişmiş ülkelerde bankaların sunduğu güvenlikten emin olabilirsiniz. Fakat birçok kişi için finansal kurumların sunduğu koruma yeterli değildir ve yüksek miktarlarda nakit para tutmak çok riskli olabilir.
BTC'lerinizi saklarken karşılaşabileceğiniz en büyük tehditler şunlardır:
- Dolandırıcılık ve oltalama saldırıları
- Özel anahtarınızı kaybetmeniz
- BTC'lerinizi özel anahtarı sizde olmayan, güvenlik açığına sahip bir cüzdanda saklamanız
Değer saklama aracı olarak Bitcoin
- Dayanıklılık: Ağı idare eden bilgisayarlar olduğu sürece Bitcoin %100 dayanıklıdır. Bitcoin, fiziksel nakit para gibi yok edilemez ve aslında itibari para birimlerinden ve değerli metallerden daha dayanıklıdır.
- Taşınabilirlik: Bitcoin, dijital bir para birimi olduğundan taşınabilirliği son derece yüksektir. Herhangi bir yerden BTC birikimlerinize erişebilmeniz için tek ihtiyacınız olan internet bağlantısı ve özel anahtarlarınızdır.
- Bölünebilirlik: Her bir BTC'nin 100.000 satoshiye bölünebilmesi kullanıcıların istedikleri büyüklükte işlemler yapmasına imkan tanır.
- Birbiriyle değiştirilebilirlik: Tüm BTC ve satoshiler birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bu özellik, kripto paranın küresel ölçekte bir değer takası aracı olarak kullanılmasına imkan tanır.
- Nadirlik: Toplamda yalnızca 21.000.000 BTC var olacaktır ve milyonlarca BTC şimdiden sonsuza dek kaybedilmiş durumdadır. Bitcoin'in arzı, arzın zamanla arttığı enflasyonist itibari para birimlerinden çok daha sınırlıdır.
- Kabul edilebilirlik: BTC, kişi ve şirketlerce bir ödeme aracı olarak geniş çapta benimsenmiştir ve blockchain sektörü günden güne büyümeye devam etmektedir.
Son Söz
Bitcoin'in neden değer taşıdığının ne yazık ki tek ve net bir yanıtı yoktur. Bu kripto para, değerli metaller ve itibari paralar gibi değer taşıyan birçok varlığın önemli özelliklerine sahiptir, fakat onu belirli bir çerçeveye yerleştirmek kolay değildir. Para gibi davranır, fakat devlet desteğine sahip değildir ve dijital olsa da bir emtiaya benzer şekilde nadirlik özelliğine sahiptir.