Kısa Özet
İzole Marjin ve çapraz marjin, birçok kripto para alım satım platformunda sunulan iki farklı marjin türüdür.
İzole marjinde, belirli bir pozisyon için teminat olarak ne kadar fon tahsis edileceğine yatırımcılar karar verir ve hesap bakiyelerinin geri kalanı bu işlemden etkilenmez.
Çapraz marjin, hesabınızdaki mevcut fonun tamamını tüm işlemler için teminat olarak kullanır. Bir pozisyon aleyhinize hareket ederken diğer bir pozisyon kâr getiriyorsa, zararı karşılamak için bu kâr kullanılabilir. Böylece pozisyonu daha uzun bir süre boyunca açık tutabilirsiniz.
İzole marjin ve çapraz marjin arasındaki tercih, kişinin alım satım stratejisine, risk toleransına ve pozisyonlarını ne kadar aktif bir şekilde yönetmek istediğine bağlıdır.
Marjin Alım Satımı Nedir?
İzole marjin ve çapraz marjine geçmeden önce marjin alım satımından kısaca bahsedelim. Marjin alım satımında yatırımcılar, kendi başlarına karşılayabileceklerinden daha fazla varlık almak veya satmak için bir borsadan veya aracıdan borç alır. Borç almak ve daha yüksek bir kâr elde etmek umuduyla daha yüksek tutarlarla işlem yapmak için hesaplarındaki varlıkları teminat olarak kullanırlar.
5.000 USD'niz olduğunu ve Bitcoin'in fiyatının yükseleceğini düşündüğünüzü varsayalım. Doğrudan 5.000 USD'lik Bitcoin satın alabilir veya borç aldığınız fonlarla işlem yapmak için pozisyonunuzda kaldıraç kullanabilirsiniz. Bitcoin'in fiyatının %20 arttığını varsayalım. Kaldıraç kullanmadan yalnızca elinizdeki 5.000 USD'yi yatırdıysanız, yatırımızın güncel değeri 6.000 USD olacaktır (başlangıçta yatırdığınız 5.000 USD + 1.000 USD kâr). Bu da ilk yatırımınız üzerinden %20 kazanç elde ettiğiniz anlamına gelir.
Fakat 5.000 USD'lik fonunuzla 5 kat kaldıraç kullanırsanız, elinizdeki tutarın dört katını borç alırsınız ve 25.000 USD yatırım yapmış olursunuz (ilk sermayenizden 5.000 USD ve 20.000 USD kredi). Bitcoin'in fiyatı %20 yükseldiğinde 25.000 USD'lik yatırımınızın değeri 30.000 USD'ye ulaşır (25.000 USD başlangıç yatırımı + 5.000 USD kâr). 20.000 USD'lik kredinizi geri ödedikten sonra elinizde 10.000 USD kalır. Bu da başlangıçtaki 5.000 USD'lik yatırımınızdan %100 getiri elde ettiğiniz anlamına gelir.
Fakat marjin alım satımının son derece riskli olduğu unutulmamalıdır. Bitcoin fiyatının %20 düştüğü tam aksi senaryoyu inceleyelim. Kaldıraç olmadan 5.000 USD'lik yatırımınızın değeri 4.000 USD'ye gerileyerek (başlangıçtaki 5.000 USD - 1.000 USD kayıp) %20 kayıp yaşar. Fakat 5 kat kaldıraç kullandığınızda, yatırımınızın değeri 25.000 USD'den 20.000 USD'ye geriler (başlangıçtaki 25.000 USD - 5.000 USD zarar). 20.000 USD kredinizi ödediğinizde elinizde hiçbir şey kalmaz, bu da başlangıçtaki yatırımınızın %100'ünü kaybettiğiniz anlamına gelir.
Bu basit örnek, gerçek alım satım senaryolarında borç aldığınız fonlar için ödemeniz gerekecek ve kârınızı azaltabilecek alım satım komisyonlarını veya faizleri içermemektedir. Piyasanın hızla hareket ederek başlangıçtaki yatırımınızı bile aşabilecek kayıplara yol açabileceğini unutmamak gerekir.
İzole Marjin Nedir?
İzole marjin ve çapraz marjin, birçok kripto para alım satım platformunda sunulan iki farklı marjin türüdür. Her modun kendine has avantaj ve riskleri vardır. Bunların neler olduğunu ve nasıl çalıştıklarını inceleyelim.
İzole marjin modunda, marjin miktarı belirli bir pozisyonla sınırlıdır. Bu da fonlarınızın ne kadarını belirli bir pozisyon için teminat olarak tahsis etmek istediğinize sizin karar vereceğiniz ve fonlarınızın geri kalanının söz konusu işlemden etkilenmeyeceği anlamına gelir.
Toplam 10 BTC bakiyeye sahip bir hesabınız olduğunu varsayalım. ETH fiyatının yükseleceğini düşünerek ether (ETH) için kaldıraçlı bir uzun pozisyon açmaya karar verdiniz. 5 kat kaldıraçlı bu işlem için izole marjin olarak 2 BTC tahsis ettiniz. Bu da aslında 10 BTC değerinde ether ile alım satım yaptığınız anlamına gelir (size ait olan 2 BTC + 8 BTC kaldıraçlı pozisyon).
Ether'in fiyatı yükselirse ve pozisyonu kapatmaya karar verirseniz, elde ettiğiniz tüm kâr bu işlem için kullandığınız 2 BTC'lik marjine eklenir. Fakat ether'in fiyatı sert bir şekilde düşerse, en fazla 2 BTC'lik izole marjininizi kaybedersiniz. Pozisyonunuz likide edilse bile hesabınızdaki diğer 8 BTC bundan etkilenmez. "İzole" marjin adı da buradan gelmektedir.
Çapraz Marjin Nedir?
Çapraz marjin, hesabınızdaki mevcut fonun tamamını işlemleriniz için teminat olarak kullanır. Bir pozisyon aleyhinize hareket ederken diğer bir pozisyon kâr ediyorsa, zararı karşılamak için bu kâr kullanılabilir. Böylece pozisyonu daha uzun bir süre boyunca açık tutabilirsiniz.
Bunun nasıl çalıştığını bir örnek üzerinden inceleyelim. Toplam 10 BTC bakiyeniz olduğunu varsayalım. Çapraz marjin kullanarak ether'de (ETH) kaldıraçlı bir uzun pozisyon ve Z adını verdiğimiz bir kripto parada başka bir kaldıraçlı kısa pozisyon açmaya karar verirsiniz. Ether için 2 kat kaldıraç kullanarak 4 BTC değerinde ve Z için de yine 2 kat kaldıraç kullanarak 6 BTC değerinde işlem yaparsınız. 10 BTC'lik hesap bakiyenizin tamamı her iki pozisyonda da teminat olarak kullanılır.
Ether'in fiyatının düştüğünü ve bir kayba neden olduğunu, fakat aynı zamanda Z'nin fiyatının da düşerek kısa pozisyonunuzdan kâr getirdiğini düşünelim. Z işleminden gelen kâr ether'deki zararı karşılamak için kullanılabilir, böylece her iki pozisyon da açık tutulabilir.
Fakat ether'in fiyatı düşerse ve Z'nin fiyatı yükselirse, her iki pozisyonunuz da zararda olabilir. Bu zarar toplam hesap bakiyenizi aşarsa, her ikisi pozisyon da likide edilebilir ve hesabınızdaki 10 BTC'lik bakiyenizin tamamını kaybedebilirsiniz. Bu da yalnızca işlem için ayırdığınız 2 BTC'yi kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunuz izole marjinden oldukça farklıdır.
Bunların son derece basitleştirilmiş örnekler olduğunu ve alım satım komisyonlarını ve diğer masrafları dahil etmediğini lütfen dikkate alınız. Dahası, gerçek alım satım senaryoları genellikle çok daha karmaşıktır.
İzole Marjin ve Çapraz Marjin Arasındaki Başlıca Farklar
Yukarıdaki örneklerden, izole marjin ve çapraz marjin alım satımı arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıkça görebiliriz. Başlıca farkları şu şekilde özetleyebiliriz:
Teminat ve likidasyon mekanizmaları
İzole marjinde fonlarınızın yalnızca belirli bir kısmı ayrılır ve belirli bir işlem için riske atılır. Bu da izole marjin modunda 2 BTC ile işlem yapıyorsanız, yalnızca bu 2 BTC'nin likidasyon riski altında olduğu anlamına gelir.
Fakat çapraz marjinde, hesabınızdaki fonların tamamı işlemleriniz için teminat görevi görür. Bir pozisyonun zarar etmesi durumunda sistem, bu pozisyonun likide edilmesini önlemek için hesap bakiyenizin tamamını kullanabilir. Ancak birden fazla işlemde işlerin kötü gitmesi durumunda tüm bakiyenizi kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırsınız.
Risk yönetimi
İzole marjin, daha ayrıntılı bir risk yönetimine imkan tanır. Belirli işlemler için hesabınızın geri kalanı etkilenmeden ne kadar tutarda fonu riske atmak istediğinizi belirleyebilirsiniz. Buna karşılık Çapraz Marjin, açık tüm pozisyonlarınızdaki riski birleştirir. Bu yaklaşım, birbirini dengeleyebilecek birden fazla pozisyonu yönetirken faydalı olabilir, fakat riskin birleştirilmesi daha yüksek kayıplar yaşanabileceği anlamına da gelir.
Esneklik
İzole marjin alım satımında marjini artırmak istiyorsanız, bu izole marjin pozisyonuna manuel olarak daha fazla fon eklemeniz gerekir. Diğer yandan çapraz marjin, herhangi bir pozisyonun likidasyonunu önlemek için hesabınızdaki mevcut bakiyeyi otomatik olarak kullanarak marjinin idaresi sürecine daha az müdahil olmanızı gerektirir.
Kullanım alanları
İzole marjin, riski işlem bazında yönetmeyi tercih eden, özellikle de belirli işlemlere çok güvenen ve riskleri ayrı tutmak isteyen yatırımcılar için uygundur. Çapraz marjin, birbiri için riskten koruma sağlayabilecek birden fazla pozisyonla çalışan veya marjini daha az müdahale ile idare ederken hesabındaki tüm bakiyeden yararlanmak isteyen yatırımcılar için daha uygundur.
İzole Marjinin Artı ve Eksileri
İzole Marjinin artıları ve eksileri şunlardır:
İzole Marjinin Artıları
Kontrollü risk: Belirli bir pozisyon için fonlarınızın ne kadarını tahsis etmek ve riske atmak istediğinize siz karar verirsiniz. Yalnızca bu tutar risk altındadır ve paranızın geri kalanı bu işlemdeki olası kayıplardan korur.
Kâr ve zararın (PnL) daha net olması: Bir pozisyona tam olarak ne kadar fon bağlandığınızı bildiğinizde, bu pozisyon için kâr ve zararı hesaplamanız da daha kolay olur.
Tahmin edilebilirlik: Fonlar ayrıştırılığında, yatırımcılar en kötü senaryoda karşılaşabilecekleri maksimum kaybı tahmin edebilir, bu da risk yönetiminin daha iyi yapılmasını sağlayabilir.
İzole Marjinin Eksileri:
Yakından takip gerektirmesi: Fonların yalnızca belirli bir kısmı bir pozisyonu desteklediği için likidasyondan kaçınmak amacıyla işlemi daha yakından takip etmeniz gerekir.
Sınırlı kaldıraç: Bir işlem aleyhinize hareket etmeye başlarsa ve likidasyona yaklaşırsa, bunu önlemek için hesap bakiyenizin geri kalanından otomatik olarak yararlanamazsınız. İzole marjine manuel olarak daha fazla fon eklemeniz gerekir.
Yönetim yükü: Farklı işlemler için birden fazla izole marjini dengelemek, özellikle de yeni başlayanlar veya çok sayıda pozisyonu yönetenler için karmaşık olabilir.
Özetle, izole marjin kaldıraçlı alım satımda risklerin yönetilmesi için kontrollü bir ortam sunarken aynı zamanda daha aktif bir yönetim gerektirir ve akıllıca kullanılmadığı takdirde kimi zaman kâr potansiyelini sınırlayabilir.
İzole Marjinin Artı ve Eksileri
Çapraz Marjinin artıları ve eksileri şunlardır:
Çapraz Marjinin Artıları
Marjin tahsisinde esneklik: Çapraz marjin, herhangi bir açık pozisyonun likidasyonunu önlemek için hesaptaki mevcut tüm bakiyeyi otomatik olarak kullanır ve izole marjine kıyasla daha fazla akışkanlık sağlar.
Pozisyonların dengelenmesi: Bir pozisyondaki kazançlar başka bir pozisyondaki kayıpların dengelenmesine yardımcı olabilir, bu da çapraz marjini riskten korunma stratejileri için kullanışlı kılabilir.
Likidasyon riskinin düşmesi: Bakiyenizin tamamını bir havuzda topladığınızda, marjin şartları daha büyük bir fon havuzu tarafından karşılanabileceği için bir pozisyon için erken likidasyon riski azalır.
Birden fazla işlemin daha kolay yönetilmesi: Her işlemin marjinini ayrı ayrı ayarlamanıza gerek olmadığı için aynı anda birden fazla işlemi yönetme süreci basitleşir.
Çapraz Marjinin Eksileri
Toplam likidasyon riskinin daha yüksek olması: Tüm pozisyonlar aleyhinize hareket ederse ve bu pozisyonların zararı toplam hesap bakiyesini aşarsa, hesap bakiyesinin tamamını kaybetme riski vardır.
Bireysel işlemler üzerinde daha az kontrol: Marjin tüm işlemler tarafından paylaşıldığı için işlemlere belirli bir risk-getiri oranı tahsis etmek zorlaşır.
Aşırı kaldıraç ihtimali: Tüm bakiyenin kolayca kaldıraç olarak kullanılabilmesi yatırımcıları izole marjinle açacaklarından daha büyük pozisyonlar açmaya yöneltebilir, bu da daha büyük kayıplara yol açabilir.
Risk seviyesinin daha az net olması: Özellikle de farklı derecelerde kâr ve zarara sahip birden fazla açık pozisyon olduğunda, toplam risk seviyesini ilk bakışta hesaplamak daha zordur.
Hem İzole Marjin Hem de Çapraz Marjinin Kullanıldığı Bir Örnek
İzole ve çapraz stratejilerini birlikte entegre etmek, kripto alım satımında getiriyi en üst seviyeye çıkarmanın ve riski en aza indirmenin incelikli bir yolu olabilir. Bunun nasıl çalıştığını bir örnek üzerinden inceleyelim.
Yaklaşmakta olan yükseltmeler nedeniyle ether (ETH) fiyatının yükseleceğini düşündüğünüzü, fakat aynı zamanda genel piyasa oynaklığından kaynaklanan olası risklerden de korunmak istediğinizi varsayalım. Ether yükselirken bitcoin'in (BTC) düşebileceğinden şüpheleniyorsunuz.
İzole marjin kullanarak ether'de kaldıraçlı bir uzun pozisyon açmak için portföyünüzün belirli bir bölümünü, örneğin %30'unu tahsis etmeyi düşünebilirsiniz. Bu sayede, ether'in beklediğiniz gibi performans göstermemesi ihtimaline karşı potansiyel kayıpları bu %30 ile sınırlamış olursunuz. Fakat ether yükselirse, portföyünüzün bu bölümüyle önemli bir kazanç elde edebilirsiniz.
Portföyün kalan %70'iyle bitcoin'de kısa bir pozisyon ve bitcoin'in hareketlerinden bağımsız olarak iyi performans göstereceğine inandığınız bir altcoin olan Z'de uzun pozisyon açarak çapraz marjin kullanırsınız.
Böylece, bir pozisyondaki potansiyel kazançları diğer pozisyondaki potansiyel kayıpları dengelemek için kullanmış olursunuz. Bitcoin'in fiyatı düşerse (tahmin ettiğiniz gibi), bundan elde edeceğiniz kâr ile Z'deki herhangi bir kaybı telafi edebilir ya da bunun tam tersini yapabilirsiniz.
Bu pozisyonu oluşturduktan sonra her iki stratejiyi de sürekli izlemeniz gerekir. Ether düşüşe geçerse, kayıpları sınırlandırmak için izole marjin pozisyonunu azaltmayı düşünebilirsiniz. Benzer şekilde, çapraz marjin stratejisindeki Z önemli ölçüde düşük performans göstermeye başlarsa, pozisyonları ayarlamayı düşünebilirsiniz.
Hem izole hem de çapraz marjini entegre ederek, piyasa tahminlerinizden aktif olarak kâr elde etmeye çalışırken aynı zamanda riskten de korursunuz. Fakat bu stratejileri birleştirmek risk yönetimine yardımcı olsa da kâr etmeyi veya kayıplardan korunmayı garanti etmez.
Son Söz
Marjin alım satımı, kâr etme ihtimalini artırma potansiyelinin yanında aynı derecede hatta belki de daha yüksek bir riski de beraberinde getirir. İzole marjin ve çapraz marjin arasındaki tercih, kişinin alım satım stratejisine, risk toleransına ve pozisyonlarını ne kadar aktif bir şekilde yönetmek istediğine bağlıdır.
Oynaklığıyla ünlü kripto alım satımında her iki marjin türünün de inceliklerini anlamak çok önemlidir. Bilgiye dayalı kararların özenli risk yönetimi uygulamalarıyla birleştirilmesi, yatırımcıların kripto piyasasının çalkantılı sularında gezinmelerine yardımcı olabilir. Her zamanki gibi kapsamlı araştırma yapmak ve mümkünse marjin alım satımına başlamadan önce uzmanlara danışmak çok önemlidir.
Ek Okumalar
Sorumluluk Reddi ve Risk Uyarısı: Bu içerik, size hiçbir beyan veya garanti verilmeksizin yalnızca genel bilgi sunma ve eğitim amacıyla "olduğu gibi" sunulmaktadır. Bu içerik finansal, hukuki veya diğer herhangi bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir hizmet veya ürünün satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Uygun profesyonel danışmanlarla görüşerek kendinize yönelik tavsiye almanız gerekir. Üçüncü bir tarafın katkıda bulunduğu makalelerde yer alan görüşlerin bu üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmayabileceğini lütfen dikkate alınız. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Yatırım tavsiyesi değildir. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.