Yearn.finance (YFI) Nedir?
Ana sayfa
Makaleler
Yearn.finance (YFI) Nedir?

Yearn.finance (YFI) Nedir?

Orta Seviye
Yayınlanma: Nov 9, 2020Güncellenme: Aug 17, 2022
6m

Yazar: Nick Chong


Kısa Özet

YFI, Yearn.finance protokolünün yerel kripto parasıdır. Kullanıcıların, protokolün ilerlemesini istedikleri yön doğrultusunda oy kullanmasına imkan tanıyan bir yönetişim tokenıdır.

Temmuz ayında kullanıma sunulduğundan bu yana YFI, protokolün otomatik yield farming stratejilerine odağı sayesinde Ethereum tabanlı en büyük tokenlardan biri haline gelmiştir. Bazı açılardan Yearn.finance'i, her zaman Ethereum DeFi'deki en iyi getirileri bulmaya çalışan bir robot olarak düşünebilirsiniz.


Giriş

DeFi olarak da bilinen merkeziyetsiz finans, protokoller tarafından sunulan getiriler yükseldikçe parabolik bir büyüme sergilemeye başladı. Bu büyümenin önemli bir kısmı, protokolün hangi yönde gelişeceğinin token sahipleri tarafından belirlenmesine imkan tanıyan yönetişim tokenlarının kullanıma sunulmasına atfedilebilir. Yönetişim tokenları, DeFi protokollerini merkeziyetsiz hale getirmede çok önemli bir adımdır.

Yönetişim tokenları akımını takip eden Yearn.finance, Temmuz 2020'de YFI tokenı çıkardı. Bu token kısa sürede kripto para dünyasının ilgisini çekerek, bir ay içinde 3 USD'den 30.000 USD'ye yükseldi.


Yearn.finance nedir?

YFI'ın ayrıntılarına girmeden önce, yEarn olarak da adlandırılan Yearn.finance hakkında bilgi vermek faydalı olabilir.

2020 yılının başlarında Andre Cronje tarafından kurulan Yearn.finance, kullanıcılarına ether, sabit coin ve altcoinleri yatırarak en yüksek getiriye ulaşma imkanı sunmaya odaklanan Ethereum tabanlı bir protokoldür. Andre Cronje, farklı DeFi uygulamaları tarafından sunulan getiriler arasında bir tutarsızlık olduğunu fark ettikten sonra Yearn.finance'i kurmaya karar veren Güney Afrikalı bir finansal teknoloji geliştiricisidir.

Kullanıma sunulmasından kısa bir süre sonra platformun saldırıya uğramasının ardından Cronje, kullanıcılara yeni bir ürün portföyü sunmak için protokolü revize etmiştir.


Önemli Özellikler

Protokolün başlıca özelliğine Vaults (Kasalar) adı verilir. Bu özellik, kullanıcıların kripto para yatırmasına ve getiri elde etmesine imkan tanır. Yatırılan fonlar, getiriyi en üst seviyeye çıkarmaya ve riski en aza indirmeye çalışan bir strateji tarafından yönetilir. Kullanıma ilk sunulduğunda Kasalar'ın başlıca odağı sabit coinlerdir, fakat o zamandan bu yana ether, tokenlaştırılmış Bitcoin ürünleri, Chainlink ve diğer coinleri destekleyecek şekilde genişlemiştir. 
Kasalar, Ethereum üzerinde işlem yapmanın yüksek maliyetini ortadan kaldırdığı için önemlidir. Sermayenin bir araya getirilmesiyle, yalnızca tek bir hesabın (her bir Kasa'yı kontrol eden) yield farm'a işlem ücreti (gas) ödemesi yeterli hale gelir.
Yearn.finance başka hizmetler de sunar. Earn (Kazan), Kasalar'ın yalnızca sabit coinleri ve tokenlaştırılmış bitcoini destekleyen daha basit bir versiyonudur. Zap (Değiştir) ise kullanıcıların geleneksel sabit coinleri, sabit coinleri temsil eden likidite sağlayıcı tokenlarıyla takas etmesine imkan tanır.
Yearn.finance şu anda, DeFi kullanıcıları için merkeziyetsiz bir sigorta protokolü olan ylnsure ve merkeziyetsiz borç alma ve vermeyi destekleyecek StableCredit (Sabit Kredi) gibi başka ürünler üzerinde de çalışmaktadır.


YFI ile tanışın

Yearn.finance, Temmuz ayına kadar küçük bir gruba hitap ediyordu. 2020 yılının başındaki güvenlik ihlali ve Mart ayındaki kripto para piyasası çöküşünün ardından birçok kullanıcı o zamanlar yeni olan bu protokolü kullanmaya çekiniyordu.

Bu durum Cronje'nin Medium'da yayınladığı bir blog yazısında, kullanıcıların Yearn.finance protokolünü yönetebilmesi için bir ERC-20 tokenı olan YFI'ın kullanıma sunulduğunu açıklamasıyla değişti.
YFI, merkeziyetsiz bir borsa olan Balancer'a likidite sağlamak ve Yearn.finance ürünlerine sermaye yatırmak da dahil olmak üzere birkaç farklı yoldan "farm" edilebiliyordu.

Medium'da yayınlanan yazı, YFI'ın "içsel değere sahip olmadığını" belirtse de coinler piyasa tarafından hızla toplanmaya başladı. Bir Balancer havuzunda 3 USD'den işlem görmeye başlamasının ardından, yatırımcıların Yearn.finance yönetişimindeki değerin farkına varmasıyla bu kripto paranın fiyatı çok yükseldi ve platform yatırma işlemlerinden on milyonlar kazanmaya başladı.

YFI'ın lansmanından kısa süre sonra, topluluk maksimum arzı 30.000 coinde tutmaya karar vererek YFI sayısının daha fazla artmasındansa coinin nadir bulunur kalmasını tercih etti. Bu karardan memnun olmayan kullanıcılar, projede bir çatallanma yaparak DFI.money ya da YFII olarak bilinen yeni bir proje yarattı.



Yearn.finance'in merkeziyetsizleşmesi

YFI, yatırma işlemlerini artırması ve dikkat çekmesi nedeniyle Yearn.finance için çok önemli olsa da coinin başka bir amacı daha vardı: protokolün gelişimini ve kontrolünü kullanıcılar arasında merkeziyetsiz hale getirmek. 

Farming mekanizması, ister 100 USD ister 1.000.000 USD'ye sahip olsun tüm kullanıcıların aynı zamanda ve aynı masrafla YFI kazanmasına imkan tanıyordu. Bu da herhangi bir kullanıcının Yearn.finance üzerinde bir etki yaratmak için YFI sahibi olabileceği anlamına geliyordu.

YFI'ın kullanıma sunulmasının ardından, topluluk üyeleri tarafından ortaya atılan çeşitli önerilerin token sahipleri tarafından oylanabileceği kapsamlı bir yönetişim portalı açıldı. 

Bugüne kadar alınan kararlar arasında bir pazarlama ve geliştirici ekibinin işe alınmasının yanı sıra Kasalar'a belirli stratejilerin eklenmesi de yer alır.

Coin sahipleri, protokolden elde edilen karların bir kısmının YFI sahiplerine ödenmesi yönünde önemli bir karara da imza attı. Yearn.finance ürünlerinden alınan işlem ücretleri Hazine'de birikir ve daha sonra da Hazine, YFI sahipleri ve ekip arasında bölüştürülür. Bu da Bitcoin ve Ethereum'dan farklı olarak YFI'ı temettü getirili bir varlık haline getirir.


YFI neden önemlidir?

Birçok kişi YFI'ın geçmiş fiyat hareketlerine odaklansa da coinin asıl önemli özelliği, protokollerin benimsenmeyi nasıl teşvik edebileceğine yönelik bir değişime imza atmış olmasıdır. YFI'ın lansmanının, herkesin aynı fiyatı ödeyerek coinin yaratılmasında katılımcı olabilmesi nedeniyle "Bitcoin'den bu yana en adil lansman" olduğu iddia edilebilir.

Kullanıcıların her bir yeni coin için belirli bir fiyat ödediği İlk Coin Arzını (ICO) kullanmak yerine, YFI kullanıcılarının protokolde katılımcı olmasını gerektiren bir mekanizma tercih edilmiştir. Bu mekanizma, tüm kullanıcıların yönetişim tokenı aracılığıyla Yearn.finance üzerinde bir etki yaratabilmesi nedeniyle projenin hızla bir topluluğa sahip olmasına imkan tanımıştır.
Başlarda görülen fiyat oynaklığının ardından bile Yearn.finance, merkeziyetsiz finans ve genel anlamda kripto para dünyasındaki en aktif topluluklardan birine sahiptir. 


Karşılaşılan zorluklar

YFI, bir takım zorluklar da yaşamıştır. Andre Cronje, çok uzun bir süredir Yearn.finance ve YFI'ın arkasındaki isim olduğu için yatırımcılar onun hareketlerini büyük bir ilgiyle takip etmektedir. Bu durumda Cronje kısa bir mola vermek isterse, bunun YFI üzerinde büyük bir etkisi olabilir. Dolayısıyla bazı kişiler, projenin hala bu önemli oyuncu etrafında merkezi olduğunu (en azından bir dereceye kadar) iddia eder.

Bunun bir örneği, bu yılın başlarında Cronje'nin DeFi dünyasından ayrılmak istediğini söylemesiyle yaşanmıştır. YFI fiyatları, projenin kapanacağı korkusuyla düşmeye başlar.

Fakat Yearn.finance, yeni ekip üyelerini bünyesine dahil ettikçe bu "Cronje Etkisi" (bazı kullanıcıların verdiği isimle) yavaşça gücünü kaybetmektedir. Cronje'nin etkisi olmadan merkeziyetsiz yönetişim gelişmeye devam ederse, böyle bir sorun artık söz konusu olmayabilir.


Son düşünceler

Yearn.finance'in kullanıma sunulması, kripto para projelerinin coinleri nasıl dağıttığı konusunda sektör genelinde bir değişim yaratmıştır. Projeler, erken dönem kullanıcılarına teşvikler sunarak hızlı bir benimsenme elde edebilir ve daha büyük topluluklara sahip olabilir. Bu da bir yatırımda duygusal ve maddi bir payı olanların, bu yatırımın başarılı olması için elinden geleni yapacağını savunan "ortaya bir şey koyma" kavramıyla yakından ilgilidir.

Yearn.finance, benzersiz merkeziyetsiz finans ürünleri geliştiren ilginç bir protokoldür. Projenin geleceği, geliştirici ve pazarlamacılardan oluşan bir ekibin işe alınması nedeniyle umut vaat edicidir, fakat projenin Ethereum Defi dünyasında uzun süre kalmayı başarıp başaramayacağını ancak zaman gösterebilir.