Kara Para Aklamayı Önleme (AML) Nedir?

Kısa Özet

AML düzenlemeleri, yasa dışı fonların aklanmasını engellemeyi amaçlar. FATF gibi çok uluslu organizasyonlar ve ulusal hükumetler kara para aklama faaliyetlerine karşı yasalar çıkarmıştır.

Para aklama, "kara" parayı alır ve temiz para haline getirir. Bunu yapmak için fonların kaynağı gizlenebilir, kara paralar meşru işlemlerle bir araya getirilebilir ya da fonlar yasal varlıklara yatırılabilir.

Kripto; gizliliği, fonları geri almanın zorluğu ve mevzuatın tam olarak gelişmemiş olması nedeniyle kara para aklamanın cazip bir yoludur. El konulan büyük miktarda kripto para, suçluların çok yüksek meblağları aklamak için kriptoyu sıkça kullandığını göstermektedir.

Binance ve diğer birçok kripto borsası AML mevzuatına uyum kapsamında şüpheli davranışları izler ve emniyet güçlerine bildirir.

Giriş

Kara Para Aklamayı Önleme (AML) düzenlemeleri, yasa dışı fonların aklanmasıyla mücadeleye yardımcı olur. AML, merkezi kripto para borsalarının müşterilerini güvende tutması ve finansal suçlarla mücadele etmesi için bir zorunluluktur. Kripto paralara yönelik düzenlemeler, bu para türünün anonim olması nedeniyle, büyük oranda müşterilerin davranışlarının ve kimlik bilgilerinin takibine dayanır.

AML nedir?

AML, yasa dışı fonların aktarılmasını ve aklanmasını engelleyen düzenleme ve yasalardan oluşur. AML, 1989 yılında uluslararası iş birliğini teşvik etmek üzere kurulan Finansal Eylem Görev Gücü (FATF) ile yakından ilişkilidir. Örneğin, AML önlemleri terörün finansmanını, vergi kaçakçılığını ve uluslararası kaçaklığı hedef alır. AML ülkeden ülkeye farklılıklar gösterir, fakat standartları eşitlemeye yönelik küresel bir çaba söz konusudur.

Teknolojiyle birlikte kara para aklama yöntemleri de gelişmiştir. Sonuç olarak, AML yazılımları tipik olarak şüpheli gözükebilecek davranışları tespit eder. Bu tespitler ve önlemler arasında yüksek meblağlı para transferleri, bir hesaba sürekli fon akışı olması ve izleme listesindeki kullanıcılar için çapraz kontroller yer alır. AML yalnızca kripto paralara yönelik değildir. Tüm varlıklar ve itibari paralar takip edilebilir ve AML düzenlemelerine tabi tutulabilir.

Yasal düzenlemelerin kripto paraları da kapsaması biraz zaman almıştır. Blockchain teknolojisi sürekli yenilendiği için AML prosedürleri de mevzuata uyum önlemleriyle birlikte düzenli olarak değişmektedir. Fakat bu her zaman olumlu algılanmayabilir. Kripto para sever birçok kişi, varlıkların anonimliğine ve merkeziyetsizliğine değer verir. Bu nedenle, yasal düzenlemelerdeki ve kullanıcı kimliklerinin tespitindeki artış kimi zaman kriptonun özüne aykırı olarak görülmektedir.

AML ve KYC arasındaki fark nedir?

Müşterini Tanı (KYC) kontrolleri, finansal kurumlar ve hizmet sağlayıcılar için AML kanunları kapsamında zorunludur. KYC, kullanıcının kişisel bilgilerini göndererek kimliğini doğrulamasını gerektirir. Bu süreç, kullanıcı tarafından yapılan tüm finansal işlemler için hesap verilebilmesini sağlar. KYC, AML'nin proaktif bir öğesidir ve müşterinin ayrıntılı incelenmesi kapsamına girer. Bu da şüpheli davranışları reaktif olarak inceleyen diğer AML uygulamalarıyla tezat oluşturur.

Kara para aklama nedir?

Kara para aklama, suçluların yasa dışı fonları meşru para, yatırım ya da finansal varlıklar olarak göstermesidir. Bu gelirlerin kaynağı uyuşturucu kaçakçılığı, terörizm ve dolandırıcılık gibi suçlardır. Kara para aklamayla mücadele eden yasa ve düzenlemeler ülkelere göre farklılık gösterir. Fakat FATF'nin ve birçok hükümetin hedefinde kurallarda fikir birliğinin artırılması vardır.

Kara para aklama üç aşamadan oluşur:

Yerleştirme: Örneğin nakit parayla iş yapan şirketlerle "kara" parayı finansal sisteme sokma.
Katmanlama: Takip edilmesini zorlaştırmak için yasa dışı fonları hareket ettirme. Kripto kullanımı, "kara" paranın kaynağını gizlemenin yollarından biridir.
Entegrasyon: "Kara" parayı tekrar ekonomiye sokmak için yasal yatırımları ve diğer finansal kanalları kullanma.

Kara para nasıl aklanır?

Yukarıdaki üç adımı tamamlamanın farklı yolları vardır. Geleneksel yöntemlerden biri dükkan, restoran ve diğer iş yerlerindeki nakit para karşılığında verilen hizmetler için sahte fişler düzenlemektir. Bir kişi ya da organizasyon, işletmeleri kara para aklamak için ön cephe olarak kullanır. Suçlular sahte fişler düzenler ve "kara" fiziksel parayı bunların ödemesinde kullanarak yasal bir gelir haline getirir. İçeri alınan bu fonlar da gerçek işlemlerle bir araya getirilerek kara paranın ayrıştırılması zorlaştırılır.

Fakat yasa dışı fonların fiziksel nakit para yerine dijital olması artık daha yaygındır. Bu değişim, kara para aklamak için kullanılan yöntemleri de değiştirmiştir. Artık "kara" parayı gizlemek ve aklamak için eskisine kıyasla çok daha fazla seçenek mevcuttur. Örneğin, banka kullanmadan doğrudan para transferi yapmak mümkündür. Paypal ve Venmo gibi ödeme ağları, kara para aklayanların kullanabileceği ve düzenleyicilerin takip etmesi gereken bir diğer katman sunar.

VPN'ler ve kripto paralar gibi kimlik gizleme teknolojileri durumu daha da zor bir hale getirir. Belirli bir kişiyi kara para aklama faaliyetlerinden sorumlu tutmak imkansız bir hale gelebilir. Bununla mücadele etme yöntemlerinden biri de kriptoyu "sonuna kadar" takip etmektir. Bir blockchainin "dijital ayak izini" borsaya kadar takip ederek, bir kişinin adına kayıtlı kripto borsa hesabı ya da banka hesabı ile aklanan fonlar arasında bağlantı kurmak mümkün olabilir. Fakat eşler arası hizmetler aracılığıyla ya da nakit karşılığında kripto satın almak, kara paranın finansal sisteme giriş ya da çıkışını takip etmeyi zorlaştırır.

Tercih edilen bir diğer yöntem de çevrimiçi kumar sitelerinin kullanımıdır. Suçlular, aklamak istedikleri paraları bir çevrimiçi kumar hesabına yatırır. Daha sonra, hesabı meşru göstermek için bahis yapmaya başlarlar. Son olarak da fonlarını çekerek kara parayı temiz paraya çevirmiş olurlar. Bu işlem, şüphe uyandırmamak için genellikle birden fazla hesap üzerinden yapılır. Yüksek miktarda fon içeren tek bir hesap AML kontrolünü tetikleyebilir.

AML önlemleri nasıl çalışır?

Bir düzenleyicinin ya da kripto para borsasının temel faaliyetlerini üç adıma ayırmak mümkündür:

1. Yüksek fon giriş ve çıkışı gibi şüpheli faaliyetler otomatik olarak tespit edilir ve bildirilir. Bir diğer örnek olarak da hareketliliği genellikle düşük bir hesaptan yapılan çekim işlemlerinin artması gibi tutarsız davranışlar verilebilir.

2. Bir denetleme sırasında ya da sonrasında kullanıcının fon çekme ya da yatırma işlevleri askıya alınır. Bu eylem, olası daha fazla para aklama faaliyetini engeller. Daha sonra denetleyici, bir Şüpheli Faaliyet Raporu (SAR) hazırlar.

3. Yasa dışı faaliyetlere yönelik bir kanıt varsa, ilgili makamlar bilgilendirilir ve kanıtlar sunulur. Çalıntı fonlar bulunursa, bu fonlar mümkünse ilk sahibine iade edilir.

Kripto para borsaları genellikle AML'ye karşı proaktif bir yaklaşım sergiler. Kripto sektörü üzerindeki mevzuata uyum baskısının yüksek olmasından dolayı, Binance gibi borsaların gerekenden daha dikkatli ve temkinli olması olağandır. İşlem takibi ve daha ileri seviye detaylı incelemeler kara para aklama faaliyetleriyle mücadelede en önemli iki araçtır.

FATF nedir?

FATF, terörizm ve kara para aklamayla mücadele için G7 tarafından kurulmuş olan uluslararası bir organizasyondur. Dünya genelinde hükümetlerin uyması gereken bir grup standardın oluşturulmasıyla, kara para aklayanların faaliyet gösterebilecekleri yerler bulması gitgide zorlaşmıştır.

Ülkeler arasındaki iş birliği de bilgi paylaşımını ve kara para aklayanların takibini kolaylaştırmaktadır. 200'den fazla ülke FATF Standartlarını takip etmektedir. FATF, tüm katılımcılarının düzenlemelere uygun hareket etmesini sağlamak için düzenli aralıklarla akran değerlendirmeleri yapmaktadır.

Neden kriptoda AML'ye ihtiyacımız var?

Anonim olmaları nedeniyle kripto paralar, suçlular tarafından yasa dışı fonları aklamak ve vergi kaçakçılığı yapmak için kullanılır. Kripto paraların yasal düzenlemelere tabi olması genel itibarının artırılmasını ve ödenmesi gerekli vergilerin toplanabilmesini sağlar. AML'deki iyileştirmeler, tüm tarafların biraz daha fazla çaba ve zaman harcamasını gerektirse de meşru kripto kullanıcılarının çıkarınadır.

Reuters'a göre, 2020 yılında suçlular tarafından kripto aracılığıyla tahminen 1,3 milyar USD "kara" para aklanmıştır. Kripto, birkaç nedenden ötürü kara para aklamaya uygundur:

1. İşlemler geri döndürülemez. Fonları blockchainle göndermenizin ardından yeni sahibi bu fonları geri göndermediği sürece işlem tersine çevrilemez. Polis ve düzenleyici kurumlar, fonlarınızı sizin adınıza geri alamaz.

2. Kripto paralar anonimlik sunar. Monero gibi bazı coinler işlemlerin gizliliğine öncelik verir. Kriptoların takibini zorlaştırmak için farklı cüzdanlarla katmanlama yapan "karıştırma" hizmetleri de mevcuttur.

3. Kripto paralara yönelik yasal düzenleme ve vergilendirmeler halen net değildir. Dünya genelinde vergi yetkilileri kripto vergilendirmesini etkin bir şekilde yapma konusunda hala zorluklar yaşamakta ve suçlular da bundan faydalanmaktadır.

Kripto para aklama örnekleri

Yetkililer, fonlarını kripto aracılığıyla aklayan suçluları takip etme ve yakalama konusunda bazı başarılar da göstermiştir. Temmuz 2021'de Birleşik Krallık polisi, kara para aklamak için kullanılan yaklaşık 250 milyon USD'lik kriptoyu ele geçirdi. Bu tutar Birleşik Krallık'ta ele geçirilen en yüksek kripto fonu olarak yalnızca birkaç hafta önceki eski Birleşik Krallık rekoru 158 milyon USD'yi geride bıraktı.

Aynı ay içinde Brezilya'daki yetkililer de sofistike bir kara para aklama operasyonuyla 33 milyon USD'ye el koydu. İki kişi ve 17 şirket, yasa dışı kaynaklı fonları gizlemek için kripto satın alma suçunda yer almıştı. Bu suç örgütü, tek amacı kara para aklamak olan şirketler kurmuştu. Kripto para borsaları da suç örgütleriyle bilerek iş birliği yapmış ve gerekli AML prosedürlerini takip etmemişti.

Binance AML'yi nasıl destekliyor?

Binance, kara para aklamayla mücadeleye yardımcı olmak amacıyla AML'nin tespiti ve analitiği becerilerini artırmak da dahil olmak üzere çok sayıda AML önlemini proaktif olarak uygulamaya koymuştur. Bu çalışmalar Binance'in AML'ye uyum programı kapsamında yapılmıştır. Binance, büyük siber suç organizasyonlarının adalete teslim edilmesine yardımcı olmak için uluslararası kurumlarla da yakından çalışmaktadır.

Örneğin Binance, Cl0p fidye yazılımı grubunun birçok üyesinin tutuklanmasını sağlayan kanıtların sunulmasında önemli bir rol oynamıştır. Binance tarafından tespit edilen şüpheli işlemler ve suç faaliyetleri daha sonra inceleme altına alınmıştır. Yetkililer, araştırmayı Petya saldırısı gibi fidye yazılımı saldırılarından kara para aklayanların kimliklerini tespit etmek için uluslararası kurumlarla iş birliği içinde kullanmıştır.

Son Söz

AML, kripto para alım satım sürecini biraz uzatsa da herkesin güvenliği açısından önemlidir. Ne yazık ki hükumetler ve kuruluşların tüm kara para aklama faaliyetlerini durdurması mümkün değildir, fakat düzenlemelerin yürürlüğe girmesi kesinlikle fayda sağlamaktadır. Teknoloji, olası kara para aklama işlemlerini tespit etme konusunda gelişmekte ve ciddi kripto borsaları da suçla mücadelede kendilerine düşen rolü ciddiyetle yerine getirmektedir.