Негизги жыйынтыктар
Стейкинг – бул блокчейн тармагынын коопсуздугун жана туруктуу иштешин камсыздоо, анын ордуна сиз сыйлыктарды алып криптовалютаны белгилүү бир убакытка бекитүү болуп саналат.
Криптовалюта актив ээлери арасында кеңири таралган стейкинг инвесторлорго эң сүйүктүү блокчейндерин колдоп, убакыттын өтүшү менен ээликтеги активдерди көбөйтүүгө мүмкүнчүлүк берет.
Стейкинг коюм далилинин консенсус механизмин колдонгон белгилүү бир блокчейндерде гана жеткиликтүү. Мисалдар катары Ethereum, Solana, Cardano, Avalanche, Polkadot, Cosmos жана башка көптөгөн блокчейндерди айтууга болот.
Стейкинг сиздин криптовалюта ээликтеги активдериңизди көбөйтүүгө жардам берсе да, баанын өзгөрүшү, жаза берүү же техникалык катачылыктар сыяктуу мүмкүн болгон тобокелчиликтерди эске тутуп алуу абзел.
Криптовалютадагы стейкинг деген эмне?
Стейкинг – белгилүү бир суммадагы криптовалютаны блокчейн тармагынын коопсуздугун жана иштешин камсыз кылуу үчүн бекитүү процесси. Бул аркылуу стейкерлер кошумча криптовалюта түрүндө сыйлык алышат, бул аны инвесторлор үчүн пассивдүү киреше табуунун популярдуу ыкмага айлантат. Стейкинг – коюм далилине тиешелүү блокчейндердин маанилүү бөлүгү.
Коюм далили деген эмне?
Коюм далили (PoS) – бул транзакцияларды текшерүү жана бекитүү үчүн колдонулган консенсус механизми. Ал 2011-жылы Bitcoin колдонгон иштин далили (PoW) механизми үчүн альтернатива катары иштелип чыккан.
Иштин далили менен коюм далилинин негизги айырмасы – коюм далили көп ресурстарды талап кылган майнингге таянбайт. Майнерлер татаал математикалык маселелерди чечүү үчүн компьютердик кубаттуулукту пайдалануунун ордуна, коюм далилинин тармактары валидаторлорго таяна тургандыктан, алар колундагы коиндердин санына жана стейкингге коюу даярдыгына жараша тандалат.
Криптовалюта стейкинг кантип иштейт?
Кыскача айтканда, стейкинг криптовалютаны блокчейн тармагындагы иш-чараларга катышуу үчүн мөөнөттүү түрдө кармап туруу процесси. Процесс блокчейнге жараша айырмаланышы мүмкүн, бирок негизинен мындай иштейт:
1. Валидаторлорду тандоо: коюм далилинин блокчейндерде валидаторлорго токенди коюу коиндердин саны, токенди коюу мөөнөтү жана кээде кокусунан тандоо негизинде тандалат.
2. Транзакцияларды текшерүү: тандалган валидаторлор транзакцияларды текшерип, алардын мыйзамдуулугун камсыз кылат.
3. Блок түзүү: текшерилген транзакциялар блокко топтолуп блокчейнге кошулат, ал негизинен бөлүштүрүлгөн эсеп-кысап китеп болуп саналат.
4. Сыйлыктар: Валидаторлор өз эмгеги үчүн сыйлык катары транзакциялык акыларынан бир бөлүгүн жана кээде жаңы криптовалюта коиндерин алышат.
Стейкинг түрлөрү
Сиздин техникалык билимиңизге жана токенди коюуну каалаган криптовалюта көлөмүнө жараша, анын ар кандай ыкмалары бар. Стейкингдин эң кеңири тараган түрлөрдү камтыйт:
Өз алдынча стейкинг же өзү иштеткен токенди коюу: валидатордун блокчейн түйүнүн иштетүү менен байланыштуу. Бул опцион сизге эң жогорку деңгээлдеги көзөмөлдү камсыз кылат, бирок олуттуу техникалык билимди жана жоопкерчиликти талап кылат. Эгер туура жүргүзүлбөсө, сиз активдериңизди жаза берүү катары айыптын себебинен жоготуп алсаңыз болот.
Алмаштыруу аркылуу стейкинг: кээ бир криптовалюталык алмаштыруулар техникалык маселелерди өзүңүз чечпестен, токенди коюнун эң жеңил жолун камсыздап токенди коюу кызматтарын сунуштайт. «Кызмат катары стейкинг» бул да ыкма деле белгилүү. Мисалы, сиз күн сайын сыйлыктарды Binance ETH стейкинг менен таба аласыз.
Өкүлдөштүрүлгөн стейкинг: сиз коиндериңизди ишенимдүү валидаторго же стейкинг кызматтарына тапшырсаңыз болот, алар техникалык иштерди өздөрү жүргүзөт. Кээ бир альткоиндер бул мүмкүнчүлүктү өздөрүнүн ачкычсыз өзүн-өзү сактоочу криптовалюта капчыктарынан түз сунушташат.
Стейкинг чөлкөмдөрү: өзүңүздүн блокчейн түйүнүңүздү иштетпестен, сыйлык алуу мүмкүнчүлүгүңүздү жогорулатып, чөлкөм токенди коюу сизге башка колдонуучулар менен коиндерди токенге коюуга мүмкүндүк берет.
Стейкинг чөлкөмү деген эмне?
Стейкинг чөлкөмү – бул валидатор катары тандалыш мүмкүнчүлүгүн жогорулатуу үчүн токенди коюуга мүмкүнчүлүктөрүн бириктирген криптовалюта актив ээлеринин тобу. Ресурстарды бириктирүү аркылуу катышуучулар стейкинг сыйлыктарын өз пулга кошкон үлүшүнө жараша алышат.
Бул опциондор, минималдуу стейкинг талаптарын аткарууга жетиштүү коиндери болбой калышы мүмкүн болгон чакан инвесторлор үчүн өзгөчө пайдалуу. Бирок акы өлчөмү жана коопсуздук жагынан айырмачылыктар болушу мүмкүн болгондуктан, ишенимдүү стейкинг пулду изилдеп тандоо маанилүү.
Стейкинг жана Ликвиддүү стейкинг ортосунда айырма
Ликвиддүү стейкинг – бул колдонуучулар активдерин cтейкингке коюп туруп ликвиддүүлүктү жоготпой турган жаңы форма. Салттуу стейкингден айырмаланып, активдер көп учурда кулпуланган жана токенди коюу мезгилинде жеткиликсиз, ликвиддүү стейкинг колдонуучуларга токенди коюу сыйлыктарды алууну улантуу менен ликвиддүүлүктү сактоого мүмкүндүк берген механизмдерди киргизет.
Кеңири тараган ыкмалардын бири – бул токенди коюу активдерди билдирген ликвиддүү стейкинг токендерин (LST) чыгарууну камтыйт. Мисалы, Binance платформасында ETH'ду стейкингге койгондо, анын ордуна WBETH аласыз – аны соода кылууга же башка максаттарда колдонууга болот, жана бул ETH стейкингден түшкөн сыйлыктарга зыян тийгизбейт. Ошондой эле, мисалы, ETH'ду Lido сыяктуу платформада стейкингге койгондо, сиз анын ордуна stETH деп аталган LST аласыз.
Ошондой эле, LST (ликвиддүү стейкинг токендерин) чыгарбай түздөн-түз токенди коюуга мүмкүнчүлүк берген платформалар да бар, бул нативдүү ликвиддүү стейкинг деп аталат, мисалы, Cardano блокчейниндеги ADA. Бул жаңычылдык колдонуучуларга стейкингдин пайдасын берип, өз активдерин эркин пайдаланууга мүмкүндүк берет.
Криптовалютаңыз стейкинги артыкчылыктары
Стейкинг – бул бош турган активдериңизди иштетүү ыкмасы, бул сизге эң сүйүктүү блокчейн тармактарыңызды коопсуз кылууга жардам берип, ошол эле маалда сыйлыктарды алууга мүмкүнчүлүк берет. Криптовалюта стейкинг узак мөөнөттүү кармап турган актив ээлердин арасында өзгөчө популярдуу, анткени алар өз ээликтеги активдерди максималдуу пайда алуу үчүн колдонушат.
Эмне үчүн токенди коюу керек?
Сыйлыктарды алуу: Стейкинг сизге токенди коюу капчыгында коиндерди кармап туруп, кошумча криптовалюта тапканга мүмкүндүк берет, бул пассивдүү киреше алуу үчүн жакшы жол.
Тармакты колдоо: стейкинг аркылуу сиз тармактын коопсуздугун камсыздап, анын туура иштешине салым кошуп, жалпы абалынын чың болушуна жардам бересиз.
Башкарууга катышуу: кээ бир тармактарда стейкинг сизге добуш берүү укугун берет, бул тармактын келечегин аныктоого таасир этүүгө мүмкүндүк түзөт.
Энергия натыйжалуулугу: иштин далилинин майнингге караганда, стейкинг энергияны бир кыйла азыраак талап кылат, бул аны экологиялык жактан таза вариантка айлантат.
Криптовалюта стейкинги буга татыктуубу?
Ооба. Адатта, узак мөөнөттүү актив ээси болуп, долбоорду колдоону каалаган болсоңуз, бош турган крипто-активдериңизди стейкингге коюу аркылуу пассивдүү киреше табууга арзыйт. Бирок потенциалдуу сыйлык жана тобокелдиктер криптовалютага жана тандалган платформага жараша ар кандай болушу мүмкүн.
Мисалы, эгерде DeFi стейкинг платформасы жакшы киреше сунуштаса да, коопсуздукту камсыздай албаса, сиздин токенди коюга коюлган активдериңиз уурдалып же жоголуп кетиши мүмкүн. Базардагы баанын өзгөрүшү дагы бир тобокелдик болуп, ал сыйлыктарды жокко чыгарып же жоготууларга алып келиши мүмкүн.
Стейкинг тобокелчиликтери
Криптовалюта стейкинги сыйлыктарды алып келиши мүмкүн, бирок аны менен кошо тобокелчиликтер да бар. Стейкингдин айрым потенциалдуу тобокелчиликтери:
1. Базар баанын өзгөрүшү: эгер стейкингге коюлган криптовалютаңыздын баасы кескин төмөндөсө, стейкинг сыйлыктарыңыз жоготууларыңызды жабууга жетпей калышы ыктымал.
2. Жаза берүү тобокелчилиги: эгер сиз коюм далилинин валидатор болуп калсаңыз, стейкинг операцияларыңыз туура иштеп жатканын камсыз кылышыңыз керек. Валидаторлор бузуу максатында аракет кылса же блокчейн түйүнүн үзгүлтүккө учуратса, стейкингге коюлган каражаттарынан ажырашы мүмкүн.
3. Борбордоштуруу тобокелчилиги: эгер бир нече валидаторлор токенди коюуга коюлган коиндердин көпчүлүгүн көзөмөлдөсө, бул борборлоштурууга алып келип, тармактын коопсуздугуна коркунуч туудурушу мүмкүн.
4. Техникалык тобокелчилик: айрым стейкинг түрлөрү коиндерди белгилүү бир убакытка кулпулоону талап кылат. Акылдуу келишим каталары же программалык камсыздоодогу катачылыктар жеткиликтүүлүктү жоготууга же каражаттардын тоңдурушуна алып келиши мүмкүн.
5. Үчүнчү тараптардын тобокелчилиги: эгер токенди коюуга коюну үчүнчү тарап кызматтары аркылуу жасасаңыз, каражатыңызга башка бирөөлөр ишенет. Платформага хакерлик чабуул жасалса, каражаттарыңыз тобокелчиликке дуушар болушу мүмкүн. Айрыкча криптовалюта капчыгыңызга кирүүгө толук мүмкүнчүлүк берип жатканда DeFi платформалары да ушундай тобокелчиликтерди камтышы мүмкүн.
2024-жылы криптовалютаны токенди коюуга кантип коюу керек
1. Коюм далилинин криптовалютасын тандаңыз: стейкингин колдогон криптовалютаны тандаңыз. Стейкинг талаптарын жана сыйлыктарын толук түшүнгөнүңүзгө ынаныңыз.
2. Капчыкты орнотуңуз: стейкинг ылайыктуу капчыкты колдонуңуз. Binance Web3 капчык, MetaMask, же TrustWallet сыяктуу популярдуу капчыктарды колдонуу коопсузураак.
3. Стейкингди баштаңыз: коиндериңизди токенди коюуга коюу үчүн тармактын көрсөтмөлөрүн аткарыңыз – бул валидатор, блокчейн түйүнүн иштетүү, валидаторго ыйгарым укук берүү же токенди коюу чөлкөмүнө кошулуу аркылуу ишке ашырылат.
Эсиңизде болсун, Web3 капчыктар стейкинг кызматтары үчүн интерфейс гана болуп саналат жана негизги протоколдорду көзөмөлдөшпөйт. Ethereum жана Solana сыяктуу жакшы белгилүү блокчейндерге артыкчылык бериңиз жана финансылык тобокелчиликтерди кабыл алуудан мурун өз алдынча изилдеңиз.
Стейкинг сыйлыктары кантип эсептелет?
Токенди коюу сыйлыктары ар бир блокчейн тармагында ар башкача эсептелет жана төмөнкү факторлорго жараша болот:
Токенди коюуга коюлуп жаткан криптовалютаңыздын саны.
Токенди коюуга коюлгандан бери өткөн убакыттын узактыгы.
Тармак боюнча токенди коюуга коюлган коиндердин жалпы саны.
Тармактагы транзакциялык акылар жана коиндин инфляция деңгээли.
Кээ бир блокчейндерде сыйлыктар белгиленген пайыздык өлчөмдө берилет, бул сиздин потенциалдуу кирешеңизди алдын ала эсептөөнү жеңилдетет. Стейкингден түшкөн киреше көбүнчө (бир жылдык пайыздык чен) менен көрсөтүлөт.
Токенди коюуга коюлган криптовалютаны кайра чыгарып алса болобу?
Адатта, ооба. Сиз стейкингге койгон криптовалютаны каалаган убакта чыгарып алсаңыз болот. Бирок, так механизми жана эрежелери ар бир стейкинг платформасына жараша өзгөрөт. Кээ бир учурларда, токенди коюу активдерди мөөнөтүнөн мурда чыгарып алуу стейкинг сыйлыктардын жарым-жартылай же толук жоготулушуна алып келиши мүмкүн. Сиз колдонуп жаткан блокчейндин же платформанын стейкинг боюнча эрежелерин текшерип чыгыңыз.
Ошондой эле, 2023-жылы болгон Ethereum'дун Shanghai жаңыртуусу Ethereum тармагында стейкингден активдерди чыгарып алууга мүмкүнчүлүк бергени эске алууга арзыйт. Бул жаңыртуу ETH стейкерлерге өз ыктыяры менен стейкинг сыйлыктарын автоматтык түрдө алып турууга жана кулпуланган ETH'ду каалаган учурда чыгарып алууга мүмкүнчүлүк берет.
Эмне үчүн бардык криптовалюта токенди коюу болбойт?
Стейкинг коюм далилинин блокчейндер үчүн мүнөздүү. Bitcoin сыяктуу иштин далилинин алгоритмин колдонгон криптовалюта токенди коюу болбойт. Жада калса коюм далилинин тармактарынын ичинде да бардык криптовалюталар стейкингди колдобойт, анткени алардын ар кандай түрткү берүү механизмдери болушу мүмкүн.
Жыйынтыктоочу ойлор
Криптовалюталарды стейкингге коюу – бул блокчейн тармактарына катышып, ошол эле учурда сыйлык алуу мүмкүнчүлүгүн берген ыкма. Ошентсе да, базар баанын өзгөрүшү, үчүнчү тараптын тобокелдиктери, жаза берүүгө жана техникалык тобокелдиктер сыяктуу байланышкан тобокелдиктерди түшүнүү өтө маанилүү. Эгер сиз стейкингдин ыкмасын кылдат тандап, катышкан тармакты жакшылап изилдесеңиз, блокчейн экосистемасына активдүү салым кошуп, пассивдүү киреше таба аласыз.
Кененирээк маалымат алуу
Жоопкерчиликтен баш тартуу: бул мазмун сизге «бар болгон абалында» гана жалпы маалымат жана билим берүү максатында сунушталат, жана анын тактыгы, же башка кандайдыр бир кепилдик бериле албайт. Каржылык, юридикалык же башка кесиптик кеңеш катары кабыл алынбашы керек жана ал кандайдыр бир белгилеген үнөмдү же кызматты сатып алууну сунуштоо максатында да арналган эмес. Сиз өзүңүздүн абалыңызга ылайык тиешелүү кесиптик кеңешчилерден кеңеш алганыңыз маанилүү. Эгер макала үчүнчү жактын катышуучусу тарабынан берилсе, анда ал пикирлер үчүнчү жакка таандык экенин жана ал пикирлердин ар дайым Binance академиясынын көз карашын чагылдырбашы мүмкүн экенин эске алыңыз. Сураныч, толугураак маалымат алуу үчүн биздин жоопкерчиликтен баш тартуу тууралуу толук эскертмени бул жерден окуп чыгыңыз. Санарип активдердин баасы туруксуз болушу мүмкүн. Сиздин инвестицияңыздын наркы төмөндөшү же жогорулашы ыктымал жана сиз салган сумманы кайра кайтарып албай калышыңыз мүмкүн. Инвестиция боюнча кабыл алган чечимдер үчүн толугу менен өзүңүз жооп бересиз жана Binance академиясы сиз тарткан жоготуулар үчүн жооптуу эмес. Бул материал каржылык, юридикалык же башка кесиптик кеңеш катары кабыл алынбашы керек. Кененирээк маалымат үчүн биздин Колдонуунун шарттарын жана Тобокелчилик жөнүндө эскертүүнү окуп чыгыңыз.