Các điểm chính
Starknet là giải pháp mở rộng Lớp 2 cho Ethereum sử dụng bằng chứng về tính hợp lệ để hỗ trợ giao dịch nhanh chóng với chi phí thấp mà vẫn thừa hưởng khả năng bảo mật của Ethereum.
Mạng lưới xử lý giao dịch ngoài chuỗi và gửi bằng chứng mã hóa đến Ethereum để xác minh lần cuối.
Nhà phát triển sử dụng Cairo, một ngôn ngữ lập trình tùy chỉnh, để tạo ứng dụng phi tập trung (DApp) có khả năng mở rộng trên Starknet.
Giới thiệu
Starknet là giải pháp Lớp 2 sử dụng bằng chứng Scalable Transparent Arguments of Knowledge (STARK) để hỗ trợ giao dịch nhanh hơn, rẻ hơn và có khả năng mở rộng cao hơn. Nhờ đó, nhà phát triển có thể tạo các ứng dụng phi tập trung (DApp) hiệu suất cao với chi phí thấp hơn và đảm bảo mã hóa hiệu quả mà không ảnh hưởng đến khả năng bảo mật hoặc tính phi tập trung.
STARK là gì?
STARK, viết tắt của Scalable Transparent Arguments of Knowledge, là một loại bằng chứng mã hóa được sử dụng để xác minh phép tính được thực hiện chính xác mà không cần phải lặp lại chính phép tính đó.
Trong bối cảnh của Starknet, STARK được sử dụng để chứng minh giao dịch ngoài chuỗi đã được xử lý đúng cách trước khi gửi bằng chứng nhỏ gọn trở lại Ethereum. Việc này giúp Ethereum hoàn tất các lô giao dịch lớn một cách hiệu quả hơn với chi phí thấp hơn.
STARK vốn không mang lại quyền riêng tư và không giống zero-knowledge proof (ZKP) truyền thống vì chúng tập trung vào việc chứng minh tính chính xác của phép tính. Điều khiến STARK đặc biệt mạnh mẽ là chúng không phụ thuộc vào thiết lập đáng tin cậy, chúng có khả năng mở rộng tốt ngay cả khi phép tính trở nên phức tạp hơn và được thiết kế để chống lại các mối đe dọa trong tương lai như cuộc tấn công lượng tử tiềm ẩn.
Starknet là gì?
Starknet là một giải pháp mở rộng Lớp 2 được thiết kế để giúp các giao dịch trên Ethereum trở nên nhanh hơn và rẻ hơn. Thay vì xử lý trực tiếp mọi giao dịch trên chuỗi chính của Ethereum, Starknet xử lý giao dịch ngoài chuỗi.
Sau đó, mạng lưới tạo ra bằng chứng STARK để chứng minh về mặt toán học rằng các giao dịch đã được thực thi một cách chính xác. Bằng chứng này cùng với bản tóm tắt các thay đổi được gửi lại Ethereum, nơi bằng chứng được xác minh và hoàn tất trên chuỗi.
Starknet hoạt động như thế nào?
1. Sequencer: quản lý giao dịch
Sequencer chịu trách nhiệm tiếp nhận và sắp xếp giao dịch. Sequencer gộp các giao dịch này lại với nhau, kiểm tra những giao dịch nào hợp lệ và loại bỏ những giao dịch không thành công (như không đủ tiền hoặc lỗi).
Chỉ những giao dịch hợp lệ mới được đưa vào block, sau đó được chuyển tiếp để xác thực thêm. Do quá trình này diễn ra ngoài chuỗi nên sequencer có thể đạt được thông lượng cao hơn.
2. Prover: tạo bằng chứng
Prover tiếp nhận block đã được xử lý rồi ghi lại từng bước thực thi giao dịch (được gọi là Dấu vết thực thi) và những thay đổi tương ứng đối với trạng thái của hệ thống (được gọi là Sự khác biệt trạng thái). Sau đó, prover chuyển đổi dữ liệu này và chọn các phần ngẫu nhiên để tạo ra bằng chứng STARK cuối cùng, bằng chứng này đóng vai trò là sự bảo đảm về mặt toán học rằng tất cả các giao dịch đã được thực thi một cách chính xác.
3. Hoàn tất trên Ethereum
Bằng chứng và những thay đổi trạng thái cuối cùng được gửi đến Ethereum, nơi 2 Hợp đồng thông minh xử lý việc xác minh:
Hợp đồng Verifier kiểm tra tính chính xác của bằng chứng. Nếu dữ liệu nhất quán và hợp lệ thì bằng chứng sẽ được phê duyệt.
Sau đó, hợp đồng Starknet Core cập nhật trạng thái của Starknet trên Ethereum dựa trên bằng chứng đã được xác minh.
Sau khi được chấp nhận, trạng thái đã cập nhật này sẽ được thêm vào một block trên Ethereum, tại đó trạng thái trở thành một phần của bản ghi vĩnh viễn. Vì bằng chứng xác nhận tính hợp lệ của phép tính ngoài chuỗi nên không cần phải thực thi lại giao dịch trên Ethereum, từ đó giúp giảm tình trạng tắc nghẽn và chi phí.
Các tính năng chính của Starknet
Cairo: Ngôn ngữ lập trình của Starknet
Starknet sử dụng ngôn ngữ hợp đồng thông minh tùy chỉnh có tên là Cairo, được thiết kế riêng để viết các chương trình có thể xác minh dựa trên bằng chứng STARK. Cairo cho phép nhà phát triển tạo các ứng dụng có khả năng mở rộng trên Starknet mà không cần phải là chuyên gia về mã hóa.
Hệ sinh thái Cairo bao gồm các công cụ phát triển như Dojo, một công cụ phát triển trò chơi nguồn mở để xây dựng các trò chơi hoàn toàn trên chuỗi, và Starknet React, một thư viện giúp đơn giản hóa việc thiết kế giao diện web cho DApp.
Trừu tượng hóa tài khoản
Starknet hỗ trợ trừu tượng hóa tài khoản, cho phép nhà phát triển mang đến trải nghiệm người dùng giống Web2 trong các ứng dụng Web3. Trong đó có các tính năng như passkey cho phép người dùng đăng nhập mà không cần cụm từ ghi nhớ và khóa phiên cho phép người dùng phê duyệt nhiều giao dịch một lúc. Tính năng paymaster cho phép giao dịch không cần gas, theo đó người dùng có thể thanh toán bằng token ERC-20 hoặc để người khác trả phí gas.
Cartridge Controller là một ví dụ về ví hợp đồng thông minh Starknet mang những tính năng này vào trò chơi. Ví này hỗ trợ tham gia chỉ với một thao tác nhấp, danh tính người chơi, thành tích và tương thích với các công cụ phát triển trò chơi và công cụ frontend.
So sánh validity rollup và optimistic rollup
Khác với optimistic rollup vốn giả định giao dịch là hợp lệ trừ khi có thử thách, Starknet sử dụng bằng chứng về tính hợp lệ để xác nhận tính chính xác. Việc này giúp hoàn tất giao dịch nhanh chóng (vì không cần phải chờ thời gian thử thách) và đảm bảo mã hóa hiệu quả.
Tuy nhiên, optimistic rollup dễ triển khai hơn và có khả năng tương thích rộng hơn với các công cụ Ethereum hiện có. Cả hai phương pháp đều có những ưu nhược điểm riêng và việc lựa chọn rollup sẽ phụ thuộc vào các mục tiêu cụ thể như tốc độ xử lý, khả năng tương thích và các giả định về độ tin cậy.
Thách thức
Về bản chất, Starknet không có khả năng tương thích với Máy ảo Ethereum (EVM), điều này khiến nó khác biệt với các Lớp 2 như zkSync Era và Scroll vốn cho phép nhà phát triển dễ dàng tái sử dụng mã Solidity và công cụ Ethereum hiện có.
Thay vào đó, Starknet yêu cầu nhà phát triển phải xây dựng bằng Cairo, ngôn ngữ tùy chỉnh được thiết kế để tăng khả năng mở rộng thông qua bằng chứng STARK. Mặc dù Cairo mang lại những lợi thế về mặt kỹ thuật nhưng lại khiến nhà phát triển phải mất công tìm hiểu, điều này có thể làm chậm quá trình tham gia và gây khó khăn cho việc chuyển đổi các ứng dụng hiện có.
Token STRK
Token STRK là token tiện ích gốc của giao thức Starknet. Token này được sử dụng cho nhiều mục đích, bao gồm quản trị, phí giao dịch và staking.
Quản trị: Người nắm giữ STRK có thể tham gia quản trị giao thức bằng cách bỏ phiếu cho các đề xuất, chẳng hạn như nâng cấp hệ thống hoặc thay đổi đối với Starknet Operating System. Một số đề xuất có thể yêu cầu số lượng STRK tối thiểu để ủng hộ hoặc tạo đề xuất.
Phí giao dịch: STRK có thể được sử dụng để thanh toán phí giao dịch trên Starknet. Khi STRK được sử dụng, một phần sẽ được sequencer chuyển thành ETH để chi trả phí gas của Ethereum.
Staking: STRK có thể được stake theo 2 cách:
Với tư cách là validator: Stake số lượng STRK tối thiểu và thực hiện các nhiệm vụ đối với mạng lưới để nhận phần thưởng.
Với tư cách delegator: Ủy quyền token cho validator và nhận phần thưởng mà không cần phải vận hành node xác thực.
Tổng kết
Starknet cung cấp một cách tiếp cận khác để mở rộng quy mô Ethereum thông qua việc sử dụng bằng chứng về tính hợp lệ, cụ thể là STARK. Mục đích của rollup này là tăng thông lượng và giảm chi phí mà vẫn đảm bảo khả năng bảo mật của Ethereum. Với các tính năng như ngôn ngữ lập trình Cairo và trừu tượng hóa tài khoản, Starknet đang tạo ra cơ hội mới cho nhà phát triển, đặc biệt là trong các lĩnh vực như trò chơi trên chuỗi và cơ sở hạ tầng.
Đọc thêm:
Tuyên bố từ chối trách nhiệm: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở “nguyên trạng” chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và phổ biến kiến thức, mà không phải là sự cam đoan hay bảo đảm dưới bất kỳ hình thức nào. Nội dung này không nên hiểu là lời khuyên tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác, cũng như không nhằm mục đích khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tham khảo lời khuyên từ các cố vấn chuyên môn thích hợp. Sản phẩm được đề cập trong bài viết này có thể không được cung cấp tại khu vực của bạn. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi người đóng góp bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về người đóng góp bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc toàn bộ tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và có thể bạn sẽ không nhận lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm pháp lý về bất kỳ tổn thất nào mà bạn có thể phải chịu. Tài liệu này không nên hiểu là lời khuyên tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác. Để biết thêm thông tin, vui lòng xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi ro của chúng tôi.