Các điểm chính
Blockchain mô-đun đem đến một phương thức tiếp cận đa lớp giúp tối ưu hóa khả năng mở rộng, bảo mật và tùy chỉnh của mạng.
Bằng cách chuyên về các chức năng riêng biệt như thực thi, thanh toán, đồng thuận và tính khả dụng của dữ liệu, các blockchain mô-đun đạt được thông lượng cao hơn trong khi vẫn duy trì tính phi tập trung và bảo mật.
Celestia, Dymension và các dự án khác đang khám phá tiềm năng của các cấu trúc blockchain mô-đun để giải quyết các thách thức liên quan đến bộ ba vấn đề nan giải trong blockchain (dùng để nói về việc sự đánh đổi giữa bảo mật, khả năng mở rộng và tính phi tập trung).
Giới thiệu
Lĩnh vực blockchain đã đạt được sự tăng trưởng lớn kể từ ngày đầu thành lập, với các nhà phát triển liên tục tìm cách nâng cao khả năng mở rộng, bảo mật và phi tập trung. Cách tiếp cận nguyên khối truyền thống gồm chỉ một chuỗi duy nhất xử lý tất cả các tác vụ, nên thường gặp phải những thách thức về khả năng mở rộng, khả năng nâng cấp và yêu cầu phần cứng cho các node xác thực. Để giải quyết những hạn chế này, khái niệm blockchain mô-đun được sinh ra để trở thành giải pháp thay thế đầy hứa hẹn.
Blockchain Mô-đun Là Gì?
Các blockchain mô-đun tách mình ra khỏi mô hình blockchain nguyên khối, thay vào đó chọn kiến trúc nhiều lớp phân chia các tác vụ chính thành các chức năng chuyên biệt. Bằng cách gán các chức năng cụ thể cho các lớp khác nhau, các blockchain mô-đun nhằm mục đích tạo ra một hệ thống có thể mở rộng và tùy chỉnh nhiều hơn mà không ảnh hưởng đến sự phi tập trung hoặc bảo mật.
Các blockchain mô-đun hoạt động như thế nào?
Các blockchain mô-đun thường hoạt động bằng cách chuyên về bốn chức năng chính: thực hiện, thanh toán, đồng thuận và tính khả dụng của dữ liệu. Thực hiện bao gồm việc xử lý các giao dịch, thanh toán đảm bảo đích đến của giao dịch, đồng thuận xác thực tính trung thực của giao dịch và tính khả dụng của dữ liệu chính là lưu trữ dữ liệu giao dịch. Thiết kế mô-đun này cho phép tăn linh hoạt và hiệu quả, cung cấp một giải pháp đầy hứa hẹn cho vấn đề mở rộng trong bộ ba vấn đề nan giải.
Khám phá mạng lưới mô-đun
Có nhiều phương pháp khác nhau để triển khai các blockchain mô-đun, mỗi phương pháp có những đặc điểm riêng. Các ví dụ nổi bật bao gồm rollup, validium và sovereign rollup.
Các rollup hoạt động như một lớp thực hiện, xử lý các giao dịch và xuất bản dữ liệu lên mạng lớp-1 (L1).
Validium là một biến thể của rollup xử lý các giao dịch ngoài chuỗi trước khi gửi dữ liệu tới L1. Nó cũng dựa vào một mạng lưới các trình xác thực Proof of Stake.
Các sovereign rollup (rollup tự chủ) tự phân biệt bằng cách hoạt động như một lớp thực hiện và lớp thanh toán, với các khối dữ liệu được xuất bản trực tiếp lên bản rollup. Các bản sovereign rollup không yêu cầu hợp đồng thông minh L1 để xác thực.
Ưu điểm và nhược điểm của các blockchain mô-đun
Kiến trúc blockchain mô-đun mang lại những lợi ích chính so với các thiết kế nguyên khối, chẳng hạn như khả năng mở rộng nâng cao, tính linh hoạt và khả năng tương tác. Mặc dù vậy, việc xây dựng dựa trên các blockchain mô-đun sẽ phức tạp hơn, tạo khó khăn trong giai đoạn tiếp cận ban đầu cho người dùng và các nhà phát triển.
Ưu điểm
1. Nâng cao khả năng mở rộng: Các blockchain mô-đun có khả năng mở rộng vượt trội về nhờ giảm tải các tác vụ sử dụng nhiều tài nguyên sang các lớp riêng biệt, cho phép thông lượng tổng thể lớn hơn mà không ảnh hưởng đến sự phi tập trung.
2. Tính linh hoạt và khả năng tương tác: Các lớp cơ sở mô-đun được thiết kế có tính linh hoạt cao, thúc đẩy khả năng tương tác giữa nhiều chuỗi lớp 1 và lớp 2. Tính linh hoạt này cho phép các nhà phát triển chạy Máy ảo Ethereum (EVM) hoặc các máy ảo khác tuỳ chọn.
3. Phát triển ứng dụng linh hoạt: Tính mô-đun của các blockchain hỗ trợ phát triển các ứng dụng phổ thông, giảm tranh cãi cho người dùng trong hệ sinh thái blockchain. Tính linh hoạt này khuyến khích tạo ra một loạt các ứng dụng phi tập trung (DApp) an toàn và hiệu quả.
4. Các gói công nghệ có thể tùy chỉnh: Các nhà phát triển có thể tự do lựa chọn máy ảo phù hợp nhất với nhu cầu của họ, cung cấp một gói công nghệ (tech stack) có thể tùy chỉnh được. Điều này góp phần tạo ra một môi trường dễ thích ứng và thân thiện với nhà phát triển hơn.
Nhược điểm
1. Phát triển phức tạp: Xây dựng trên các blockchain mô-đun có thể khó khăn hơn so với các blockchain nguyên khối. Sự phức tạp này tạo khó khăn trong giai đoạn tiếp cận ban đầu với cả người dùng và nhà phát triển, có khả năng làm chậm quá trình áp dụng và phát triển.
2. Thử nghiệm hạn chế: Các mạng mô-đun chưa được thử nghiệm thực tế nhiều bằng các mạng nguyên khối như Ethereum hoặc Bitcoin. Các chuỗi này đã trải qua quá trình thử nghiệm và xác nhận rộng rãi mà các blockchain mô-đun vẫn chưa làm được, làm dấy lên lo ngại về khả năng phục hồi của chúng trong điều kiện lưu lượng truy cập cao trong thế giới thực.
3. Còn ở giai đoạn đầu phát triển: Phát triển blockchain mô-đun còn ở giai đoạn mới bắt đầu. Mặc dù đã được đón nhận nhiệt tình bởi thị trường nhưng các mạng lưới này thiếu thực nghiệm và đánh giá chuyên sâu trong thế giới thực cần tích luỹ lâu dài. Trong giai đoạn đầu này có thể còn có hoài nghi về tính ổn định và hiệu quả lâu dài của các blockchain mô-đun.
Ví dụ về các blockchain mô-đun
Celestia
Trong bối cảnh của các blockchain mô-đun, Celestia là một mạng mô-đun cho phép các blockchain mở rộng một cách an toàn mà không ảnh hưởng đến hiệu suất. Các rollup và mạng lưới lớp 2 có thể sử dụng Celestia khi cung cấp dữ liệu giao dịch cho bất kỳ ai, đồng thời tận hưởng những lợi ích của việc cung cấp dữ liệu nhanh chóng và hiệu quả. Để đạt được điều này, Celestia triển khai nhiều tính năng khác nhau, chẳng hạn như lấy mẫu tính khả dụng của dữ liệu và các rollup tự chủ. Việc lấy mẫu tính khả dụng của dữ liệu cho phép Celestia tăng kích thước khối khi có nhiều node tham gia vào mạng lưới của mình.
Dymension
Dymension là một mạng lưới các blockchain mô-đun dễ triển khai và nhanh chóng được gọi là RollApps. Dymension hoạt động theo cách tương tự như một ứng dụng web full-stack truyền thống. Mạng RollApps hoạt động như front-end (tương tác người dùng), trong khi Dymension hoạt động như back-end, điều phối hệ sinh thái. Thêm vào đó, có các mạng lưới khả dụng dữ liệu đóng vai trò như các cơ sở dữ liệu, cung cấp dữ liệu bất cứ khi nào cần thiết.
Tổng kết
Tính linh hoạt và khả năng tương tác được cung cấp bởi các blockchain mô-đun có thể sẽ mở đường cho một hệ sinh thái phi tập trung hiệu quả và an toàn hơn. Các mạng mô-đun sau này có thể sẽ hỗ trợ nhiều DApp và có nhiều ứng dụng hơn, có khả năng giúp thúc đẩy DeFi lên một tầm cao mới. Khi các nhóm phát triển tiếp tục tập trung vào việc giải quyết ba vấn đề nan giải về khả năng mở rộng, ứng dụng mô-đun trong lĩnh vực tiền mã hóa được dự đoán sẽ ngày càng phát triển.
Đọc thêm:
Tuyên bố từ chối trách nhiệm: Nội dung này được cung cấp cho bạn trên cơ sở “nguyên trạng” chỉ nhằm mục đích thông tin chung và giáo dục mà không có đại diện hay bảo đảm dưới bất kỳ hình thức nào. Nó không nên được hiểu là lời khuyên về tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác, cũng như không nhằm mục đích khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tìm kiếm lời khuyên của riêng bạn từ các cố vấn chuyên môn thích hợp. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi người đóng góp bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về người đóng góp bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc tuyên bố từ chối trách nhiệm đầy đủ của chúng tôi ở đây để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể giảm hoặc tăng và bạn có thể không lấy lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất nào bạn có thể phải gánh chịu. Tài liệu này không nên được hiểu là lời khuyên về tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác. Để biết thêm thông tin, hãy xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi ro của chúng tôi.