Tóm lược
Các NFT, hay các token không thể thay thế, là các tài sản kỹ thuật số độc nhất biểu hiện quyền sở hữu, tính xác thực và nguồn gốc của một phần hoặc mẩu nội dung cụ thể trên blockchain.
Các NFT có thể được phân loại dựa trên trường hợp sử dụng, khả năng tương tác, tiêu chuẩn token, việc cấp phép và quyền của chúng.
Các cách khác để phân loại các NFT bao gồm độ hiếm, mạng blockchain nền tảng, khả năng tương tác và người tạo ra chúng.
Lĩnh vực NFT đang phát triển nhanh chóng và các trường hợp sử dụng mới đang xuất hiện thường xuyên. Khi việc ứng dụng NFT phổ biến hơn, có thể có nhiều loại NFT tiên tiến hơn nữa.
NFT là gì?
Một NFT, hay token không thể thay thế, là một tài sản kỹ thuật số riêng biệt thể hiện quyền sở hữu hoặc bằng chứng về tính xác thực của một vật phẩm duy nhất hoặc hàng hóa ảo. Không giống như các loại tiền mã hóa như Bitcoin hay Ethereum, có thể hoán đổi cho nhau và có cùng giá trị, mỗi NFT là độc nhất.
Các NFT được tạo bằng công nghệ blockchain, chủ yếu trên Ethereum. Chúng có thể được mua, bán hoặc giao dịch trên nhiều thị trường khác nhau.
Các NFT đã trở nên phổ biến đáng kể trong nhiều lĩnh vực khác nhau, mang đến cho những người sáng tạo và các nhà sưu tập một cách mới để giao dịch và sở hữu nội dung kỹ thuật số. Những tài sản kỹ thuật số này bao gồm nhiều danh mục, bao gồm tác phẩm nghệ thuật, bất động sản ảo, vật phẩm trò chơi và đồ sưu tầm.
Những cách phổ biến để phân loại các NFT
Các NFT có thể được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau. Một số cách phổ biến để phân loại các NFT bao gồm:
1. Theo trường hợp sử dụng
Cách phổ biến nhất để phân loại các NFT là theo trường hợp sử dụng của chúng, bao gồm nghệ thuật kỹ thuật số, âm nhạc, đồ sưu tầm, trò chơi và bất động sản ảo.
2. Theo tiêu chuẩn token
Các NFT có thể được phân loại dựa trên tiêu chuẩn token mà chúng dựa trên đó được tạo ra, chẳng hạn như ERC-721 hoặc ERC-1155.
3. Theo nền tảng hoặc blockchain
Các NFT có thể được phân loại dựa trên mạng blockchain nền tảng hoặc thị trường mà các NFT được tạo ra hoặc niêm yết trên đó.
4. Theo khả năng tương tác
Các NFT có thể được phân loại rộng rãi dựa trên khả năng tương tác của chúng, từ các biểu diễn tĩnh đến các bộ sưu tập kỹ thuật số có tính tương tác và năng động cao.
Các cách khác để phân loại các NFT bao gồm độ hiếm, khả năng tương tác và người sáng tạo của chúng. Hãy xem xét một số phương pháp phổ biến nhất để phân loại các NFT một cách chi tiết hơn.
Danh mục NFT dựa trên trường hợp sử dụng
Các NFT có thể được phân loại thành nhiều loại dựa trên các trường hợp sử dụng:
1. Ảnh hồ sơ (PFP)
Xu hướng sử dụng NFT làm ảnh hồ sơ lần đầu tiên trở nên phổ biến khi CryptoPunks ra đời, do Larva Labs tạo ra vào năm 2017. Một bộ sưu tập khác thuộc loại này được công nhận rộng rãi là Bored Ape Yacht Club (BAYC), đã mở rộng tiện ích của các NFT của họ vượt xa các PFP thành các sản phẩm hiện vật và tư cách thành viên câu lạc bộ offline.
2. Nghệ thuật kỹ thuật số
Đây là một trong những loại NFT phổ biến nhất. Nó bao gồm các bức tranh kỹ thuật số, hình minh họa, hoạt hình và các hình thức nghệ thuật thị giác kỹ thuật số khác. Các nghệ sĩ có thể token hóa tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số của họ, qua đó chứng minh quyền sở hữu của họ. Các NFT nghệ thuật kỹ thuật số cho phép các nghệ sĩ kiếm tiền từ tác phẩm của họ theo những cách mới.
4. Âm nhạc
Các nhạc sĩ có thể token hóa âm nhạc, album hoặc thậm chí nội dung hậu trường độc quyền của họ dưới dạng các NFT. Điều này cho phép các nhạc sĩ bán tác phẩm của họ trực tiếp cho người hâm mộ, cung cấp nội dung độc quyền và kiếm tiền bản quyền từ việc bán thứ cấp.
4. Vật phẩm trong trò chơi
Vật phẩm trong trò chơi là một trong những dạng NFT chơi game phổ biến nhất, bao gồm các tài sản ảo như vũ khí, áo giáp hoặc thiết bị khác có thể được sử dụng trong một trò chơi cụ thể. Ví dụ, Decentraland Wearables - một thế giới ảo được hỗ trợ bởi Ethereum, cung cấp quần áo hoặc các mặt hàng phụ kiện có thể mặc trong Decentraland. Những NFT này cho phép người chơi tùy chỉnh nhân vật của họ và nâng cao trải nghiệm trong trò chơi của họ.
5. Bất động sản ảo
Danh mục này bao gồm các mảnh đất, tài sản và không gian ảo trong các thế giới ảo và metaverse. Người dùng có thể mua, bán và giao dịch bất động sản ảo dưới dạng các NFT.
6. Tiện ích
Các NFT tiện ích được liên kết với nhiều loại dịch vụ và hàng hóa, cả kỹ thuật số và hiện vật. Ví dụ, một NFT tiện ích có thể cấp cho chủ sở hữu quyền truy cập vào các sản phẩm hiện vật, công cụ giao dịch đặc biệt, dịch vụ bán vé, nội dung trực tuyến độc quyền và tư cách thành viên. Tiềm năng của các NFT tiện ích là rất lớn và có thể được tùy chỉnh theo khả năng sáng tạo của nhà phát hành.
Trong một thế giới mà các NFT đang mở rộng nhanh chóng, nhiều NFT đã sở hữu một số mức độ tiện ích có thể dẫn đến những cách sử dụng đổi mới và sáng tạo. Ví dụ, ngành công nghiệp trò chơi có thể hưởng lợi từ các NFT tiện ích bằng cách tận dụng các cách kiếm tiền mới và phân phối nội dung trong trò chơi, cấp quyền sở hữu và độc quyền cho người chơi.
7. Nhận dạng
Các NFT nhận dạng tập trung vào việc thể hiện và xác minh các danh tính kỹ thuật số độc nhất. Chúng loại bỏ sự phụ thuộc vào các cơ quan tập trung để xác minh danh tính, nâng cao quyền riêng tư của người dùng và cấp cho các cá nhân nhiều quyền kiểm soát hơn đối với dữ liệu cá nhân của họ.
Các danh mục NFT khác dựa trên trường hợp sử dụng bao gồm video và phim, tên miền, thời trang, nhiếp ảnh, văn học và thể thao. Đây không phải là danh sách đầy đủ vì lĩnh vực NFT đang phát triển nhanh chóng và các trường hợp sử dụng mới đang xuất hiện thường xuyên.
Danh mục NFT dựa trên tính tương tác
Các NFT có thể được phân loại dựa trên khả năng tương tác của chúng, từ các biểu diễn tĩnh đến các bộ sưu tập kỹ thuật số có tính tương tác và năng động cao.
1. Các NFT tĩnh
Các NFT tĩnh đại diện cho các tài sản kỹ thuật số có đặc điểm bất biến như hình ảnh, tác phẩm nghệ thuật và đồ sưu tầm. Những tài sản này giữ nguyên hình dạng ban đầu trong suốt vòng đời của chúng. Ví dụ nổi bật là CryptoPunks.
2. Các NFT động
Các NFT động là tài sản kỹ thuật số thể hiện các thuộc tính có thể thay đổi hoặc trải qua quá trình biến đổi theo thời gian, thường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố hoặc nguồn dữ liệu bên ngoài. Ví dụ như các NFT VRF của Chainlink, tích hợp tính ngẫu nhiên có thể kiểm chứng để kích hoạt các thuộc tính thủ tục và các sinh vật mã hoá có thể sưu tầm của World of Ether, tự hào có các đặc điểm phát triển dựa trên tương tác của người dùng và hệ thống nhân giống năng động.
3. Các NFT tương tác
NFT tương tác là các tài sản kỹ thuật số được thiết kế để cho phép tương tác trực tiếp với tài sản hoặc thuộc tính của nó, thường là trong trò chơi hoặc môi trường ảo. Ví dụ như là các sinh vật sưu tầm của Axie Infinity , có thể chiến đấu và sinh sản trong hệ sinh thái trò chơi, cũng như các mảnh đất ảo của Decentraland, thứ mà chủ sở hữu có thể phát triển và tùy chỉnh để tạo ra trải nghiệm kỹ thuật số sống động.
Danh mục NFT dựa trên tiêu chuẩn token
Các NFT có thể được phân loại theo tiêu chuẩn token.
1. ERC-721
ERC-721 là một tiêu chuẩn token Ethereum được áp dụng rộng rãi, được thiết kế đặc biệt để tạo ra các NFT. Tiêu chuẩn này cho phép thể hiện các tài sản kỹ thuật số khan hiếm, riêng biệt và riêng lẻ, cho phép sở hữu an toàn, chuyển giao và quản lý các dạng vật phẩm kỹ thuật số và thế giới thực khác nhau trên blockchain Ethereum.
Ví dụ về các NFT ERC-721 là Cryptokitties, một trò chơi thu thập và nhân giống ảo trong đó mỗi CryptoKitty đại diện cho một con mèo kỹ thuật số với những đặc điểm và hình thức trực quan riêng biệt.
2. ERC-1155
ERC-1155 là một tiêu chuẩn token Ethereum được thiết kế để tạo ra cả các NFT và token có thể thay thế được. Với khả năng hỗ trợ nhiều loại token trong một hợp đồng thông minh, ERC-1155 cho phép quản lý hiệu quả nhiều loại tài sản kỹ thuật số. Nó hợp lý hóa các giao dịch và giảm độ phức tạp liên quan đến việc triển khai và quản lý nhiều tiêu chuẩn token.
Ví dụ về token ERC-1155 là The Sandbox (SAND), một thế giới ảo nơi người dùng có thể tạo, sở hữu và kiếm tiền từ tài sản kỹ thuật số cũng như trải nghiệm trò chơi.
3. Các blockchain khác
Nhiều blockchain bên cạnh Ethereum đã xuất hiện với các tiêu chuẩn NFT của riêng họ, chúng cung cấp thêm các trường hợp sử dụng sáng tạo hoặc để giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng và chi phí.
Một số blockchain phổ biến và đáng chú ý bao gồm Flow, Binance Smart Chain và Polkadot.
Danh mục NFT dựa trên quyền và giấy phép
Các NFT có thể được chia nhóm thành một số loại dựa trên quyền và cấp phép.
1. Cấp phép mở
Các NFT cấp phép mở cấp cho chủ sở hữu các quyền và quyền mở rộng, cho phép họ trưng bày, sao chép, sửa đổi hoặc phân phối lại các tài sản kỹ thuật số cơ bản trong nhiều bối cảnh khác nhau. Các tính năng chính bao gồm khả năng tạo tác phẩm phái sinh, chia sẻ với người khác và sử dụng lại nội dung trên nhiều nền tảng khác nhau mà không có hạn chế đáng kể hoặc hậu quả pháp lý.
Cấp phép mở thúc đẩy cách tiếp cận hợp tác và thúc đẩy sự sáng tạo trong hệ sinh thái NFT. Ví dụ như là CryptoPunks và Bored Ape Yacht Club.
2. Cấp phép đóng
Cấp phép đóng thực thi các giới hạn nghiêm ngặt đối với việc sử dụng, phân phối và sửa đổi các NFT. Chúng duy trì quyền của người tạo ban đầu hoặc chủ bản quyền, ngăn chặn việc sao chép trái phép, khai thác thương mại hoặc thay đổi nội dung mà không có sự cho phép rõ ràng.
Cấp phép đóng được thiết kế để bảo vệ tài sản trí tuệ và duy trì quyền kiểm soát độc quyền đối với các quyền, phân phối và sửa đổi của các NFT. Một ví dụ về dự án NFT cấp phép đóng nổi tiếng là NBA Top Shot của Dapper Labs. Chủ sở hữu bộ sưu tập này chỉ có thể giao dịch chúng trong hệ sinh thái của nền tảng và không thể sử dụng nó cho mục đích thương mại.
3. Cấp phép một phần
Các NFT cấp phép một phần cung cấp một cách tiếp cận cân bằng, cấp các quyền cụ thể và quyền sử dụng cho chủ sở hữu NFT trong khi vẫn giữ một số quyền độc quyền với người sáng tạo hoặc chủ bản quyền ban đầu. Các tính năng chính bao gồm cho phép sử dụng và phân phối có giới hạn, cấp quyền khai thác thương mại có chọn lọc hoặc cho phép một số loại sửa đổi nhất định trong khi cấm các loại sửa đổi khác.
Loại cấp phép này nhằm mục đích đáp ứng các nhu cầu và sở thích khác nhau của cả người sáng tạo và người sưu tập, thúc đẩy sự hợp tác mà không ảnh hưởng đến các quyền ban đầu.
Tổng kết
NFT đã mang tới các ứng dụng đột phá trong nhiều ngành khác nhau, định nghĩa lại quyền sở hữu kỹ thuật số và tạo ra giá trị trong kỷ nguyên công nghệ. NFT có thể được phân loại dựa trên nhiều yếu tố, chẳng hạn như các trường hợp sử dụng, tính tương tác, tiêu chuẩn token, quyền và việc cấp phép.
Các loại NFT khác nhau cung cấp những cách đổi mới để lưu trữ các sản phẩm sáng tạo và xác định lại quyền sở hữu kỹ thuật số. Bản chất năng động của các NFT cho thấy tiềm năng biến đổi và thể hiện sức mạnh của chúng trong việc định hình lại thế giới kỹ thuật số.
Tuy nhiên, điều cần thiết là phải nhận ra những rủi ro tiềm ẩn và bản chất giai đoạn đầu của công nghệ này. Khi chúng ta tiếp tục khám phá lĩnh vực NFT hấp dẫn, việc tiếp cận một cách cảnh giác và thận trọng để giải phóng tiềm năng độc đáo của NFT là điều quan trọng và điều này giúp giảm thiểu những hạn chế có thể xảy ra.
Đọc thêm
Tuyên bố từ chối trách nhiệm và Cảnh báo rủi ro: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở "nguyên trạng" chỉ nhằm mục đích thông tin chung và giáo dục, không có bất kỳ hình thức đại diện hay bảo đảm nào. Nó không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác, cũng như không nhằm khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tìm kiếm lời khuyên của riêng bạn từ các cố vấn chuyên nghiệp thích hợp. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi cộng tác viên bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về cộng tác viên bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc tuyên bố từ chối trách nhiệm đầy đủ của chúng tôi tại đây để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và bạn có thể không lấy lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm pháp lý cho bất kỳ tổn thất nào mà bạn có thể phải gánh chịu. Tài liệu này không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác. Để biết thêm thông tin, hãy xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi rocủa chúng tôi.