Qtum (QTUM) Nedir?
Ana sayfa
Makaleler
Qtum (QTUM) Nedir?

Qtum (QTUM) Nedir?

Orta Seviye
Yayınlanma: Mar 29, 2022Güncellenme: Jan 17, 2024
7m

Kısa Özet

Qtum, 2016 yılında kurulmuş olan ve Ethereum'un akıllı sözleşme becerilerini Bitcoin'in UTXO hesaplama modeliyle birleştiren bir blockchain ağıdır. Bunu Hesap Soyutlama Katmanı adı verilen bir teknoloji sayesinde gerçekleştirir. Bu da Qtum'a hem Bitcoin hem de Ethereum'dan güncellemeleri dahil etme avantajı sunar.

Qtum merkeziyetsizdir, diğer bir deyişle işlemleri doğrulamak için izin gerekli değildir. İsteyen herkes bir düğüm işletebilir. Bunun için yalnızca bir cihaz ve internet bağlantısı gereklidir. Qtum, istenmeyen sözleşme saldırılarını engellemek için bir Mutualized Proof of Stake mutabakat mekanizması kullanır. Ödüller, başarılı doğrulayıcılar arasında bölüştürülür ve 500 blok süresince kısmen geciktirilir.

Qtum; QRC-20, QRC-1155 ve QRC-721 gibi token standartları için yerel destek sunar. QTUM kripto parası, ağın yerel tokenidir ve işlem ücretleri, staking (çevrimdışı olarak bile yapılabilir) ve yönetişim için kullanılır. QTUM'u Binance'ten kredi ya da banka kartınızla satın alabilir ya da başka kripto paralarla takas edebilirsiniz.

Singapur merkezli olan Qtum'un Miami ve Stockholm'de de ofisleri vardır.

Giriş

Söz konusu blockchain teknolojisi olduğundan Bitcoin'den bu yana uzun bir yol kat ettik. Yeni Katman 1 platformların çoğu, orijinal Bitcoin modelinin çok ötesinde inovasyonlar kullanıyor. Fakat Qtum, Ethereum ve Bitcoin'in cazip özelliklerini bir araya getiriyor. Bu birleşim de benzersiz mimarisi nedeniyle projeyi özellikle ilgi çekici hale getiriyor. Qtum'u neyin özel kıldığını merak ediyorsanız, projenin benzersiz tüm özelliklerini makalemizden öğrenebilirsiniz.



Qtum nedir?

Qtum (Kuantum olarak okunur) 2016 yılında Ashley Houston, Neil Mahl ve Patrick Dai tarafından kurulmuştur. Proje, 2017 yılında bir ICO (İlk Coin Arzı) düzenlemiş ve aynı yıl Eylül ayında ana ağını kullanıma sunmadan önce 15,6 milyon USD toplamıştır. Qtum ağının temelinde Ethereum (ETH) ve Bitcoin (BTC) ağlarının özelliklerini bir araya getirmek yatar. Ekip, Bitcoin'in harcanmamış işlem çıktısı (UTXO) modelini alıp Ethereum'un akıllı sözleşme becerisiyle bir araya getirerek her iki zincirin de başlıca avantajlarından faydalanmıştır.


Qtum nasıl çalışır?

Qtum ağının başlıca dört ögesi vardır:

1. Hesaplamalar için UTXO modeli.

2. Solidity akıllı sözleşme platformu.

3. Bir Hesap Soyutlama Katmanı.

4. Bir Proof of Stake mutabakat mekanizması.

Qtum, bu karışımı yaratmak için ağının işlem tabanını tamamlamak üzere modifiye edilmiş bir Bitcoin Core istemci yazılımı kullanmıştır. Ağ aynı zamanda Ethereum Sanal Makinesi (EVM) ile de uyumludur ve kodlama dili olarak Solidity'yi kullanır.

Bu da kodları ve DeFi (Merkeziyetsiz Finans) projelerini Ethereum'dan kolayca Qtum'a taşıyabileceğiniz anlamına gelir. Ayrıca, kritik güvenlik sorunlarını hedef almak için kendine özel bir Proof of Stake (PoS) mutabakat mekanizması da geliştirmiştir.


UTXO nedir?

UTXO'lar Harcanmamış İşlem Çıktılarıdır ve kripto para dünyasında yaygın bir kavramdır. Bazı ağlarda kripto para işlemleri girdi ve çıktılardan oluşur. Örneğin, 1 BTC harcamak daha sonra bir çıktı olarak "göndermek" üzere girdi olarak UTXO'lar kullanmanızı gerektirir. Daha sonra bu UTXO'lar harcanmış olarak işaretlenir ve çıktı da yeni bir UTXO haline gelir.

0,6 BTC harcadığınızı varsayalım. Bu aslında daha önceki işlemlerin 0,4 BTC ve 0,2 BTC çıktılarından oluşacaktır. Fakat yalnızca 0,3 BTC göndermek isterseniz, 0,4 BTC UTXO'sunu arkadaşınız için 0,3 ve kendiniz için 0,1 olarak ayırmanız gerekecektir. Bu da tamamen harcanmış 0,4 BTC'nin yanı sıra 0,3 ve 0,1 BTC'lik iki yeni UTXO bırakır.

Bu hesaplama yöntemi garip gelebilir, fakat çeşitli avantajlara sahiptir:

1. Bir çıktının halihazırda harcanıp harcanmadığını görebileceğiniz için çift harcamayla mücadele etmek kolaydır.

2. Tüm işlemler bağımsız çıktılar içerdiğinden işlemler ağ tarafından paralel bir şekilde gerçekleştirebilir.

Diğer yandan Ethereum, banka hesaplarında kullanılana benzer bir hesap işlem modeli kullanır. Bu model, ağdaki tüm bakiyelerin genel durumunu takip eder.


Hesap Soyutlama Katmanı nedir?

Akıllı sözleşme becerilerine sahip blockchainler, normalde teknik nedenlerden ötürü UTXO hesaplama sistemini kullanmaz. Qtum'un buna çözümü bir Hesap Soyutlama Katmanı (AAL) kullanmaktır. İsminden de anlaşılabileceği gibi Ethereum'un hesap sistemi teknik uygulamasından soyutlanmıştır.

Bir hesaplama modelinde akıllı sözleşmeler, bir adresle ya da akıllı sözleşmenin nihai bakiyesiyle çalışır. Fakat UTXO'da bir akıllı sözleşme çoğu zaman, farklı herkese açık ve özel adresler arasından hangi UTXO'ları kullanacağına karar vermelidir. Sözleşmeler arasındaki dahili işlemler de benzer bir sorun teşkil eder. Bir UTXO blockchaini tüm işlemleri kaydetmelidir, bu da süreci zorlaştırır.

AAL, bir akıllı sözleşme yaratmak için UTXO işleminin çıktısını kullanarak çalışır. Daha sonra, sözleşmenin uygulamaya konmasını tetiklemek için işlemi sözleşmeye gönderir. AAL, sonuçları işler ve UTXO'ya uygun hale getirir.

AAL teknolojisi, Qtum'un hem Ethereum hem de Bitcoin güncellemelerinden faydalanmasına imkan tanır. Örneğin, Ethereum'a benzersiz token desteği eklendiğinden Qtum da bu değişikliği hızla ağına ekleyebilmiştir. Dikkate değer Bitcoin güncellemeleri ise Segregated Witness (SegWit) ve Taproot'tur. UTXO tabanlı olması sayesinde Qtum, Lightning Network'ten ve diğer teknolojilerden de faydalanabilir.


Proof of Stake nedir?

Mutualized Proof of Stake , Qtum'un kendine özel mutabakat mekanizmasıdır. Qtum ekibi bu mekanizmayı, istenmeyen sözleşme spam saldırılarını maliyeti artırarak engellemek üzere tasarlamıştır. Mekanizma blok ödüllerini blok üreten düğümler arasında paylaştırır ve ödemeleri de geciktirir. Her ödül, başarılı doğrulayıcı ve daha önceki dokuz başarılı doğrulayıcı arasında eşit bir şekilde bölüştürülür. Ödüllerin bir kısmı ise 500 blok boyunca ertelenir. Bu sistem, saldırganların potansiyel bir saldırıdan elde edilecek tam ödül miktarını hesaplamasını zorlaştırır.


Çevrimdışı staking nedir?

2020 Ağustos'ta Qtum, QTUM sahipleri için yeni bir çevrimdışı staking mekanizması eklemiştir. QTUM tokenlerinizi başkasına emanet etmek yerine cüzdan adresinizi vermeniz yeterlidir. Coinleriniz cüzdanınızda kalır ve istediğiniz zaman bu coinleri harcayabilir ya da delege etmekten vazgeçebilirsiniz. Mutabakat mekanizmasında iki taraf yer alır: Super Staker'lar (doğrulayıcılar) ve delegatörler.

Delegatörler, bir akıllı sözleşme aracılığıyla cüzdan adreslerini Super Staker'lara gönderir. Delegatörün ödeyeceği bir ücret üzerinde anlaşmaya varılır ve Super Staker delegasyonu kabul etmeye karar verebilir. Daha sonra Super Staker, delegatörün UTXO'larını stake edebilir. Super Staker bir bloğu başarıyla doğrulayabilirse, ödülünü delegatörleri ile paylaşacak ve bir ücret de talep edecektir.

Bir Super Staker'a delegasyon yaptığınızda pasif olarak QTUM kazanırsınız. Tokenlerinizi bir akıllı sözleşmede kilitlemenize gerek yoktur ve donanım cüzdanları gibi çevrimdışı çözümlerle çalışabilirsiniz.

Daha sonra Super Staker'lar delegatörleri için blok ödüllerini kazanır ve staking karşılığında bir ücret talep eder. Fakat delegasyondan sonra, delegatörün cüzdanının ağa bağlı kalmasına gerek yoktur. Diğer bir deyişle, delegatörler pasif modda ödüller alır.


QTUM nedir?

QTUM, Qtum'un yerel para birimidir ve kullanıcılara ağın mutabakat mekanizması aracılığıyla dağıtılır. QTUM coinin kullanım alanları şunlardır:

1. Ağdaki işlem ücretlerinin ödenmesi. QTUM, gas ücretlerini hesaplamak için Ethereum benzeri bir model kullanır.

2. Teklifleri oylayarak Qtum'un zincir üstü yönetişim protokolüne katılım. Bu teklifler, blok büyüklüklerini ya da ağ ücretlerini değiştirmeye yönelik olabilir. Kullanımın yoğun olduğu zamanlarda gas ücretleri düşürülebilir ve katman 1 işlemleri 1.100 TPS'ye kadar idare etmek için blok büyüklüğü artırılabilir. Gerekli olması durumunda verimi artırmak için Lightning Network gibi katman 2 çözümler de kullanılabilir.

3. Blokları doğrulamak için Super Staker ya da delegatör olarak staking. Her yeni blok, delegatörlere ve Super Staker'lara ödüller kazandırır. Qtum, Bitcoin'in yarılanmasına benzer bir yöntem kullanarak belirli aralıklarla ödülleri yarıya indirir. Bu mekanizma en nihayetinde sınırlı bir QTUM arzı yaratacaktır, fakat bunun gerçekleşmesi on yıllar sürecektir. Bu noktada, staking yapanlar yalnızca işlem ücretleriyle ödüllendirilecektir.


Nereden QTUM satın alabilirim?

Binance, QTUM satın almak için iki yol sunar. Öncelikle, seçtiğiniz itibari para birimini kullanarak kredi ya da banka kartınızla QTUM satın alabilirsiniz. Bunun için Binance'in [Kredi/Banka Kartıyla Kripto Al] sayfasına gidin, ödeme yaparken kullanacağınız para birimini ve alttaki alanda da QTUM'u seçin. Satın alma bilgilerinizi onaylamak için [Devam Et] tuşuna tıklayın ve diğer talimatları takip edin.


Ayrıca BUSD, BTC ve ETH gibi belirli kripto paralarla da QTUM'u takas edebilirsiniz. Bunun için Binance'in Borsa görünümüne gidin ve işlem çifti arama alanına QTUM yazın. Mevcut tüm alım satım çiftleri karşınıza çıkacaktır. Borsa görünümünün nasıl kullanılacağı hakkında daha fazla bilgiye  Binance Web TradingView Aracı Nasıl Kullanılır? makalemizden ulaşabilirsiniz.


Son Söz

Qtum blockchain'i bir çözüm olarak oldukça benzersizdir. Proof of Work'te (PoW) görülen sorunları, PoS sistemini güncellemelerle birlikte ekleyerek ortadan kaldırmıştır. UTXO hesaplamalarını kullanırken bir yandan da akıllı sözleşmelere ve Merkeziyetsiz Uygulamalara (DApp) imkan tanır. Ekosistemdeki birçok blockchain platformu yeni yöntemler geliştirmiş olsa da Qtum daha öncekilerin başarılı özelliklerini bünyesine katmıştır. Bir altcoin olarak Qtum'u değerlendiriyorsanız, artık kullanım alanlarını da dikkate alarak daha bilgiye dayalı bir karar verebilirsiniz.